Σύμβαση της Αλεξάνδρειας
Η Σύμβαση της Αλεξάνδρειας υπογράφηκε στις 9 Αυγούστου 1828 μεταξύ του Αντιβασιλέα της Αιγύπτου Μεχμέτ Αλή και του βρετανού Ναυάρχου Έντουαρντ Κόδριγκτον. Σύμφωνα με αυτήν, ο πασάς της Αιγύπτου δεσμεύτηκε ότι οι αιχμάλωτοι Έλληνες που μεταφέρθηκαν στην Αίγυπτο από την Πελοπόννησο μετά τη ναυμαχία του Ναυαρίνου τον Οκτώβρη του 1827, θα απελευθερώνονταν και τα αιγυπτιακά στρατεύματα θα αποχωρούσαν από την Πελοπόννησο.[6]
Υπόβαθρο Επεξεργασία
Το 1825, μετά τις ένδοξες νίκες των επαναστατημένων Ελλήνων που διαδόθηκαν στην Ευρώπη, οι Τουρκοαιγύπτιοι έστειλαν αιφνιδιαστικά στρατεύματα στον Μόρια προκειμένου να καταστήσουν σαφές ότι ακόμα υπερέχουν, μετά μάλιστα και από την ήττα των Ελλήνων στο Μεσολόγγι.[7]
Όμως το ηθικό των εξεγερμένων αναπτερώθηκε μετά από δυο χρόνια ,στις 8 Οκτωβρίου 1827, όταν ο στόλος του Ιμπραήμ καταστράφηκε ολοκληρωτικά στη Ναυμαχία του Ναυαρίνου.Ο Ιμπραήμ όμως απτόητος δεν εγκατέλειψε την Πελοπόννησο αμέσως μετά, αλλά προτίμησε να παραμείνει εκεί με ισχυρές δυνάμεις. Οι αιγυπτιακές δυνάμεις που αποχώρησαν, μεταφέραν μαζί τους ένα μεγάλο αριθμό χριστιανών αιχμαλώτων από την Πελοπόννησο στην πατρίδα τους ως σκλάβους. Το ζήτημα αυτό έμελλε να απασχολήσει το ελληνικό προξενείο στην Αίγυπτο επί σειρά ετών αλλά και τις μεγάλες Δυνάμεις.
Έτσι ,στις αρχές του 1828 όταν ανέλαβε τη διακυβέρνηση της Ελλάδος ο Καποδίστριας ανάμεσα σε πολλά άλλα, επιθυμούσε να καταληφθεί η Ρούμελη όσο πιο γρήγορα γινόταν και ο Ιμπραήμ να εγκαταλείψει την Πελοπόννησο χωρίς να γίνουν νέες μάχες και πολιορκίες στην περιοχή.
Στην αρχή δεν ήθελε να παρέμβουν οι ξένες δυνάμεις για να μην ιδιοποιηθούν τον «τίτλο» του ελευθερωτή της χώρας. Όμως μετά τον ρωσοτουρκικό πόλεμο, που ξεκίνησε τον Απρίλιο του 1828, ο ίδιος έστειλε υπόμνημα στο οποίο ζητούσε να σταλούν στρατεύματα. Έτσι, σε διάσκεψη του Λονδίνου αποφασίστηκε να σταλούν συμμαχικές δυνάμεις στην Πελοπόννησο., αναγνωρίζοντας με αυτόν τον τρόπο ότι η Ελληνική Επανάσταση ήταν ζήτημα που καλούσε σε διπλωματικό συντονισμό και στρατιωτική επέμβαση.
Στις 3 Ιουλίου, οι άλλοι δύο νικητές ναύαρχοι του Ναυαρίνου, οι Δεριγνί και Χέιδεν και ο πλοίαρχος Κάμπελ, ως εκπρόσωπος του Κόδριγκτον συναντήθηκαν με τον Ιμπραήμ, ο οποίος τους ανακοίνωσε ότι είναι έτοιμος να φύγει, αλλά μόνο με τουρκικά πλοία. Παράλληλα, ο Καποδίστριας συνάντησε στη Ζάκυνθο στις 6 Ιουλίου 1828 τον Άγγλο ναύαρχο Κόδριγκτον στον οποίο πρότεινε να πάει στην Αλεξάνδρεια για να πείσει τον Μεχμέτ Αλή, να διατάξει την εκκένωση του Μοριά, το οποίο κι έπραξε.[8]
Συμμετέχοντες Επεξεργασία
Η υπογραφή της συνθήκης πραγματοποιήθηκε μεταξύ Αγγλίας και Αιγύπτου . Σε αυτήν παραβρέθηκαν πρόξενοι της Αγγλίας, της Γαλλίας καθώς και αξιωματικοί τους. Πιο συγκεκριμένα, η σύμβαση της Αλεξάνδρειας υπογράφηκε στις 9 Αυγούστου 1828 μεταξύ του αντιναύαρχου Sir Edward Codrington που ήταν επικεφαλής του συμμαχικού στόλου στη μάχη στο Ναβαρίνο και διοικητής των βρετανικών δυνάμεων στη Μεσόγειο και του πασά της Αιγύπτου Μεχμέτ Αλή.[9]
-
Ναύαρχος Edward Codrington -
Μεχμέτ Αλή Πασάς
Σύμβαση της Αλεξάνδρειας Επεξεργασία
Η Σύμβαση της Αλεξάνδρειας προέβλεπε τα εξής:
- Ο πασάς της Αιγύπτου θα απελευθέρωνε τους αιχμαλώτους που μεταφέρθηκαν εκεί από την Πελοπόννησο μετά την Ναυμαχία του Ναυαρίνου. Οι Έλληνες αιχμάλωτοι ήταν γυναίκες και παιδιά που τους χρησιμοποιούσαν σε οικιακές εργασίας και στα χαρέμια, ενώ οι άντρες δούλευαν στα κάτεργα.
- Ο ναύαρχος Κόρδιγκτον θα διευθετούσε την απελευθέρωση των Αιγύπτιων που είχαν αιχμαλωτίσει οι Έλληνες.
- Ο Μοχάμετ Άλη θα έστελνε πλοία στην Πύλο για να παραλάβουν τον Ιμπραήμ και τους στρατιώτες του. Η συνθήκη ωστόσο προέβλεπε ότι θα διατηρούνταν τουρκικά στρατεύματα στα φρούρια της Πάτρας, της Μεθώνης, της Κορώνης και του Νεοκάστρου
Εφαρμογή Επεξεργασία
Ο Ιμπραήμ δεν εγκατέλειψε την Πελοπόννησο αμέσως καθώς περίμενε τον στόλο του Πασά να τον παραλάβει περίπου τον Σεπτέμβρη του ίδιου χρόνου. Ο όρος όμως της συνθήκης που έδινε τη δυνατότητα στον Ιμπραήμ να διατηρήσει δυνάμεις προσωρινά στα κάστρα του Μοριά, δεν έβρισκε σύμφωνους τους Γάλλους. Έτσι, οι ίδιοι με στρατηγό τον Νικόλαο Μαιζών καταφθάνουν στην Πελοπόννησο στις 29 Αυγούστου προκειμένου να διώξουν νωρίτερα τον Ιμπραήμ.
Αν και στην αρχή δια της διπλωματικής οδού ο Μαιζών προσπαθούσε να καθησυχάσει τον Ιμπραήμ, στην πραγματικότητα όμως υπονόμευε την παραμονή του και στην πράξη αμφισβητούσε την ισχύ της Συνθήκης. Πιο συγκεκριμένα δεν επέτρεψε σε κάνέναν Έλληνα αιχμάλωτο να ακολουθήσει τον Ιμπραήμ στην Αίγυπτο. Επίσης, τμήματα του στρατού του επιτέθηκαν στα φρούρια που ο Ιμπραήμ είχε στρατό. Έτσι, ο Ιμπραήμ κατάλαβε ότι πρέπει να αποχωρήσει, γεγονός που έπραξε στις 2 Οκτωβρίου.
Επίσης, λίγο πιο μετά απελευθερώθηκαν οι αιχμάλωτοι Έλληνες από τα κάστρα. Τέλη Νοεμβρίου επέστρεψαν 300 Έλληνες από την Αίγυπτο, ωστόσο περίπου 200 άτομα προτίμησαν ή αναγκάστηκαν να παραμείνουν, αφήνοντας στην Πελοπόννησο τους συγγενείς τους να αγωνιούν. [10]
Συνέπειες Επεξεργασία
Όλα αυτά είχαν άμεσες πολιτικές, κοινωνικές και πολιτισμικές συνέπειες προς όφελος της Ελλάδας. Αρχικά, οι Έλληνες αιχμάλωτοι πλέον ενώθηκαν με τις οικογένειές τους και έφυγαν από την σκλαβιά της Αιγύπτου. Παράλληλα, οι Τούρκοι από την άλλη μεριά έχασαν την κυριαρχία τους στην Πελοπόννησο και αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στην Αίγυπτο, αφού είχαν υποστεί τεράστιες υλικές ζημιές και ανθρώπινες απώλειες.Επιπλέον, ανάμεσα στους Γάλλους του εκστρατευτικού σώματος βρίσκονταν επιστήμονες που χαρτογραγούσαν την Πελοπόννησο και τα νησιά του Αιγαίου, μελέτησαν αρχαία μνημεία και έδωσαν πολύτιμες πληροφορίες στα βιβλία που έγραψαν σχετικά.Τέλος, στην Πάτρα από το 1828-1829 εκδιδόταν από τον Γάλλο συνταγματάρχη Μαξίμ Ρεμπώ η γαλλόφωνη εφημερίδα «Le Courrier d’ Orient» που αποστελλόταν σε 50 πόλεις σε όλο το κόσμο.[11][11] Επομένως, με την βοήθεια των Γαλλικών στρατευμάτων, η Πελοπόννησος απελευθερώθηκε οριστικά, όταν τα ελληνικά στρατεύματα εκστράτευσαν στην περιοχή.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «Codrington.Vice Admiral, Commandant des forces navales de la Grande Bretagne dans les mers du Levant». www.searchculture.gr. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2022.
- ↑ «Χάρτης της Αλεξάνδρειας του 1615». el.travelogues.gr. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2022.
|first1=missing|last1=in Authors list (βοήθεια) - ↑ «Οδικός χάρτης του Μοριά και της Αττικής». www.searchculture.gr. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2022.
- ↑ «Η Δυναστεία του εκ Καβάλας Ιμπραήμ Πασά [Μέρος Α΄]». KAVALA POST. 20 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2022.
- ↑ «Το φαινόμενο Μοχάμεντ Άλι [Μέρος Δ']». KAVALA POST. 4 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2022.
- ↑ «Σύμβαση της Αλεξάνδρειας». greece2021.gr. Ανακτήθηκε στις 23 Φεβρουαρίου 2022.
- ↑ «Τι απέγινε ο πανίσχυρος Ιμπραήμ Πασάς μετά την Επανάσταση του 1821». Newsbeast. 24 Μαρτίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2022.
- ↑ «Η εκστρατεία του Μεζόν και η αποχώρηση του Ιμπραήμ από την Πελοπόννησο (1828)». ProtoThema. 30 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2022.
- ↑ Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ Α.Ε. 1980. σελ. 501. ISBN 978-960-213-108-4.
- ↑ «Greek Migration to Europe (15th-19th c.)». www.ime.gr. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2022.
- ↑ 11,0 11,1 .
Βιβλιογραφικές πηγές Επεξεργασία
- Παπαγεωργίου, Στέφανος (2003). «Η τελική φάση του αγώνα,1828-1832». Η ιστορία του νέου Ελληνισμού 1770-2000. 3ος. Αθήνα: Ελληνικά γράμματα. σελ. 226.