Κυβέρνηση Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ 1960
Η Κυβέρνηση Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ (16 Αυγούστου 1960 – 28 Φεβρουαρίου 1968) ήταν η πρώτη κυβέρνηση της Κύπρου και η πρώτη κυβέρνηση του Αρχιεπισκόπου Κύπρου Μακαρίου Γ΄.
 1η κυβέρνηση_αριθμός της της Κυπριακής Δημοκρατίας | |
| Ημερομηνία σχηματισμού | 16 Αυγούστου 1960 |
|---|---|
| Ημερομηνία διάλυσης | 28 Φεβρουαρίου 1968 |
| Πρόσωπα και δομές | |
| Αρχηγός Κράτους | Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος Γ΄ |
| Πρόεδρος Κυβέρνησης | Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος Γ΄ |
| Ιστορία | |
| Εκλογές | Κυπριακές προεδρικές Εκλογές 1959 |
| Διάδοχη | Κυβέρνηση Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ 1968 |
Ιστορικό Επεξεργασία
Η Κυπριακή Δημοκρατία ιδρύθηκε επίσημα την 16η Αυγούστου 1960.[1] Η ανεξαρτησία της χώρας προέκυψε μέσα από τις συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου του Φεβρουαρίου 1959.[2][3] Στις προεδρικές εκλογές του Δεκεμβρίου του 1959 ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος Γ΄ εξελέγη Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας με ποσοστό 66,29%, έναντι του Ιωάννη Κληρίδη που κατέλαβε ποσοστό 32,92%.[4][3][5] Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ΄ είχε τη στήριξη της πλειονότητα των αγωνιστών της ΕΟΚΑ και του Πατριωτικού Μετώπου, ενώ ο Ιωάννης Κληρίδης είχε τη στήριξη του ΑΚΕΛ, της Δημοκρατικής Ένωσης Κύπρου και όσων ήταν αντιτιθέμενοι στις συμφωνίες Λονδίνου - Ζυρίχης.[3][6][7][4]
Βάσει του συντάγματος, το σύστημα διακυβέρνησης ήταν η προεδρική δημοκρατία με πρόεδρο Ελληνοκύπριο και αντιπρόεδρο Τουρκοκύπριο εκλεγμένους, τον πρώτο από τους ελληνικής και τον δεύτερο από τους τουρκικής καταγωγής κατοίκους της χώρας.[2] Και ο πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος είχαν το δικαίωμα του βέτο για θέματα εξωτερικής πολιτικής, ενόπλων δυνάμεων, ασφάλειας κλπ.[2] Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης είχε εκλεγεί χωρίς ανθυποψήφιο ο Φαζίλ Κιουτσούκ.[2][3][7]
Επιπλέον, το σύνταγμα όριζε ότι το υπουργικό συμβούλιο θα αποτελείτο από επτά Ελληνοκύπριους και τρεις Τουρκοκύπριους υπουργούς. Μετά τις δικοινοτικές διαταραχές της περιόδου 1963-1964 οι Τουρκοκύπριοι αποχώρησαν από τη διακυβέρνηση της χώρας.[8][2] Η θέση του αντιπροέδρου παρέμεινε κενή ενώ οι θέσεις των Τουρκοκύπριων υπουργών κατελήφθησαν από Ελληνοκύπριους.[8] Επιπρόσθετα, με νόμο που θεσπίστηκε τον Μάρτιο του 1965, οι νομοθετικές αρμοδιότητες της Ελληνικής Κοινοτικής Συνέλευσης μεταβιβάστηκαν στη Βουλή των Αντιπροσώπων, οι αρμοδιότητές της επί εκπαιδευτικών, μορφωτικών και διδακτικών θεμάτων στο συνιστώμενο με βάση τον ίδιο νόμο Υπουργείο Παιδείας και οι υπόλοιπες διοικητικές της αρμοδιότητες στα άλλα συναφή υπουργεία.[8][2]
Η θητεία της κυβέρνηση θα ολοκληρωνόταν το 1965 οπόταν και θα διεξάγονταν προεδρικές εκλογές.[3] Ωστόσο, οι εκλογές του 1965 ανεβλήθησαν λόγω των δικοινοτικών διαταραχών της περιόδου 1963-1964.[3] Η Βουλή των Αντιπροσώπων ψήφισε παράταση της θητείας του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ 1960 μέχρι το 1968.[3]
Μεταβατική περίοδος Επεξεργασία
Πριν την διεξαγωγή των πρώτων προεδρικών εκλογών του νέου κράτους, έπρεπε να προετοιμαστεί το έδαφος για τη μεταβίβαση της εξουσίας μέσω επιτροπών που προνοούσαν οι συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου.[4] Στο διάστημα που μεσολάβησε από την ημέρα της υπογραφής των Συμφωνιών Ζυρίχης-Λονδίνου (19 Φεβρουαρίου 1959) έως τις 16 Αυγούστου 1960 που η Κύπρος ανακηρύχθηκε επίσημα ανεξάρτητο κράτος, την ευθύνη της διακυβέρνησης κράτησε ο Άγγλος κυβερνήτης σερ Χιου Φουτ.[9][4] Με βάση τις συμφωνίες και για να καταστεί δυνατή η μεταβίβαση της εξουσίας στην Κυπριακή Δημοκρατία εγκαθιδρύθηκε μεταβατική επιτροπή, που είχε ως στόχο να καταρτίσει σχέδια προσαρμογής και αναδιοργάνωσης της κυβερνητικής μηχανής για τη μεταβίβαση της εξουσίας στην ανεξάρτητη Κυπριακή Δημοκρατία.[4] Η μεταβατική επιτροπή αποτελείτο από τον κυβερνήτη, τους ηγέτες της ελληνοκυπριακής και τουρκοκυπριακής κοινότητας και άλλους Έλληνες και Τούρκους της Κύπρου.[4] Η μεταβατική επιτροπή σχηματίστηκε στις 2 Απριλίου 1959 και είχε θέση προσωρινής κυβέρνησης.[4] Απαρτιζόταν από τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο Γ΄ (πρόεδρος) και τον Φαζίλ Κιουτσούκ (αντιπρόεδρος) και δέκα υπουργούς (7 Ελληνοκύπριους και 3 Τουρκοκύπριους).[4] Τα μέλη της επιτροπής είχαν συμβουλευτική μόνο ψήφο, μετείχαν όμως στη λήψη αποφάσεων για τις διευθετήσεις για τη μεταβίβαση της διακυβέρνησης του νησιού.[4]
Οι σύνθεση της προσωρινής κυβέρνησης της μεταβατικής περιόδου (2 Απριλίου 1959 - 15 Αυγούστου 1960) παρουσιάζεται στον πιο κάτω πίνακα.[4]
Σύνθεση Επεξεργασία
Χρονοδιάγραμμα σύνθεσης Επεξεργασία
Αρχική σύνθεση Επεξεργασία
Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει την αρχική σύνθεση της κυβέρνησης:
Μετέπειτα αλλαγές Επεξεργασία
Στις 20 Αυγούστου 1960 το Υπουργείο Δικαιοσύνης ανέλαβε η Στέλλα Σουλιώτη.[13]
Στις 28 Ιουνίου 1962 ο Ρηγίνος Θεοχάρης παραιτήθηκε από Υπουργός Οικονομικών για να αναλάβει διοικητής της Τράπεζας Κύπρου.[24] Στις 2 Ιουλίου 1962 το Υπουργείο Οικονομικών ανέλαβε ο Ρένος Σολομίδης.[18][24]
Μετά την αποχώρηση των Τουρκοκυπρίων υπουργών τον Δεκέμβριο του 1963, έγινε οι πιο κάτω αλλαγές:
- στις 7 Απριλίου 1964 Υπουργός Άμυνας ανέλαβε ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης παράλληλα με τα καθήκοντα του ως Υπουργού Εσωτερικών.[25][11][16]
- στις 27 Απριλίου 1964 Υπουργός Υγείας ανέλαβε η Στέλλα Σουλιώτη παράλληλα με τα καθήκοντα της ως Υπουργού Δικαιοσύνης.[20][26]
- στις 27 Απριλίου 1964 Υπουργός Γεωργίας ανέλαβε ο Τάσσος Παπαδόπουλος παράλληλα με τα καθήκοντα του ως Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.[12][26]
Το 1963 διορίστηκε Υφυπουργός Παρά τω Προέδρω ο Πάτροκλος Σταύρου.[27][28][29]
Το 1965 δημιουργήθηκε Υπουργείο Παιδείας.[8][2] Υπουργός ανέλαβε ο Κωνσταντίνος Σπυριδάκις.[30]
Το 1965 ορίστηκε Κυβερνητικός Εκπρόσωπος ο εκάστοτε διευθυντής του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών.[31] Στη θέση αυτή ήταν ο Μιλτιάδης Χριστοδούλου.[31][32]
Στις 21 Απριλίου 1966 Υπουργός Συγκοινωνιών και Έργων ανέλαβε ο Τίτος Φάνος και Υπουργός Γεωργίας ο Γεώργιος Τομπάζος.[33][12][19][34][35] Την ίδια μέρα το Υπουργείο Υγείας ανέλαβε ο Τάσσος Παπαδόπουλος παράλληλα με τα καθήκοντα του ως Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.[20][33]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «Η ιστορία των εκλογικών αναμετρήσεων στην Κύπρο». www.kathimerini.gr. 28 Ιανουαρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 «16 Αυγούστου 1960: Η γέννηση ενός «καταδικασμένου» κράτους». 16 Αυγούστου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 Στυλιανού, Μαρία (12 Νοεμβρίου 2012). «Ιστορία των Προεδρικών Εκλογών». www.sigmalive.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.
- ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 «Οι πρώτες προεδρικές εκλογές της Κύπρου πίσω στο 1959». 13 Οκτωβρίου 2017. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.
- ↑ «1959-2018: Η ιστορία των Προεδρικών εκλογών». 27 Ιανουαρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.
- ↑ «Προεδρικές εκλογές 1959». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.
- ↑ 7,0 7,1 «Ιστορικό εκλογών 1960-1973». www.bbc.co.uk. 7 Φεβρουαρίου 2003. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 «Ιστορική ανασκόπηση». www.parliament.cy. Βουλή των Αντιπροσώπων (Κύπρος). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.
- ↑ «Μακάριος Γ΄, Αρχιεπίσκοπος Κύπρου και πρώτος Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας». Εκκλησία της Κύπρου. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.
- ↑ 10,00 10,01 10,02 10,03 10,04 10,05 10,06 10,07 10,08 10,09 «Κατάλογος Ονομάτων Υπουργών και Υφυπουργών από την Ανακήρυξη της Δημοκρατίας». www.cm.gov.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2019.
- ↑ 11,0 11,1 «ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΜΥΝΑΣ - Ιστορικό». www.mod.gov.cy. Υπουργείο Άμυνας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 19 Αυγούστου 2019.
- ↑ 12,0 12,1 12,2 «Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος - Διατελέσαντες Υπουργοί». www.moa.gov.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2019.
- ↑ 13,0 13,1 «Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως - Ιστορικό». www.mjpo.gov.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2019.
- ↑ «Προηγούμενοι Υπουργοί». www.mcit.gov.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2019.
- ↑ «Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων - Προηγούμενοι Υπουργοί». www.mlsi.gov.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2019.
- ↑ 16,0 16,1 «Υπουργείο Εσωτερικών - Προηγούμενοι Υπουργοί». www.moi.gov.cy. Υπουργείο Εσωτερικών. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2019.
- ↑ «Προηγούμενοι Υπουργοί». www.mfa.gov.cy. Υπουργείο Εξωτερικών. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2019.
- ↑ 18,0 18,1 «Προηγούμενοι Υπουργοί». Υπουργείο Οικονομικών. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2019.
- ↑ 19,0 19,1 «Προηγούμενοι Υπουργοί». www.mcw.gov.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2019.
- ↑ 20,0 20,1 20,2 «ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ - Προηγούμενοι Υπουργοί». www.moh.gov.cy. Υπουργείο Υγείας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2019.
- ↑ «Αναχωρήσεις των υφυπουργών». Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών. 24 Απριλίου 1962. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 25 Μαρτίου 2020.
- ↑ «Αναχωρήσεις των υφυπουργών». Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών. 24 Απριλίου 1962. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 25 Μαρτίου 2020.
- ↑ «Επίσκεψη του αντιπροέδρου». Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών. 7 Φεβρουαρίου 1963. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 25 Μαρτίου 2020.
- ↑ 24,0 24,1 «Η παραίτησις του Υπουργού Οικονομικών». Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών. 28 Ιουνίου 1962. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.
- ↑ «Η εποπτεία του Υπουργείου Αμύνης». Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών. 7 Απριλίου 1964. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.
- ↑ 26,0 26,1 «Έλληνες υπουργοί θα εποπτεύουν τα υπουργεία υγείας και γεωργίας». Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών. 27 Απριλίου 1964. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.
- ↑ «Απεβίωσε ο κύπριος συγγραφέας Πάτροκλος Σταύρου». 16 Μαρτίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2020.
- ↑ «Ο Εκδότης, Πάτροκλος Σταύρου». www.kazantzakispublications.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2020.
- ↑ «Απεβίωσε ο πρώην Υφυπουργός παρά τω Προέδρω Πάτροκλος Σταύρου». gnomionline.com.cy. 15 Μαρτίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2020.
- ↑ «Ο Δρ. Κ. Σπυριδάκις διωρίσθη Υπουργός Παιδείας». Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών. 31 Μαρτίου 1965. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.
- ↑ 31,0 31,1 «Κυβερνητικός Εκπρόσωπος». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 21 Μαρτίου 2020.
- ↑ «Ο κ. Μιλτιάδης Χριστοδούλου υπέβαλε παραίτηση». Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών. 17 Ιουνίου 1981. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 22 Μαρτίου 2020.
- ↑ 33,0 33,1 «Διορίσθησαν δύο νέοι υπουργοί». Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών. 19 Απριλίου 1966. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.
- ↑ «Εγκατάστασις των νέων υπουργών Α». Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών. 21 Απριλίου 1966. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.
- ↑ «Εγκατάστασις των νέων υπουργών Β». Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών. 21 Απριλίου 1966. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.
