Τοκμάκ

Το Τοκμάκ (Κιργιζικά: Токмок, ρωσικά: Токмак) είναι μια πόλη στην κοιλάδα Τσούι, στο βόρειο Κιργιστάν, ανατολικά της πρωτεύουσας της χώρας, Μπισκέκ, με πληθυσμό 71.443 το 2021. Το υψόμετρο του είναι 816 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Από το 2003 έως το 2006, διετέλεσε διοικητική έδρα της περιφέρειας Τσούι. Ακριβώς βορείως της πόλης βρίσκεται ο ποταμός Τσου και τα σύνορα με το Καζακστάν.

Τοκμάκ
Σημαία Σφραγίδα Έμβλημα
Τοκμάκ 42°50′20″N 75°17′28″E
Χώρα	Κιργιζία
Διοικητική υπαγωγή	Περιφέρεια Τσούι
Ίδρυση	1825
Έκταση	55,35 km²
Υψόμετρο	816 μέτρα
Πληθυσμός	53.231 (2009)
Ταχ. κωδ.	722200
Ζώνη ώρας	UTC+06:00
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
Σχετικά πολυμέσα

Ιστορία

Το Τοκμάκ ιδρύθηκε το 1830 ως βόρειο στρατιωτικό φυλάκιο του Χανάτου της Κοκάνδης. κοντά στα ερείπια της αρχαίας πόλης Σουγιάμπ. Το 1862, το φρούριο καταλήφθηκε από τα ρωσικά στρατεύματα και καταστράφηκε. Στις αρχές Μαΐου 1864, κοντά στα ερείπια του παλαιού φρουρίου, ένα απόσπασμα υπό τον υποστράτηγο Mikhail Grigoryevich Chernyaev έφτασε από το Αλμάτι (τότε ονομάζονταν Βέρνι) και ίδρυσε τον πρώτο ρωσικό οχυρωμένο οικισμό, στις 13 Μαΐου 1864.

Το 1867, το Τοκμάκ έλαβε το καθεστώς της πόλης και έγινε το διοικητικό κέντρο της ομώνυμης περιοχής, στα πλαίσια της Περιφέρεια Σεμιρέτσιε του Γενικού Κυβερνήτη του Τουρκεστάν. Το χειμώνα του 1878, εκτεταμένες πλημμύρες προκάλεσαν μεγάλες ζημιές στην πόλη αναγκάζοντας τις Αρχές να μεταφέρουν το διοικητικό κέντρο της περιοχής στην πόλη Πισπέκ (νυν Μπισκέκ) και το Τοκμάκ να στερηθεί το καθεστώς της πόλης, το οποίο όμως επανέκτησε το 1927. Από το 1994 έως το 2003, η πόλη ονομαζόταν Τσούι-Τοκμά.

Κατά τη διάρκεια της Σοβιετικής Ένωσης, στο αεροδρόμιο που βρίσκονταν ανατολικά της πόλης υπήρχε μια μεγάλη αεροπορική βάση, όπου εκπαιδεύονταν πιλότοι μαχητικών, Αραβικές και Αφρικανικές αλλά και χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Εξού και το μεγάλο μνημείο (ένα βομβαρδιστικό Ilyushin Il-28) που κοσμεί το κέντρο της πόλης.

Μεσαιωνική κληρονομιά

Παρά τη σχετικά σύγχρονη καταγωγή του, το Τοκμάκ βρίσκεται στη μέση της κοιλάδας Τσούι, η οποία υπήρξε το μήλο της έριδας μεταξύ πολλών μεσαιωνικών κατακτητών. Τα ερείπια του Ακ-Μπεσίμ, της πρωτεύουσας του Δυτικού Τουρκικού Χανάτου, βρίσκονται 8 χλμ νοτιοδυτικά από το Τοκμάκ. Περίπου 15 χιλιόμετρα νότια του Τοκμάκ βρίσκεται ο Πύργος Μπουράνα του 11ου αιώνα, χτισμένος στο έδαφος μιας αρχαίας ακρόπολης από την οποία σήμερα έχει απομείνει μόνο ένας μεγάλος χωμάτινος τύμβος. Αυτή πιστεύεται ότι είναι η τοποθεσία της αρχαίας πόλης Μπαλασαγκούν, που ιδρύθηκε από τους Σογδιανούς και αργότερα για κάποιο χρονικό διάστημα διετέλεσε πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας των Καραχανιδών. Μια μεγάλη συλλογή από αρχαίες ταφόπλακες και σκυθικά αντικείμενα που έχουν ανασκαφεί έχουν μεταφερθεί σε μουσεία της Αγίας Πετρούπολης και του Μπισκέκ.

Δημογραφία

Ενώ το 1989 περισσότεροι από 73.000 άνθρωποι ζούσαν στο Τοκμάκ, καθιστώντας την πόλη την τρίτη μεγαλύτερη στη χώρα, το 2009 οι κάτοικοι ήταν μόλις λίγο περισσότεροι από 53.000 και τα Τοκμάκ έπεσε στην πέμπτη θέση. Σύμφωνα με την Απογραφή Πληθυσμού και Κατοικιών του 2009, ο πληθυσμός του Τοκμάκ ήταν 53.231. Οι μεγαλύτερες εθνοτικές ομάδες ήσαν οι Κιργίζιοι (46,8%), οι Ρώσοι (20,5%), οι Ντουνγκάν (16,5%) και οι Ουζμπέκοι (8,6%).

Ιστορική εξέλιξη του πληθυσμού

Έτος	Πληθ.	±%
1926	15.269	—
1939	19.431	+27.3%
1959	26.559	+36.7%
1970	42.116	+58.6%
1979	58.003	+37.7%
1989	72.927	+25.7%
1999	59.409	−18.5%
2009	53.231	−10.4%
2021	71.443	+34.2%

Κλίμα

Το Τοκμάκ έχει ένα ζεστό καλοκαίρι μεσογειακό ηπειρωτικό κλίμα (Κλιματική ταξινόμηση Köppen Dsa). Η μέση ετήσια θερμοκρασία είναι 9,5 °C (49,1 °F). Ο θερμότερος μήνας είναι ο Ιούλιος με μέση θερμοκρασία 23,3 °C (73,9 °F) και ο πιο κρύος μήνας είναι ο Ιανουάριος με μέση θερμοκρασία -5,3 °C (22,5 °F). Η μέση ετήσια βροχόπτωση είναι 434,2 χιλιοστά (17") και έχει μέσο όρο 108,3 ημέρες με βροχόπτωση. Ο υγρότερος μήνας είναι ο Απρίλιος με μέσο όρο βροχοπτώσεων 70 χιλιοστά (2,8") και ο πιο ξηρός μήνας είναι ο Αύγουστος με μέσο όρο 12,1 χιλιοστά ( 0,5") υετού.

Οικονομία

Σήμερα η πόλη φιλοξενεί εταιρείες παροχής υπηρεσιών αλλά και βιομηχανίες, αν και έχουν χαθεί πολλές θέσεις εργασίας μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Η εταιρία υαλοκατασκευών Interglass LLC εδρεύει στο Τοκμάκ. Το εργοστάσιο Τοκμάκ παράγει περίπου 2.800 τόνους υγρού γυαλιού την ημέρα, με την ετήσια παραγωγή να φτάνει τους 200.000 τόνους. Επί του παρόντος, οι πρώτες ύλες για την παραγωγή γυαλιού παρέχονται κυρίως από τη Ρωσία και το Καζακστάν.

Εκπαίδευση

Το Τεχνικό Ινστιτούτο Τοκμάκ του Κρατικού Τεχνικού Πανεπιστημίου της Κιργιζίας (TTI KSTU) εγκαινιάστηκε το 1991 ως εσπερινή γενική τεχνική σχολή του Πολυτεχνείου Φρούνζε. Το 1999, μετατράπηκε σε τμήμα του Κρατικού Τεχνικού Πανεπιστημίου της Κιργιζίας (KSTU) που πήρε το όνομά του. I. Razzakov - ένα από τα μεγαλύτερα τεχνικά πανεπιστήμια στο Κιργιστάν. Το Διεθνές Πανεπιστήμιο Κεντρικής Ασίας (IUCA) ιδρύθηκε το 2008 στο Τοκμάκ.