Για άλλες χρήσεις, δείτε: Πορφύριος (αποσαφήνιση).

Ο Πορφύριος (Τύρος, 234 - 305) ήταν νεοπλατωνικός φιλόσοφος από την Τύρο της Φοινίκης,[6] με σημαντική προσφορά στον τομέα της λογικής. Επιμελήθηκε και εξέδωσε τις Εννεάδες του Πλωτίνου, ο οποίος υπήρξε διδάσκαλός του. Η Εισαγωγή του, έργο το οποίο αποτελεί εισαγωγή στη λογική και τη φιλοσοφία, υπήρξε (σε λατινική μετάφραση) το βασικό σχολικό εγχειρίδιο επί της λογικής κατά τον Μεσαίωνα.[7] Επίσης έγραψε σχόλια στον Ευκλείδη, τα οποία χρησιμοποίησε ως πηγή ο Πάππος Αλεξανδρεύς.[8] Έγραψε κείμενα κατά των χριστιανών τα οποία μετά το θάνατό του παραδόθηκαν στην πυρά με εντολή του Μεγάλου Κωνσταντίνου.

Πορφύριος
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Πορφύριος (Αρχαία Ελληνικά)
Γέννηση233 (περίπου)[1]
Τύρος
Θάνατος301 (περίπου)[1]
Ρώμη[2]
Χώρα πολιτογράφησηςΑρχαία Ρώμη
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςαρχαία ελληνικά[3]
λατινική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταφιλόσοφος
θεωρητικός της μουσικής
ιστορικός
συγγραφέας[4]
Αξιοσημείωτο έργοΚατά Χριστιανών
Life of Pythagoras
Φιλόσοφος ιστορία
Chronicle
Life of Plotinus
Geography[5]
Εἰσαγωγή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Πορφύριος, ο οποίος θεωρείται πως ήταν πιθανώς αραβικής καταγωγής,[9] έγραψε στα ελληνικά και έζησε στη Ρώμη και τη Σικελία. Το αρχικό όνομά του ήταν Μάλχος (που σημαίνει "βασιλεύς" στις σημιτικές γλώσσες),[9][10] επικράτησε όμως η ελληνική του ονομασία. Σημαντικό έργο του είναι το Κατά Χριστιανών, ένα δεκαπεντάτομο έργο στο οποίο, δεχόμενος πως ο Ιησούς ήταν ευσεβής φιλόσοφος εν ζωή, επιχειρηματολογεί κατά των δογμάτων των χριστιανών, των ανακριβειών στις χριστιανικές γραφές και των χριστιανικών προφητειών. Το έργο παραδόθηκε στη πυρά με την εφαρμογή αυτοκρατορικού διατάγματος του Κωνσταντίνου και διασώθηκε μόνο ένα κομμάτι του.[11][12]

Βιογραφία Επεξεργασία

Ο Πορφύριος γεννήθηκε στην Τύρο. Οι γονείς του τον ονόμασαν Μάλχο (βασιλεία στις σημιτικές γλώσσες),[13] αλλά ο δάσκαλος του στην Αθήνα, Κάσσιος Λογγίνος, τού έδωσε το όνομα Πορφύριος. Στην Αθήνα σπούδασε γραμματική και ρητορική.

Το 262 πήγε στη Ρώμη για να συναντήσει τον Πλωτίνο και για έξι χρόνια αφοσιώθηκε στον Νεοπλατωνισμό. Κατά τα έξι αυτά χρόνια άλλαξε αρκετά τη διατροφή του και σε ένα σημείο έγινε αυτοκτονικός.[14] Ακολουθώντας τη συμβουλή του Πλωτίνου, πήγε να ζήσει στη Σικελία για πέντε χρόνια ώστε να ανακτήσει την πνευματική του υγεία. Με την επιστροφή στη Ρώμη, έδινε διαλέξεις για τη Φιλοσοφία και ολοκλήρωσε ένα έργο με τις διδαχές και τη βιογραφία του Πλωτίνου (ο οποίος είχε πεθάνει στο μεσοδιάστημα) Τα τελευταία χρόνια της ζωής του, παντρεύτηκε τη Μαρκέλλα, μια χήρα με επτά παιδιά και ένθερμη μελετήτρια της φιλοσοφίας.

Εισαγωγή Επεξεργασία

 
Φανταστική απεικόνιση συζήτησης μεταξύ Αβερρόη (1126-1198) και Πορφύριου (234-π. 305). Monfredo de Monte Imperiali Liber de herbis, 14ος αιώνας.[15]

Ο Πορφύριος είναι κυρίως γνωστός από τη συνεισφορά του στη φιλοσοφία. Πέρα από το έργο του Αφορμαί προς τα νοητά (αρχαία ελληνικά: Ἀφορμαὶ πρὸς τὰ νοητά‎‎, λατινικά: Sententiae Ad Intelligibilia Ducentes‎‎), μια βασική περίληψη του νεοπλατωνισμού, ιδιαίτερα εκτιμάται και το έργο του «Εισαγωγή στις κατηγορίες» (Introductio in Praedicamenta ή Isagoge et in Aristotelis Categorias commentarium), ένα πολύ μικρό έργο το οποίο συχνά θεωρείται πως είναι σχόλιο πάνω στο έργο του Αριστοτέλη «Κατηγορίαι», εξού και ο τίτλος.[16] Σύμφωνα με τον Barnes, όμως, ο σωστός τίτλος είναι απλά «Εισαγωγή» (αρχαία ελληνικά: Εἰσαγωγή‎‎, λατινικά: Isagoge‎‎) και το βιβλίο δεν είναι εισαγωγή στο έργο του Αριστοτέλη, αλλά είναι εισαγωγή στη Λογική γενικά, που περιλαμβάνει τις θεωρίες της πρόβλεψης, του ορισμού και της απόδειξης. Ως το έργο με τη μεγαλύτερη επιρροή, η "εισαγωγή στις κατηγορίες" του Πορφύριου, ενσωμάτωσε την αριστοτελική λογική στον Νεοπλατωνισμό. Η μετάφραση της Εισαγωγής από τον Βοήθιο στα λατινικά έγινε το βασικό βιβλίο σε ευρωπαϊκά σχολεία και πανεπιστήμια τον Μεσαίωνα και έδωσε ώθηση σε φιλοσοφικές και θεολογικές προόδους της λογικής. Σε μεσαιωνικά κείμενα, σημαντική θέση κατέχει το «πορφυριανό δέντρο» (Arbor porphyriana) το οποίο απεικονίζει την ταξινόμηση της ύλης/ουσίας. Σήμερα, η λογική του της ταξινόμησης του Πορφύριου χρησιμοποιείται στην ταξινόμηση των ζωντανών οργανισμών. Η Εισαγωγή έχει μεταφραστεί στα Αραβικά από τον Abd-Allāh Ibn al-Muqaffa. Με το άραβοποιημένο όνομα Isāghūjī (إيساغوجي) έμεινε για αρκετό διάστημα το βασικό εισαγωγικό κείμενο λογικής στον μουσουλμανικό κόσμο και επηρέασε αρκετούς θεολόγους, φιλόσοφους και νομικούς. Πέρα από τις αναπροσαρμογές στο έργο του Πορφύριου, πολλά ανεξάρτητα έργα μουσουλμάνων φιλοσόφων έχουν τον τίτλο Εισαγωγή (Isāghūjī).[17]

Περὶ τῆς ἐκ λογίων φιλοσοφίας (De Philosophia ex Oraculis Haurienda) Επεξεργασία

Ο Πορφύριος ήταν γνωστός αντίπαλος του Χριστιανισμού και υπερασπιστής του Παγανισμού. Η συνεισφορά του στη φιλοσοφική προσέγγιση της παραδοσιακής θρησκείας μπορεί να ανιχνευτεί στο έργο του Περὶ τῆς ἐκ λογίων φιλοσοφίας (λατινικά: De Philosophia ex Oraculis Haurienda‎‎) το οποίο αρχικά ήταν τρία ξεχωριστά βιβλία. Δεν είναι σαφές αν το έγραψε ο Πορφύριος στα νιάτα του (όπως αναφέρει ο Ευνάπιος)[14] ή κατά τη διάρκεια των χριστιανικών διώξεων από τον Διοκλητιανό και Γαλέριο.[18]

Επίσης, δεν είναι ξεκάθαρο, αν ο Πορφύριος ήταν ο παγανιστής φιλόσοφος στο έργο του χριστιανού συγγραφέα Λακτάντιου Divine Institutes, γραμμένο την εποχή των διώξεων. Αποσπάσματα του έργου αναφέρονται από χριστιανούς, ειδικά από τον Ευσέβιο Καισαρείας, τον Θεοδώρητο, τον Αυγουστίνο και τον Ιωάννη τον Φιλόπονο. Τα αποσπάσματα περιέχουν χρησμούς από θυσίες, τη φύση της αστρολογικής μοίρας και άλλα θέματα σχετικά με την Ελληνική και Ρωμαϊκή θρησκεία τον 3ο αιώνα. Κατά πόσο αυτό το έργο έρχεται σε αντίθεση με πραγματεία του στην οποία υπερασπιζόταν τη χορτοφαγία και που επίσης προειδοποιούσε τους φιλόσοφους να αποφεύγουν να τρώνε κρέας από θυσίες, είναι ακόμη θέμα συζήτησης ανάμεσα σε ειδικούς.[19]

Κατά Χριστιανών Επεξεργασία

 
Πορφύριος, λεπτομέρεια από το aTree of Jesse, 1535, Μοναστήρι Σουτσεβίτα (Sucevița ).

Κατά τη διάρκεια της απόσυρσης του στη Σικελία, ο Πορφύριος έγραψε το έργο "Κατὰ Χριστιανῶν" (Adversus Christianos) το οποίο αποτελείτο από δεκαπέντε βιβλία. Ο Πορφύριος αναγνώριζε τον Ιησού μόνο ως ένα εξαιρετικό φιλόσοφο. Περίπου 30 χριστιανοί απολογητές όπως ο Μεθόδιος Ολύμπου, ο Ευσέβιος, ο Απολλινάριος, ο Αυγουστίνος, ο Ιερώνυμος και άλλοι, απάντησαν στην πρόκλησή του. Για την ακρίβεια, κάθε τι που είναι γνωστό για τα επιχειρήματα του Πορφύριου βρίσκονται στα απαντητικά κείμενα, κυρίως επειδή ο Μέγας Θεοδοσιος Α' διέταξε την καταστροφή δια πυράς κάθε αντίτυπου του έργου του Πορφύριου, το 435 και το 448.[20][21][22]

Ο Πορφύριος έγινε ένας από τους πιο ικανούς παγανιστές αντιπάλους του Χριστιανισμού στις μέρες του. Η προσπάθεια του δεν ήταν να αποδείξει πως η ουσία των χριστιανικών διδασκαλιών ήταν λάθος, αλλά περισσότερο ότι ήταν οι καταγραφές μέσα από τις οποίες μεταφέρονται οι διδασκαλίες.[23]

Σύμφωνα με τον Ιερώνυμο, ο Πορφύριος άσκησε κυρίως την κριτική του στον προφήτη Δανιήλ, επειδή τόσο ο Ιησούς όσο και οι χριστιανοί, παρέπεμπαν στην ιστορική εκπλήρωση της προφητείας ως καίριο επιχείρημα. Ωστόσο, αυτές οι προφητείες, ισχυριζόταν ο Πορφύριος, δεν γράφτηκαν από τον Δανιήλ αλλά από κάποιον Εβραίο, ο οποίος έζησε την εποχή του Αντιόχου του Επιφανή (το 164 π.Χ) ο οποίος συγκέντρωσε τις παραδόσεις για τη ζωή του Δανιήλ και έγραψε μια εξιστόρηση των πρόσφατων γεγονότων, αλλά σε χρόνο μέλλοντα, ψευδεπίγραφα χρονολογημένα στην εποχή του Δανιηλ.

Ο Δανιήλ δεν πρόβλεψε τόσο τα μελλοντικά γεγονότα, όσο αφηγήθηκε τα περασμένα. Τελικώς, αυτό που είπε στον Αντιόχο εμπεριείχε αλήθεια. Οτιδήποτε ειπώθηκε μετά από αυτό το σημείο ήταν λάθος, επειδή δεν ήξερε την αλήθεια. (Απόσπασμα από τον Ιερώνυμο)

Το πρώτο κομμάτι του Δανιήλ, με την εξαίρεση το όνειρο του Δανιήλ, είναι ιστορικό και όχι προφητικό. Ο Πορφύριος επιτέθηκε μόνο στο προφητικό κομμάτι, χαρακτηρίζοντας το ως μια μεταγενέστερη αφήγηση παρελθόντων γεγονότων, προσποιούμενων πως έχουν προβλεφθεί από τον Δανιήλ. Έτσι η κριτική του Πορφύριου βασιζόταν στο ότι οι προφητείες του Δανιήλ δεν ήταν πραγματικές [24]

Ο Πορφύριος ερμήνευσε πως το τρίτο "προφητικό βασίλειο" ήταν του Μεγάλου Αλεξάνδρου και οι μακεδόνες Πτολεμαίοι και Σελευκίδες συνιστούσαν το τέταρτο βασίλειο. Από αυτούς, επέλεξε δέκα βασιλειάδες, κάνοντας τον Αντιόχο τον Επιφανή να είναι ο ενδέκατος. Με αυτό τον τρόπο, έριξε το κύριο μέρος της κριτικής του στο βιβλίο του Δανιήλ, υπολογίζοντας πως αν αυτός ο πυλώνας του Χριστιανισμού πέσει, ολόκληρο το οικοδόμημα θα τρέμει. Αν ο συγγραφέας δεν ήταν ο Δανιήλ, τότε το ψέμα ήταν επικών διαστάσεων, αποδίδοντας θεϊκές προφητείες που δεν έγιναν ποτέ. Και αν η εγκυρότητα του Δανιήλ ήταν λανθασμένη, ο Ιησούς Χριστούς ο ίδιος θα αποδεικνυόταν ότι ήταν μάρτυρας υποστηρίζοντας ένα απατεώνα. (Κατά Ματθαίον 24:15.)[25] Η θέση του Πορφύριου έγινε αποδεκτή από τον Έντουαρντ Γκίμπον, τον άγγλο ντεϊστή Άντονι Κόλλινς (Anthony Collins) και τους περισσότερους μοντέρνους μελετητές.[26]

Άλλα θέματα Επεξεργασία

Ο Πορφύριος ήταν αντίθετος στη Θεουργία του μαθητή του Ιάμβλιχου. Ο φιλόσοφος Pierre Hadot ισχυρίζεται πως για τον Πορφύριο, η πνευματική άσκηση και αναζήτηση, ήταν βασικό κομμάτι της πνευματικής ανάπτυξης του ανθρώπου[27]

Ο Πορφύριος, όπως και ο Πυθαγόρας, ήταν υπερασπιστής της χορτοφαγίας για πνευματικούς και ηθικούς λόγους. Αυτοί οι δύο είναι μάλλον οι πιο διάσημοι χορτοφάγοι της αρχαιότητας. Έγραψε το ''Περὶ ἀποχῆς ἐμψύχων'' ((De Abstinentia ab Esu Animalium) στα αρχαία ελληνικά, επιχειρηματολογώντας κατά της κατανάλωσης φαγητού, και αναφέρεται από τη χορτοφαγική βιβλιογραφία μέχρι και σήμερα.

Ο Πορφύριος έγραψε επίσης περί αστρολογίας, θρησκείας, φιλοσοφίας και μουσικής παιδείας. Έγραψε το "Φιλόσοφος Ιστορία" με βιογραφίες φιλοσόφων, συμπεριλαμβανομένου και του δάσκαλου του Πλωτίνου. Από τη ζωή του Πλάτωνα, σώζονται μόνο αποσπάσματα από τον Κύριλλο της Αλεξάνδριας.[28] Το βιβλίο του για τη ζωή του Πυθαγόρα "Πυθαγόρου βίος" δεν πρέπει να συγχέεται με το ομώνυμο βιβλίο του Ιάμβλιχου.

Ο σχολιασμός του σχετικά με την αρμονία του Πτολεμαίου, είναι μια σημαντική ιστορική πηγή για την ιστορία της αρμονίας. ][29] (Εἰς τὰ ἁρμονικὰ Πτολεμαίου υπόμνημα)

Ο Πορφύριος έγραψε επίσης για τον Όμηρο Πέρα από τα πολλά κείμενα που χάθηκαν, και είναι γνωστά μέσω τρίτων συγγραφέων, σώζονται δυο κείμενα του, τουλάχιστον σε αρκετά μεγάλα μέρη: Τα Ομηρικά ζητήματα, τα οποία ήταν κυρίως φιλολογικά σχόλια γύρω από την Ιλιάδα και Οδύσσεια και το Περί του εν Οδύσσεια των νυμφών άντρου.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 118595873. Ανακτήθηκε στις 14  Αυγούστου 2015.
  2. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  3. CONOR.SI. 71112547.
  4. «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.
  5. (Αγγλικά) Clavis Historicorum Antiquitatis Posterioris. Ιουνίου 2018. 468. Ανακτήθηκε στις 26  Αυγούστου 2023.
  6. Για τις ημερομηνίες, τόπο γέννησης και φιλοσοφική σχολή του Πορφυρίου, βλ. Barker 2003. Ο Sarton 1936, σελ. 429-430, τοποθετεί τη γέννηση του Πορφυρίου στην Ιορδανία.
  7. Βλ. Barnes 2003, σελ. ix.
  8. Βλ. O'Connor και Robertson, "Porphyry Malchus" Αρχειοθετήθηκε 2016-06-07 στο Wayback Machine..
  9. 9,0 9,1 Shahid, Irfan. 'Rome and the Arabs: A Prolegomenon to the Study of Byzantium and the Arabs, Dumbarton Oaks, Washington:1984, σελ. 154. ISBN 0-88402-115-7
  10. Για τις σημασίες του σημιτικού M-L-K δες Moloch 1911 Encyclopædia Britannica
  11. Gillian Clark (1983). On the Pythagorean Life. 
  12. Βλ. Digeser 1998.
  13. For connotations of West Semitic M-L-K, see Moloch and Malik; compare theophoric names like Abimelech.
  14. 14,0 14,1 Ευνάπιος, «Βίοι Φιλοσόφων και Σοφιστών».
  15. "Inventions et decouvertes au Moyen-Age", Samuel Sadaune, p.112
  16. Barnes 2003, p. xiv outlines the history of the opinion that Porphyry meant for his Isagoge to be an introductory work to the Categories.
  17. Encyclopedia Iranica, "Araz" (accident)
  18. "The Christian apologist Eusebius states that "some Greek" might say "How can these people be thought worthy of forbearance? They have not only turned away from those who from earliest time have been thought of as divine among all Greeks and barbarians... but by emperors, law-givers and philosophers— all of a given mind... And to what sort of penalties might they not be subjected who... are fugitives from the things of their Fathers?" This material, once thought to be part of Against the Christians, but reassigned by Wilken 1979 to Philosophy from Oracles, is quoted in Digeser 1998, p. 129. However, it may not have been by Porphyry at all. See Aaron Johnson, "Rethinking the Authenticity of Porphyry, c.Christ. fr. 1," Studia Patristica 46 (2010): 53-58.
  19. Aaron Johnson, Religion and Identity in Porphyry of Tyre, Cambridge, 2013.
  20. "Constantine and other emperors banned and burned Porphyry's work" (Digeser 1998:130).
  21. Letter of Constantine proscribing the works of Porphyry and Arius, To the Bishops and People, in Socrates Scholasticus, Historia Ecclesiastica, i.9.30-31; Gelasius, Historia Ecclesiastica, II.36; translated in Stevenson, J., (Editor; Revised with additional documents by W. H. C. Frend), A New Eusebius, Documents illustrating the history of the Church to AD 337 (SPCK, 1987).
  22. Froom 1950, σελ. 326.
  23. Froom 1950, σελ. 327.
  24. Froom 1950, σελ. 328.
  25. Froom 1950, σελ. 329.
  26. Froom 1950, σελ. 330.
  27. Hadot, P.: Philosophy as a Way of Life (Oxford: Blackwells, 1995), p. 100.
  28. James A. Notopoulos, "Porphyry's Life of Plato" Classical Philology 35.3 (July 1940), pp. 284-293, attempted a reconstruction from Apuleius' use of it.
  29. «Τοξόλυρος - Εἰς τὰ ἁρμονικὰ Πτολεμαίου ὑπόμνημα - φιλοσοφικό Ακαδημίας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουλίου 2011. 

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Iamblichus: De mysteriis. Translated with an Introduction and Notes by Emma C. Clarke, John M. Dillon and Jackson P. Hershbell (Society of Biblical Literature; 2003) (ISBN 1-58983-058-X).
  • Barker, A. (2003). "Porphyry," in S. Hornblower and A. Spawforth, eds., Oxford Classical Dictionary, revised 3rd edition, pp. 1226–1227.
  • Barnes, J. Trans. (2003). Porphyry: Introduction. Clarendon Press.
  • Beutler, R. (1894–1980). "Porphyrios (21)" in A. Pauly, G. Wissowa, W. Kroll, K. Witte, K. Mittelhaus and K. Ziegler, eds., Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft, vol. 22.1.
  • Bidez, J. (1913). Vie de Porphyre. Ghent.
  • Clark, Gillian, "Porphyry of Tyre on the New Barbarians," in R. Miles (ed), Constructing Identities in Late Antiquity (London: Routledge, 1999), 112–132; = in Eadem, Body and Gender, Soul and Reason in Late Antiquity (Farnham; Burlington, VT, Ashgate, 2011) (Variorum collected studies series, CS978), art. XIV.
  • Clark, Gillian, "Philosophic Lives and the philosophic life: Porphyry and Iamblichus," in T. Hägg and P. Rousseau (eds), Greek Biography and Panegyric in Late Antiquity (Berkeley and Los Angeles, University of California Press, 2000), 29–51; = in Eadem, Body and Gender, Soul and Reason in Late Antiquity (Farnham; Burlington, VT, Ashgate, 2011) (Variorum collected studies series, CS978), art. XV.
  • Clark, Gillian, "Fattening the soul: Christian asceticism and Porphyry On Abstinence," Studia Patristica, 35, 2001, 41-51; = in Eadem, Body and Gender, Soul and Reason in Late Antiquity (Farnham; Burlington, VT, Ashgate, 2011) (Variorum collected studies series, CS978), art. XVI.
  • Digeser, E. D. (1998). "Lactantius, Porphyry, and the Debate over Religious Toleration," The Journal of Roman Studies 88, pp. 129–146.
  • Emilsson, E., "Porphyry". Retrieved April 19, 2009.
  • Froom, LeRoy (1950). The Prophetic Faith of our Fathers. 1. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (Πρότυπο:DjVulink and PDF) στις 6 Νοεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2018. 
  • Girgenti, G. (1987) Porfirio negli ultimi cinquant'anni: bibliografia sistematica e ragionata della letteratura primaria e secondaria riguardante il pensiero porfiriano e i suoi influssi storici Milan.
  • O'Connor, J. and E. Robertson, "Porphyry Malchus". Retrieved April 14, 2009.
  • Sarton, G. (1936). "The Unity and Diversity of the Mediterranean World," Osiris 2, pp. 406–463. (In JSTOR.)
  • Smith, Andrew (1987) Porphyrian Studies since 1913, in W. Haase, ed., Aufstieg und Niedergang der Römischen Welt II.36.2, pp. 717–773.
  • Smith, Andrew (1974) Porphyry's Place in the Neoplatonic Tradition. A Study in post-Plotinian Neoplatonism, The Hague, Nijhoff.
  • Wilken, R. (1979). "Pagan Criticism of Christianity: Greek Religion and Christian Faith," in W. Schoedel and R. Wilken, eds., Early Christian Literature and the Classical Intellectual Tradition, pp. 117–134.
  • Zuiddam, B. A. "Old Critics and Modern Theology," Dutch Reformed Theological Journal (South Africa), xxxvi, 1995, № 2.

Έργα του σε νεοελληνική απόδοση Επεξεργασία

  • Πορφύριος ο Τύριος, Κατά Χριστιανών. Τα ευρισκόμενα, μτφρ.Γιάννη Αβραμίδη, εκδ.Θύραθεν, Θεσσαλονίκη, 2000

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Στα ελληνικά