Σύνδρομο Κλαϊνφέλτερ

(Ανακατεύθυνση από Σύνδρομο XYY)

Το σύνδρομο Κλαϊνφέλτερ είναι χρωμοσωμική ανωμαλία η οποία χαρακτηρίζεται από στειρότητα. Το σύνδρομο Κλαϊνφέλτερ εμφανίζεται όταν το άτομο έχει ένα επιπλέον χρωμόσωμα X (XXY αντί για XY). Σε πολλές περιπτώσεις, οι όρχεις εξακολουθούν να παράγουν σπέρμα. Επειδή, όμως, πρόκειται για κληρονομική διαταραχή, τα άτομα που εμφανίζουν αυτό το πρόβλημα θα πρέπει να συμβουλεύονται γενετιστή προτού επιχειρήσουν να τεκνοποιήσουν. Και αυτό γιατί κάποια σπερματοζωάρια θα περιέχουν ένα επιπλέον Χ χρωμόσωμα και το παιδί μπορεί να κληρονομήσει τη διαταραχή του πατέρα. Ο έλεγχος των χρωμοσωμάτων των εμβρύων – προεμφυτευτική διάγνωση – είναι μια από τις επιλογές που υπάρχουν για τη γέννηση υγιών παιδιών.

Σύνδρομο Κλαϊνφέλτερ
47,XXY
Ειδικότηταιατρική γενετική
Συμπτώματααζωοσπερμία, υπογοναδισμός, γυναικομαστία, παχυσαρκία, οστεοπόρωση, μυϊκή αδυναμία και Δυσλεξία
Ταξινόμηση
ICD-10Q98.0-Q98.4
ICD-9758.7
eMedicineped/1252
MeSHD007713
ΧΧΥ σύνδρομο

Το σύνδρομο πήρε το όνομά του από τον Δρα Χάρι Κλαϊνεφέλτερ, ο οποίος το 1942 συνεργάστηκε με τον Φούλερ Ολμπράιτ στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης (Massachusetts General Hospital), στη Βοστώνη και ήταν ο πρώτος ο οποίος το περιέγραψε τον ίδιο χρόνο.[1]

Συμπτώματα Επεξεργασία

Ένας άνδρας με σύνδρομο Κλαϊνφέλτερ δεν είναι πάντα άμεσα αναγνωρίσιμος. Συχνά έχει μαστούς (γυναικομαστία). Διάφορα φυσικά συμπτώματα, όπως μικροί όρχεις και πέος μπορεί να υποδηλώνουν την ύπαρξη συνδρόμου Κλαϊνεφέλτερ. Ο συνδυασμός προβλημάτων γονιμότητας και ανεπαρκών επιπέδων ορμονών στο αίμα (υψηλά επίπεδα γοναδοτροπινών που διεγείρουν τη λειτουργία των όρχεων σε άνδρες) είναι οι σημαντικότερες ενδείξεις της πάθησης. Ως νεαρό αγόρι, ο άνδρας μπορεί να ήταν ψηλός και αδύνατος και να παρουσίαζε βραδύτητα στη μάθηση.

Αιτιολογία Επεξεργασία

Το σύνδρομο Κλαϊνφέλτερ είναι γενετική πάθηση, δηλ. ο άνδρας το κληρονομεί από τους γονείς. Οφείλεται σε ένα επιπλέον χρωμόσωμα Χ (XXY αντί για XY). Εάν η μητέρα του ανδρός ήταν μεγάλης ηλικίας, αυτό αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης του συνδρόμου, ωστόσο, η αιτία εντοπίζεται εξίσου συχνά και στον πατέρα.

Το επιπλέον χρωμόσωμα Χ διατηρείται εξαιτίας ενός γεγονότος μη σωστού διαχωρισμού των χρωμοσωμάτων κατά τη διάρκεια της πρώτης μειωτικής διαίρεσης (γαμετογένεση) του άρρενος. Στο συγκεκριμένο σύνδρομο τα φυλετικά χρωμοσώματα Χ και Υ, αποτυγχάνουν να διαχωριστούν με αποτέλεσμα να παράγονται μη φυσιολογικοί γαμέτες. Η σύντηξη ενός τέτοιου μη φυσιολογικού γαμέτη με έναν φυσιολογικό ωάριο οδηγεί στην δημιουργία ζυγωτού με μη φυσιολογικό αριθμό φυλετικών χρωμοσωμάτων(ΧΧΥ).

Ένας άλλος μηχανισμός για τη διατήρηση του επιπλέον χρωμοσώματος Χ είναι μέσα από το μη ορθό των χρωμοσωμάτων κατά τη διάρκεια της δεύτερης μειωτικής διαίρεσης στο ωάριο. Αυτό θα συμβεί όταν οι αδελφές χρωματίδες στα φυλετικά χρωμοσώματα, σε αυτή την περίπτωση δύο Χ, αποτυγχάνουν να διαχωριστούν. Έτσι παράγεται ένα μη φυσιολογικό ωάριο XX, το οποίο, όταν γονιμοποιηθεί με φυσιολογικό σπερματοζωάριο Υ, θα δημιουργήσει ζυγωτό XXY.

Η XXY χρωμοσωμική ανωμαλία είναι μία από τις πιο κοινές γενετικές παραλλαγές από τον καρυότυπο ΧΥ, που εμφανίζεται σε περίπου 1 στις 500 γεννήσεις ζωντανών αρρένων.[2][3]

Στα θηλαστικά με περισσότερα από ένα χρωμόσωμα Χ, τα γονίδια σε ένα από αυτά δεν εκφράζονται. Ο μηχανισμός αυτός είναι γνωστό ως αδρανοποίηση Χ. Αυτό συμβαίνει τόσο σε XXY αρσενικά όσο και σε φυσιολογικά θηλυκά άτομα XX.[4] Ωστόσο, σε XXY αρσενικά άτομα, μερικά γονίδια που βρίσκονται στις «ψευδοαυτοσωμικές» περιοχές των Χ χρωμοσωμάτων τους(γονίδια που βρίσκονται και στο Χ και στο Y χρωμόσωμα, κατ’ αντιστοιχία των όμοιων γονιδίων στα αυτοσωμικά χρωμοσώματα), έχουν αντίστοιχα γονίδια στο χρωμόσωμα Υ τους και να μπορούν να εκφράζονται.[5]

Η πρώτη αναφορά σε άνθρωπο με 47, XXY καρυότυπο έγινε από τους Πατρίτσια Ανν Γιάκομπς και Δρ Τζ. Α. Στρονγκ στη Γενικό Δυτικό Νοσοκομείο του Εδιμβούργου, στη Σκωτία το 1959.[6] Αυτός ο καρυότυπος βρέθηκε σε έναν άνδρα 24 χρονών που είχε συμπτώματα του συνδρόμου Κλαϊνφέλτερ. Ο Δρ Γιάκομπς περιέγραψε αυτήν του την ανακάλυψη στην πρώτη του αναφορά για ανευπλοειδία σε ανθρώπους ή θηλαστικά, το 1981 στο Βραβείο Μνήμης Ουίλιαμ Άλλαν (William Allan Memorial Award).[7]

Θεραπεία Επεξεργασία

Αν και ένα ελάττωμα στο γονίδιο δεν μπορεί να αποκατασταθεί, χορηγούνται θεραπείες για τη βελτίωση της γονιμότητας του άνδρα. Σε αυτές τις θεραπείες, έμφαση δίνεται στη λήψη σπερματοζωάριο που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε διαδικασίες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, π.χ. Ενδοωαριακή έγχυση σπερματοζωαρίου – (ICSI). Εάν αυτό δεν είναι εφικτό, μια άλλη επιλογή είναι το σπέρμα δότη.

Συνολικά, το 7% των στείρων ανδρών έχουν κάποια μορφή χρωμοσωμικής ανωμαλίας. Στο 10-15% των ανδρών με αζωοσπερμία υπάρχει ένα ελάττωμα, σε σύγκριση με το 5% των ανδρών με ολιγοζωοσπερμία (μικρός αριθμός σπερματοζωαρίων) και μόλις 1% των ανδρών με φυσιολογικό αριθμό σπερματοζωαρίων. Τα δύο τρίτα αυτών των χρωμοσωμικών ανωμαλιών αφορούν το σύνδρομο Κλαϊνφέλτερ.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Klinefelter, HF Jr; Reifenstein, EC Jr; Albright, F. (1942). «Syndrome characterized by gynecomastia, aspermatogenesis without a-Leydigism and increased excretion of follicle-stimulating hormone». J Clin Endocrinol Metab 2 (11): 615–624. doi:10.1210/jcem-2-11-615. https://archive.org/details/sim_journal-of-clinical-endocrinology-and-metabolism_1942-11_2_11/page/615 . Klinefelter, HF (1986). «Klinefelter syndrome: historical background and development». South Med J 79 (45): 1089–1093. doi:10.1097/00007611-198609000-00012. PMID 3529433  talks about the history of the development of the literature.
  2. The Focus Foundation. X & Y Variations. thefocusfoundation.org Αρχειοθετήθηκε 2013-01-13 at Archive.is
  3. «Klinefelter Syndrome». Health Information. National Institute of Health and Human Development. 19 Φεβρουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2007.  and «Klinefelter syndrome». Genetics Home Reference. National Library of Medicine. 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Μαρτίου 2007. Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2007.  both provide statistical estimates.
  4. Chow J, Yen Z, Ziesche S, Brown C (2005). «Silencing of the mammalian X chromosome». Annu Rev Genomics Hum Genet 6: 69–92. doi:10.1146/annurev.genom.6.080604.162350. PMID 16124854. 
  5. Blaschke RJ, Rappold G (2006). «The pseudoautosomal regions, SHOX and disease. Curr Opin Genet Dev». Jun; 16 (3): 233–9. doi:10.1016/j.gde.2006.04.004. PMID 16650979. 
  6. Jacobs PA, Strong JA (January 31, 1959). «A case of human intersexuality having a possible XXY sex-determining mechanism». Nature 183 (4657): 302–3. doi:10.1038/183302a0. PMID 13632697. 
  7. Jacobs PA (September 1982). «The William Allan Memorial Award address: human population cytogenetics: the first twenty-five years». Am J Hum Genet 34 (5): 689–98. PMID 6751075. PMC 1685430. https://archive.org/details/sim_american-journal-of-human-genetics_1982-09_34_5/page/689. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία