Τύρος Αμμανίτιδος

Η Τύρος ήταν αρχαία οχυρή πόλη της ελληνιστικής περιόδου, στην περιοχή της Αμμανίτιδος (γύρω από το σημ. Αμμάν της Ιορδανίας) της Κοίλης Συρίας. Κτίστηκε μεταξύ των ετών 190-175 π.Χ. και αναφέρεται στον πάπυρο του Ζήνωνος.

Ήταν και γνωστή με το αραμαϊκό της όνομα Βίρτα που σημαίνει οχυρό. Η πόλη επίσης αναφέρεται στους παπύρους του Ζήνωνος το 259/8 π.Χ., ως κληρουχία του γένους των Τωβιάδων, όπου μια νεαρή σκλάβα πουλήθηκε εν Βίρτα της Αμμανίτιδος. Λειτουργούσε επίσης ως ακρόπολη της Φιλαδελφείας. Σε αυτήν την κληρουχία υπηρετούσαν όχι μόνο Ιουδαίοι, αλλά και Μακεδόνες και άλλοι Έλληνες. Ο ερευνητής Tcherikover διασταυρώνοντας σειρά από ιστορικά στοιχεία, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο Μακεδόνας βασιλιάς Πτολεμαίος Β' ο Φιλάδελφος μετέφερε κατοίκους από την Τύρο της Φοινίκης, εγκαθιστώντας τους στην Υπεριορδανία. Για αυτό τον λόγο τόσο ο Ηρακλής Μελκάρθ, όσο και η μητέρα του θεά Αστάρτη, λατρεύονταν στη Φιλαδέλφεια, όπως ακριβώς και στη Φοινίκη. Η ιορδανική Τύρος υπήρξε σπουδαίο οχυρό της πτολεμαϊκής περιόδου (Στράβων XV, 2.40).

Αρχαιολογία Επεξεργασία

Πρόκειται για την σημερινή `Iraq al Amir (عراق الأمير = το σπήλαιο του πρίγκηπα στα αραβικά) της Ιορδανίας. Ανασκαφές στην Τύρο έφεραν στο φως νομίσματα του Πτολεμαίου Β΄, οχυρώσεις και υλικά της ελληνιστικής περιόδου, όπως και έναν σφραγισμένο ροδιακό αμφορέα του 280-220 π.Χ. Σπουδαίο αξιοθέατο είναι μια ελληνιστική βίλα (πιθανόν του Μακκαβαίου ηγέτη Ιωάννου Υρκανού), το Qasr al Abd.

Πηγές Επεξεργασία

Getzel M. Cohen, The Hellenistic settlements in Syria, the Red Sea Basin, and North Africa.
Israel Shatzman, The armies of the Hasmonaeans and Herod: from Hellenistic to Roman frameworks.
Aryeh Kasher, "Jews, Idumaeans, and Ancient Arabs: Relations of the Jews in Eretz-Israel with the Nations of the Frontier and the Desert During the Hellenistic and Roman Era (332 BCE-70 CE)", Mohr Siebeck, 1988, Vol.18 of "Texte und Studien zum antiken Judentum", ISSN 0721-8753, ISBN 3161452402, ISBN 9783161452406