Ο Σέξτος Πομπήιος Μάγκνος Πίος, λατιν. Sextus Pompeius Magnus Pius (67 - 35 π.Χ.) ήταν Ρωμαίος στρατηγός της ύστερης Δημοκρατίας (1ος αι. π.Χ.). Ήταν η τελευταία εστία αντίθεσης στη Β΄ Τριανδρία. Ήταν γιος του Γναίου Πομπήιου Μάγκνου.

Σέξτος Πομπήιος
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Sextus Pompeius Magnus (Λατινικά)
Θάνατος35 π.Χ.[1]
Μίλητος
Συνθήκες θανάτουανθρωποκτονία
Χώρα πολιτογράφησηςΑρχαία Ρώμη
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςλατινική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
ΙδιότηταΡωμαίος πολιτικός
Ρωμαίος στρατιωτικός
Οικογένεια
ΣύζυγοςΣκριβωνία
ΤέκναΠομπηία (κόρη του Σέξτου Πομπήιου)
ΓονείςΠομπήιος[1][2] και Μουκία Τερτία[2]
ΑδέλφιαΠομπηία Μάγνα[3]
Γναίος Πομπήιος (γιος του Πομπήιου)[3]
Marcus Aemilius Scaurus (ετεροθαλής αδελφός από μητέρα)
Pompeius/Pompeia (younger paternal half-sibling)
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΎπατος στην αρχαία Ρώμη
moneyer (45 π.Χ.–44 π.Χ.)
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Αργυρό δηνάριο του Σέξτου Πομπήιου των ετών 44-43 π.Χ. Βάρος 3,85 γρ. Κόπηκε στη Μασσαλία της Γαλατίας από τον τραπεζίτη Κ. Νασίδιο. Στη μία όψη η κεφαλή του Πομπήιου με τρίαινα και επιγραφή NEPTUNΙ. Στην άλλη όψη πλοίο με επιγραφή Q. NASIDIUS.

Βιογραφία

Επεξεργασία

Ήταν ο νεότερος γιος του Γναίου Πομπήιου του Μεγάλου και της 3ης συζύγου του Μουκίας Τερτίας. Μεγαλύτερος αδελφός του ήταν ο Γναίος Πομπήιος. Τα δύο αδέλφια μεγάλωσαν στη σκιά του πατέρα τους, ο οποίος ήταν ένας από τους μεγαλύτερους στρατηγούς της Ρώμης και αρχικά μη συντηρητικός πολιτικός, που μεταστράφηκε στην παραδοσιακή μερίδα, όταν ο Ιούλιος Καίσαρας έγινε απειλή.

 
Δηνάριο του Σέξτου Πομπήιου, που κόπηκε με τη νίκη του επί του στόλου του Οκταβιανού. Στη μία όψη ο φάρος της Μεσσήνα: MAG. PIUS IMP. ITER. Στην άλλη η Σκύλλα: PRAEF. CLAS. ET ORAE MARIT. EX S. C.

Όταν ο Καίσαρας διέσχισε τον Ρουβίκωνα το 49 π.Χ., ξεκινώντας έτσι έναν εμφύλιο πόλεμο, ο μεγαλύτερος αδελφός του Σέξτου, ο Γναίος ακολούθησε τον πατέρα τους στη διαφυγή του στην Ανατολή, όπως έκαναν οι περισσότεροι συντηρητικοί συγκλητικοί. Ο Σέξτος έμεινε στη Ρώμη στη φροντίδα της μητριάς του Κορνηλίας Μετέλλας (5ης συζύγου του Πομπήιου). Ο στρατός του Πομπήιου έχασε στη μάχη των Φαρσάλων το 48 π.Χ. και ο Πομπήιος έτρεξε να σώσει τη ζωή του. Η Κορνηλία και ο Σέξτος τον συνάντησαν στη Λέσβο και μαζί διέφυγαν στην Αίγυπτο. Με την άφιξή του, ο Σέξτος είδε τον πατέρα του να σκοτώνεται από προδοσία στις 29 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους. Έπειτα από αυτό η Κορνηλία επέστρεψε στη Ρώμη. Κατά τα επόμενα έτη ο Σέξτος προσχώρησε στην αντίσταση εναντίον του Καίσαρα, στις Αφρικανικές επαρχίες. Μαζί με τον Μέτελλο Σκιπίωνα και τον Κάτωνα τον Νεότερο, τον αδελφό του Γναίο και άλλους συγκλητικούς, προετοιμάστηκαν να αντιτεθούν στον Καίσαρα και τον στρατό του ως το τέλος.

Ο Καίσαρας νίκησε στην πρώτη μάχη στη Θάψο της Τυνησίας το 46 π.Χ. εναντίον του Μέτελλου Σκιπίωνα και του Κάτωνα, που αυτοκτόνησε. Το 45 π.Χ. ο Καίσαρας κατάφερε να νικήσει τους αδελφούς Πομπηίους στη μάχη της Μούνντα στην Ισπανία (έτσι λεγόταν τότε όλη η Ιβηρική χερσόνησος). Ο Γναίος εκτελέστηκε, αλλά ο νεαρός Σέξτος ξέφυγε πάλι, αυτή τη φορά για τη Σικελία.

Πίσω στη Ρώμη ο Καίσαρας σκοτώθηκε στις 15 Μαρτίου 44 π.Χ. (ειδοί του Μαρτίου) από μία ομάδα συγκλητικών, οδηγούμενη από τον Κάσσιο και τον Βρούτο. Το συμβάν δεν οδήγησε σε επιστροφή στην ομαλότητα, αλλά προκάλεσε άλλο εμφύλιο πόλεμο, όταν ο Οκταβιανός, ο Μάρκος Αντώνιος και ο Λέπιδος (η Β΄ Τριανδρία) θέλησαν να εκδικηθούν τον φόνο του Καίσαρα με την καθυπόταξη όλης της αντιπολίτευσης. Ο Σέξτος στη Σικελία σίγουρα θα επαναστάτησε, αλλά ο Κάσσιος και ο Βρούτος ήταν η πρώτη προτεραιότητα της Τριανδρίας. Ο Σέξτος, που είχε όλο το νησί ως βάση του, είχε χρόνο και εφόδια για να συντάξει στρατό και το πιο σημαντικό, έναν ισχυρό στόλο με Σικελούς ναύτες.

 
Η εξέγερση της Σικελίας, εκστρατείες των ετών 38/37. Με ροζ οι περιοχές του Σέξτου. Με ρίγες οι περιοχές που με τον Μηνόδωρο μεταστράφηκαν στον Οκταβιανό πριν τον πόλεμο. Κόκκινα βέλη: οι κινήσεις του Οκταβιανού και των ναυάρχων του. Μπλε βέλη: οι κινήσεις των ναυάρχων του Σέξτου.

Ο Κάσσιος και ο Βρούτος έχασαν τις δύο μάχες στους Φιλίππους και αυτοκτόνησαν το 42 π.Χ. Έπειτα από αυτό, η Τριανδρία έστρεψε την προσοχή της στη Σικελία και τον Σέξτο.

Ωστόσο ο Σέξτος ήταν προετοιμασμένος για σφοδρή αντίσταση. Τα επόμενα έτη οι στρατιωτικές αντιπαραθέσεις απέτυχαν να επιφέρουν μία αποφασιστική νίκη στη μία ή την άλλη πλευρά, αν και το 40 π.Χ. ο ναύαρχος του Σέξτου, ο απελεύθερος Μηνάς, κατέλαβε τη Σαρδηνία από τον κυβερνήτη του Οκταβιανού, τον Μάρκο Λούριο. Το 39 π.Χ. ο Σέξτος και η Τριανδρία υπέγραψαν ειρήνη με τη Συμφωνία του Μισένο (κοντά στη Νάπολη). Ο λόγος της συμφωνίας ήταν οι τρεις άνδρες να εξασφαλίσουν ειρήνη στη Δύση, πριν την αναμενόμενη εκστρατεία εναντίον της Παρθικής αυτοκρατορίας. Ο Αντώνιος, ηγέτης των ανατολικών επαρχιών της Ρώμης, χρειαζόταν μεγάλο αριθμό λεγεώνων για την επερχόμενη εκστρατεία, η οποία θα απασχολούσε στρατό στη Μεσοποταμία, την Αρμενία και την Παρθία. Έτσι μία ανακωχή με τις ισχυρές δυνάμεις του Σέξτου ήταν χρήσιμη.

Η ειρήνη δεν κράτησε πολύ. Κατά την απουσία του Αντωνίου, ο Οκταβιανός ανανέωσε τη σύγκρουση εναντίον του Σέξτου. Ο Σέξτος και ο Οκταβιανός κατηγόρησαν ο ένας τον άλλο για παραβίαση των όρων της συνθήκης του Μισένο, αλλά η τελευταία αφορμή ήταν η προσχώρηση του Μηνά και της Σαρδηνίας στον Οκταβιανό. Το 37 π.Χ. ο Οκταβιανός ηττήθηκε στη ναυμαχία της Μεσσίνας· τότε κάλεσε τους φίλους του Μάρκο Βιψάνιο Αγρίππα και Τίτο Στατίλιο Ταύρο, ταλαντούχους στρατηγούς. Επίσης ο τρίτος της Τριανδρίας, ο Λέπιδος ανακάλεσε 14 λεγεώνες από τις Αφρικανικές του επαρχίες για να συνδράμει.

 
Η Σικελική εξέγερση, εκστρατείες του έτους 36 π.Χ. Με κόκκινο βέλος οι κινήσεις του Οκταβιανού και των στρατηγών του. Με μπλε βέλος οι κινήσεις του Σέξτου Πομπήιου και των στρατηγών του.

Ο Αγρίππας πέρασε τον χειμώνα εκπαιδεύοντας τους ναύτες στη στεριά και κατασκευάζοντας στόλο, κοντά στη λίμνη Αβέρνους της Καμπανίας. Πολέμησε τον Σέξτο στα Μύλαε (νυν Μιλάτσο κοντά στη Μεσσήνη) τον Αύγουστο του 36 π.Χ. και πάλι ένα μήνα μετά με τον Λέπιδο και τον Στατίλιο Ταύρο να καταλαμβάνουν τη Σικελία. Στη μάχη του Ναύλοχου (κοντά στη Μεσσήνη) ο Αγρίππας κατέστρεψε τον υπόλοιπο στόλο του Σέξτου. Ο Σέξτος δραπέτευσε στη Μ. Ασία, αφήνοντας τη Σικελία, τη μόνη βάση υποστήριξής του.

Πιάστηκε στη Μίλητο το 35 π.Χ. και εκτελέστηκε χωρίς δίκη με διαταγές του Μ. Αντωνίου μέσω του Μάρκου Τϊτου, τον οποίο ο Σέξτος είχε κάποτε φεισθεί. Αν και αργότερα ο Οκταβιανός προσποιήθηκε, ότι η εκτέλεση χωρίς δίκη ήταν παράνομη, διότι ο Σέξτος ήταν Ρωμαίος πολίτης, ο ίδιος ο Οκταβιανός τον είχε ανακηρύξει εκτός νόμου και χωρίς πολιτικά δικαιώματα.

Οικογένεια

Επεξεργασία

Ο Σέξτος νυμφεύτηκε τη Σκριβωνία, μία μακρινή συγγενή του, κόρη του Λεύκιου Σκριβώνιου Λίβο και ανιψιά της Σκριβωνίας, 2ης συζύγου του Οκταβιανού. Ο Σέξτος και η σύζυγός του είχαν μία κόρη:

Ο πεθερός του Λ. Σ. Λίβο, ως συγγενής του Σέξτου και του Οκταβιανού, μεσολάβησε για ειρήνη μεταξύ του Σέξτου και της Τριανδρίας. Εγκατέλειψε τον Σέξτο απρόθυμα το 36/35 με αντάλαγμα να αναλάβει την υπατεία.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  • Jones, Tom B (1976). "Pompeius Magnus, Sextus". In William D. Halsey. Collier's Encyclopedia. 19. Macmillan Educational Corporation. σελ. 234.