Στέφανος Κουμανούδης

Έλληνας φιλόλογος, αρχαιολόγος και καθηγητής πανεπιστημίου

Ο Στέφανος Αθ. Κουμανούδης (1818-1899) ήταν Έλληνας κλασικός φιλόλογος και αρχαιολόγος του 19ου αιώνα και καθηγητής της λατινικής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Στέφανος Κουμανούδης
Ο Στέφανος Κουμανούδης στο Εθνικόν Ημερολόγιον του Κωνσταντίνου Σκόκου του 1900
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Στέφανος Κουμανούδης (Ελληνικά)
Γέννηση1818[1][2]
Αδριανούπολη
Θάνατος19ιουλ. / 31  Μαΐου 1899γρηγ. και 1899[3]
Αθήνα
ΥπηκοότηταΕλλάδα
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο Χούμπολτ και Πανεπιστήμιο του Παρισιού
Επιστημονική σταδιοδρομία
Ερευνητικός τομέαςλατινική γλώσσα, αρχαιολογία και λεξικογραφία
Ιδιότητααρχαιολόγος, διδάσκων πανεπιστημίου και φιλόλογος
Υπογραφή

Βιογραφικά στοιχεία

Επεξεργασία

Γεννήθηκε στην Αδριανούπολη το 1818, από πλούσια οικογένεια μεγαλεμπόρων. Εξαιτίας διωγμών, η οικογένειά του μετεγκαταστάθηκε στο Βελιγράδι. Μεγάλωσε εκεί, αλλά και στη Σιλίστρα της Βουλγαρίας. [4] Σπούδασε στη Γαλλία και τη Γερμανία και στη συνέχεια επέστρεψε στην Ελλάδα. Όσο βρισκόταν στο Βερολίνο για τις σπουδές του στο εκεί Πανεπιστήμιο, διακατέχονταν από έντονο ενδιαφέρον για τα γεγονότα που αφορούσαν την Ελλάδα της εποχής καθώς και τη νεοελληνική παιδεία. Πίστευε πως η δημώδης γλώσσα ήταν επιβεβλημένη στην Ελλάδα. Ακόμη θεωρούσε πως οι Σλάβοι δεν αλλοίωσαν το ελληνικό στοιχείο κατά την κάθοδό τους, εξαιτίας της φυσικής συνέχειας της ελληνικής γλώσσας και των διαλέκτων της. Μεταξύ των συμφοιτητών του ήταν ο Ευθύμιος Καστόρχης, ο Ηρακλής Μητσόπουλος, ο Λύσανδρος Καυταντζόγλου και ο Εμμανουήλ Κόκκινος. [4]

Έγινε υφηγητής το 1845, ενώ το 1846 διορίστηκε έκτακτος καθηγητής της λατινικής φιλολογίας. Προήχθη το 1854 σε τακτικό καθηγητή και εκλέχθηκε τέσσερις φορές κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής (1855-1856, 1866-1867, 1877-1888, 1884-1885). [5] Αποχώρησε τον Αύγουστο το 1886 μετά από σαράντα χρόνια ενεργής διδασκαλίας. Τα μαθήματα του αφορούσαν την ιστορία των ρωμαϊκών γραμμάτων, τον βίο των Ρωμαίων, την ερμηνεία των Λατίνων ποιητών και συγγραφέων. Ήταν διδάσκαλος του μετέπειτα βασιλιά Γεωργίου Α΄ και της συζύγου του Όλγας.[6] Διετέλεσε γραμματέας της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας επί 36 έτη. Μεταξύ των ανακαλύψεων του, κατά τη διάρκεια της θητείας του στην Αρχαιολογική Εταιρεία, ήταν η Στοά του Αττάλου, η Βιβλιοθήκη του Αδριανού, το Ολύμπιο, το Θέατρο του Διονύσου, το Δίπυλο, το Ασκληπιείο και ο Κεραμεικός.[6] Ήταν μέλος του Ινστιτούτου της Γαλλίας, της Πρωσικής Ακαδημίας Επιστημών και της Ακαδημίας του Γκέτινγκεν.[7] Απεβίωσε στην Αθήνα στις 19 Μαΐου 1899 και κηδεύτηκε μια μέρα αργότερα.[8]

Συγγραφικό έργο

Επεξεργασία

Συνέγραψε ανασκαφικές και επιγραφικές δημοσιεύσεις, λεξικά και σχολιασμένες εκδόσεις κλασσικών έργων και μετέφρασε σερβικά λαϊκά τραγούδια [9] καθώς και έργα του Βολταίρου. [10] Το ημερολόγιό του διασώθηκε και μετεγράφη από τον δισέγγονό του, τον επίσης φιλόλογο και επιγραφολόγο Στέφανο Ν. Κουμανούδη, [11] και εκδόθηκε το 1980. Ακόμη, εμπλούτισε και μετέφρασε το λεξικό λατινικών του Ερρίκου Ουλερίχου (Heinrich N. Ulrichs), ενώ το 1883 συνεισέφερε στην επανέκδοση της Αρχαιολογικής Εφημερίδας, ενώ από το 1861 έως το 1863 εξέδιδε το ιστορικό περιοδικό Φιλίστωρ.[6] Επίσης, εξέδιδε μαζί με τον Ευθύμιο Καστόρχη το περιοδικό Αθήναιον.[7]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Faceted Application of Subject Terminology. 114776. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. (Αγγλικά, Ιταλικά, Ιαπωνικά) opac.vatlib.it. 495/40497.
  3. (Αγγλικά) Library of Congress Authorities. Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου. n83135140. Ανακτήθηκε στις 9  Αυγούστου 2024.
  4. 4,0 4,1 Αργυροπούλου, Ρωξάνη Δ. (18 Δεκεμβρίου 2011). «Στέφανος Κουµανούδης: Τι πίστευε ένας διανοούµενος στη νεαρή Ελλάδα του 19ου αιώνα». Το Βήμα. http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=435333. Ανακτήθηκε στις 2016-09-13. 
  5. «ΕΚΠΑ: Κοσμητεία Φιλοσοφικής Σχολής - Ιστορικά Στοιχεία». www.deanphil.uoa.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Σεπτεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2016. 
  6. 6,0 6,1 6,2 «Κουμανούδης Στέφανος - Εθνολογικό Μουσείο Θράκης». database.emthrace.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2016. 
  7. 7,0 7,1 Λεύκωμα της εκατονταετηρίδος της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας. Αθήνα: Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία. 1937. σελίδες 24–25 (β΄ μέρος). 
  8. Σπανδωνής, Ν. (21 Μαΐου 1899). «Στέφανος Κουμανούδης». Εμπρός: σελ. 1. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-06-10. https://web.archive.org/web/20150610221016/http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin_ftr.asp?c=108&pageid=-1&id=1727&s=0&STEMTYPE=0&STEM_WORD_PHONETIC_IDS=ARmASXASdASUASJASVASXASlASMASPASa&CropPDF=0. Ανακτήθηκε στις 2016-09-13. 
  9. Παπαγεωργίου, Αλέκος Γ. (1 Ιουλίου 1939). «Ο Στέφανος Κουμανούδης μεταφραστής σερβικών λαϊκών τραγουδιών». Νέα Εστία (301): 912. http://www.ekebi.gr/magazines/showimage.asp?file=65956&code=3814&zoom=800. Ανακτήθηκε στις 2016-09-13. [νεκρός σύνδεσμος]
  10. Παπαγεωργίου, Αλέκος Γ. (15 Μαΐου 1961). «Ο Στέφανος Κουμανούδης μεταφραστής του Βολταίρου». Νέα Εστία (813): 690. http://www.ekebi.gr/magazines/showimage.asp?file=97509&code=7216&zoom=800. Ανακτήθηκε στις 2016-09-13. [νεκρός σύνδεσμος]
  11. εφημ. Τα Νέα, 6 Ιουλίου 1987, σελ. 53.