Σόλος Αχαΐας
Συντεταγμένες: 38°00′41″N 22°14′50″E / 38.01139°N 22.24722°E
Ο Σόλος είναι ορεινό χωριό της πρώην Επαρχίας Καλαβρύτων του Νομού Αχαΐας.
Σόλος | |
---|---|
Διοίκηση | |
Χώρα | Ελλάδα |
Περιφέρεια | Δυτικής Ελλάδας |
Δήμος | Αιγιαλείας |
Δημοτική Ενότητα | Ακράτας |
Γεωγραφία | |
Γεωγραφικό διαμέρισμα | Πελοποννήσου |
Νομός | Αχαΐας |
Υψόμετρο | 1.050 |
Πληθυσμός | |
Μόνιμος | 9 |
Έτος απογραφής | 2021 |
Γενικά στοιχεία
ΕπεξεργασίαΕίναι χτισμένος σε υψόμετρο 1.050 μέτρων στις βόρειες πλαγιές του όρους Κράθης, πρόβουνου των Αροανίων, και αποτελεί έναν από τους πιο ορεινούς οικισμούς της Αχαΐας. Ο Σόλος από το 1998 έως το 2010 αποτελούσε οικισμό του Δημοτικού Διαμερίσματος Μεσορρουγίου του πρώην Δήμου Ακράτας. Από το 2011 ανήκει διοικητικά στο νεοπαγή Δήμο Αιγιαλείας. Ο πληθυσμός του σύμφωνα με την απογραφή του 2011 είναι 27 κάτοικοι[1]. Το χωριό αποτελείται από τρεις συνοικίες: τον Σόλο (μεγαλύτερη συνοικία), τα Ζαμπελιάνικα και τα Λυκιάνικα, τα οποία παλιότερα είχαν αναγνωριστεί ως ξεχωριστός οικισμός που ανήκε, όπως και ο Σόλος, στην πρώην Κοινότητα Μεσορρουγίου. Οι κάτοικοί του ασχολούνται με την κτηνοτροφία και με την καλλιέργεια κηπευτικών, αλλά και των περίφημων φασολιών Χελμού, τα οποία ευνοούνται από το δροσερό κλίμα της περιοχής τους καλοκαιρινούς μήνες.
Είναι ιδανικός προορισμός για φυσιοδίφες, καθώς υπάρχει πληθώρα σπάνιας χλωρίδας και πανίδας, καθώς επίσης και γι' αυτούς που λατρεύουν την εξερεύνηση μονοπατιών μέσα στο αιωνόβιο δάσος και τα αθλήματα όπως αναρρίχηση, ορεινή πεζοπορία και ορεινή ποδηλασία.
Ιστορία
ΕπεξεργασίαΟι κάτοικοι του Σόλου, όπως και τον γειτονικών χωριών, συμμετείχαν ενεργά στην Επανάσταση του 1821 από τις πρώτες ημέρες της εξέγερσης. Ο οπλαρχηγός Αναγνώστης Γιαννόπουλος ή Πάτζος από το χωριό Περιστέρα Καλαβρύτων, σε αυτοβιογραφία του αναφέρει εκτενώς τις δοξολογίες και άλλες τελετές κατά την αναχώρηση των ενόπλων από τα χωριά Περιστέρα, Μεσορρούγι και Σόλο για την πολιορκία της Τρίπολης, στα τέλη Μαρτίου 1821:
«Οι καπεταναίοι όθεν των χωρίων Περιστέρας, Μεσορρουγίου και Σόλου εσύναξαν όλας τα παρθένας κόρας, έκαστος τας του χωρίου του, προς άς έδωσαν βαμβάκιον το οποίον έξανον, έκοψαν, ένεσαν και ύφαναν και έρραψαν εν μια και τη αυτή ημέρα, με το οποίον εκάστου χωρίου ο καπετάνιος πανίον έκαμε την σημαίαν του. Την επιούσαν άπαντες οι κάτοικοι των ανωτέρω χωρίων μικροί τε και μεγάλοι συνήλθον εις την εκκλησίαν και εγένετο λειτουργία. Μετά το τέλος της λειτουργίας έκαμαν παράκλησιν εις τον Ύψιστον, και μετά το τέλος αυτής έλαβον οι ιερείς εν τω χωρίω Περιστέρα, ο μεν Οικονόμος το ευαγγέλιον εις τας χείρας του, άλλος δε τον σταυρόν και ο τρίτος, ήτοι ο Σπυρίδων ιερεύς, ο και Προεστόπουλος καλούμενος, εβάστα την σημαίαν εις την δεξιάν χείρα του, και ιστάμενοι κατά σειράν έψαλλον ενδεδευμένοι τας ιερατικάς των στολάς το "Σώσον, Κύριε, τον λαόν σου" κ.τ.λπ. κ.τ.λπ. και το "Ο υψωθείς εν τω σταυρώ εκουσίως" κ.λπ. Τότε ο Πάτζος πρώτος έκαμεν ενώπιον της αγίας εικόνος του Κ. ημών Ιησού Χριστού, της Υπεραγίας Θεοτόκου και του Προφήτου Προδρόμου τρεις γονυκλινώς μετανοίας, ησπάσθη αυτάς και μετά τον ασπασμόν των αγίων εικόνων ησπάσθη και το ιερόν ευαγγέλιον, τους κατά σειράν ισταμένους ιερείς, και ο τελευταίος, ήτοι ο Σπυρίδων ιερεύς Προεστόπουλος, συνάμα με τον ασπασμόν ενεχείρισε των Πάτζω και την σημαίαν, την οποίαν άπαντες οι ένοπλοι εχαιρέτησαν δια τριών πυροβολισμών έκαστος. Μετά τον πυροβολισμόν έπραξαν και ούτοι ως ο Πάτζος. (…) Εξελθόντων του ιερού ναού, ο Πάτζος ενεχείρισε την σημαίαν εις τον Αργύριον Μυζήθραν, ικανώτερον όντα δια σημαιοφόρον, όν συνώδευσαν πυροβολούντες έως του Πάτζου την οικίαν, και ούτως απήλθον να ετοιμασθώσι. (Το αυτό τούτο εγένετο και εν τοις άλλοις δυσί χωρίοις Σόλου και Μεσορρουγίου). Την επιούσαν ετοιμασθέντων, οι ιερείς ενδεδυμένοι τας ιερατικάς των στολάς, έχοντες και το ιερόν ευαγγέλιον κ.λπ., έψαλλον ως ανωτέρω προπορευομένων και κατόπιν τούτων παρηκολούθει η σημαία, ο Πάτζος, οι στρατιώται, οι γέροντες, τα παιδία και άπαν το πάσης τάξεως γυναικείων φύλον, όπου έφθασαν έξωθεν του χωρίου μέχρι του ποταμού και εκείσε πάλιν έκαμαν και έτερον ασπασμόν. (…) Και ούτω οι μεν επανήλθον εις τας οικίας των, οι δε απήλθον δια τον αποκλεισμόν της Τριπόλεως. Ούτω πως συνέβη και εν τοις άλλοις χωρίοις.»[2]
Αξιοθέατα
ΕπεξεργασίαΣτο αρχοντικό του οπλαρχηγού της Ελληνικής Επανάστασης Νικολάου Χριστοδούλου (Σολιώτη) διακρίνονται πολεμίστρες και ζεματίστρες.
Ο Ιερός Ναός του Αγ. Γεωργίου, χτισμένος το 1806 επί οθωμανικής κυριαρχίας, διαθέτει ξυλόγλυπτο τέμπλο, του οποίου η κατασκευή διήρκεσε επτά ολόκληρα χρόνια από ντόπιο τεχνίτη. Η εικόνα της Παναγίας έχει βεβηλωθεί από τον Ιμπραήμ πασά που τη χάραξε στο πρόσωπο με σπαθί.
Επιλέγοντας ένα από τα μονοπάτια της διχάλας, λίγο πιο έξω από τον Σόλο με κατεύθυνση προς Μεσορρούγι, το αριστερό οδηγεί στην περιώνυμη "Βρύση της Γκόλφως", το σημείο συνάντησης του Τάσου και της Γκόλφως, των νέων δηλ. που είναι γνωστοί χάρη στο ειδυλλιακό διήγημα του Μεσορρούγιου συγγραφέα Σπύρο Περεσιάδη. Το δεξί μονοπάτι οδηγεί στην ιστορική θέση "Καστράκι" όπου έγινε αιματηρή μάχη μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων με 2.500 θύματα από την πλευρά των αντιπάλων περίπου, σύμφωνα με μαρτυρίες των ντόπιων.
Από εκεί υπάρχει ανηφόρα προς τα διάσημα από την ελληνική μυθολογία Ύδατα της Στυγός, μιας από τις τρεις πύλες του Άδη στην Ελλάδα. Εκεί περιπλανιόνταν οι σκιές των νεκρών που δεν απολάμβαναν τις προσήκουσες νεκρικές τιμές: ήταν οι ψυχές των συκοφαντών, των προδοτών και όσων είχαν διαπράξει ανόσιες πράξεις. Το νερό βγαίνει από ύψος 200 μέτρων, που κάνει την επιφάνεια του μαύρη γι αυτό είναι γνωστό και ως "Μαυρονέρι". Οι αρχαίοι θεωρούσαν τα νερά αυτά θανατηφόρα για ανθρώπους και ζώα.
Σύμφωνα με τον Παυσανία, το νερό αυτό σπάει γυάλινα, λίθινα και πήλινα αντικείμενα, αποσαθρώνει τα οστέινα και μεταλλικά και αφήνει ανέπαφο μόνο τον χρυσό. Η περιοχή έχει απόκρημνα βράχια και μεγάλο υψόμετρο.
Άλλες κοντινές τοποθεσίες είναι το Μεσορρούγι, η Περιστέρα, η Ζαρούχλα και το Χιονοδρομικό κέντρο Καλαβρύτων που απέχει περίπου 28 χλμ. από τον Σόλο.
Προσωπικότητες
ΕπεξεργασίαΔείτε επίσης
ΕπεξεργασίαΠαραπομπές
Επεξεργασία- ↑ ΕΛ.ΣΤΑΤ. - Μόνιμος πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2011
- ↑ Φωτόπουλος 1986, σελ. 330, 331.
Πηγές
Επεξεργασία- Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού-Κατοικιών 2011 που αφορούν στο Μόνιμο Πληθυσμό της Χώρας, Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας, τχ. 2ο, φ. 3465 (28 Δεκεμβρίου 2012).
- Φωτόπουλος Θ. Αθανάσιος, «Βιογραφία του αγωνιστού Αναγνώστη Γιαννοπούλου» στα Πρακτικά του Β’ Τοπικού Συνεδρίου Αχαϊκών Σπουδών (Καλάβρυτα, 1983) = Πελοποννησιακά, Παράρτημα 11, Αθήνα 1986.
Βιβλιογραφία
Επεξεργασία- Λουλούδης, Θεόδωρος Η. (2010). Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση. Πάτρα: Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας.
Διαβάστε επίσης
Επεξεργασία- Kourelis, Κ. (2020). Three Elenis: Archaeologies of the Greek American Village. Journal of Modern Greek Studies 38:1 (2020), 85-108.