Συντεταγμένες: 52°23′57″N 16°55′0″E / 52.39917°N 16.91667°E / 52.39917; 16.91667

Το Ράιχσγκαου Βάρτελαντ (φωνητική μεταγραφή του γερμανικού Reichsgau Wartheland) (αρχικά Ράιχσγκαου Πόζεν [Reichsgau Posen], επίσης: Βάρτεγκαου [Warthegau]) ήταν ναζιστικό γερμανικό Ράιχσγκαου που σχηματίστηκε από τμήματα της πολωνικής επικράτειας που προσαρτήθηκαν το 1939 κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Περιλάμβανε την περιοχή της Μείζονος Πολωνίας και τις παρακείμενες περιοχές. Μέρη του Ράιχσγκαου συμπλήρωσε η ομώνυμη προ-βερσαλιανή πρωσική Επαρχία του Πόζεν. Το όνομα προήλθε αρχικά από την πρωτεύουσα, το Πόζεν (Πόζναν), και αργότερα από τον κύριο ποταμό, τον Βάρτε (Βάρτα).

Ράιχσγκαου Βάρτελαντ
19391945
ΧώραΝαζιστική Γερμανία
Διοικητική υπαγωγήΝαζιστική Γερμανία
ΠρωτεύουσαΠόζναν
Έκταση43.905 km²
Γεωγραφικές συντεταγμένες52°24′0″N 16°55′0″E

Κατά τους διαμελισμούς της Πολωνίας από το 1793, το μεγαλύτερο μέρος της περιοχής προσαρτήθηκε από το Βασίλειο της Πρωσίας έως το 1807 ως Νότια Πρωσία. Από το 1815 έως το 1849, η επικράτεια βρισκόταν στο αυτόνομο Μεγάλο Δουκάτο του Πόζεν, το οποίο ήταν η Επαρχία του Πόζεν έως ότου την αποκατάσταση της Πολωνίας το 1918-1919, μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η περιοχή είναι σήμερα το Βοεβοδάτο Μείζονος Πολωνίας.

Εισβολή και κατοχή της Πολωνίας Επεξεργασία

 
Οι Πολωνοί οδηγούνται σε τρένα υπό τη συνοδεία του Γερμανικού Στρατού, ως μέρος της εθνοτικής εκκαθάρισης της δυτικής Πολωνίας που προσαρτήθηκε στο Ράιχ αμέσως μετά την εισβολή του 1939.

Μετά την εισβολή στην Πολωνία, το κατακτηθέντα εδάφη της Μείζονος Πολωνίας χωρίστηκαν μεταξύ τεσσάρων Ράιχσγκαου και της περιοχής του Γενικού Κυβερνείου (πιο ανατολικά). Το Militärbezirk Posen δημιουργήθηκε τον Σεπτέμβριο του 1939 και στις 8 Οκτωβρίου 1939 προσαρτήθηκε από τη Γερμανία. Ονομάστηκε Ράιχσγκαου Πόζεν και ο SS Όμπεργκρουπενφυρερ (Obergruppenfuhrer) Άρτουρ Γκράιζερ διορίστηκε Γκάουλαϊτερ (Gauleiter) στις 21 Οκτωβρίου.[1] Θα παρέμενε στην εξουσία μέχρι το τέλος του πολέμου. Το Ράιχσγκαου Πόζεν μετονομάστηκε σε Ράιχσγκαου Βάρτελαντ στις 29 Ιανουαρίου 1940.

Η Βέρμαχτ ίδρυσε εκεί το Wehrkreis XXI (21η στρατιωτική περιοχή), με έδρα το Πόζναν, υπό την διοίκηση του Στρατηγού der Artillerie Βάλτερ Πέτσελ. Η κύρια επιχειρησιακή μονάδα ήταν το 48ο Σώμα Panzer, που κάλυπτε το λεγόμενο Militärische Unterregion-Hauptsitze (Αρχηγείο στρατιωτικής υποπεριφέρειας), συμπεριλαμβανομένων των Πόζεν (Πόζναν), Λίσσα (Λέσνο), Χοχένσαλσα (Ινοβρότσουαφ), Λέσλαου (Βουοτσουάβεκ), Κάλις και Λίτσμανσταντ (Λοτζ). Διατήρησε χώρους εκπαίδευσης στο Σιέρατς και στο Μπιεντρούσκο.

Η περιοχή κατοικήθηκε κατά κύριο λόγο από εθνοτικούς Πολωνούς, με μία γερμανική μειονότητα 16,7% το 1921, και Πολωνοεβραίους, οι περισσότεροι από τους οποίους φυλακίστηκαν τελικά στο Γκέτο του Λοτζ και εξοντώθηκαν στο στρατόπεδο εξόντωσης του Χέλμνο (Vernichtungslager Kulmhof) μέσα στα επόμενα δύο χρόνια.

Χαρακτηριστικά Επεξεργασία

 
Περιφέρειες (Regierungsbezirk) και επαρχίες (Kreis), 1944

Ο Γκάουλαϊτερ και Ράιχστατχαλτερ του Ράιχσγκαου Βάρτελαντ, γηγενής Άρτουρ Γκράιζερ,[2] ξεκίνησε ένα πρόγραμμα πλήρους απομάκρυνσης των πρώην Πολωνών πολιτών μετά τον διορισμό του από τον Χάινριχ Χίμλερ.[3] Το σχέδιο συνεπαγόταν επίσης την επανεγκατάσταση εθνοτικών Γερμανών από τη Βαλτική και άλλες περιοχές σε αγροκτήματα και σπίτια που παλαιότερα ανήκαν σε Πολωνούς και Εβραίους.[4] Εξουσιοδότησε επίσης την παράνομη επιχείρηση εξόντωσης 100.000 Πολωνοεβραίων (περίπου το ένα τρίτο του συνολικού εβραϊκού πληθυσμού του Βάρτελαντ),[5] στη διαδικασία της πλήρους «γερμανοποίησης» της περιοχής.[6] Κατά το πρώτο έτος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, περίπου 630.000 Πολωνοί και Εβραίοι απομακρύνθηκαν βίαια από το Βάρτελαντ και μεταφέρθηκαν στο κατεχόμενο Γενικό Κυβερνείο (πάνω από 70.000 μόνο από το Πόζναν) σε μια σειρά επιχειρήσεων που ονομάζονταν Kleine Planung (Μικρός Σχεδιασμός), που κάλυπταν τα περισσότερα πολωνικά εδάφη που προσαρτήθηκαν από τη Γερμανία περίπου την ίδια εποχή. Τόσο οι Πολωνοί όσο και οι Εβραίοι είδαν την περιουσία τους να κατάσχεται.[7]

Μέχρι το τέλος του 1940, περίπου 325.000 Πολωνοί και Εβραίοι από το Βάρτελαντ και τον Πολωνικό Διάδρομο εκδιώχθηκαν στο Γενικό Κυβερνείο, συχνά αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα περισσότερα από τα υπάρχοντά τους.[8] Οι θάνατοι ήταν πολυάριθμοι. Το 1941, οι Ναζί εκδίωξαν επιπλέον 45.000 ανθρώπους, και από το φθινόπωρο της ίδιας χρονιάς άρχισαν να σκοτώνουν Εβραίους πυροβολώντας τους ή σε φορτηγά αερίου, αρχικά σπασμωδικά και πειραματικά.[9] Το Ράιχσγκαου Βάρτελαντ είχε πληθυσμό 4.693.700 κατοίκων έως το 1941. Ο Γκράιζερ έγραψε τον Νοέμβριο του 1942: «Εγώ ο ίδιος δεν πιστεύω ότι ο Φύρερ πρέπει να ρωτηθεί ξανά σε αυτό το θέμα, ειδικά αφού στην τελευταία μας συζήτηση σχετικά με τους Εβραίους μου είπε ότι θα μπορούσα να προχωρήσω σύμφωνα με τη δική μου κρίση».[10]

Τέλος πολέμου Επεξεργασία

Μέχρι το 1945, σχεδόν μισό εκατομμύριο Γερμανοί Φόλκσντοϊτσε (Volksdeutsche) είχαν εγκατασταθεί μόνο στο Βάρτεγκαου μεταξύ των περιοχών που προσαρτήθηκαν από τη ναζιστική Γερμανία, ενώ οι σοβιετικές δυνάμεις άρχισαν να ωθούν τις υποχωρούμενες ναζιστικές δυνάμεις πίσω από τα πολωνικά εδάφη. Οι περισσότεροι Γερμανοί κάτοικοι μαζί με πάνω από ένα εκατομμύριο αποίκους έφυγαν προς τα δυτικά. Κάποιοι δεν το έκαναν, λόγω περιορισμών από τη γερμανική κυβέρνηση και τον ταχέως αναπτυσσόμενο Κόκκινο Στρατό. Περίπου 50.000 πρόσφυγες πέθαναν από τις σοβαρές χειμερινές συνθήκες, άλλοι από τις πολεμικές φρικαλεότητες που διαπράχθηκαν από σοβιετικό στρατό. Ο υπόλοιπος εθνοτικά γερμανικός πληθυσμός εκδιώχθηκε στη νέα Γερμανία μετά το τέλος του πολέμου.

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Μίχαελ Ν. Μίλερ· Άντρεας Σουλτς. Gauleiter: The Regional Leaders of the Nazi Party and Their Deputies, 1925-1945, Vol. 1. R. James Bender Publishing. σελ. 360. ISBN 1-932970-21-5. 
  2. Ian Kershaw (2013). Hitler 1936-1945. Penguin UK. σελίδες vi. ISBN 978-0141909592. 
  3. «Poles: Victims of the Nazi Era». Μουσείο Μνήμης του Ολοκαυτώματος των Ηνωμένων Πολιτειών. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2013. 
  4. Λιν Χ. Νίκολας, Cruel World: The Children of Europe in the Nazi Web σελ. 207-9, (ISBN 0-679-77663-X).
  5. «Special treatment" (Sonderbehandlung)». The Holocaust History Project. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Μαΐου 2013. 
  6. Main Commission for Investigation of German Crimes in Poland, Γερμανικά εγκλήματα στην Πολωνία (Βαρσοβία: 1946, 1947) Αρχειοθετήθηκε 2011-06-28 στο Wayback Machine.; Αρχείο του Jewish Gombin Genealogy, με εισαγωγή του Λέον Ζάμοστς. Σημ.: Η κύρια (ή κεντρική) επιτροπή για τη διερεύνηση των γερμανικών εγκλημάτων στην Πολωνία (πολωνικά: Główna Komisja Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce, GKBZNwP‎‎) που ιδρύθηκε το 1945 ήταν ο προκάτοχος του Ινστιτούτου Εθνικής Μνήμης (δείτε επίσης «MAIN COMMISSION FOR THE INVESTIGATION OF CRIMES AGAINST THE POLISH NATION THE INSTITUTE OF NATIONAL MEMORY». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Φεβρουαρίου 1997. Η δημιουργία της κύριας επιτροπής ... προηγήθηκε της εργασίας στο Λονδίνο από το 1943 από την πολωνική εξόριστη κυβέρνηση. 
  7. Agency for the East that oversaw the registration, administration and eventual sale of all property confiscated from Poles and Jews (virtually all Polish and Jewish property was confiscated)Heimat, Region, and Empire: Spatial Identities under National Socialism Claus-Christian W. Szejnmann, Maiken Umbach
  8. Λιν Χ. Νίκολας, Cruel World: The Children of Europe in the Nazi Web σελ. 213-214, (ISBN 0-679-77663-X).
  9. Μαξ Χάστινγκς, "The Most Evil Emperor," NYRB 23 Οκτωβρίου 2008, σελ. 48.
  10. Ίαν Κέρσοου, Hitler, the Germans, and the Final Solution (Yale University Press, 2008), σελ. 75.

Περαιτέρω ανάγνωση Επεξεργασία

Πηγές Επεξεργασία