Πεδεμόντιο

Πεδεμόντιο
; Σημαία	; Έμβλημα
Χώρα	Ιταλία
Διοικητική υπαγωγή	Ιταλία
Πρωτεύουσα	Τορίνο
Ίδρυση	1970
Διοίκηση
• Σώμα	Περιφερειακή Χούντα του Πεδεμοντίου
• Πρόεδρος του Πεδεμοντίου	Αλμπέρτο Τσίριο (από 2019)
Έκταση	25.387 km²
Υψόμετρο	421 μέτρα
Πληθυσμός	4.341.375 (31 Δεκεμβρίου 2019)
Γεωγραφικές συντεταγμένες	45°15′0″N 7°55′0″E
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
	Σχετικά πολυμέσα
	δεδομένα (π • σ • ε )

Συντεταγμένες: 45°15′N 7°55′E / 45.250°N 7.917°E / 45.250; 7.917

Το Πεδεμόντιο, (ιταλικά: Piemonte) είναι περιφέρεια της Ιταλίας. Συνορεύει δυτικά με Γαλλία, βορειοδυτικά με την Κοιλάδα της Αόστα, βόρεια με την Ελβετία, ανατολικά με τη Λομβαρδία, νοτιοανατολικά με την περιφέρεια της Εμίλια-Ρομάνια και νότια με τη Λιγουρία.

Ο πληθυσμός του ανέρχεται σε 4.386.852 κατοίκους (2007) και η έκτασή του σε 25.399 τ.χλμ.. Πρωτεύουσα της περιφέρειας είναι το Τορίνο.

Γεωγραφία

Μεγαλύτερες πόλεις εκτός της πρωτεύουσας Τορίνο είναι οι Νοβάρα, Βερτσέλλι, Αλεσσάντρια, Άστι, Μονκαλιέρι, Καζάλε Μονφεράτο, Κιβάσο, Ιβρέα, Μπιέλα, Σάκρα ντι Σαν Μικέλε, Πινερόλο, Μπρα, Κούνεο, Τορτόνα, Νόβι Λίγκουρε και άλλες μικρότερες κωμοπόλεις^[2]. Στην περιοχή δεσπόζουν στα σύνορα με Γαλλία οι Άλπεις Κότσιε και οι Άλπε Μαρίτιμε, το Όρος Μονφεράτο στο κέντρο της περιοχής, το Λόγκε, το Βάλε ντι Σούζα και το Βαλ ντ άλα ^[2]. Το Πεδεμόντιο το διασχίζουν πολλοί μικροί ποταμοί οι περισσότεροι των οποίων είναι παραπόταμοι του Πάδου, όπως ο Στούρα, ο Μπέλμπο, ο Πέλτσε, ο Ντόρα Ριπάρια, ο Κιζόνε, ο Όρκο, ο Μάιρα, ο Τάναρο, ο Όρμπα, ο Τσέρβα, ο Βαλ Γκραν, ο Σέζιο, και ο Μπόρντμεο^[2]. Επίσης έχει αρκετές λίμνες όπως η Βερμπάνια.

Ιστορία

Το Πεδεμόντιο κατοικήθηκε στα πρώιμα ιστορικά χρόνια από τους Λίγυρες, ιδιαίτερα τις φυλές των Ταυρινών και των Σαλασσών. Οι Ρωμαίοι υπέταξαν τον οικισμό (220 π.Χ.) και ίδρυσαν ισχυρές αποικίες στην περιοχή όπως το Τορίνο και την Ιβρέα. Με την πτώση της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας επιτέθηκαν στην περιοχή πολλοί βάρβαροι όπως οι Βουργουνδοί, οι Οστρογότθοι, οι Λομβαρδοί και οι Φράγκοι. Τον 9ο-10ο αιώνα ακολούθησαν περισσότερες επιδρομές από τους Ούγγρους, τους Σαρακηνούς και τους μουσουλμάνους Μαυριτανούς.^[3] Την ίδια εποχή το Πεδεμόντιο εισήλθε στο Μεσαιωνικό βασίλειο της Ιταλίας που υπαγόταν στην Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Ο Όθων της Σαβοΐας προσάρτησε το Πεδεμόντιο στην Κομητεία της Σαβοΐας με πρωτεύουσα το Σαμπερί που βρίσκεται σήμερα στην Γαλλία. Άλλες περιοχές της βόρειας Ιταλίας όπως το Άστι, η Αλεσσάντρια, η Μαρκιωνία του Σαλούτσο και η Μαρκιωνία του Μομφερράτου παρέμειναν ανεξάρτητες. Η Κομητεία της Σαβοΐας προήχθη αργότερα στο Δουκάτο της Σαβοΐας (1416), ο Εμμανουήλ Φιλιβέρτος της Σαβοΐας μετέφερε την πρωτεύουσα στο Τορίνο το οποίο έγινε η πρωτεύουσα του Ευρωπαϊκού βασιλείου της Σαρδηνίας.

Η Δημοκρατία της Άλμπα δημιουργήθηκε (1796) ως υποτελές κρατίδιο στην Γαλλική δημοκρατία του Πεδεμόντιου (1798-1799), στην συνέχεια την κατέλαβαν τα Ρωσικά και τα Αυστριακά στρατεύματα. Τον Ιούνιο του 1800 δημιουργήθηκε ένα τρίτο υποτελές κρατίδιο η Υποαλπική δημοκρατία η οποία πέρασε σε Γαλλικό έλεγχο (1801) και την επόμενη χρονιά (1802) προσαρτήθηκε στην Γαλλία. Το Συνέδριο της Βιέννης επανάφερε στους Αυστριακούς το πρώην Βασίλειο της Σαρδηνίας το οποίο έλαβε επιπλέον την πρώην Δημοκρατία της Γένοβας με στόχο να ενισχυθεί και να γίνει φραγμός απέναντι στις διαθέσεις των Γάλλων. Το Πεδεμόντιο ήταν πρωταγωνιστής στην Ιταλική ενοποίηση (1859-1861), μετά τις ανεπιτυχείς προσπάθειες απέναντι στην Αυστριακή Αυτοκρατορία (1820-1821, 1848-1849), οι αγρότες της υπαίθρου ενίσχυσαν κατόπιν αυτές τις προσπάθειες.^[4]^[5]^[6]^[7] Οι βασιλείς από τον Οίκο της Σαβοΐας έγιναν βασιλείς της Ιταλίας, η πρωτεύουσα ήταν αρχικά το Τορίνο αλλά σύντομα μεταφέρθηκε στην Φλωρεντία και τελικά στην Ρώμη. Ο ηγετικός ρόλος του Πεδεμόντιου ελαττώθηκε, ο διάδοχος του βασιλικού θρόνου είχε ωστόσο τον τίτλο του πρίγκιπα του Πεδεμόντιου. Μετά την Ιταλική ενοποίηση το Πεδεμόντιο ήταν ένας από τους πρωταγωνιστές στην Ιταλική εκβιομηχάνιση.^[8]

Δημογραφικά στοιχεία

Η μητροπολιτική περιοχή του Τορίνο γνώρισε ραγδαία ανάπτυξη κατά τις δεκαετίες του 1950 και 1960, λόγω μεγάλου μεταναστευτικού ρεύματος από την νότια Ιταλία και σήμερα ο πληθυσμός της φτάνει τα 2.000.000 κατοίκους περίπου. Το 2006, σύμφωνα με στοιχεία της ISTAT, της ιταλικής Στατιστικής Υπηρεσίας, σε σύνολο 4.352.828 κατοίκων ζούσαν 252.302 μετανάστες, που αντιστοιχούσαν στο 5,8% του συνολικού του πληθυσμού.

#	Πόλη	Επαρχία	Πληθυσμός
1	Τορίνο	Τορίνο	910.934
2	Νοβάρα	Νοβάρα	103.293
3	Αλεσσάντρια	Αλεσσάντρια	93.417
4	Άστι	Άστι	75.181
5	Μονκαλιέρι	Τορίνο	57.668
6	Κούνεο	Κούνεο	54.624
7	Κολλένιο	Τορίνο	50.061
8	Ρίβολι	Τορίνο	49.959
9	Νικελίνο	Τορίνο	48.995
10	Σέττιμο Τορινέζε	Τορίνο	47.531
11	Βερτσέλλι	Βερτσέλλι	46.180

Διοίκηση

Πρόεδρος της περιφερειακής κυβέρνησης του Πεδεμόντιου έγινε η κεντροαριστερή Μερσέντες Μπρέσσο, μετά τις εκλογές που διεξήχθησαν το 2005. Ωστόσο, τον Απρίλιο του 2006, στις ιταλικές εθνικές εκλογές ο κεντροδεξιός συνασπισμός του Σίλβιο Μπερλουσκόνι έλαβε το 50,5% των ψήφων και στις εθνικές εκλογές του 2008 το 34,3% των ψήφων.

Από τις 6 Ιουνίου 2019 πρόεδρος είναι ο Αλμπέρτο Τσίριο (από το κόμμα Φόρτσα Ιτάλια), ο οποίος κέρδισε τις εκλογές που διεξήχθησαν στις 26 Μαΐου 2019, λαμβάνοντας ποσοστό 49,9%.

Επαρχίες

Το Πεδεμόντιο χωρίζεται σε 8 επαρχίες οι οποίες είναι:

Οικονομία

Το Μονφεράτο

Πίνακας συνολικού και κατά κεφαλήν ΑΕΠ

	2000	2001	2002	2003	2004	2005	2006
Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (Εκατομμύρια Ευρώ)	98.634,4	102.179,7	105.206,1	108.715,1	113.270,7	114.993,2	118.753,5
ΑΕΠ κατά κεφαλήν (Ευρώ)	23.360,9	24.233,9	24.916,8	25.575,2	26.340,8	26.520,6	27.316,6