Σερβιανά Ιωαννίνων
Συντεταγμένες: 39°33′34.9″N 20°54′4.0″E / 39.559694°N 20.901111°E
Τα Σερβιανά είναι ορεινό χωριό του νομού Ιωαννίνων σε υψόμετρο 550 μέτρων[1]. Ανήκει στο δήμο Δωδώνης. Βρίσκεται 14 χλμ. Ν.-ΝΑ. των Ιωαννίνων και 4,5 χλμ. από την Ιόνια Οδό[2]. Παλιότερα η ευρύτερη περιοχή των Σερβιανών - Ταξιάρχη - Μολυβαδιάς αναφερόταν ως Σερβιανά και αποτελούσαν 3 συνοικισμούς με κέντρο αυτό του κεντρικού οικισμού των Σερβινών (ή μαχαλάδες στην τοπική διάλεκτο) με τις ονομασίες Κάτω μαχαλάς - Πάνω μαχαλάς - Κατούσκα αντίστοιχα[3].
| Σερβιανά | |
|---|---|
Χάρτης  | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Ηπείρου |
| Περιφερειακή Ενότητα | Ιωαννίνων |
| Δήμος | Δωδώνης |
| Δημοτική Ενότητα | Αγίου Δημητρίου |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Ήπειρος |
| Νομός | Ιωαννίνων |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 138 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 455 00 |
| Τηλ. κωδικός | 26510 |
Ονομασία Επεξεργασία
Για την ονομασία του χωριού υπάρχουν τρεις θεωρίες: Η πρώτη ότι οφείλεται σε εγκατάσταση επιδρομέων Σέρβων κατά τη Βυζαντινή εποχή, χωρίς όμως ιστορικές αποδείξεις.[4] Η δεύτερη ότι προέρχεται από τη λέξη σεργιάνι(= βόλτα, περίπατος):σεργιάνι>Σεργιανά>Σερβιανά.
Σύμφωνα με τις παραδόσεις των κατοίκων, παλιότερα στη θέση των Σερβιανών υπήρχε το χωριό Λαδικό, με τους συνοικισμούς Μπάρκεση και Βάρβεση, το οποίο καταστράφηκε από τους Τουρκαλβανούς περίπου στα 1800. Οι τοποθεσίες αυτές διατηρούνται με την ίδια ονομασία μέχρι σήμερα, όπου υπάρχουν και ερείπια των παλιών σπιτιών του Λαδικού. Ο μύθος λέει ότι οι κάτοικοι έριξαν τα τιμαλφή τους σε ένα πηγάδι για να τα γλυτώσουν από τους Τούρκους, όμως δεν βρέθηκαν ποτέ.
Η τρίτη θεωρία πιστεύει πως πιθανότατα ο όρος Μολυβαδιά, με βάση ιστορίες παλιών, προήλθε από ένα δέντρο. Το οποίο είχε ένα είδος αχλαδιού μεγαλύτερο μέγεθος απ' ό,τι το συνηθισμένο. Το έλεγαν Μολυβάδα το αχλάδι αυτό και μάλλον πήρε από εκεί την ονομασία του ο συνοικισμός των Σερβιανών η Μολυβαδιά.
Ιστορία Επεξεργασία
Είναι από τους παλαιότερους οικισμούς της Ηπείρου, αφού αναφέρονται στο δεύτερο χρυσόβουλο του Βυζαντινού αυτοκράτορα Ανδρονίκου Β' Παλαιολόγου (1321): «έτερον σιγιλλατίκιον εν τω χωρίω των σερβιάνων».[5]
Τα Σερβιανά με το μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής σημειώνονται και στο χάρτη Ιωαννίνων και περιχώρων του Barbié (1820). Τον Οκτώβριο του 1912 τα Σερβιανά κάηκαν από τους Τουρκαλβανούς (εφημερίδα «Πρόοδος» 1912).[6] Κατά τους Βαλκανικούς πολέμους τα Σερβιανά, με όλα σχεδόν τα Οχυρά του Μπιζανίου στο έδαφός τους, βρέθηκαν στο επίκεντρο των βομβαρδισμών και των μαχών.
Εκκλησίες Επεξεργασία
- Ι.Ν. Γενεσίου της Θεοτόκου.
- Ι.Ν. Αγίων Ταξιαρχών, στον ομώνυμο μαχαλά ηκεντρική εκκλησία του χωριού.
- Ι.Ν. Αγίου Νικολάου, στη Μολυβαδιά.
- Ιερά Μονή Αγίας Παρασκευής, από την οποία σήμερα απομένει μόνο ένα μικρό εκκλησάκι.
- Άγιος Δημήτριος, στη θέση Λαδικού.
- Άγιος Νικόλαος, στη θέση Σαράνταινα.
- Ι.Ν. Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, όπου και το κοιμητήριο, έναντι της Παναγίας.
Διοικητικές μεταβολές Επεξεργασία
Κοινότητα Σερβιανών Νομού Ιωαννίνων[7]
ΦΕΚ 184Α - 19/08/1919 Σύσταση της Κοινότητας με έδρα τον οικισμό Σερβιανά
ΦΕΚ 184Α - 19/08/1919 Ο οικισμός Λεσιανά προσαρτάται στην Κοινότητα Σερβιανών
ΦΕΚ 199Α - 13/06/1926 Η Κοινότητα καταργείται και συνενούται με την Κοινότητα Λοζετσίου
ΦΕΚ 15Α - 25/01/1927 Επανασύσταση της Κοινότητας μετά την ανάκληση της κατάργησης και προσάρτησης στην Κοινότητα Λοζετσίου
ΦΕΚ 193Α - 20/09/1928 Ο οικισμός Λεσιανά της Κοινότητας μετονομάζεται σε Αυγό
ΦΕΚ 80Α - 31/03/1931 Ο οικισμός Αυγό αποσπάται από την Κοινότητα και ορίζεται έδρα της Κοινότητας Αυγού
ΦΕΚ - 19/03/1961 Αναγνώριση του οικισμού Μολυβαδιά και προσάρτησή του στην Κοινότητα
ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997 Η Κοινότητα καταργείται και συνενούται με το Δήμο Αγίου Δημητρίου
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 15, τομ. 31.
- ↑ «Οδηγικές χιλιομετρικές αποστάσεις μεταξύ πόλεων, χωριών - apostaseis.gr». www.apostaseis.gr. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2018.
- ↑ User, Super. «Δ.Ε. Αγίου Δημητρίου». dodoni.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-07-07. https://web.archive.org/web/20180707024115/http://www.dodoni.gr/organosi/dimos/de-agiou-dimitriou. Ανακτήθηκε στις 2018-06-03.
- ↑ «δύο Σερβιανά κοντά στήν περιοχή των Ιωαννίνων. Όλες αυτές οί ονομασίες χωριών της κυρίως Ελλάδας πού παράγονται άπ' τό Σέρβος ή απλώς έχοντάς το ως πρώτο συνθετικό, έρχονται νά επιβεβαιώσουν τό γεγονός.», Εγκατάσταση και παρουσία Σλάβων στη βυζαντινή Μ. Ασία, Ηλιάδη, Αμαλία Κ.
- ↑ «ἔτερον σιγιλλατίκιον ἐν τῷ χωρίῳ τῶν Σερβιάνων», Acta Et Diplomata Graeca Medii Aevi Sacra Et Profana, Franz Miklosich, Josef Müller, 2012
- ↑ Σκόρπια Λόγια, 23 Φεβρ. 2016, Πρωινός Λόγος.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «Διοικητικές Μεταβολές Δήμων και Κοινοτήτωνwebsite=ΕΕΤΑΑ». Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2018.