Βικιπαίδεια

Φραντσίσεκ Κσαβέρι Λάμπι

Ο Φραντσίσεκ Κσαβέρι Λάμπι (πολωνικά: Franciszek Ksawery Lampi), επίσης γνωστός ως Φραντς Ξάβερ Λάμπι (γερμανικά: Franz Xaver Lampi) (22 Ιανουαρίου 1782 – 22 Ιουλίου 1852),[7] ήταν Πολωνός ρομαντικός ζωγράφος, ο οποίος γεννήθηκε στην Αυστρία και είχε εθνοτική ιταλική καταγωγή. Συνδέθηκε με τον αριστοκρατικό κύκλο του αείμνηστου Στανίσουαφ Αύγουστου Πονιατόφσκι, του τελευταίου Πολωνού βασιλιά πριν από τους ξένους διαμελισμούς της Πολωνίας.[8] Ο Λάμπι εγκαταστάθηκε στη Βαρσοβία γύρω στο 1815 σε ηλικία 33 ετών και καθιερώθηκε ως ο κορυφαίος καλλιτέχνης τοπίων και πορτρέτων στην Πολωνία του Συνεδρίου αμέσως μετά την ήττα του Ναπολέοντα στη Ρωσία.

Φραντσίσεκ Κσαβέρι Λάμπι
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση22  Ιανουαρίου 1782[1][2]
Κλάγκενφουρτ[3]
Θάνατος22  Ιουλίου 1852[4][3][2]
Βαρσοβία[5]
Χώρα πολιτογράφησηςΔυναστεία των Αψβούργων
Ρωσική Αυτοκρατορία
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταζωγράφος[3]
Επηρεάστηκε απόΓιόχαν Μπάπτιστ φον Λάμπι ο πρεσβύτερος
Οικογένεια
ΓονείςΓιόχαν Μπάπτιστ φον Λάμπι ο πρεσβύτερος
ΑδέλφιαΓιόχαν Μπάπτιστ φον Λάμπι ο νεώτερος[6]
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Πρώιμη ζωή Επεξεργασία

Ο Λάμπι ήταν γιος του διάσημου Ιταλού ιστορικού ζωγράφου Γιόχαν Μπάπτιστ φον Λάμπι του πρεσβύτερου από το Ρομένο (γενν.1751), γνωστού ως Γιαν Χστσίτσιελ Λάμπι στην Πολωνία,[9] που προσκλήθηκε στη Βαρσοβία από τον Βασιλιά Στανίσουαφ Αύγουστο Πονιατόφσκι το 1786, όταν ο Φραντς (Φραντσίσεκ) ήταν 4 ετών (ή μεταξύ 1788 και 1791,[9] σύμφωνα με διαφορετική πηγή).

Γεννήθηκε στο Κλάγκενφουρτ, όπου ο πατέρας του εργαζόταν σε παραγγελίες για την αυστριακή αυλή. Ήταν ο μικρότερος αδερφός του Γιόχαν Μπάπτιστ φον Λάμπι (γενν. 1775), επίσης προσωπογράφου της οικογένειας Λάμπι και αρχικά διδάχθηκε ζωγραφική από τον πατέρα του,[7] πριν μπει στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Βιέννης στα στούντιο των Χούμπερτ Μάουρερ και Χάινριχ Φύγκερ.[10] Όταν ήταν 15 ετών, η οικογένεια Λάμπι μετακόμισε στην Αγία Πετρούπολη το 1797 κατά τον τρίτο και τελευταίο διαμελισμό της Πολωνίας, δελεασμένη από μια εξαιρετικά γενναιόδωρη προσφορά του Τσάρου Παύλου Α΄ της Ρωσίας.[11] Αποξενωμένος από τον πατέρα του και αποκληρωμένος, ο Φραντσίσεκ Κσαβέρι Λάμπι έφυγε από την Αγία Πετρούπολη σε ηλικία 32 ετών μετά τους Ναπολεόντειους Πολέμους και εγκαταστάθηκε στη Βαρσοβία ένα χρόνο αργότερα, το 1815.[12][13] Η ήδη εδραιωμένη φήμη του πατέρα του στην Πολωνία, καθώς και η δική του πολωνική παιδική ηλικία τον βοήθησαν να ενταχθεί στην κοινωνία.[10]

Μετέπειτα καριέρα Επεξεργασία

Έκανε εκθέσεις στα σαλόνια της Βαρσοβίας το 1828, το 1838, το 1841 και το 1845, και άνοιξε μια μικρή ιδιωτική σχολή τέχνης το 1841.[9]

Ο Λάμπι ζωγράφιζε κυρίως αριστοκρατικά πορτρέτα και ειδικεύτηκε στις ρομαντικές απεικονίσεις ελκυστικών γυναικών.[9] Επιπλέον, δημιούργησε φανταστικά τοπία και θαλασσινά τοπία εμπνευσμένα από τις νέες πνευματικές δυνάμεις της Εποχής του Διαφωτισμού και τη φιλοσοφική εξέλιξη του ρομαντισμού στην Πολωνία. Το στυλ τέχνης του ήταν παρόμοιο με το έργο του Ιταλού Σαλβατόρ Ρόζα και του Γάλλου Κλωντ Ζοζέφ Βερνέ. Έκανε μαθήματα τέχνης στο ατελιέ του, αλλά και ταξίδεψε. Το 1817-1819, δίδασκε στην Κρακοβία. Μεταξύ των πιο αξιοσημείωτων μαθητών του ήταν ο Βόιτσεχ Στάτλερ και ο Πιοτρ Μιχαουόφσκι.[13]

Το 1823, πήγε στο Λούμπλιν κατόπιν παραγγελίας και το 1830 στη Βίλνα. Μετά τη Νοεμβριανή Εξέγερση κατά της Ρωσικής Αυτοκρατορίας πέρασε μερικά χρόνια στο Βρότσουαφ (Μπρέσλαου), πριν επιστρέψει στη Βαρσοβία το 1836.[9] Το 1840, επισκέφτηκε τη Δρέσδη, το Βερολίνο και το Μόναχο – γνωστός ως Φραντς Ξάβερ Φέρντιναντ φον Λάμπι στα γερμανικά.[12][14]

Το 1850, ο Λάμπι επέστρεψε στη Βαρσοβία όπου πέθανε το 1852 σε ηλικία 70 ετών,[14] όπου λέγεται ότι ήταν πιθανό θύμα της επιδημίας χολέρας.[12] Τα έργα του βρίσκονται στο Εθνικό Μουσείο της Πολωνίας και στα παραρτήματά του, όπως στη Βαρσοβία, στην Κρακοβία, στο Πόζναν,[15] καθώς και στην Πινακοθήκη Μικόλας Ζιλίνσκας στο Κάουνας της Λιθουανίας.

Επιλεγμένοι πίνακες ζωγραφικής Επεξεργασία

Τοπία
 
Ρομαντικό σκηνικό, περ. 1820/30
Ρομαντικό σκηνικό, περ. 1820/30 
 
Ναυαγοί στις ακτές, 1840
Ναυαγοί στις ακτές, 1840 
 
Ορεινός καταρράκτης, περ. 1830
Ορεινός καταρράκτης, περ. 1830 
 
Διάσωση ναυαγών, 1850
Διάσωση ναυαγών, 1850 
Πορτρέτα γυναικών
 
Πορτρέτο Κυρίας[12]
Πορτρέτο Κυρίας[12]  
 
Μάρια Μπορακόφσκα
Μάρια Μπορακόφσκα  
 
Τσελίνα Ραντζίβιουου
Τσελίνα Ραντζίβιουου  
 
Μαγκνταλένα Γουστσέφσκα
Μαγκνταλένα Γουστσέφσκα  
 
Πορτρέτο Κυρίας
Πορτρέτο Κυρίας  

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 (Ολλανδικά) RKDartists. 47711.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 (Πολωνικά) Internetowy Polski Słownik Biograficzny. franciszek-ksawery-lampi-malarz-wiesz.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 «Lampi, Franz Ritter von» (Γερμανικά) σελ. 54.
  4. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 3  Μαΐου 2014.
  5. ↑ psb.14679.1.
  6. ↑ (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 16  Αυγούστου 2008. 500007482. Ανακτήθηκε στις 21  Μαΐου 2021.
  7. ↑ 7,0 7,1 «Franz Xaver Lampi (22 January 1782; 22 July 1852)». Oxford Grove Art. The Concise Grove Dictionary of Art. Oxford University Press. 2002. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2012. Part of the Lampi family. 
  8. ↑ «The National Museum in Warsaw». Museums. Culture.pl,Ινστιτούτο Άνταμ Μιτσκιέβιτς. 2003. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2012. See paragraph: King and eminent court personages by Baciarelli and Lampi. 
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 Ewa Micke-Broniarek, Muzeum Narodowe w Warszawie (Μάρτιος 2005). «Franciszek Ksawery Lampi». Sztuki wizualne (στα Πολωνικά). Ινστιτούτο Άνταμ Μιτσκιέβιτς, Culture.pl. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2012. [νεκρός σύνδεσμος]
  10. ↑ 10,0 10,1 «Franciszek Ksawery Lampi (Klagenfurt 1782 - Warszawa 1852)». Bio with Index and Bibliography (στα Πολωνικά). Pinakoteka Zascianek.pl. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2012. 
  11. ↑ Μπράιαν, Μάικλ (1889). Walter Armstrong and Robert Edmund Graves, επιμ. Dictionary of Painters and Engravers, Biographical and Critical. Original from Fogg Library, Digitized May 18, 2007. Λονδίνο: George Bell and Sons. σελ. 8 (Volume II L-Z). Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2012. 
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 «Franz Xaver Ferdinand von Lampi (1782-1852)». Portrait of Viennese Beauty, oil on canvas, 1820s. Boris Wilnitsky Fine Arts. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Οκτωβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2012. 
  13. ↑ 13,0 13,1 «Franciszek Ksawery Lampi (1782 - 1852)». Informacje o twórcy. Dom Aukcyjny Agra-Art. Οκτώβριος 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2012. Skłócony z ojcem, w 1814 wyjechał na Węgry, skąd ok. 1815 przybył do Polski i zamieszkał w Warszawie. 
  14. ↑ 14,0 14,1 «Lampi family» (PDF). Österreichisches Biographisches Lexikon 1815-1950 (Online-Edition) (στα Γερμανικά). Austrian Academy of Sciences Press. 2011. σελ. 420. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2012. 
  15. ↑ Μαγκνταλένα Σκσίνσκα. «Franciszek Ksawery Lampi». Selected works. Artyzm.com. Ανακτήθηκε στις 4 Νοεμβρίου 2012. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Φραντσίσεκ_Κσαβέρι_Λάμπι&oldid=10524612"