Ο Φάρος της Γένοβας (ιταλ. Lanterna di Genova ή απλώς La Lanterna για τους Γενοβέζους) είναι ο κυρίως φάρος για το Λιμάνι της Γένοβας στην Ιταλία. Εκτός από σημαντικό βοήθημα στη νυκτερινή ναυσιπλοΐα στην περιοχή, ο πύργος αποτελεί ένα σύμβολο και ορόσημο για την πόλη της Γένοβας. Αρχικώς κατασκευάσθηκε τον Μεσαίωνα από ξύλο και ανακατασκευάσθηκε στη σημερινή μορφή του το 1543. Από τότε μέχρι τον εικοστό αιώνα (συγκεκριμένα μέχρι την ανέγερση του φάρου στο Ιλ Βιερζ της Γαλλίας το 1902), ήταν ο υψηλότερος φάρος σε ολόκληρο τον κόσμο, με ύψος 76 μέτρα. Μετρούμενος μαζί με τον στενό φυσικό βράχο επί του οποίου είναι θεμελιωμένος (η συνήθης αντίληψή του), έχει συνολικό ύψος 117 μέτρα, που θα τον καθιστούσε και σήμερα τον δεύτερο υψηλότερο στον κόσμο, τον υψηλότερο της Ευρώπης και τον υψηλότερο «παραδοσιακού τύπου» φάρο που υπάρχει.

Φάρος της Γένοβας
Χάρτης
Είδοςφάρος[1], ναυτικό μουσείο, military museum building[2][3], historical park museum[4][5] και museum of a public entity[3]
ΔιεύθυνσηVia Rampa della Lanterna[6], Rampa della Lanterna 11, 16126 Genova[2], Rampa della Lanterna[1] και Rampa Della Lanterna, 16126 Genova[3]
Γεωγραφικές συντεταγμένες44°24′16″N 8°54′17″E
Διοικητική υπαγωγήΓένοβα[6][2][1]
ΧώραΙταλία[6][1]
Έναρξη κατασκευής1543
Ολοκλήρωση2004
Ύψος76 μέτρα
Υλικάπέτρα
Προστασίαιταλικό πολιτισμικό αγαθό[6][7]
Ιστότοπος
Επίσημος ιστότοπος
Commons page Πολυμέσα

Αποτελείται από δύο ισοϋψή τμήματα τετράγωνης διατομής, το καθένα από τα οποία έχει μικρό διάζωμα στο επάνω μέρος.[8] Ακόμα και με έτος ανεγέρσεως το 1543, είναι ο τρίτος παλαιότερος σωζόμενος φάρος σε όλο τον κόσμο, μετά τον Πύργο του Ηρακλέους στην Α Κορούνια της Ισπανίας και τον Φάρος Κίπου στη νήσο Χίουμαα της Εσθονίας.

Ιστορία Επεξεργασία

Θέση Επεξεργασία

Ο φάρος βρίσκεται πάνω στον λοφίσκο του Σαν Μπενίνο, σε μικρή απόσταση από τη συνοικία Σαμπιερνταρένα. Το μικρό ακρωτήριο του λόφου ήταν κάποτε μια μικρή χερσόνησος, προτού η γειτονική ακτή επιχωματωθεί και αναμορφωθεί. Στα δυτικά του βρισκόταν η είσοδος του αρχικού λιμένα της Γένοβας, του σημερινού «Πόρτο Αντίκο». Με τον καιρό ο λοφίσκος πήρε και την ονομασία «Άκρο του Φάρου» (Capo di Faro). Η ονομασία Σαν Μπενίνο οφείλεται σε χριστιανικό κοινόβιο που υπήρχε κάποτε εκεί. Σήμερα από τον λοφίσκο απομένει ένα στενό βραχώδες έξαρμα, πάνω στο οποίο είναι θεμελιωμένος ο φάρος.

Ο μεσαιωνικός φάρος Επεξεργασία

Ο πρώτος πύργος στη θέση αυτή ήταν τριπλός και έφερε πολεμίστρες. Ανεγέρθηκε, κατά τις περισσότερες πηγές, περί το έτος 1128[9], αν και τουλάχιστον μία πηγή αναφέρει το 1161 ως έτος κατασκευής[8]. Εκείνη την εποχή η θέση του ήταν κοντά στη βασική παραλιακή οδό, τη λεγόμενη Via di Francia, που μεταγενέστερες καταγραφές την τοποθετούν να περνά ανάμεσα στον πύργο και στη θάλασσα. Επίσης τότε βρισκόταν αρκετά μακριά από την πόλη: μόλις τον 17ο αιώνα έγινε μέρος της λεγόμενης «Cerchia Seicentesca», μέρος των τειχών της Γένοβας. Μέχρι σήμερα παραμένει τμήμα αυτού του οχυρωματικού συστήματος.

Αποξηραμένα τεμάχια κυπαρισσόξυλου και φρύγανα χρησιμοποιούνταν ως καύσιμο για να διατηρούν τη φωτιά που αποτελούσε το φως του φάρου τους πρώτους αιώνες του. Για τη διατήρησή της τα πλοία που χρησιμοποιούσαν το λιμάνι έπρεπε να πληρώνουν ένα τέλος με την άφιξή τους. Ο πύργος διεδραμάτισε και έναν μικρό ρόλο στη μακρά και περίφημη διαμάχη μεταξύ Γουέλφων και Γιβελλίνων: σε μια μάχη οι Γιβελλίνοι προκάλεσαν σημαντικές ζημιές στον φάρο προσπαθώντας να εκδιώξουν μια ομάδα Γουέλφων που είχαν καταφύγει στο εσωτερικό του.[9] Το 1318 και το 1321 αποφασίσθηκε η εκσκαφή μιας αμυντικής τάφρου γύρω από τον πύργο, προκειμένου να προστατευθεί από καταστροφές κατά τη διάρκεια μαχών.[9] Το 1326 εγκαταστάθηκε στον φάρο ο πρώτος φανός που έκαιγε ελαιόλαδο[8]. Επίσης το 1340 ο πύργος του φάρου βάφηκε με τον θυρεό της πόλεως, ώστε να είναι πιο ευδιάκριτος στα προσεγγίζοντα σκάφη την ημέρα.[9] Περί το 1400 το κτίσμα τροποποιήθηκε ώστε να χρησιμοποιείται ως φυλακή. Ανάμεσα στις προσωπικότητες που κρατήθηκαν σε αυτό συγκαταλέγονταν ο βασιλιάς της Κύπρου Ιάκωβος Β΄ και η σύζυγός του.[9]

Το 1405 οι ιερείς που ήταν υπεύθυνοι για τη συντήρηση του φάρου τοποθέτησαν πάνω στον θόλο του δύο σύμβολα του Χριστιανισμού: ένα ψάρι και έναν χρυσό Σταυρό.[9] Αλλά τον 16ο αιώνα το κτίσμα υπέστη εκ νέου μεγάλες ζημιές, αυτή τη φορά από φιλικά πυρά των Γενοβέζων εναντίον των Γάλλων. Τριάντα χρόνια αργότερα, το 1543, ο πύργος ξανακτίσθηκε εξ αρχής, παίροντας τη μορφή που διατηρεί και στις ημέρες μας.

  • Το 1449 αναφέρεται ως ένας από τους φαροφύλακες του φάρου ο Αντόνιο Κολόμπο, θείος του μεγάλου εξερευνητή Χριστόφορου Κολόμβου.[8]
  • Ο φάρος έχει κτυπηθεί από κεραυνό αρκετές φορές στην ιστορία του. Στο σοβαρότερο συμβάν, το 1481, σκοτώθηκε ένας από τους φαροφύλακες.[10]

Νεότερη ιστορία Επεξεργασία

Για ένα χρονικό διάστημα ο φάρος «συνεργαζόταν» με έναν μικρότερο πύργο που υψωνόταν στην άλλη άκρη του Πόρτο Αντίκο, εκεί όπου οι βρίσκονται σήμερα οι βαμβακαποθήκες.

Ο φάρος κτυπήθηκε από πυροβολικό κατά τη διάρκεια του Βομβαρδισμού της Γένοβας από τους Γάλλους[9] το 1684. Τα παράθυρα που έσπασαν τότε αποκαταστάθηκαν το 1692 με διαταγή του βασιλέως Λουδοβίκου ΙΔ΄ της Γαλλίας. Το 1778 άρχισε η κατασκευή ενός νέου συστήματος φανού, ώστε να αντικαταστήσει τη φθαρμένη από αιώνες χρήσεως συσκευή. Το 1840 εγκαταστάθηκε ένας περιστρεφόμενος φακός Φρενέλ[9] (το σύστημα εγκαινιάσθηκε επισήμως τον Ιανουάριο του 1841). Τροποποιήθηκε και πάλι ως το τέλος του αιώνα ώστε να αυξηθεί η ισχύς του συστήματος. Ολόκληρος ο φάρος ανακαινίσθηκε εκ νέου[8] το 1913, αλλά το ηλεκτρικό σύστημα δεν εγκαταστάθηκε καλά και επιδιορθώθηκε[9] το 1936. Μια τελευταία σημαντική αποκατάσταση άρχισε μετά τις ζημιές του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου και ολοκληρώθηκε το 1956.

 
Το στάτους του «φαναριού» ως συμβόλου της πόλεως διαφαίνεται από τη χρήση του σε άσχετα με το λιμάνι πεδία, όπως σε αυτή την ανθοκομική έκθεση (Euroflora 2006).
  • Ο φάρος, ως σύμβολο της πόλεως, έδωσε την ονομασία Derby della Lanterna στον ποδοσφαιρικό αγώνα ανάμεσα στις δύο μεγάλες ομάδες της Γένοβας, τη Τζένοα ΚΦΚ και τη Σαμπντόρια.[11]

Το μουσείο Επεξεργασία

Δίπλα στον πύργο του φάρου βρίσκεται το «Μουσείο του Φαναριού» (Museo della Lanterna), που ολοκληρώθηκε το 2004 και άνοιξε για το κοινό το 2006. Ταυτοχρόνως άνοιξε μια νέα πόρτα εισόδου για τον φάρο και πετροστρώθηκε η οδός προσβάσεως[12] Με την ευκαιρία ανακαινίσθηκε το αστικό πάρκο στα βόρεια.[9] Το μουσείο καλύπτει κυρίως την ιστορία της Γένοβας και του λιμανιού της, με μεγάλη ποσότητα αρχειακού υλικού.[9] Κάποια από τα εκθέματα καλύπτουν επίσης την ιστορία της ναυτιλίας/ναυσιπλοΐας και των ναυτικών βοηθημάτων στη Γένοβα, περιγράφοντας διάφορα συστήματα σημάτων που έχουν χρησιμοποιηθεί στη θάλασσα.

Διαχείριση Επεξεργασία

Η διαχείριση του φάρου γίνεται από την Υπηρεσία Φάρων του ιταλικού πολεμικού ναυτικού, με τον κωδικό αριθμό 1.569 E.F., από το κέντρο της στη Λα Σπέτσια.


Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Atlante castellano d'Italia.
  2. 2,0 2,1 2,2 «Indagine sui musei e le istituzioni similari». ISTAT 2020 survey on museums and similar institutions. 2022.
  3. 3,0 3,1 3,2 «Indagine sui musei e le istituzioni similari». ISTAT 2022 survey on museums and similar institutions. 2024.
  4. Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής της Ιταλίας: «Indagine sui musei e le istituzioni similari». ISTAT 2019 survey on museums and similar institutions. 2021.
  5. Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής της Ιταλίας: ISTAT 2015 survey on museums and similar institutions. 2017. www.istat.it/it/archivio/167566.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 catalogo.beniculturali.it.
  7. Wiki Loves Monuments Italia.
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 Rowlett, Russ.: [https://www.ibiblio.org/lighthouse/itanw.htm «Lighthouses of Italy: Liguria» στο The Lighthouse Directory του Πανεπιστημίου της Β. Καρολίνας
  9. 9,00 9,01 9,02 9,03 9,04 9,05 9,06 9,07 9,08 9,09 9,10 «La Lanterna - The Lighthouse of Genova». liguri.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Σεπτεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 8 Αυγούστου 2010. 
  10. «Liguri». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Σεπτεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2016. 
  11. «Genoa v Sampdoria – Derby della Lanterna». Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2016. 
  12. «Terre di Mare». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Οκτωβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2008. 

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • La Lanterna, storie e leggende del Faro più famoso del mondo, Editrice Il Golfo, 2000

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία