Σιριτόρι

Το σιριτόρι (ιαπωνικά: しりとり, Χέπμπορν: shiritori) είναι ιαπωνικό παιχνίδι λέξεων. Οι παίκτες πρέπει με τη σειρά τους να πουν μια λέξη που να ξεκινά με την τελευταία συλλαβή (ακριβέστερα: τον ίδιο συλλαβικό χαρακτήρα κάνα) της λέξης του προηγούμενου παίκτη. Δεν υπάρχει διάκριση μεταξύ των δυο σετ συλλαβικών χαρακτήρων κάνα: Χιραγκάνα και Κατακάνα. Η λέξη σιριτόρι σημαίνει κυριολεκτικά "παίρνοντας από πίσω". Παραδοσιακά η Ιαπωνική γλώσσα γράφεται από πάνω προς τα κάτω και από τα δεξιά προς τα αριστερά, επομένως η τελευταία συλλαβή μιας λέξης βρίσκεται κάτω και δεξιότερα σε σχέση με την πρώτη συλλαβή της νέας λέξης.

Παράδειγμα παιχνιδιού

Βασικοί κανόνες

• Δυο ή περισσότερα άτομα παίζουν σε σειρά.
• Επιτρέπεται η χρήση μόνο ουσιαστικών
• Δεν επιτρέπονται λέξεις που τελειώνουν στο συλλαβικό "ν" (ん/ン, n'), καθώς καμιά ιαπωνική λέξη δεν περιέχει τον χαρακτήρα αυτό σε αρχική θέση.
• Οι λέξεις δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν πάνω από μια φορά.
• Φράσεις που συνδέονται με το κτητικό μόριο "νο" (の, no) γίνονται αποδεκτές μόνο αν έχουν παγιωθεί και θεωρούνται μια λέξη.

Για παράδειγμα: σακουρά (さくら)-> ράτζιο (ラジオ)-> ονίγκιρι (おにぎり)-> ρίσου (りす)-> σούιγιοου (すいよう) -> ούντον (うどん)

Το παιχνίδι τελειώνει με αυτόν που έχει χρησιμοποιήσει τη λέξη "ούντον" να είναι ο χαμένος.

Συμπληρωματικοί κανόνες

Υπάρχουν συμπληρωματικοί κανόνες τους οποίους οι παίχτες πρέπει να αποφασίσουν πριν από την έναρξη του παιχνιδιού.

• Τα σύμβολα που δηλώνουν αλλαγή προφοράς των συμφώνων (Ντακουτέν και Χαν'ντάκουτεν) μπορούν να αγνοηθούν. Για παράδειγμα, μετά το το σούουπου (スープ) μπορεί να ακολουθήσει το φουρό (フロ -κανονικά σε κάντζι· 風呂), καθώς η συλλαβή "που" γράφεται με τον χαρακτήρα "φου" και το σύμβολο χαν'ντάκουτεν που δηλώνει την τροπή του /h/ σε /p/.
• Τα μακρά φωνήεντα μπορούν να αγνοηθούν ή να θεωρηθούν ξεχωριστά φωνήεντα. Για παράδειγμα το Μίκισαα (ミキサー) μπορεί να ακολουθηθεί είτε από λέξη που ξεκινά με τον χαρακτήρα "σα" ή τον χαρακτήρα "α". Στις περιπτώσεις των μακρών "ο" και "ε" για τα οποία υπάρχουν δυο τρόποι αναπαράστασης (οο/οου και εε/εϊ) ανάλογα με την ετυμολογία της λέξης, ισχύουν οι ίδιοι κανόνες. Για παράδειγμα η λέξη ”せんせい" (κάντζι: 先生, προφορά: σενσέϊ, η τελευταία συλλαβή περιέχει μακρό "ε" που συμβολίζεται ως "εϊ") μπορεί να ακολουθηθεί είτε από μια λέξη που ξεκινά με "σε" ή "ι" (που εδώ θα έχει την πραγματική του φωνητική αξία, "ι").
• Στην περίπτωση που η λέξη τελειώνει σε συνιζημένη συλλαβή, μπορεί είτε να αναλυθεί σε δυο συλλαβές και να γίνει η χρήση της τελευταίας (συνήθως για, γιου, γιο) είτε να θεωρηθεί ως μια συλλαβή. Για παράδειγμα: Το ουντενσ'α (σ'α=σι+για, ρομάτζι: untensha, sha=shi+ya) μπορεί να ακολουθηθεί από λέξη που ξεκινά με τον ήχο "σ'α" (sha) ή τον ήχο "για" (ya).
• Επιτρέπεται η χρήση συχνών τοπωνυμίων.
• Επιτρέπεται η χρήση ομόηχων λέξεων (η διάκριση γίνεται με την γραφή των λέξεων σε κάντζι).

Άλλοι κανόνες

Οι ακόλουθοι κανόνες προσθέτουν μεγαλύτερη δυσκολία στο παιχνίδι. Όπως και οι συμπληρωματικοί κανόνες, πρέπει να συμφωνηθούν από τους παίχτες.

• Οι λέξεις πρέπει να ανήκουν σε συγκεκριμένη θεματική κατηγορία
• Αντί για τον τελευταίο συλλαβικό χαρακτήρα, πρέπει να επαναληφθούν οι δύο τελευταίοι. Σε αυτή την περίπτωση ο τελευταίος χαρακτήρας μιας λέξης μπορεί να είναι το συλλαβικό "ν" αφού θα βρεθεί στη δεύτερη θέση της νέας λέξης.
• Οι λέξεις πρέπει να είναι τουλάχιστον τρισύλλαβες.
• Οι λέξεις πρέπει να ξεκινούν και να τελειώνουν σε χαρακτήρα που χρησιμοποιεί σύμβολο αλλαγής προφοράς.

Παρόμοια παιχνίδια

Παρόμοια παιχνίδια υπάρχουν στις περισσότερες γλώσσες. Στα Ελληνικά ονομάζεται συνήθως "αλυσίδα" λέξεων" και επαναλαμβάνεται ο τελευταίος χαρακτήρας της λέξης. Λόγω της αλφαβητικής γραφής της Ελληνικής και των πιο χαλαρών φωνοτακτικών περιορισμών, χωρίς ειδικούς κανόνες, το παιχνίδι στα Ελληνικά θεωρητικά δεν τελειώνει ποτέ.