Τορτσέλλο

νησί στη Λιμνοθάλασσα της Βενετίας

Το Τορτσέλλο (Λατινική γλώσσα : Torcellum) είναι ένα αραιοκατοικημένο νησί στην Λιμνοθάλασσα της Βενετίας, στο βόρειο τμήμα της.[2] Το νησί κατοικήθηκε για πρώτη φορά το 452 και ήταν το μητρικό νησί από το οποίο κατοικήθηκε ολόκληρη η Βενετία, η επισκοπή και ο Καθεδρικός του ναός οικοδομήθηκαν πριν από την Βασιλική του Αγίου Μάρκου.[3][4]

Τορτσέλλο
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Τορτσέλλο
45°29′54″N 12°25′6″E
ΧώραΙταλία[1]
Διοικητική υπαγωγήΒενετία
Γεωγραφική υπαγωγήΛιμνοθάλασσα της Βενετίας
Έκταση0,441699 km²
Υψόμετρο2 μέτρα
Πληθυσμός13 (2018)
Ζώνη ώραςUTC+01:00 (επίσημη ώρα)
UTC+02:00 (θερινή ώρα)
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Εμπορικό κέντρο της λιμνοθάλασσας

Επεξεργασία

Όταν έπεσε η Δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία το Τορτσέλλο ήταν το πρώτο νησί της λιμνοθάλασσας που εποικίστηκε με Ενετούς ιδιαίτερα αυτούς που δραπέτευσαν από το Αλτίνο όταν ο Αττίλας κατέστρεψε τους γύρω οικισμούς (452).[5] Η περιοχή του Βένετο ανήκε στο Βυζαντινό Εξαρχάτο της Ραβέννας μέχρι την εποχή που ξέσπασαν οι Γοτθικοί πόλεμοι αλλά η κατάσταση ήταν πάντα ασαφής. Τα επόμενα 200 χρόνια οι Λομβαρδοί και οι Φράγκοι με τις επιδρομές τους διέλυσαν το Εξαρχάτο, οι κάτοικοι και ο επίσκοπος του Αλτίνο κατέφυγαν στο νησί. Το Τορτσέλλο έγινε η έδρα του επισκόπου (638) και παρέμεινε για περισσότερο από 1000 χρόνια, ο λαός του Αλτίνο μετέφερε τα οστά του Αγίου Ηλιόδωρου, σήμερα είναι Προστάτης και πολιούχος άγιος του νησιού. Το Τορτσέλλο είχε ισχυρούς εμπορικούς δεσμούς με την Κωνσταντινούπολη, η μεγάλη απόσταση από την Βυζαντινή πρωτεύουσα του επέτρεψε να διατηρήσει μία σχετική αυτονομία.

Αναπτύχθηκε σύντομα μέχρι τον 10ο αιώνα σε κορυφαίο πολιτικό και εμπορικό κέντρο, ο πληθυσμός του νησιού εκτιμάται την περίοδο αυτή 10.000 - 35.000 κάτοικοι με πιο πιθανό νούμερο το 20.000.[6] Μερικοί σύγχρονοι αρχαιολόγοι ωστόσο έβγαλαν από έρευνες το συμπέρασμα ότι ο πληθυσμός του νησιού δεν ξεπέρασε ποτέ τις 3.000.[7] Τους προ-μεσαιωνικούς χρόνους το Τορτσέλλο ήταν το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο σε ολόκληρη την λιμνοθάλασσα, ξεπέρασε την Βενετία.[8] Αναπτύχθηκε σημαντικά χάρη στις Αλυκές και το εκτεταμένο εμπόριο άλατος, η περιοχή όμως ήταν σε μεγάλο βαθμό υπό τον έλεγχο της Βυζαντινής αυτοκρατορίας.[5]

Η Μαύρη πανώλη θέρισε την Δημοκρατία της Βενετίας (1348, 1575 - 1577), σε τρία χρόνια η πανώλη θανάτωσε 50.000 ανθρώπους.[9][10] Η πανώλη που θέρισε την Ιταλία την περίοδο 1629 - 1631 θανάτωσε 150.000 κατοίκους, το ένα τρίτο του πληθυσμού της Βενετίας.[11] Την ίδια εποχή η κατάσταση στο Τορτσελλο χειροτέρευσε σημαντικά επειδή η άνοδος της στάθμης της θάλασσας δημιούργησε αμέτρητους βάλτους γύρω από το νησί.[12]

Η πρόσβαση με τα πλοία έγινε αδύνατη και οι έμποροι αναγκάστηκαν ομαδικά να εγκαταλείψουν το Τορτσέλλο.[13] Η καταστροφή ολοκληρώθηκε όταν η Ελονοσία θέρισε τους εναπομείναντες κατοίκους του νησιού. Στα τέλη του 14ου αιώνα σχεδόν ολόκληρος ο πληθυσμός του Τορτσέλλο μετακινήθηκε στο Μπουράνο, στο Μουράνο και την Βενετία.[5][12] Η έδρα του επισκόπου μεταφέρθηκε στο Μουράνο (1689) και όταν έπεσε η Δημοκρατία της Βενετίας (1797) ο πληθυσμός του Τορτσέλλο ήταν μόλις 300 κάτοικοι.[14] Ο ενεργά εργαζόμενος πληθυσμός του νησί ήταν μόλις 10 άνθρωποι ανάμεσα στους οποίους και ο ιερέας, το 2016 ο εργαζόμενος πληθυσμός του νησιού ήταν λιγότεροι από 100 κατοίκους.[2][15]

Η σημερινή κατάσταση

Επεξεργασία
 
Μικρογραφία του Τορτσέλλο σε ένα βιβλίο που δημοσιοποιήθηκε στην Βενετία (1534).

Τα αμέτρητα ανάκτορα του Τορτσέλλο, οι 12 ενοριακές εκκλησίες και τα 16 μοναστήρι έχουν εξαφανιστεί, οι Βενετοί τα χρησιμοποίησαν σαν οικοδομικά υλικά ανακύκλωσης. Σήμερα διατηρείται μόνο ένα μικρό ανάκτορο και μία κατασκευή που περιλαμβάνει τον Καθεδρικό ναό, την εκκλησία, τα ανάκτορα του συμβουλίου και μία εκκλησία και ένα καμπαναριό που οικοδομήθηκαν το 1008. Το βασικό αξιοθέατο που διατηρείται σήμερα είναι ο Καθεδρικός του Ιερού Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου που ιδρύθηκε το 639, είναι Βασιλική με πλευρικούς διαδρόμους που δεν διασταυρώνονται με πολλά Βυζαντινά μωσαϊκά του 11ου και του 12ου αιώνα. Άλλο αξιοθέατο είναι η Βασιλική της Σάντα Φόσκα του 12ου αιώνα στην μορφή Ελληνικού σταυρού με οκταγωνικούς διαδρόμους, το επαρχιακό μουσείο και τα κοινοτικά ανάκτορα που ήταν η έδρα της τοπικής κυβέρνησης. Ιδιαίτερη εντύπωση αποτελεί μία μεγάλη πέτρινη καρέκλα γνωστή ως "Θρόνος του Αττίλα", δεν φαίνεται να έχει ωστόσο καμία σχέση με τον βασιλιά των Ούννων, ίσως ήταν η καρέκλα του τοπικού ιερέα ή δικαστή.[4] Στο Τορτσέλλο υπάρχει τέλος μία γέφυρα που είναι γνωστή σαν "γέφυρα του διαβόλου". Ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ έφτασε στο Τορτσέλλο (1948) και έγραψε το έργο "Μέσα απ' το ποτάμι και τα δέντρα" (1950) με αναπαραστάσεις του νησιού και των περιχώρων του.[16] Πολλοί άλλοι καλλιτέχνες, μουσικοί και ηθοποιοί πέρασαν από το Τορτσέλλο, το νησί ήταν το υπόβαθρο με το οποίο η Δάφνη Ντι Μωριέ έγραψε το έργο "Μετά τα μεσάνυχτα".[17]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. (Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά) archINFORM. 8927. Ανακτήθηκε στις 6  Αυγούστου 2018.
  2. 2,0 2,1 https://corrieredelveneto.corriere.it/veneto/notizie/cronaca/2014/28-giugno-2014/torcello-l-isola-che-sta-sparendo-restano-dieci-abitanti-prete-223481613061.shtml
  3. https://books.google.ca/books?id=TNs3BQAAQBAJ&pg=PT4010&dq=population+of+torcello,+venice&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwik8b-S8tnTAhVM5YMKHQfiDTQQ6AEIRzAH#v=onepage&q=torcello%20was%20settled%20in&f=false
  4. 4,0 4,1 https://books.google.ca/books?id=itIxAQAAMAAJ&pg=PA304&dq=tocello+italy+remaining+buildings&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiR2PCJ5NnTAhVC0YMKHRTFAxoQ6AEIQjAE#v=onepage&q=torcello&f=false
  5. 5,0 5,1 5,2 Frederic Chapin Lane (1973), Venice, a maritime republic, Baltimore: Johns Hopkins University Press
  6. https://books.google.ca/books?id=TNs3BQAAQBAJ&pg=PT4010&dq=torcello+at+the+peak+population+was&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjc0-b889nTAhUr2oMKHWveB6gQ6AEIJzAA#v=onepage&q=peak%20population%20%20&f=false
  7. Calaon, Diego (2013). Quando Torcello era abitata. Regione del Veneto. σ. 73
  8. Norwich, John Julius (1982). A History of Venice. New York: Vintage Books. σ. 672
  9. William J. Bernstein (2009). "A Splendid Exchange: How Trade Shaped the World". Grove Press. σ.143
  10. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2019. 
  11. https://books.google.gr/books?id=fQxAkrbksTEC&pg=PA41&dq=&hl=en&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false
  12. 12,0 12,1 https://books.google.ca/books?id=zeongbkpoCwC&pg=PA16&dq=torcello++malaria+abandoned&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwi3kc-D-NnTAhUpwYMKHTzfDcMQ6AEIQDAF#v=onepage&q=torcello%20%20abandoned&f=false
  13. https://books.google.ca/books?id=vcRWAAAAYAAJ&q=torcello+dead+lagoon&dq=torcello+dead+lagoon&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwit64Gz99nTAhWJ6IMKHdaVDAQQ6AEILTAB
  14. https://books.google.ca/books?id=E2CTAgAAQBAJ&pg=PT1116&dq=torcello+++gradually+abandoned&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjcsZCJ-tnTAhUmzoMKHRHmA-kQ6AEIPTAF#v=onepage&q=torcello%20%20%20gradually%20abandoned&f=false
  15. https://wanderwisdom.com/travel-destinations/Venice-Other-Islands
  16. Crevar, Alex (19 February 2006). "Torcello Offers a Refuge From the Tourist Crush"
  17. https://web.archive.org/web/20131007014514/http://www.locandacipriani.com/eng/inostriricordi.html
  • Calaon, Diego (2013). Quando Torcello era abitata
  • Crevar, Alex (19 February 2006). "Torcello Offers a Refuge From the Tourist Crush"
  • Frederic Chapin Lane (1973), Venice, a maritime republic, Baltimore: Johns Hopkins University Press
  • Norwich, John Julius (1982). A History of Venice. New York: Vintage Books.
  • William J. Bernstein (2009). "A Splendid Exchange: How Trade Shaped the World

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία