Φράουλα
| Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Η φράουλα είναι αγγειόσπερμο, δικότυλο φρούτο που ανήκει στην οικογένεια των ροδίδων (Rosaceae) με 15 περίπου είδη ενδημικά των βόρειων εύκρατων περιοχών. Κατά πάσα πιθανότητα η καταγωγή της είναι από τη Χιλή.
| Φράουλα | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Φράουλα
| ||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||
| ||||||||||||
| Είδη | ||||||||||||
|
20+ είδη, δείτε κείμενο | ||||||||||||
Ιδιαίτερα γνωστή στην Ελλάδα είναι η ευρωπαϊκή φράουλα που βρίσκεται και αυτοφυής σε λοφώδεις, δασώδεις και ημιδασώδεις περιοχές. Ο καρπός της άγριας αυτής φράουλας είναι μικρός, εξαιρετικά γλυκός και νόστιμος. Οι σύγχρονες καλλιέργειες οδήγησαν στο να δημιουργηθεί μία ποικιλία με μεγάλους καρπούς γνωστή με την ονομασία φράουλα ανανάσα.
Η φράουλα είναι πολυετές, έρπον κυρίως αλλά και αναρριχώμενο ποώδες φυτό με τριχωτά σύνθετα φύλλα που αποτελούνται από 3 φυλλάρια που τα περιθώρια τους είναι πριονωτά. Τα άνθη της είναι λευκά, μονογενή ή και ερμαφρόδιτα και φύονται σε μικρές ταξιανθίες που ξεκινούν από τις μασχάλες των φύλλων. Όσο ο χρόνος περνάει οι ρίζες του φυτού γίνονται ξυλώδεις και αναπτύσσονται παραφυάδες που ριζώνουν αναπτύσσοντας νέα φυτά. Ο καρπός της φράουλας είναι σύνθετος και αποτελείται από μια ανθοδόχη που έχει στην επιφάνεια της πολλά μικρά σπόρια. Η καλλιέργεια της φράουλας είναι αρκετά εύκολη ακόμα και για τους πιο αρχάριους.
Καλλιέργεια
ΕπεξεργασίαΗ φράουλα μπορεί να αντέξει στις χειμερινές χαμηλές θερμοκρασίες, όμως μία απότομη αλλαγή θερμοκρασίας ή ένας παγετός την άνοιξη μπορεί να βλάψει το φυτό. Πολλές βροχές επίσης μπορούν να προκαλέσουν σάπισμα των καρπών. Η φράουλα μπορεί να προσαρμοστεί σε όλα τα είδη χώματος. Δεν χρειάζεται σχεδόν καθόλου λίπασμα. Τη βλάπτει η ξηρασία ενώ το πότισμα είναι καλύτερα να γίνεται με ράντισμα όλου του φυτού ή με τεχνητή βροχή. Ο πολλαπλασιασμός της γίνεται με παραφυάδες. Τα φυτά φυτεύονται το φθινόπωρο έτσι ώστε να υπάρχει παραγωγή τον επόμενο χρόνο.
- Ένα στρέμμα μπορεί να χωρέσει 5.000 περίπου φράουλες.
Η εντατικότερη καλλιέργεια και οι μεγαλύτερες ανάγκες παραγωγής προέτρεψαν τους καλλιεργητές να μετατρέψουν τις φράουλες σε μονοετή φυτά έτσι ώστε ένα στρέμμα να μπορέσει να χωρέσει μέχρι 25.000 φυτά[ασαφές]. Όταν το ψύχος του χειμώνα είναι μεγάλο τότε οι φράουλες καλύπτονται για να προστατευτούν. Για αυτό γίνονται και καλλιέργειες σε θερμοκήπια.
Συγκομιδή - κατανάλωση
Επεξεργασία
Επειδή οι φράουλες είναι ευαίσθητες συνηθίζεται η καλλιέργειά τους να γίνεται όσο το δυνατόν πιο κοντά στα κέντρα γενικής εμπορίας και κατανάλωσης. Η συγκομιδή γίνεται μόλις οι φράουλες αποκτήσουν κόκκινο χρώμα. Οι φράουλες καταναλώνονται ως νωπό φρούτο αλλά και μετά από επεξεργασία τους (κονσέρβες, χυμοί και άλλα). Χρησιμοποιούνται επίσης στη ζαχαροπλαστική, γίνονται μαρμελάδες, λικέρ, κομπόστες. Η φράουλα είναι πλούσια σε βιταμίνη C.
Παγκόσμια παραγωγή
Επεξεργασία
Οι Η.Π.Α. έχουν τη μεγαλύτερη παραγωγή στον κόσμο με 220.000 τόνους ετησίως. Ακολουθούν ο Καναδάς, η Ιταλία, η Πολωνία και η Γαλλία.
Στη λαϊκή κουλτούρα και τον πολιτισμό
ΕπεξεργασίαΛογοτεχνία
ΕπεξεργασίαΟ Ρωμαίος ποιητής Οβίδιος έγραψε ότι κατά την Χρυσή Εποχή, οι άνθρωποι ζούσαν με άγρια φρούτα όπως οι φράουλες του βουνού.[1] Ο Βιργίλιος έγραψε στα Βουκολικά το εξής: «Όσοι μαζεύεται λουλούδια και φράουλες που φυτρώνουν στο χώμα, / Παιδιά (φύγετε από δω!), ψυχρό φίδι κρύβεται στα χόρτα».[2] Μεσαιωνικοί και πρώιμοι μοντέρνοι μελετητές θεώρησαν ότι το φίδι κάτω από τη φράουλα αντιπροσωπεύει την επικίνδυνη λογοτεχνία ή τις όμορφες αλλά άπιστες γυναίκες. Στο ίδιο πνεύμα, ο βασιλιάς Ριχάρδος Γ' του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ ζητά ένα πιάτο με φράουλες ενώ προσποιείται ότι είναι φιλία απέναντι στον εχθρό του. Ενώ στον Οθέλλο, ο Ιάγος δείχνει το μαντίλι της Δεσδαιμόνας «λερωμένο από φράουλες», υπονοώντας ότι ήταν άπιστη και παραπέμποντας στα δόλια σχέδια του ίδιου του Ιάγου.[3]
Εικαστκές τέχνες
ΕπεξεργασίαΗ φράουλα απαντά στην ιταλική, φλαμανδική και γερμανική τέχνη και σε αγγλικές μινιατούρες.[3] Σε μεσαιωνικές απεικονίσεις, η φράουλα εμφανίζεται συχνά στον κήπο της Παναγίας.[3]
Στο έργο του όψιμου μεσαιωνικού ζωγράφου Ιερώνυμου Μπος, οι φράουλες εμφανίζονται στο τρίπτυχο Κήπο των επίγειων απολαύσεων ανάμεσα σε «ζωηρές γυμνές φιγούρες».[4] Πιο πρόσφατα, οι μελετητές είδαν τον συμβολισμό εντελώς διαφορετικά: Ο Κλεμάν Βέρτχαϊμ-Έιμς πίστευε ότι σήμαινε το όφελος των ψυχών που ευλογούνται από τη θρησκεία, ενώ ο Γκέρλαχ υπέθεσε ότι σήμαινε την πνευματική αγάπη και η Λαουρίντα Ντίξον υποστήριξε ότι ήταν μέρος μιας αλληγορίας για τον θάνατο και την ανάσταση.[4] Στα τέλη του 20ού αιώνα, η φράουλα (και το βατόμουρο) είχαν γίνει «παραδοσιακά σύμβολα του στόματος και της γυναικείας σεξουαλικότητας».[5]
Κινηματογράφος
ΕπεξεργασίαΣτη σουηδική ταινία Άγριες φράουλες (1957) του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν με πρωταγωνιστή τον Βίκτορ Χόστρομ, οι φράουλες συμβολίζουν τις φευγαλέες στιγμές αθωότητας και χαμένης νιότης, που αντιπροσωπεύουν τη νοσταλγία και το πέρασμα του χρόνου.[6]
Στο αμερικανικό κωμικό δράμα Φράουλες και αίμα (1970) του Στιούαρτ Χάνγκμαν, ένας απολιτικός φοιτητής ενώνεται με μια ομάδα διαδηλωτών στην πανεπιστημιούπολη για να γνωρίσει κορίτσια, αλλά παρασύρεται από τον αγώνα τους και εμπλέκεται σε μια βίαιη σύγκρουση με την αστυνομία. Ο τίτλος παραπέμπει στην αθωότητα της νιότης που αντιτίθεται στην πολιτική εξουσία.[7]
Σε εντελώς άλλο κλίμα βρίσκεται η κουβανική ταινία Φράουλα και σοκολάτα (1993) των Τομάς Γκουτιέρες Αλέα και Χουάν Κάρλος Ταμπίο, που καταδεικνύει την αντίθεση ανάμεσα σε έναν γκέι και έναν στρέιτ άντρα. Ο τίτλος αναφέρεται σε ένα σχόλιο του ενός από τους δύο, που επιλέγει παγωτό με γεύση φράουλα αντί για σοκολάτα σε ένα παγωτατζίδικο, φανερώνοντας έτσι τις σεξουαλικές του προτιμήσεις.[8]
Τηλεόραση
ΕπεξεργασίαΗ φράουλα, όπως και άλλα φρούτα; προσωποποιήθηκε στην ελληνική τηλεοπτική μεταφορά των κόμικς Φρουτοπία (1985) του Ευγένιου Τριβιζά, με το όνομα Φρουφρού και τη φωνή της Ήβης Σοφιανού.[9]
Δείτε επίσης
ΕπεξεργασίαΠαραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Gibson, Walter S. (2003). «The Strawberries of Hieronymus Bosch». Cleveland Studies in the History of Art 8 (8): 24–33. https://www.uvm.edu/~hag/bosch/gibson-strawberries.pdf.
- ↑ Δήμητρα, Ανδρεάδου (2007). Η φύση στις Ελεγείες του Τίβουλλου και στις Εκλογές του Βιργιλίου: Μια σύγκριση. Θεσσαλονίκη: ΑΠΘ. σελ. 26.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Ross, Lawrence (1960). The Meaning of Strawberries in Shakespeare. Cambridge University Press. σελίδες 225–240.
- ↑ 4,0 4,1 Gibson, Walter (2003). «The Strawberries of Hieronymus Bosch». Cleveland Studies in the History of Arts (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2025.
- ↑ Varney, Wendy (1996). «The briar around the strawberry patch». Women's Studies International Forum 19 (3): 267–276. doi:.
- ↑ «Wild Strawberries». Rotten Tomatoes.
- ↑ Champlin, Charles (July 16, 1970). "'Strawberry' Looks at Truth". Los Angeles Times. Part IV, p. 14.
- ↑ Ίμπερτ, Ρότζερ. «Strawberry And Chocolate movie review (1995)». www.rogerebert.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2025.
- ↑ «Φρουτοπία». www.retrodb.gr. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2025.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Fragaria × ananassa στο Wikimedia Commons
Λεξιλογικός ορισμός του φράουλα στο Βικιλεξικό
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με τη βοτανική χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |