Προσόμοιο τροπάριο
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Προσόμοιον ονομάζεται σε ένα σύνολο τροπαρίων τα τροπάρια εκτός τού πρώτου, που ακολουθούν το μέλος τού πρώτου από αυτά, το οποίο έχει ιδιαίτερη (δική του) μελωδική γραμμή και ονομάζεται αυτόμελο. Π.χ. στο Κοντάκιο ο πρώτος οίκος είναι αυτόμελο και οι υπόλοιποι προσόμοιοι αυτού.
Κάτι ανάλογο συμβαίνει στον ειρμό (πρώτη στροφή) σε κάθε ωδή τού Κανόνα, όπου ο ειρμός έχει δικό του μέλος, ενώ οι υπόλοιπες στροφές (τροπάρια) της ωδής ακολουθούν πιστά το μέλος τού ειρμού.
Στα Λειτουργικά βιβλία, χειρόγραφα ή έντυπα δηλώνεται πάντοτε ο Ήχος και το αυτόμελο: "Προσόμοιον, Ήχος ..., προς το ...".
Το σύστημα αυτόμελο-προσόμοια έχουμε συνήθως στα Στιχηρά και τα Απόστιχα, δηλ. τροπάρια που άδονται μετά τους τελευταίους στίχους Ψαλμών, στην αρχή και το τέλος αντίστοιχα ακολουθιών, όπως είναι ο Εσπερινός και ο Όρθρος. Το πλήθος των τροπαρίων εξαρτάται από το μέγεθος της εορτής, που μπορεί Κανόνας της να είναι εις δ΄ ή εις ς΄ ή εις η΄ ωδές, όπως ορίζει το Τυπικό της Εκκλησίας.
Πηγές
Επεξεργασία- Θεοχάρης Δετοράκης, Βυζαντινή Υμνογραφία (Πανεπιστημιακές παραδόσεις), Ηράκλειο2 1997.