Βικιπαίδεια

Σκάνδαλο Σουσουρλούκ

Πολιτικό και οικονομικό σκάνδαλο στην Τουρκία

Το σκάνδαλο Σουσουρλούκ (τουρκικά: Susurluk skandalı, ή Susurluk kazası) ήταν ένα σκάνδαλο που αφορούσε τη στενή σχέση μεταξύ του βαθέως κράτους στην Τουρκία, των Γκρίζων Λύκων και της τουρκικής μαφίας και έγινε κατά την κορύφωση της κουρδοτουρκικής σύγκρουσης, στα μέσα της δεκαετίας του 1990. Η σχέση δημιουργήθηκε καθώς το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας έθεσε την ανάγκη για συγκέντρωση των πόρων του κράτους για την καταπολέμηση του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK).

Σκάνδαλο Σουσουρλούκ
Σουσουρλούκ is located in Τουρκία
Σουσουρλούκ
Σουσουρλούκ
Γεωγραφική θέση του Σουσουρλούκ, όπου συνέβη το τροχαίο δυστύχημα.
Ημερομηνία3 Νοεμβρίου 1996, πριν 27 έτη (1996-11-03)
ΤύποςΠολιτικό Σκάνδαλο
ΑιτίαΣτενή σχέση ανάμεσα στο Βαθύ κράτος στην Τουρκία, τους Γκρίζους Λύκους και την τουρκική μαφία
ΈκβασηΠαραιτήσεις Μεχμέτ Αγάρ και Τανσού Τσιλέρ

Το σκάνδαλο ξέσπασε όταν μια θωρακισμένη Μερσεντές, που έτρεχε με μεγάλη ταχύτητα, καρφώθηκε σ’ ένα φορτηγό στις 3 Νοεμβρίου 1996, κοντά στο Σουσουρλούκ, στην επαρχία Μπαλίκεσιρ. Μεταξύ των θυμάτων ήταν: ο οδηγός του αυτοκινήτου Χουσεΐν Κοτσαντάγκ, ο οποίος ήταν υποδιευθυντής Ασφαλείας στην Κωνσταντινούπολη και πρώην διευθυντής ειδικών επιχειρήσεων στις κουρδικές επαρχίες, ο Αμπντουλάχ Τσατλί, αρχηγός των Γκρίζων Λύκων και δολοφόνος επί πληρωμή της Εθνικής Οργάνωσης Πληροφοριών (MİT), ο οποίος βρισκόταν στην λίστα με τους καταζητούμενους της Ιντερπόλ κατά τη στιγμή του θανάτου του και τέλος η αεροσυνοδός και ερωμένη του Κοτσαντάγκ, Γκόντσα Ους.

Το τουρκικό κράτος είχε εμπλακεί σε μια κλιμακούμενη σύγκρουση χαμηλής έντασης με το PKK από το 1984, η οποία κλιμακώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Προς τα τέλη του 1992, υπήρξε μια έντονη συζήτηση στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας για το πώς θα προχωρήσει. Οι μετριοπαθείς παράγοντες όπως ο Πρόεδρος Τουργκούτ Οζάλ και ο στρατηγός Εσφέρ Μπιτλίς τάχθηκαν υπέρ μιας μη στρατιωτικής λύσης. Ωστόσο, και οι δύο πέθαναν ξαφνικά το 1993. Ο θάνατος του Μπιτλίς (τότε Γενικός Διοικητής της Τουρκικής Χωροφυλακής) σε αεροπορικό δυστύχημα παραμένει ακόμη αμφιλεγόμενος. Την ίδια χρονιά, το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας διέταξε μια συντονισμένη εκστρατεία μαύρων επιχειρήσεων χρησιμοποιώντας ειδικές δυνάμεις. [1][2] Το τουρκικό παράρτημα της επιχείρησης Γκλάντιο, οι αντι-ανταρτικές ομάδες, συνεισέφεραν μεγάλο μέρος αυτών των ειδικών δυνάμεων.[3]

Η αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Τανσού Τσιλέρ ανέθεσε στις αστυνομικές δυνάμεις, τότε υπό την ηγεσία του Μεχμέτ Αγάρ, να ακρωτηριάσουν το PKK και να δολοφονήσουν τον ηγέτη του, Αμπντουλάχ Οτσαλάν. Η αστυνομική μονάδα που ήταν υπεύθυνη για αυτή τη δουλειά ήταν το Τμήμα Ειδικών Επιχειρήσεων στην οποία συμμετείχε και ο Αμπντουλάχ Τσατλί. Αυτό προκάλεσε έκπληξη στην MİT, η οποία στο παρελθόν είχε αναθέσει στον Τσατλί να πραγματοποιήσει αντίποινα κατά της αντάρτικης αρμενικής οργάνωσης ASALA. Ιδιαίτερα προβληματισμένος ήταν ο Μεχμέτ Εϊμούρ του Τμήματος Επιχειρήσεων/Αντιτρομοκρατικής της MİT, ο οποίος είχε ασυμβίβαστες διαφορές με τον Αγάρ.[4] >Ως εκ τούτου, το σκάνδαλο έχει περιγραφεί ευγενικά ως «η μάχη των δύο Μεχμέτ».[5]

Οι τουρκικές αρχές είχαν ισχυριστεί ότι αυτοί οι αξιωματικοί ασφαλείας, οι πολιτικοί και άλλες αρχές που είχαν εμπλακεί στη διακίνηση ναρκωτικών είχαν αρχικά επιφορτιστεί με την εξάρθρωση της τουρκικής μαφίας και του PKK από το να επωφεληθούν από παράνομες δραστηριότητες, όπως η διακίνηση ναρκωτικών, αλλά ότι αυτοί οι αξιωματούχοι στη συνέχεια ανέλαβαν την επιχείρηση και τσακώθηκαν για το ποιος θα την ελέγξει.[6][7][8]

Ο ειδικός των πληροφοριών Μαχίρ Καϊνάκ περιέγραψε το αστυνομικό στρατόπεδο ως «φιλοευρωπαϊκό» και το στρατόπεδο της MİT ως «φιλοαμερικανικό».[9] Οι αρχές κέρδισαν δισεκατομμύρια δολάρια σε κέρδη από το λαθρεμπόριο ναρκωτικών.[10] Αυτή η παράνομη δραστηριότητα από την πλευρά του κράτους υποκινήθηκε εν μέρει, ή τουλάχιστον δικαιολογήθηκε ως τέτοια, από τις απώλειες δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων στο εμπόριο με το Ιράκ λόγω του Πολέμου του Κόλπου.[11][12] Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα το τουρκικό εμπόριο ηρωίνης, αξίας 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων τότε, να ξεπεράσει τον κρατικό προϋπολογισμό των 48 δισεκατομμυρίων δολαρίων. [13]:588 (Άλλες πηγές αναφέρουν τον προϋπολογισμό του 1998 ως 62 δισεκατομμύρια δολάρια και την αγορά ναρκωτικών ως 70 δισεκατομμύρια δολάρια, αν και μόνο ένα ποσοστό αυτού χρησιμοποιήθηκε ως προμήθεια.[12])

Αν και ο Αγάρ και η Τσιλέρ παραιτήθηκαν μετά το σκάνδαλο, κανείς δεν διώχθηκε ποινικά. Ο Αγάρ τελικά επανεξελέγη στο Κοινοβούλιο (ως ηγέτης του Κόμματος Αληθινό Μονοπάτι) και ο μοναδικός επιζών του δυστυχήματος, ο αρχηγός Σεντάτ Μπουτσάκ, αφέθηκε ελεύθερος.[13]:588[14] Ωστόσο εγιναν ορισμένες μεταρρυθμίσεις. π.χ., η υπηρεσία πληροφοριών αναδιαρθρώθηκε για να τερματίσει τις εσωτερικές διαμάχες (με το τμήμα του Εϊμούρ να διαλύεται πλήρως). [3] Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι το σκάνδαλο κατέστη δυνατό με την κατάργηση του ελέγχου της MİT από τον τουρκικό στρατό το 1992.[6]

Εμπλεκόμενοι στο σκάνδαλο Επεξεργασία

  • Μεχμέτ Αγάρ: Υπουργός Εσωτερικών και Αρχηγός Αστυνομίας μέχρι τον Μάρτιο του 1995.
  • Σεντάτ Μπουτσάκ: Βουλευτής του DYP Şanlıurfa
  • Αμπντουλάχ Τσατλί: Ηγέτης των υπερεθνικιστών Γκρίζων Λύκων, δολοφόνος επί πληρωμή.
  • Αϊχάν Τσαρκίν: Εξέχον μέλος του Τμήματος Ομάδων Ειδικών Επιχειρήσεων της Αστυνομίας
  • Τανσού Τσιλέρ: Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, πρόεδρος της ΔΥΠ.
  • Κορκούτ Έκεν: Συνεργάτης τόσο με την MİT όσο και με την ÖHD. Στρατολόγησε Κούρδους πολιτοφυλακές για να πολεμήσουν το PKK στις αρχές της δεκαετίας του 1990.
  • Μεχμέτ Εϊμούρ: Αρχηγός του Τμήματος Αντιτρομοκρατικής της MİT.
  • Ντογκάν Γκιουρές: Αρχηγός Γενικού Επιτελείου (Δεκέμβριος 1990 – Αύγουστος 1994)
  • Χουσεΐν Κοτσαντάγ: Πρώην υποδιοικητής της αστυνομίας της Κωνσταντινούπολης και πρώην επικεφαλής του Τμήματος Ειδικών Επιχειρήσεων.
  • Τεομάν Κομάν: Διοικητής της Τουρκικής Χωροφυλακής (υπό την οποία λειτουργεί η JİTEM) 1995–1997.
  • Σονμέζ Κοκσάλ: Υποδιοικητής της MİT.
  • Ιμπραχίμ Σαχίν: Αναπληρωτής επικεφαλής της ÖHD.
  • Γκόντσα Ους: Πρώην βασίλισσα της ομορφιάς.

Από τα 59 άτομα που κατονομάζονται στο τρίτο πόρισμα της MİT, οι 17 ήταν νεκροί μέχρι τη στιγμή που δημοσιεύτηκε το πόρισμα. Ανάμεσά τους ήταν 4 πολιτικοί, 4 επιχειρηματίες, 14 εθνικιστές που συνδέονταν με τη μαφία, 5 στρατιωτικοί, 13 υπάλληλοι ασφαλείας, 4 υπάλληλοι της MİT και 8 λαθρέμποροι ναρκωτικών που συνδέονταν επίσης με τη μαφία.[15]

Γεγονότα Επεξεργασία

24 Ιανουαρίου 1993: Δολοφονία Ουγκούρ Μουντσού Επεξεργασία

Ο Ουγκούρ Μουντσού ήταν Τούρκος ερευνητής δημοσιογράφος της εφημερίδας Τζουμχουριέτ. Στο άρθρο του της 8ης Ιανουαρίου, με τίτλο "Ültimatom", ο Μουντσού δήλωσε εμφατικά ότι θα αποκάλυπτε σύντομα σε ένα νέο βιβλίο τους δεσμούς μεταξύ των Κούρδων εθνικιστών και ορισμένων οργανώσεων πληροφοριών (δηλαδή του Αμπντουλάχ Οτσαλάν και της ΜΙΤ). Το πρωί της 24ης Ιανουαρίου 1993, ο Μουντσού έφυγε από το σπίτι του και σκοτώθηκε από έκρηξη βόμβας που περιείχε πλαστικά εκρηκτικά C-4 καθώς ξεκινούσε το αυτοκίνητό του. Υπάρχουν πολλές υποθέσεις για το ποιος ήταν υπεύθυνος για τη δολοφονία του. Δεδομένων των διάφορων δεσμών μεταξύ του τουρκικού βαθέος κράτους και των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων, των Αντιανταρτιστών, των κουρδικών δυνάμεων και της CIA και τη Μοσάντ, οι υποθέσεις δεν είναι απαραίτητα αμοιβαία αποκλειόμενες, ειδικά καθώς ο Μουντσού ερευνούσε μερικούς από αυτούς τους δεσμούς.

17 Φεβρουαρίου 1993: Θάνατος του στρατηγού Εσρέφ Μπιτλίς Επεξεργασία

Είκοσι πέντε ημέρες μετά το θάνατο του Μουντσού, ο στρατηγός Εσρέφ Μπιτλίς, ο οποίος ερευνούσε το ίδιο θέμα, πέθανε σε αεροπορικό δυστύχημα, που πιστεύεται ότι οφειλόταν σε δολιοφθορά. Το αεροσκάφος στο οποίο επέβαινε συνετρίβη λίγα λεπτά μετά την απογείωσή του από την αεροπορική βάση. Ο αρχηγός του επιτελείου, στρατηγός Ντογκάν Γκιουρές, ανέφερε ότι το ατύχημα οφειλόταν σε ατμοσφαιρικό πάγο, αλλά αυτό διαψεύστηκε από τον κατασκευαστή του αεροσκάφους και τους ειδικούς από το Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης και το Τεχνικό Πανεπιστήμιο Μέσης Ανατολής.[16] Σύμφωνα με το δελτίο καιρού του Τμήματος Μετεωρολογικής Βάσης του Etimesgut για εκείνη την ημέρα, δεν υπήρχε συσσώρευση πάγου.[17] Ο στρατιωτικός εισαγγελέας που ερεύνησε αρχικά το περιστατικό, συνταγματάρχης Χασάν Τουσουζόγλου, παρέμεινε πεπεισμένος είκοσι χρόνια αργότερα ότι η συντριβή οφειλόταν σε δολιοφθορά και είπε ότι ο φάκελος του αφαιρέθηκε καθώς δεν κρίθηκε απαραίτητη η περαιτέρω έρευνα.[18]

28 Ιανουαρίου 1995: Δολοφονίες Ιρανών κατασκόπων Επεξεργασία

Σύμφωνα με τον Μεχμέτ Εϊμούρ, το Σουσουρλούκ ξεκίνησε από τη δολοφονία δύο Ιρανών που σχετίζονται με ναρκωτικά, του Ασκάρ Σιμίτκο και του Λαζίμ Εσμαελί το 1995. Ο Σιμίτκο και ο Εσμαελί ήταν κατάσκοποι που εργάζονταν για την MİT εντός της αρμενικής οργάνωσης SAVAMA.[19] Ωστόσο, η MİT δεν γνώριζε το λαθρεμπόριο ναρκωτικών που έκαναν, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατό τους.[20]

28 Ιουλίου 1996: Δολοφονία Ομέρ Τοπάλ Επεξεργασία

Ο βασιλιάς των καζίνο Ομέρ Τοπάλ δολοφονήθηκε στις 28 Ιουλίου. Είχε καταδικαστικές αποφάσεις για λαθρεμπόριο ναρκωτικών και ονομάστηκε «βασιλιάς των καζίνο» για τις δραστηριοτήτες του στα τυχερά παιχνίδια και χάρις σε αυτά απέκτησε αργότερα την περιουσία του, η οποία ανερχόταν σε περίπου 1 δισεκατομμύριο δολάρια τη στιγμή της δολοφονίας του. Μια εκτενής αναφορά του 1999 από το Υπουργείο Οικονομικών περιείχε τα ακόλουθα στοιχεία για τον Τοπάλ:[21]

«Βρέθηκε από τα κουρέλια στα πλούτη μέσα σε μόλις πέντε χρόνια, καθώς το 1991 είχε μόνο μια καφετέρια. Συνολικά, 14,5 τρισεκατομμύρια τουρκικές λίρες, ή 98 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ κατατέθηκαν στους 137 τραπεζικούς του λογαριασμούς. Σημαντικός αριθμός από τα 452 ακίνητά του αποκτήθηκαν ως πληρωμή για χρέη από τυχερά παιχνίδια. Μια σημαντική πηγή εσόδων από τον τζόγο ήταν το πόκερ, συγκεντρώνοντας 750 εκατομμύρια δολάρια μεταξύ 1994 και 1996».

Ο Τοπάλ έλαβε επίσης μακρά αναφορά στην έκθεση του Συμβουλίου Επιθεώρησης. Ο συγγραφέας του, Κουτλού Σαβάς, έγραψε ότι ο Τοπάλ θα είχε γίνει ένας βαρόνος των ναρκωτικών που θα αποτελούσε απειλή για την κυβέρνηση εάν δεν σταματούσε.[22] Το 1995, έκανε ορισμένες προσπάθειες να αναλάβει τη διαχείριση ορισμένων ξενοδοχείων και καζίνο στο Ασγκαμπάτ στο Τουρκμενιστάν.

Ο Τοπάλ δολοφονήθηκε στις 28 Ιουλίου 1996 με ένα τουφέκι Καλάσνικοφ. Μετά την δολοφονία του άρχισαν να εμφανίζονται διασυνδέσεις με την κυβέρνηση που αργότερα θα τροφοδοτήσουν το σκάνδαλο Σουσουρλούκ. Το δακτυλικό αποτύπωμα του Αμπντουλάχ Τσατλί φέρεται να βρέθηκε στο ένα από τα πολυβόλα που χρησιμοποιήθηκαν.[23] Ο Αϊχάν Τσαρκίν και δύο άλλοι αστυνομικοί που κατηγορήθηκαν αθωώθηκαν λόγω έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων. Το 2008 ο δικαστής ισχυρίστηκε ότι αυτό οφειλόταν σε παρεμπόδιση της έρευνας.

3 Νοεμβρίου 1996: Τροχαίο ατύχημα στο Σουσουρλούκ Επεξεργασία

Το σκάνδαλο ξεκίνησε όταν μια Mercedes που ανήκε στον βουλευτή Σεντάτ Μπουτζάκ συγκρούστηκε με ένα φορτηγό κοντά στο χωριό Σουσουρλούκ στην επαρχία Μπαλικεσίρ. Το δυστύχημα έγινε στις 3 Νοεμβρίου 1996 γύρω στις 19:25.[24] Μεταξύ των επιβαινόντων ήταν ο Αμπντουλάχ Τσατλί, ο Χουσεΐν Κοτσαντάγ, η Γκόντσα Ους και οι οποίοι σκοτώθηκαν. Επίσης ήταν και ο ίδιος ο Σεντάτ Μπουτζάκ, ο οποίος κατάφερε και διέφυγε με σπασμένο πόδι και ένα κάταγμα στο κρανίο. [25] Θεωρείται ότι το τροχαίο ατύχημα ήταν στην πραγματικότητα ενα σχέδιο δολοφονίας. Ολα τα θύματα καθώς και ο υπουργός Εσωτερικών Μεχμέτ Αγάρ, διέμεναν στο ξενοδοχείο Ονούρα στο Κουσάντασι.[25] Το σχέδιο δολοφονίας απαιτούσε να σκοτωθεί και ο Αγάρ. Ωστόσο, προειδοποιήθηκε από τον Σαμί Χοστάν, οπότε παρέμεινε στο ξενοδοχείο και είπε στους υπόλοιπους να φύγουν χωρίς αυτόν.[26] Η Εισαγγελική Έκθεση ανέφερε ότι οι επιβάτες στο αυτοκίνητο ήταν οι ίδιοι σε μια αποστολή για να οργανώσουν μια δολοφονία.[27]

Ο Αγάρ αρχικά αρνήθηκε οποιαδήποτε σχέση με το περιστατικό, αλλά υπό την πίεση των μέσων ενημέρωσης και της αντιπολίτευσης παραιτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου.[28]Η διάδοχός του, Μεράλ Αξενέρ, ανακοίνωσε ότι απέλυσε τον αρχηγό της αστυνομίας της Κωνσταντινούπολης Κεμάλ Γιαζιτσιόγλου, τον επικεφαλής του τμήματος ασφάλειας Χανεφί Αβσί και πολλά μέλη των ειδικών δυνάμεων της αστυνομίας.[28]

Διερεύνηση Επεξεργασία

Το Τουρκικό Κοινοβούλιο αποφάσισε στις 12 Νοεμβρίου να ξεκινήσει μια εξεταστική επιτροπή για τις σχέσεις μεταξύ αστυνομίας, πολιτικών και οργανωμένου εγκλήματος, και στις 22 Δεκεμβρίου ο πρόεδρος Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ συγκέντρωσε τους ηγέτες των κομμάτων προκειμένου να επιτευχθεί μια συναίνεση για τη διερεύνηση αυτών των ζητημάτων. Το Κοινοβούλιο ψήφισε στις 11 Δεκεμβρίου για την αφαίρεση της βουλευτικής ασυλίας των Αγάρ και Μπουτζάκ.[28]

Ιστορικό Επεξεργασία

Κουρδικοτουρκική σύγκρουση Επεξεργασία

Κύριο λήμμα: Κουρδοτουρκική σύγκρουση

Ο αγώνας κατά των Κούρδων αυτονομιστών, κυρίως του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK), έφτασε στο αποκορύφωμά του στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Το PKK ήθελε να ανακηρύξει την ανεξαρτησία το αργότερο μέχρι το 1994, με το αποσχισθέν κράτος του να έχει κέντρο το Σιρνάκ. Το PKK έλεγχε ουσιαστικά τις πόλεις Σιρνάκ και Τσιζρέ από τα κρυσφήγετα τους στα βουνά Κουντί, Γκαμπάρ και Ναμάζ. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα ο τουρκικός στρατός να αποφασίσει ότι όποιος μπορούσε να πειστεί να πολεμήσει το PKK—όχι μόνο ο στρατός, αλλά και η αστυνομία, η μαφία, οι κουρδικές αντιπολιτευόμενες ομάδες κ.λπ.— έπρεπε να το κάνουν με συντονισμένη προσπάθεια. Έτσι συντάχθηκε η «Στρατηγική του 1993» που ζητούσε να στοχοποιηθούν άτομα που ήταν ύποπτα για χρηματοδότηση του PKK, συλλαμβάνοντας προληπτικά μέλη του PKK χρησιμοποιώντας ειδικές δυνάμεις. Επίσης χρησιμοποιήθηκε η τακτική του ολοκληρωμένου ψυχολογικού πολέμου και υπήρξε ανανέωση των εφέδρων του στρατού.[1][29]

Η πρόταση που τέθηκε ενώπιον του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας αρχικά απορρίφθηκε. Αξιοσημείωτοι επικριτές ήταν ο πρόεδρος Τουργκούτ Οζάλ και ο στρατηγός Εσρέφ Μπιτλίς, οι οποίοι τάχθηκαν υπέρ μιας ειρηνικής λύσης. Και οι δύο πέθαναν ξαφνικά το 1993. Ο Μπιτλίς σκοτώθηκε σε αεροπορικό δυστύχημα λόγω δολιοφθοράς, ενώ ο Οζάλ φέρεται να πέθανε από καρδιακή προσβολή.[1] Η ρητορική της Τσίλερ έγινε πιο ακραία μετά από αυτή την περίοδο.

Με την αντιπολίτευση να αποκλείεται, το σχέδιο εκτελέστηκε, με τον αντιστράτηγο Χασάν Κουντάκτσι ως επικεφαλής των στρατιωτικών επιχειρήσεων. Επαγγελματίες δολοφόνοι όπως ο Αμπντουλάχ Τσατλί και ο Αλατίν Κακιτσί συμμετείχαν, μαζί με άλλα 2.500–5.000 μέλη των ειδικών δυνάμεων.[6] Πολλοί από αυτούς τους άνδρες αποσπάστηκαν από τις τάξεις των αντι-ανταρτικών ομάδων του τουρκικού παραρτήματος της Επιχείρησης Γκλάντιο.[30] Οι αντι-αντάρτικες ομάδες ιδρύθηκαν αρχικά για να προετοιμάσουν την ανατροπή μιας πιθανής εισβολής του Συμφώνου της Βαρσοβίας. Ωστόσο, από τη στιγμή που διαλύθηκε η Σοβιετική Ένωση αυτές χρησιμοποιήθηκαν για να πολεμήσουν το PKK.

Εικάζεται ότι κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, εκπρόσωποι συμπεριλαμβανομένων των Τσιλέρ, Ντεμιρέλ, Σιντορούκ (Πρόεδρος του Κοινοβουλίου), Αϊντίμ Ιλτέρ (Γενικός Διοικητής της Χωροφυλακής), Ναχίτ Μεντές (Υπουργός Εσωτερικών) και Αγάρ (ως αρχηγός της αστυνομίας), συναντήθηκαν με δώδεκα αρχηγούς φυλών. Οι αξιωματούχοι τους διαβεβαίωσαν ότι το κράτος θα τους προμήθευε με ό,τι όπλα χρειάζονταν για να πολεμήσουν το PKK. Οι πολέμαρχοι ζήτησαν πολυβόλα MG-3, χειροβομβίδες, φλογοβόλα, οβίδες και τανκς της αστυνομίας. Οι αξιωματούχοι αρνήθηκαν τα δύο τελευταία αιτήματα και τους αποζημίωσαν αυξάνοντας τους μισθούς των χωρικών φρουρών (πολιτοφυλακών) που υπηρέτησαν για τους πολέμαρχους.[31]

Τον Σεπτέμβριο του 1993, οι Αγάρ, Εκέν, Σαχίν, Ογκάν και ο έμπορος όπλων Ερτάκ Τινάρ ταξίδεψαν στο Ισραήλ μέσω της Ζυρίχης. Ο Αγάρ επικοινώνησε με ανώτερους ισραηλινούς αξιωματούχους πληροφοριών. Μετά από κάποια διαπραγμάτευση, ο Εκέν παρέλαβε όπλα αξίας 50 εκατομμυρίων δολαρίων (αν και μόνο τα μισά από αυτά πληρώθηκαν) από το ÖHD (τμήμα ειδικών δυνάμεων της αστυνομίας). Στα χαρτιά, τα όπλα φαινόταν να είναι δωρεά από την εταιρεία του Τινάρ, την Hospro. Μερικά από αυτά αργότερα εξαφανίστηκαν, όπως 10 αυτόματα Ούζι, 10 Super MG και 10 περίστροφα Μπερέττα με σιγαστήρες, συν έναν εκτοξευτή πυραύλων AL 50Hv. Τρεις από τις Μπερέττα βρέθηκαν στο ατύχημα του Σουσουρλούκ. Τότε ξεκίνησε μια δικαστική έρευνα εναντίον του αντιπροέδρου του ÖHD, Ιμπραχίμ Σαχίν, αλλά αυτός υπέστη τροχαίο ατύχημα και ισχυρίστηκε ότι έχασε τη μνήμη του.[32]

Στις 3 Νοεμβρίου 1994, οι Τσίλερ, Κοκσάλ, Εϊμούρ και Αγάρ πήγαν στο Ισραήλ για να συνάψουν συμφωνία συνεργασίας για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και την ανταλλαγή πληροφοριών. Αυτή ήταν η πρώτη συνάντηση μεταξύ των πρωθυπουργών των δύο χωρών. Η Τσιλέρ και ο Αγάρ —και όχι οι αξιωματούχοι της MİT— μίλησαν ιδιωτικά με στελέχη της Μοσάντ για τον εξοπλισμό που χρειάζονταν για να συλλάβουν τον Οτσαλάν, ο οποίος βρισκόταν στη Συρία. Μια πλούσια συλλογή όπλων παραδόθηκε στην ÖHD στις 15 Νοεμβρίου, συμπεριλαμβανομένων 2 τηλεσκοπικών τυφεκίων Μπερέττα, 8 κυνηγετικών όπλων, 280 αυτόματα Ούζι και 20 τουφεκίων Γκάλι.[33] Ο Καν Ντουντάρ προτείνει ότι τα όπλα χρησιμοποιήθηκαν για άλλους πολιτικούς σκοπούς και όχι για τη δολοφονία του Οτσαλάν.[34]

Ο πρόεδρος του Εργατικού Κόμματος, Ντογκού Περιντσέκ, ισχυρίστηκε ότι «η δικτατορία της Μαφίας-Γκλάντιο»[35] ήταν υποταγμένη στην Τσιλέρ και τον Αγάρ. Ο ειδικός στις μυστικές υπηρεσίες Μαχίρ Κεϊνάκ ανέφερε ότι η συμμορία του Αγάρ στόχευε να δημιουργήσει ένα κράτος μέσα σε ένα κράτος, με έναν σκιώδη στρατό (το σύστημα πολιτοφυλακής) και μια οργάνωση πληροφοριών, μέσα στην αστυνομική δύναμη. Αυτό προκάλεσε την αντίδραση της MİT, η οποία καθάρισε τη συμμορία σε ένα δυστύχημα που εμφανίστηκε ως ατύχημα.[36]

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

Περαιτέρω ανάγνωση Επεξεργασία

  • Özdemir, Veli (1997). İfade Tutanakları. Susurluk Belgeleri (στα Τουρκικά). 1. Scala Yayıncılık. ISBN 975-7132-15-2. 
  • Özdemir, Veli (1997). İfade Tutanakları. TBMM Komisyon Raporu'na Muhalefet Şerhleri ile Birlikte. Susurluk Belgeleri (στα Τουρκικά). 2. Scala Yayıncılık. ISBN 975-7132-16-0. 

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Berkan, Ismet. "Gladio MGK Kararıyla Kuruldu", Radikal, 1996, quoted in «Turkish Press Scanner». Turkish Daily News (Hürriyet). 1996-12-06. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-07-01. https://archive.today/20120701112830/http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews.aspx?id=-502189. Ανακτήθηκε στις 2009-01-02.  See also Berkan, İsmet (2002-03-14). «6 yıl sonra Gladio itirafı» (στα tr). Radikal. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-05-22. https://web.archive.org/web/20110522141245/http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=31796. Ανακτήθηκε στις 2009-01-02. 
  2. ↑ Kesler, Musa (2008-08-11). «PKK'ya karşı örtülü operasyon planları» (στα tr). Milliyet. http://www.milliyet.com.tr/Siyaset/HaberDetay.aspx?aType=HaberDetay&ArticleID=977045&Kategori=siyaset&Date=11.08.2008&b=PKK%E2%80%99ya%20kar%C5%9F%C4%B1%20%C3%B6rt%C3%BCl%C3%BC%20operasyon%20planlar%C4%B1. Ανακτήθηκε στις 2009-01-04. 
  3. ↑ 3,0 3,1 Alpman, Nazım (2001-11-03). «Gladio Hazır Bekliyor» (στα tr). Bianet. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2008-04-03. https://web.archive.org/web/20080403200733/http://www.bianet.org/bianet/kategori/siyaset/5749/gladio-hazir-bekliyor. Ανακτήθηκε στις 2008-12-23. 
  4. ↑ «Başbakan'a gidecekler Özer Bey'den geçiyordu» (στα tr). Hürriyet. 1998-01-23. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-02-15. https://web.archive.org/web/20120215024259/http://webarsiv.hurriyet.com.tr/1998/01/23/25446.asp. Ανακτήθηκε στις 2008-12-21. 
  5. ↑ Vatandaş, Aydoğan (1998-10-17). «İki Mehmet'in kavgası» (στα tr). Aksiyon (Feza Gazetecilik A.Ş.) 2002. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-07-02. https://web.archive.org/web/20130702193028/http://www.aksiyon.com.tr/aksiyon/haber-4285-33-iki-mehmetin-kavgasi.html. Ανακτήθηκε στις 2008-12-25. 
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Balci, Kemal (1998-08-30). «State Gangs Like a Garbage Dump Waiting to Explode». Turkish Daily News (Hürriyet). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-05-22. https://web.archive.org/web/20110522141559/http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnewsmobile.aspx?id=-509399. Ανακτήθηκε στις 2008-11-20. 
  7. ↑ «Ankara security forces hit heavily against PKK in last decade». Turkish Daily News (Hürriyet). 1996-12-19. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-04-18. https://archive.today/20130418145241/http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews.aspx?id=-500699. Ανακτήθηκε στις 2009-01-01. 
  8. ↑ Yedig, Serhan (2005-11-20). «Bir var bir yok. Hem var hem yok: JİTEM» (στα tr). Hürriyet. http://www.hurriyet.com.tr/pazar/3542856.asp. Ανακτήθηκε στις 2008-12-25. 
  9. ↑ Beki, Mehmet Akif (1997-01-17). «Whose gang is this?». Turkish Daily News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2009-07-21. https://web.archive.org/web/20090721182809/http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews.aspx?id=-502523. Ανακτήθηκε στις 2008-11-07. 
  10. ↑ Σφάλμα αναφοράς: Σφάλμα παραπομπής: Λανθασμένο <ref>. Δεν υπάρχει κείμενο για τις παραπομπές με όνομα monster.
  11. ↑ Fraser, Suzan (2002-06-21). «Turkey Warns US of Lengthy Iraq War». Common Dreams. Associated Press. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2006-10-17. https://web.archive.org/web/20061017232829/http://www.commondreams.org/headlines02/0721-03.htm. Ανακτήθηκε στις 2008-12-19. «Turkey has long complained that it has lost some $40 billion in trade with Iraq since the 1991 Gulf War and U.N. embargo.» 
  12. ↑ 12,0 12,1 Erkoca, Yurdagul (1998-08-31). «Devletin tepesi haberdar» (στα tr). Radikal. http://www.radikal.com.tr/1998/08/31/politika/dev.html. Ανακτήθηκε στις 2008-12-23. 
  13. ↑ 13,0 13,1 Bovenkerk, Frank· Yeşilgöz, Yücel (2004). «The Turkish Mafia and the State» (PDF). Στο: Cyrille Fijnaut, Letizia Paoli. Organized Crime in Europe: Concepts, Patterns and Control Policies in the European Union and Beyond. Springer. doi:10.1007/978-1-4020-2765-9. ISBN 1-4020-2615-3. 
  14. ↑ Cevik, Ilnur (1997-04-04). «The smell of a grand cover-up on Susurluk». Turkish Daily News (Hürriyet). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-04-18. https://archive.today/20130418210519/http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews.aspx?id=-503391. Ανακτήθηκε στις 2008-12-30. 
  15. ↑ 1998
  16. ↑ «Eşref Bitlis'in Ölümü: Buzlanma yok!» (στα tr). Yeni Aktüel 70. 9–15 November 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2010-10-10. https://web.archive.org/web/20101010043058/http://www.yeniaktuel.com.tr/tur103,70@2100.html. Ανακτήθηκε στις 13 August 2008. 
  17. ↑ Aslaneli, Hakan (7 February 1997). «Accident or Assassination?». Turkish Daily News. http://www.turkishdailynews.com.tr/archives.php?id=2065. [νεκρός σύνδεσμος] Alt URL
  18. ↑ Today's Zaman, 10 August 2010, Former military prosecutor claims Bitlis’ file incomplete Αρχειοθετήθηκε 2015-09-29 στο Wayback Machine.
  19. ↑ Eymür, Mehmet (9 Ιουνίου 2000). «Uyuşturucudan Susurluk'a 01 – Susurluk'un Başlangıcı». Anadolu Türk İnterneti (στα Τουρκικά). Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2008. Esasında uyuşturucu bağlantılı iki İranlı'nın kaçırılması ve öldürülmesi olayı günümüzde 'SUSURLUK' olarak bilinen olayın başlangıç noktasıdır. 
  20. ↑ Berberoğlu, Enis (2000-06-13). «İranlı ajanın ölümü (2)» (στα tr). Hürriyet. http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?id=-160997&yazarid=6. Ανακτήθηκε στις 2008-12-17. 
  21. ↑ Şener, Nedim (1999-01-07). "Topal'ın yıkama makinası". Milliyet (in Turkish). Retrieved 2008-12-24.
  22. ↑ "Topal'ın ürküten gücü". Hürriyet (in Turkish). 2008-12-24. Retrieved 2008-12-24.
  23. ↑ Hurriyet Daily News, 16 December 1996, Turkish Press Scanner
  24. ↑ (HRFT 1998, σελίδες 565,566)
  25. ↑ 25,0 25,1 (HRFT 1998, σελ. 39)
  26. ↑ Cetinkaya, Beyhan (2008-12-11). «Veli Paşa o gazeteciyle benim yanımda konuştu» (στα tr). Yeni Şafak. http://yenisafak.com.tr/Gundem/?t=11.12.2008&c=1&i=155441. Ανακτήθηκε στις 2008-12-11. 
  27. ↑ «Susurluk report». Turkish Daily News (Hürriyet). 1997-04-04. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-04-18. https://archive.today/20130418212336/http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews.aspx?id=-502657. Ανακτήθηκε στις 2008-12-30. «Meanwhile, the confidential 'prosecutor's report' on Susurluk reached the conclusion that the 'Susurluk gang' was on its way to stage an assassination when it met with a road accident on Nov. 3, 1996.» 
  28. ↑ 28,0 28,1 28,2 Altinisik, Hasan (2008-12-24). «Susurluk verdict: Guilty». Turkish Daily News (Hürriyet). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-07-26. https://archive.today/20120726104518/http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews.aspx?id=-522210. Ανακτήθηκε στις 2008-12-24. 
  29. ↑ Mercan, Faruk (2004-09-20). «Irak savaşı PKK'ya hayat verdi» (στα tr). Aksiyon (Feza Gazetecilik A.Ş.) (511). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις January 18, 2006. https://web.archive.org/web/20060118231229/http://aksiyon.com.tr/detay.php?id=15812. Ανακτήθηκε στις 2009-01-05. 
  30. ↑ Fernandes, Desmond; Ozden, Iskender (Spring 2001). «United States and NATO inspired 'psychological warfare operations' against the 'Kurdish communist threat' in Turkey». Variant 12. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2006-06-14. https://web.archive.org/web/20060614080445/http://www.variant.randomstate.org/12texts/Fernandes.html. Ανακτήθηκε στις 2008-10-24. 
  31. ↑ Pacal, Jan (1996-12-12). «Ciller accused of supplying tribal chief, the murderer of seven soldiers, with weapons». Turkish Daily News (Hürriyet). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-04-18. https://archive.today/20130418173542/http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews.aspx?id=-500678. Ανακτήθηκε στις 2009-01-02. 
  32. ↑ «Ne afmış ama!» (στα Τουρκικά). Gazeteport. 2009-01-12. http://www.gazeteport.com.tr/SIYASET/NEWS/GP_363295. Ανακτήθηκε στις 2009-01-12. [νεκρός σύνδεσμος]
  33. ↑ Altan, Mehmet (2009-01-10). «Özel Harekát-Özel Harp» (στα tr). Star. http://www.stargazete.com/gazete/yazar/ozel-harek-t-ozel-harp-161273.htm. Ανακτήθηκε στις 2009-01-09. 
  34. ↑ Dündar, Can (2009-01-08). «İsrail ve Ergenekon» (στα Τουρκικά). Milliyet. http://www.milliyet.com.tr/Yazar.aspx?aType=YazarDetay&ArticleID=1044357&AuthorID=75&b=Israil%20ve%20%20Ergenekon&a=Can%20Dundar. Ανακτήθηκε στις 2009-01-08. 
  35. ↑ Ayik, Zeki (1996-11-26). «Perincek: 'I am the architect of the struggle against the Mafia-Gladio dictatorship'». Turkish Daily News (Hürriyet). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-05-22. https://web.archive.org/web/20110522140454/http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnewsmobile.aspx?id=-502109. 
  36. ↑ Kaynak, Mahir (2008-11-15). «Ergenekon» (στα Τουρκικά). Star. http://www.stargazete.com/gazete/yazar/ergenekon-147996.htm. Ανακτήθηκε στις 2008-12-12. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Σκάνδαλο_Σουσουρλούκ&oldid=10457037"