Ρόζα Μότα
Η Ρόζα Μότα (Rosa Maria Correia dos Santos Mota, γενν. 29 Ιουνίου 1958) είναι Πορτογαλίδα πρώην μαραθωνοδρόμος, μία από τις κορυφαίες αθλήτριες που ανέδειξε η χώρα της στον κλασικό αθλητισμό: υπήρξε η πρώτη Πορτογαλίδα στην ιστορία που κέρδισε χρυσό μετάλλιο σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Επίσης ήταν η πρώτη γυναίκα που κέρδισε περισσότερα από ένα μετάλλια στον μαραθώνιο των Ολυμπιακών Αγώνων. Εκτός των Ολυμπιακών, έγινε παγκόσμια πρωταθλήτρια και πρωταθλήτρια Ευρώπης. Στον εορτασμό της 30ής επετείου από την ίδρυση της Ενώσεως Διεθνών Μαραθωνίων και Δρόμων μεγάλων αποστάσεων (AIMS) έλαβε τιμητική διάκριση ως η κορυφαία γυναίκα μαραθωνοδρόμος όλων των εποχών.[5]
| Ρόζα Μότα | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Rosa Maria Correia dos Santos Mota (Πορτογαλικά) |
| Γέννηση | 29 Ιουνίου 1958[1] Πόρτο |
| Χώρα πολιτογράφησης | Πορτογαλία |
| Ύψος | 157 cm  |
| Βάρος | 45 kg |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Πορτογαλικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | μαραθωνοδρόμος δρομέας μεγάλων αποστάσεων πολιτικός |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Μέλος της Συνέλευσης της Δημοκρατίας της Πορτογαλίας (Οκτώβριος 1995 – Νοέμβριος 1995, εκλογική περιφέρεια Πόρτο)[2] |
| Βραβεύσεις | Ιππότης του Τάγματος του Πρίγκηπα Ενρίκε (3 Αυγούστου 1983)[3][4] Αξιωματικός του Τάγματος του Πρίγκηπα Ενρίκε (7 Φεβρουαρίου 1985)[3][4] Μεγαλόσταυρος του Τάγματος του Πρίγκηπα Ενρίκε (16 Οκτωβρίου 1987)[3][4] Μεγαλόσταυρος του Τάγματος της Αξίας της Πορτογαλίας (6 Δεκεμβρίου 1988)[3][4] |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Σταδιοδρομία Επεξεργασία
Η Ρόζα Μότα γεννήθηκε στην κεντρική συνοικία Φοζ Βέλια του Πόρτο. Στην αρχή τίποτα δεν προμήνυε τις μελλοντικές επιτυχίες της, καθώς από παιδί υπέφερε από ισχιαλγίες, αλλά και από άσθμα. Το 1980 γνώρισε τον Ζουζέ Πεντρόζα (José Pedrosa), τον άνθρωπο που θα κατέληγε να ήταν προπονητής της σε ολόκληρη τη σταδιοδρομία της. Δύο χρόνια αργότερα έτρεξε τον πρώτο της μαραθώνιο σε μεγάλη διοργάνωση, και αυτός ήταν στην «κλασική διαδρομή», στους Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Στίβου της Αθήνας — ο πρώτος μαραθώνιος γυναικών που έγινε ποτέ σε τέτοια διοργάνωση. Εκεί η Μότα κέρδισε εύκολα την Ίνγκριντ Κρίστιανσεν και τον πρώτο της μαραθώνιο.
Δύο χρόνια αργότερα πήρε το χάλκινο μετάλλιο στον πρώτο μαραθώνιο γυναικών σε Ολυμπιακούς Αγώνες, στο Λος Άντζελες. Η καλύτερη επίδοση που πέτυχε ποτέ σημειώθηκε το 1985, με χρόνο 2:23:29 στον Μαραθώνιο του Σικάγου.[6] (η Μότα κέρδισε τον Μαραθώνιο του Σικάγου δύο φορές).
Αναδείχθηκε πρωταθλήτρια Ευρώπης και το 1986, και το επόμενο έτος παγκόσμια πρωταθλήτρια στη Ρώμη, κλείνοντας την κορυφαία αυτή τριετία της σταδιοδρομίας της με το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Σεούλ το 1988. Εκεί, έκανε την επίθεσή της 2 χιλιόμετρα πριν τον τερματισμό, προσπερνώντας και νικώντας με 13 δευτερόλεπτα διαφορά την τελικώς δεύτερη Λάιζα Μάρτιν από την Αυστραλία.
Το 1990 κέρδισε για τρίτη φορά τον περίφημο Μαραθώνιο της Βοστώνης, κερδίζοντας την Ανατολικογερμανίδα Ούτα Πίπιχ. Κατόπιν επεχείρησε να υπερασπισθεί τον τίτλο της πρωταθλήτριας Ευρώπης στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Στίβου του Σπλιτ. Προηγείτο με διαφορά πάνω από 1,5 λεπτό στα μισά της διαδομής, αλλά την έφθασε η Βαλεντίνα Γιεγκόροβα στο 35ο χιλιόμετρο. Η μονομαχία τους κράτησε μέχρι το τέρμα, όπου η Μότα κέρδισε με διαφορά μόλις 5 δευτερολέπτων. Κανένας άλλος, άνδρας ή γυναίκα, δεν είχε κερδίσει τρεις φορές τον μαραθώνιο των Πανευρωπαϊκών Αγώνων μέχρι το 2006. Στην πατρίδα της, κέρδισε το 1991 τον Ημιμαραθώνιο της Λισαβόνας.[7]
Συνολικά, η Μότα έτρεξε σε 21 μαραθώνιους από το 1982 μέχρι το 1992, δηλαδή με μέσο όρο δύο αγώνες ανά έτος, και κέρδισε τους 14 από αυτούς. Αναλυτικά οι σημαντικότεροι αγώνες της σε μορφή πίνακα έχουν ως ακολούθως:
| Έτος | Διοργάνωση | Τόπος | Θέση | Χρόνος |
|---|---|---|---|---|
| 1982 | Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Στίβου | Αθήνα | 1η | 2:36:04 |
| 1983 | Μαραθώνιος του Ρότερνταμ | Ρότερνταμ | 1η | 2:32:27 |
| Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου | Ελσίνκι | 4η | 2:31:50 | |
| Μαραθώνιος του Σικάγου | Σικάγο | 1η | 2:31:12 | |
| 1984 | Ολυμπιακοί Αγώνες | Λος Άντζελες | 3η | 2:26:57 |
| Μαραθώνιος του Σικάγου | Σικάγο | 1η | 2:26:01 | |
| 1985 | Μαραθώνιος του Σικάγου | Σικάγο | 3η | 2:23:29 |
| 1986 | Διεθνής Μαραθώνιος Γυναικών του Τόκιο | Τόκιο | 1η | 2:27:15 |
| Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Στίβου | Στουτγάρδη | 1η | 2:28:38 | |
| 1987 | Μαραθώνιος της Βοστώνης | Βοστώνη | 1η | 2:25:21 |
| Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου | Ρώμη | 1η | 2:25:17 | |
| 1988 | Μαραθώνιος της Βοστώνης | Βοστώνη | 1η | 2:24:30 |
| Ολυμπιακοί Αγώνες | Σεούλ | 1η | 2:25:40 | |
| 1989 | Μαραθώνιος της Οσάκα | Οσάκα | – | Δεν τερμάτισε |
| Μαραθώνιος του Λος Άντζελες | Λος Άντζελες | 2η | 2:35:27 | |
| 1990 | Μαραθώνιος της Οσάκα | Οσάκα | 1η | 2:27:47 |
| Μαραθώνιος της Βοστώνης | Βοστώνη | 1η | 2:25:24 | |
| Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Στίβου | Σπλιτ | 1η | 2:31:27 | |
| 1991 | Μαραθώνιος του Λονδίνου | Λονδίνο | 1η | 2:26:14 |
| Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου | Τόκιο | – | Δεν τερμάτισε |
Μετέπειτα βίος Επεξεργασία
Θεωρούμενη «πρέσβειρα του αθλητισμού», η Ρόζα Μότα βραβεύθηκε το 1998 με το «Βραβείο Αμπέμπε Μπικίλα», για τη συνεισφορά της στην ανάπτυξη της προπονητικής των αγώνων δρόμου αντοχής. Η Μότα ήταν μία από τις δημοφιλέστερες προσωπικότητες του πορτογαλικού αθλητισμού στα τέλη του 20ού αιώνα, δίπλα στους ποδοσφαιριστές Εουσέμπιο και Λουίς Φίγκο, και τον δρομέα μεγάλων αποστάσεων Κάρλος Λόπες.
- Η Ρόζα Μότα έτρεξε με την Ολυμπιακή Φλόγα στις οδούς των Αθηνών πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 World Athletics database. 61310.
- ↑ 1266.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 www
.ordens .presidencia .pt?idc=153&list=1. - ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 www
.ordens .presidencia .pt?idc=153. - ↑ «AIMS 30th Anniversary Gala». Aimsworldrunning.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε στις 10 Αυγούστου 2014.
- ↑ Rosa Mota. sports-reference.com
- ↑ «Lisbon Half Marathon winners». Arrs.net. 19 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 10 Αυγούστου 2014.