Η Κλεοπάτρα Τρύφαινα (??? – 111 π.Χ.) ήταν πριγκίπισσα της αρχαίας Αιγύπτου, μέλος της Δυναστείας των Πτολεμαίων, η οποία κυβέρνησε τη χώρα καθ’ όλη τη διάρκεια της ελληνιστικής περιόδου. Υπήρξε βασίλισσα της Συρίας, στο πλευρό του Αντίοχου Η' του Γρυπού, μέλους της Δυναστείας των Σελευκιδών.

Τρύφαινα
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση141 π.Χ.
Θάνατος111 π.Χ.
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητααντιβασίλισσα
Οικογένεια
ΣύζυγοςΑντίοχος Η' Γρυπός
ΤέκναΛαοδίκη Ζ' της Συρίας
Αντίοχος ΙΒ' Διόνυσος
Αντίοχος ΙΑ' Επιφανής
Σέλευκος Στ' Επιφανής
Φίλιππος Α΄ Φιλάδελφος
Δημήτριος Γ' Εύκαιρος
ΓονείςΠτολεμαίος Η' Φύσκων και Κλεοπάτρα Γ΄ της Αιγύπτου
ΑδέλφιαΚλεοπάτρα Δ΄ της Αιγύπτου
Κλεοπάτρα Σελήνη Α΄
Πτολεμαίος Θ΄ Λάθυρος
Πτολεμαίος Ι΄ Αλέξανδρος
Πτολεμαίος Μεμφίτης
Πτολεμαίος Απίων
ΟικογένειαΔυναστεία των Πτολεμαίων
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαηγεμών της Αυτοκρατορίας των Σελευκιδών

Βιογραφικά στοιχεία Επεξεργασία

Κατά την παιδική της ηλικία ο πατέρας της ήρθε σε σύγκρουση με την αδελφή και βασίλισσά του, Κλεοπάτρα Β', και αναγκάστηκε να διαφύγει με τη νέα του σύζυγο, Κλεοπάτρα Γ', και τα παιδιά του στο νησί της Κύπρου το 131 π.Χ. Η αποκατάσταση της ηρεμίας στην Αλεξάνδρεια άργησε να έρθει, ωστόσο ο Πτολεμαίος Η' κατάφερε να ανακτήσει τον θρόνο το 130/29 π.Χ. Ο βασιλιάς άφησε την τελευταία του πνοή το 116 π.Χ. αφήνοντας πίσω του δύο γιους, τον Πτολεμαίο και τον Πτολεμαίο Αλέξανδρο, καθώς και τρεις κόρες: την Τρύφαινα, που έγινε το 124/23 π.Χ. βασίλισσα της Συρίας, την Κλεοπάτρα Δ', που παντρεύτηκε το μεγαλύτερο από τους δύο αδελφούς της και την Κλεοπάτρα Σελήνη Α'. Σύμφωνα με τη διαθήκη του πατέρα τους, ο θρόνος της Αιγύπτου, έμενε στην Κλεοπάτρα Γ', με την προϋπόθεση να μοιραζόταν τη βασιλεία με έναν από τους γιους της, όποιον αυτή προτιμούσε. Η Κλεοπάτρα σκόπευε να επιλέξει για τους δικούς της λόγους τον νεότερο αδελφό, τον Αλέξανδρο, όμως οι αλεξανδρινοί τελικά έκριναν εκείνοι επιβάλλοντας τον Πτολεμαίο, που έμεινε στην ιστορία ως Πτολεμαίος Θ' Λάθυρος.

Η Κλεοπάτρα Γ' ανάγκασε τον γιο της να λάβει διαζύγιο από την αδελφή του, Κλεοπάτρα Δ', ώστε να παντρευτεί την Κλεοπάτρα Σελήνη. Τότε η Κλεοπάτρα Δ', αφού συγκέντρωσε στρατό στην Κύπρο πήγε στη Συρία, όπου και πρόσφερε το χέρι και τον στρατό της στον διεκδικητή του θρόνου των Σελευκιδών, Αντίοχο Θ' Κυζικηνό. Ο τελευταίος βρισκόταν σε πόλεμο με τον ετεροθαλή αδελφό του και σύζυγο της Τρύφαινας, Αντίοχο Η' Γρυπό για τον θρόνο της Συρίας. Η Κλεοπάτρα Δ' βρισκόταν στην Αντιόχεια όταν η πόλη κατελήφθη από τον Αντίοχο Γρυπό, και για να σωθεί κατέφυγε στον ναό του Απόλλωνα στη Δάφνη. Ο Αντίοχος επιθυμούσε να της χαρίσει τη ζωή, είτε για διπλωματικούς λόγους είτε από φόβο για την ιεροσυλία. Ωστόσο η Τρύφαινα ήταν ανένδοτη και παρότρυνε τον άντρα της να τη θανατώσει. Καθώς η Κλεοπάτρα άγγιζε τον βωμό, τα χέρια της αποκόπηκαν ώστε να μεταφερθεί έξω και έτσι πέθανε ενώ καταριόταν την αδελφή της (112 π.Χ.) Ένα χρόνο αργότερα, την Τρύφαινα αιχμαλώτισε ο Αντίοχος Κυζικηνός, τη βασάνισε και τη θανάτωσε.

Χρονολόγιο Επεξεργασία

Έτος (π.Χ.) Γεγονός
Γέννηση της Τρύφαινας, κόρης του φαραώ Πτολεμαίου Η' Φύσκονος και της Κλεοπάτρας Γ'.
132 π.Χ. Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου ανάμεσα στον Πτολεμαίο Φύσκονα και την αδελφή του, Κλεοπάτρα Β', ο φαραώ διαφεύγει στην Κύπρο με τη δεύτερη σύζυγό του (και κόρη της Κλεοπάτρας Β'), την Κλεοπάτρα Γ' και τα παιδιά τους.
124/23 π.Χ. Γάμος ανάμεσα στην Τρύφαινα και τον βασιλιά των Σελευκιδών, Αντίοχο Η' τον Γρυπό.
116 π.Χ. Θάνατος του πατέρα της Τρύφαινας, Πτολεμαίου Η', τον οποίο και διαδέχεται η μητέρα της, Κλεοπάτρα Γ'. Εκείνη επιθυμεί να συμβασιλέψει με τον γιο της, Πτολεμαίο Ι' Αλέξανδρο, αλλά ο λαός επιβάλλει τον Πτολεμαίο Θ' Λάθυρο για φαραώ.
115 π.Χ. Η Κλεοπάτρα Γ' αναγκάζει τον Πτολεμαίο Θ' να λάβει διαζύγιο από τη σύζυγό του, Κλεοπάτρα Δ', ώστε να παντρευτεί την άλλη του αδελφή, Κλεοπάτρα Σελήνη Α'.
Η Κλεοπάτρα Δ' συγκεντρώνει στρατό στην Κύπρο, τον οποίο και αργότερα προσφέρει μαζί με το χέρι της στον πρίγκιπα των Σελευκιδών, Αντίοχο Θ' Κυζικηνό.
114 π.Χ. Ο Αντίοχος επαναστατεί κατά του αδελφού του και βασιλιά της Συρίας, Αντίοχο Η' Γρυπό, ο οποίος ήταν παντρεμένος με την Τρύφαινα, τη μεγαλύτερη σε ηλικία αδελφή της Κλεοπάτρας. Ο επαναστάτης καταλαμβάνει το νότιο τμήμα της Συρίας.
112 π.Χ. Μετά την κατάληψη της Αντιόχειας από τον Γρυπό, η Κλεοπάτρα Δ' θανατώνεται στον Ναό του Απόλλωνα μετά από παρότρυνση της Τρύφαινας.
111 π.Χ. Ο Αντίοχος Θ' Κυζικηνός συλλαμβάνει την Τρύφαινα και εκδικούμενος τη θανατώνει.

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Πηγές Επεξεργασία

  • The House of Ptolemy από τον E. R. Bevan, κεφ.11
  • Βιογραφία από τον Christopher Bennett, Tryphaena
  • www.livious.org, Tryphaena