Το σύκο είναι ο εδώδιμος καρπός της κοινής συκιάς (Ficus carica), ξυλώδους δέντρου που συναντάται αυτοφυές σχεδόν σε όλη τη Μεσόγειο και καλλιεργείται σε πολλές περιοχές του κόσμου για τους καρπούς του.

Σύκο (καρπός)
Σύκα και κάθετη τομή καρπού όπου διακρίνονται τα πολυάριθμα αχαίνια.
Σύκα και κάθετη τομή καρπού όπου διακρίνονται τα πολυάριθμα αχαίνια.
Κλαδί συκιάς με σύκα.
Κλαδί συκιάς με σύκα.
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Φυτά (Plantae)
Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα
Ομοταξία: Δικοτυλήδονα
Οικογένεια: Μορεοειδή (Moraceae)
Γένος: Συκή (Ficus)
Είδος: Συκή η κοινή
Διώνυμο
Ficus carica
Κάρολος Λινναίος

Περιγραφή Επεξεργασία

Το σχήμα του σύκου είναι στρογγυλό με αμβλεία μύτη στο μέρος του κοτσανιού και επίπεδο στη βάση, μοιάζει με σακούλα. Η τομή ενός σύκου πριν αρχίσει να ωριμάζει μοιάζει με το σχήμα μπαστούνι της τράπουλας. Αρχικά είναι πράσινο και καθώς ωριμάζει είτε γίνεται βιολετί (λουμπάρδικο σύκο), είτε καφεπράσινο (άσπρο σύκο) και στη συνέχεια ζαρώνει. Το λουμπάρδικο σύκο ωριμάζει κατά τον Αύγουστο, δηλαδή περίπου ένα μήνα αργότερα από το άσπρο. Η ψίχα κάτω από τη φλούδα έχει μικρό πάχος και είναι άσπρη, ενώ πιο μέσα ο καρπός είναι κοκκινωπός, όπου βρίσκονται πολλά κουκούτσια. Τα κουκούτσια είναι μικρά και συγκρατούνται με ίνες μέσα σε ημίρρευστη μάζα, όπως στη ντομάτα, με τη διαφορά ότι το σύκο είναι έντονα ινώδες και αδιαφανές.

Ιστορικά στοιχεία Επεξεργασία

  • Το σύκο (νωπό ή αποξηραμένο) αποτέλεσε συστατικό της διατροφής όλων των μεσογειακών λαών από την αρχαιότητα.
  • Υπήρξε σημαντική πηγή εσόδων του αρχαίου αθηναϊκού κράτους.
  • Το σύκο στην κλασική Ελλάδα ήταν ο τρίτος σε σπουδαιότητα καρπός μετά την ελιά και το σταφύλι.[1]
  • Τα ζώα που εξέτρεφαν για το νόστιμο συκώτι τους (συνήθως χήνες και γουρούνια) τα τάιζαν με σύκα. Έτσι προέκυψε η ετυμολογική συγγένεια των λέξεων σύκο και συκώτι.[2]
  • Το σύκο είχε από την αρχαιότητα και ερωτική σημασία, μιας και σήμαινε το γυναικείο γεννητικό όργανο.[2] [3]

Χρήσεις Επεξεργασία

  • Το σύκο είναι καρπός βρώσιμος και εύπεπτος, με γλυκιά γεύση, κατάλληλος για ανθρώπινη διατροφή αλλά και ζωοτροφή.
  • Επειδή τα φρέσκα σύκα δεν μπορούν να διατηρηθούν για μεγάλο διάστημα σε θερμοκρασία περιβάλλοντος, εναλλακτική μέθοδος συντήρησής τους είναι η αποξήρανση στον ήλιο.[4] Στο εμπόριο κυκλοφορούν ως νωπά και ως αποξηραμένα φρούτα.
  • Στη ζαχαροπλαστική χρησιμοποιούνται για την παρασκευή παραδοσιακού γλυκού του κουταλιού, μαρμελάδας, συκοπάστελου κλπ. Προστίθενται σε κέικ, τάρτες, παγωτά, φρουτοσαλάτες κ.ά.
  • Στην Πάρο φτιάχνουν τις παραδοσιακές παστελαρίες ή σαμωτά σύκα (δηλαδή σύκα με σουσάμι), από ποικιλίες λευκών και πράσινων σύκων.[5]
  • Στην Κέρκυρα, ένα από τα χαρακτηριστικά εδέσματα είναι η συκομαΐδα, από σύκα "λιβανά" ή "βασιλικά".[6]
  • Στη μαγειρική συνδυάζονται με διάφορα τυριά, πράσινες σαλάτες αλλά και προσούτο ή λουκάνικο.[7] Χρησιμοποιούνται σε γλυκόξινες σάλτσες τύπου τσάτνι (chutney) και μαγειρεύονται κανονικά με χοιρινό, κοτόπουλο ή γαλοπούλα.[8]
  • Τα ξηρά σύκα, ως σνακ, συνοδεύουν τοπικά αποστάγματα.[8]
  • Λόγω της υψηλής υπακτικής τους αξίας χρησιμοποιούνται ως φυτικά φυσικά υπακτικά έναντι άλλων χημικών σκευασμάτων.

ΠΟΠ και ΠΓΕ Επεξεργασία

Στα πλαίσια της Εθνικής–Κοινοτικής Νομοθεσίας (Καν. ΕΟΚ αριθμ. 510/06 του Συμβουλίου), τρεις είναι οι περιοχές της Ελλάδας στις οποίες παράγονται σύκα με προστατευόμενη ονομασία προέλευσης (ΠΟΠ) ή προστατευόμενη γεωγραφική ένδειξη (ΠΓΕ): η Κύμη Ευβοίας, η Βραβρώνα Μαρκοπούλου Μεσογείων και ο Ταξιάρχης Ευβοίας.

α/α Ονομασία προϊόντος Κατηγορία αναγνώρισης Προδιαγραφές
1. Ξηρά σύκα Κύμης ΠΟΠ ΦΕΚ B' 6/11.01.1994 [9]
2. Σύκα Βραβρώνας Μαρκοπούλου Μεσογείων ΠΓΕ ΦΕΚ Β' 18/14.01.1994 [10]
3. Ξηρά Σύκα Ταξιάρχη ΠΟΠ Προδιαγραφές [11]

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές[12] Επεξεργασία

  1. Πίττας, Γιώργος (20 Αυγούστου 2017). «Σύκο, το φρούτο των αρχαίων Ελλήνων». Athens Voice. 
  2. 2,0 2,1 Σαραντάκος, Νίκος (1998). «Από το σύκο στο συκώτι». www.sarantakos.com. 
  3. Δημήτριος, Γκολίτσης (31 Αυγούστου 2011). «Συκωτόν ήπαρ». Dgolitsis (blog). 
  4. Κιούσης, Γιώργος (14 Αυγούστου 2009). «Αρχαίο σύκο αθάνατο». www.enet.gr. Ελευθεροτυπία. 
  5. Μηταρέα, Νίκη (16 Ιουλίου 2018). «Σύκα παριανά σαμωτά». www.lifo.gr. LiFO. 
  6. Greek Gastronomy Guide. «Συκομαΐδα». www.greekgastronomyguide.gr. 
  7. Cool Artisan (29 Αυγούστου 2016). «10 (αλμυρές και γλυκές) συνταγές με σύκο». coolartisan.gr. 
  8. 8,0 8,1 Μπαρμπαρίγου, Αργυρώ (19 Αυγούστου 2019). «6 συνταγές με φρέσκα σύκα που πρέπει να δοκιμάσετε». www.argiro.gr. 
  9. Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. «ΦΕΚ B' 6/11.01.1994» (PDF). Εφημερίς της Κυβερνήσεως. σελίδες 37–38. 
  10. Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. «ΦΕΚ Β' 18/14.01.1994» (PDF). Εφημερίς της Κυβερνήσεως. σελίδες 149–150. 
  11. Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. «Ξηρά Σύκα Ταξιάρχη. Προδιαγραφές Προϊόντος» (PDF). www.minagric.gr. 
  12. «PΕTOURIS FIGS | Φρέσκα Σύκα Μαρκοπούλου Αττικής». fig-fig.gr. Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2020. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία