Το τελετέξτ (αγγλικά: teletext, σε ελεύθερη απόδοση τηλεκείμενο) είναι τεχνική μετάδοσης πληροφοριών μέσω του σήματος ενός τηλεοπτικού σταθμού, και προβολής τους στην οθόνη της τηλεόρασης.

το teletext του γερμανικού κρατικού τηλεοπτικού καναλιού ARD.

Εκπέμπεται κωδικοποιημένα στο σήμα του τηλεοπτικού σταθμού (αναλογικό και ψηφιακό) μεταδίδοντας διάφορες πληροφορίες όπως ειδήσεις, μετεωρολογικές προβλέψεις, χρήσιμα τηλέφωνα, ανακοινώσεις, το πρόγραμμα του σταθμού, αποτελέσματα τυχερών παιχνιδιών κλπ. Απαραίτητες προϋποθέσεις για τη χρήση της υπηρεσίας είναι η εκπομπή σήματος τελετέξτ από το σταθμό στον οποίο είναι συντονισμένη η συσκευή της τηλεόρασης και η δυνατότητα λήψης του από τη συσκευή.

Το τελετέξτ αποτελείται από χαρακτήρες ASCII στην οθόνη της τηλεόρασης, 40 οριζοντίως και 23 καθέτως. Αποτελείται από 800 σελίδες όπου μπορούν να εμφανιστούν πληροφορίες. Κάθε σελίδα μπορεί επίσης να αποτελείται και από υποσέλιδες, ο μέγιστος αριθμός των οποίων φτάνει τις 99. Οι χαρακτήρες είναι διαθέσιμοι μόνο στα οκτώ (8) χρώματα της δοκιμαστικής μετάδοσης λωρίδων (λευκό, κίτρινο, γαλάζιο, πράσινο, μοβ, κόκκινο, μπλε, μαύρο). Οι εναλλαγές των υποσελίδιων γίνονται ανά χρονικό διάστημα που έχει ρυθμιστεί από τον διαχειριστή του τελετέξτ εκτός αν η συσκευή διαθέτει επιλογέα εμφάνισης υποσελίδιων. Η κεντρική σελίδα είναι η 100, η οποία σχεδόν πάντοτε δείχνει τα περιεχόμενα όλου του τελετέξτ, δηλαδή τις πληροφορίες που έχει τη δυνατότητα να δει ο χρήστης στις σελίδες του. Ο χρήστης επιλέγει τη σελίδα που θέλει να διαβάσει πληκτρολογώντας τον τριψήφιο αριθμό στο τηλεχειριστήριο της τηλεόρασης του και αφού γίνει η ανίχνευση από την συσκευή της επιλεγμένης σελίδας. Το τελετέξτ διαθέτει και διάφορες άλλες δυνατότητες όπως το fastext (δυνατότητα γρήγορης πληκτρολόγησης). Κάθε συσκευή τηλεόρασης διαθέτει και ευκολίες χρήσης.

Το πρώτο σήμα τελετέξτ εμφανίστηκε στο BBC το 1974. Στην Ελλάδα έκανε την πρώτη του δοκιμαστική εμφάνιση το 1996 σε μικρό ποσοστό τηλεοπτικών καναλιών. Ωστόσο, το teletext καθιερώθηκε σε όλα τα τηλεοπτικά κανάλια από το 2004 καθώς εταιρείες τηλεηχοπληροφόρησης όπως η Mediatext και η Newsphone Hellas ανέλαβαν αποκλειστικά την σχεδίαση και υλοποίηση της υπηρεσίας για λογαριασμό των ιδιωτικών καναλιών. Η εξέλιξη της τεχνολογίας και η διάδοση νέων σύγχρονων μέσων τηλεπληροφόρησης (διαδίκτυο, αμφίδρομες υπηρεσίες τηλεόρασης κλπ) καθιστούν το τελετέξτ υπηρεσία η οποία σταδιακά εγκαταλείπεται, αν και παραμένει μια καλή μέθοδος ενημέρωσης σε απομακρυσμένες περιοχές.

Το τελετέξτ στην Ελλάδα Επεξεργασία

Η πρώτη απόπειρα εισαγωγής της υπηρεσίας έγινε γύρω στην δεκαετία του 1990 από τον τηλεοπτικό σταθμό ΑΝΤ1 χωρίς να υλοποιηθεί καθόλου λόγω μη συμβατότητας των συσκευών τηλεοράσεως με τους Ελληνικούς χαρακτήρες. Παλιότερα, διέθεταν επίσης την υπηρεσία και οι εξής σταθμοί: Οι δημόσιοι σταθμοί, οι οποίοι την κατάργησαν πλήρως μετά το μαύρο του 2013, ενώ οι μεταβατικοί δημόσιοι φορείς ΔΤ και ΝΕΡΙΤ, λόγω αδιαφορίας και έλλειψης χρημάτων, δεν την υιοθέτησαν ποτέ, οι ιδιωτικοί σταθμοί ΑΝΤ1 και ALPHA (την κατάργησαν πλήρως το 2019), το Μακεδονία TV (την κατάργησε πλήρως το 2012), το Mega Channel (διέθετε την υπηρεσία μέχρι και το οριστικό κλείσιμο του το 2018, και μάλιστα με υπότιτλους, και έκτοτε με την επαναλειτουργία του, το 2020, την κατάργησε πλήρως) και το αλήστου μνήμης ALTER (διέθετε την υπηρεσία μέχρι το οριστικό κλείσιμό του). Επίσης την διέθεταν και όλοι οι περιφερειακοί τηλεοπτικοί σταθμοί από το 2004 και για πολύ λίγα χρόνια. Το χειρισμό της υπηρεσίας για τους ιδιωτικούς τηλεοπτικούς σταθμούς από το 2004 τον είχαν αναλάβει εταιρείες τηλεηχοπληροφόρησης όπως αναφέρεται παραπάνω.

Σήμερα το μόνο ελληνικό κανάλι, που διαθέτει την υπηρεσία Τελετέξτ, είναι το πανελλαδικής εμβέλειας Star Channel (διαθέτει μόνον ο τυπικής ευκρίνειας), και ο οποίος και την εισήγαγε για πρώτη φορά στην τηλεοπτική αγορά το 1996, ενώ όλοι οι υπόλοιποι ελληνικοί τηλεοπτικοί σταθμοί, λόγω της διάδοσης των νέων σύγχρονων μέσων τηλεπληροφόρησης, την έχουν καταργήσει πλήρως (ή δεν την υιοθέτησαν ποτέ), αντικαθιστώντας την με σύγχρονα μέσα, όπως με υπηρεσίες υβριδικής τηλεόρασης, ενώ αντίστοιχα τα ελληνικά κανάλια, θα μεταδίδονται αποκλειστικά στο σύντομο μέλλον σε εικόνα υψηλής ευκρίνειας, το οποίο έχει καθαρότερη εικόνα από το σύστημα τυπικής ευκρίνειας (SD), ένα φαινόμενο που βάζει το Τελετέξτ, πολύ γρήγορα στο παρελθόν.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία