Πολιτισμός του Κανεγκράτε

Ο Πολιτισμός του Κανεγκράτε ήταν ένας πολιτισμός της προϊστορικής Ιταλίας που βρισκόταν σε ακμή από την μετέπειτα Εποχή του Χαλκού (13ος αιώνας π.Χ.) μέχρι την Εποχή του Σιδήρου. Οι περιοχές στις οποίες βρέθηκε σε ακμή ήταν η δυτική Λομβαρδία, το ανατολικό Πεδεμόντιο και το Καντόνι του Τιτσίνο στην Ελβετία.[1][2] Ο Πολιτισμός του Κανεγκράτε ήταν πολύ δυναμικός, τελειοποίησε την κεραμική και την παραγωγή μπρούτζου όπως παράλληλα την ίδια εποχή ο δυτικός Πολιτισμός Χάλστατ.[3][4] Το όνομα του προέρχεται από την πόλη Κανεγκράτε της Λομβαρδίας, νότια από το Λενιάνο και 25 χιλιόμετρα βόρεια από το Μιλάνο, ο αρχαιολόγος Γκουίντο Ζούτερμαϊστερ ανακάλυψε εκεί σημαντικά αντικείμενα όπως 50 τάφους.[5] Οι ανασκαφές ξεκίνησαν (1926), έγιναν πιο εντατικές από τον Μάρτιο του 1953 μέχρι το φθινόπωρο του 1956 μέχρι την εποχή που ανακάλυψαν την Νεκρόπολη με τους 165 τάφους.[6][7] Είναι ένας από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους στην βόρεια Ιταλία.[8]

Η περιοχή του Πολιτισμού του Κανεγκράτε

Η Νεκρόπολη που βρέθηκε στο Κανεγκράτε είναι παρόμοια με άλλες που υπήρχαν την ίδια εποχή βόρεια από τις Άλπεις.[5] Πρόκειται για το πρώτο μεταναστευτικό κύμα του Πολιτισμού των Τεφροδόχων από τα βόρεια μέσα από τα περάσματα των Άλπεων, εγκαταστάθηκαν στην Κοιλάδα του Πάδου ανάμεσα στην Λίμνη Ματζόρε και την Λίμνη Κόμο. Οι νέοι έποικοι έφεραν μιά νέα μορφή ταφής την αποτέφρωση που αντικατέστησε σταδιακά την κλασσική ταφή των προηγούμενων πληθυσμών.[9] Ο Πολιτισμός του Κανεγκράτε υιοθέτησε μια νέα μορφή κεραμικής που συναντάμε στις βορειοδυτικές Άλπεις, στα αρχικά στάδια του Πολιτισμού των Τεφροδόχων.Τα ομοιόμορφα και ισοσκελή ευρήματα των Κανεγκράτε δεν παρουσιάζουν κανένα ίχνος από τον περασμένο Πολιτισμό της Πολάδα ούτε δείχνουν μια βαθμιαία εισαγωγή του Κανεγκράτε στην περιοχή.[10] Οι φορείς του Κανεγκράτε κράτησαν την ομοιογένεια τους περίπου έναν αιώνα, στην συνέχεια αναμείχθηκαν με τους γηγενείς Λίγυρες, από την ανάμειξη αυτή δημιουργήθηκε μιά νέα φάση ο Πολιτισμός της Γκολαζέκα.[11][12] Η καταγωγή του Γαλατικού πληθυσμού Ορόμπι προσδιορίζεται από μια περιοχή στα βόρεια σύνορα της Ιταλίας, ίδρυσαν την πόλη Κόμο που συνδέεται με τον Πολιτισμό του Κανεγκράτε.

Η Νεκρόπολη

Επεξεργασία
 
Πήλινο δοχείο του Πολιτισμού του Κανεγκράτε

Οι κάτοικοι της κοιλάδας του Ολόνα ζούσαν από την αρχαιότητα μακριά από τον ποταμό, κατέφυγαν στα υψώματα υπό τον φόβο της πλημμύρας.[13] Τα σημαντικότερα αρχαιολογικά ευρήματα της κοιλάδας του Ολόνα, από την προϊστορία μέχρι τους Ρωμαϊκούς χρόνους ανήκαν στον Πολιτισμό των Κανεγκράτε.[14][15] Η Νεκρόπολη ήρθε στο φώς με ανασκαφές κοντά στην εκκλησία του Σάντα Κολόμπο (1926).[2][5][16] Τα ευρήματα δεν ανήκαν σε κανέναν αναγνωρισμένο προϊστορικό πολιτισμό.[5] Ακολούθησαν νέα ευρήματα στην ίδια περιοχή (1953, 1956) που εξετάστηκαν από τον καθηγητή Γκουίντο Ζούτερμαϊστερ, οι ανασκαφές έγιναν πιο εντατικές από την άνοιξη του 1953 μέχρι το φθινόπωρο του 1956.[17] Οι τάφοι βρίσκονταν σε μικρούς κοίλους λάκκους, ήταν καλυμμένοι με πέτρες ή σανίδες.[6][18] Οι τέφρες βρίσκονταν σε δοχεία, άλλες ήταν καλυμμένες με πέτρα άλλες όχι, μερικές ήταν στραμμένες ανάποδα στο έδαφος, τα δοχεία περιείχαν μερικές φορές τις στάχτες πολλών ανθρώπων.[18] Τα μπρούτζινα αντικείμενα όπως βελόνες, δακτυλίδια, περιλαίμια δεν ήταν δώρα αλλά ιδιοκτησία των νεκρών όσο ζούσαν. Δεν βρέθηκαν πολλά όπλα στους τάφους, μόνο τέσσερα ξίφη, η περαιτέρω εξέταση των ευρημάτων έδειξε ότι το 30% των τάφων περιείχε στάχτη που ανήκε σε παιδιά ή ανήλικους.[6]

Στην περιοχή εκτιμιούνται ότι υπήρχαν περίπου 200 τάφοι αλλά μόνο 165 ήρθαν στην επιφάνεια, οι υπόλοιποι είχαν καταστραφεί από τα οικοδομικά έργα στην περιοχή.[6] Τα έργα διακόπηκαν ύστερα από διαταγή της αρχαιολογίας με στόχο να οι υπόλοιποι τάφοι.[19] Με την μεγάλη πληθώρα των ευρημάτων είμαστε σε θέση να αναγνωρίσουμε με ακρίβεια τα χαρακτηριστικά του προϊστορικού πολιτισμού.[6] Τα ευρήματα του Πολιτισμού του Κανεγκράτε δείχνουν ότι η ζωή των κατοίκων ήταν πολύ δύσκολη και ο μέσος όρος ζωής μικρός, οι βρεφικοί θάνατοι ήταν επίσης εξαιρετικά υψηλοί.[6] Ο σεβασμός που έδειχναν απέναντι στους νεκρούς φαίνεται από την πλούσια ταφή.[6] Στα χωριά δημιουργήθηκαν δύο Νεκροπόλεις σε κοντινή απόσταση μεταξύ τους. Οι ανασκαφές που έγιναν στα μέσα της δεκαετίας του 1980 έφεραν στο φώς πολλά αντικείμενα από την Εποχή του Χαλκού.[20] Τα ευρήματα έδειξαν ότι ο Πολιτισμός του Κανεγκράτε είχε έντονη επίδραση από τον Πολιτισμό των Τεφροδόχων που βρισκόταν σε ακμή στην Ελβετία και στην ανατολική Γαλλία.[21] Η επίδραση των δύο πολιτισμών φαίνεται στις διακοσμήσεις και τα σχήματα των δοχείων όπως επίσης και στην σύνθεση του μπρούτζου στα ταφικά αντικείμενα.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. http://nuke.costumilombardi.it/Portals/0/k%C3%A0%20cartina%20canegrate%20500.jpg
  2. 2,0 2,1 «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 7 Μαρτίου 2023. 
  3. Kruta, Venceslas (1991). The Celts. Thames and Hudson. σσ. 93–100
  4. Stifter, David (2008). Old Celtic Languages (PDF). σ. 24
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 Agnoletto, 1992, σ. 18
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 Agnoletto, 1992, σ. 19
  7. Di Maio, 1998, σ. 86
  8. Di Maio, 1998, σ. 100
  9. D'Ilario, 1984, σ. 6
  10. Tosi, Stefano. Da Milano alla Barona. Storia, luoghi e persone di questa terra. Lulu.com. σ. 21
  11. https://web.archive.org/web/20110722033628/http://members.fortunecity.it/zichin/gola5.jpg
  12. G. Frigerio, Il territorio comasco dall'età della pietra alla fine dell'età del bronzo, in Como nell'antichità, Società Archeologica Comense, Como 1987
  13. Agnoletto, 1992, σ. 31
  14. D'Ilario, 1984, σ. 9
  15. D'Ilario, 1984, σ. 278
  16. Di Maio, 1998, σσ. 101-102
  17. Di Maio, 1998, σ. 101
  18. 18,0 18,1 Di Maio, 1998, σ. 102
  19. Agnoletto, 1992, σσ. 19-20
  20. Di Maio, 1998, σ. 31
  21. Raffaele de Marinis, Liguri e Celto-Liguri in Italia. Omniun terrarum alumna, Garzanti-Scheiwiller, 1988
  • Corbella, Roberto: Celti: itinerari storici e turistici tra Lombardia, Piemonte, Svizzera, Macchione, Varese 2000.
  • Corbella, Roberto: Magia e mistero nella terra dei Celti: Como, Varesotto, Ossola; Macchione, Varese 2004.
  • D'Aversa, Arnaldo: La Valle Padana tra Etruschi, Celti e Romani, Paideia, Brescia.
  • De Marinis, Raffaele (1991). "I Celti Golasecchiani". In Multiple Authors, I Celti, Bompiani.
  • De Marinis, Raffaele (1990). Liguri e Celto-Liguri, Officine grafiche Garzanti Milano, Garzanti-Scheiwiller
  • Giorgio D'Ilario, Egidio Gianazza, Augusto Marinoni, Marco Turri, Profilo storico della città di Legnano, Edizioni Landoni, 1984
  • Grassi, Maria Teresa: I Celti in Italia, Longanesi, Milan 1991.
  • Kruta, Venceslas: I celti e il Mediterraneo, Jaca Book, 2004.
  • Kruta, Venceslas: La grande storia dei celti. La nascita, l'affermazione e la decadenza, Newton & Compton, 2003.
  • Kruta, Venceslas and Valerio Massimo Manfredi: I celti d'Italia, Mondadori, 2000.
  • Violante, Antonio: I Celti a sud delle Alpi, Silvana, Milan, 1993.