Φρούριο του Αζόφ

οχυρωμένο συγκρότημα στη Ρωσία

Συντεταγμένες: 47°07′01″N 39°25′19″E / 47.117°N 39.422°E / 47.117; 39.422

Το Φρούριο του Αζόφ (ρωσικά: Азовская крепость‎‎) είναι ένα οχυρωμένο συγκρότημα στο Αζόφ της περιφέρειας Ροστόφ στη Ρωσία, με θέα στον Ποταμό Ντον και στο Λιμάνι του Αζόφ στα βόρεια. Περιλαμβάνει έναν προμαχώνα, πύργους και πύλες.[2] Το φρούριο του Αζόφ (παλαιότερα γνωστό ως φρούριο Αζάκ) κτίστηκε το 1475 από Τούρκους στο όνομα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Φύλασσε τις βόρειες προσβάσιμες οδούς για την Αυτοκρατορία και την πρόσβαση στη Θάλασσα Αζόφ.[3] Την 13η Ιουλίου 1700 στην Κωνσταντινούπολη, κατόπιν μιας σειράς συγκρούσεων, υπογράφηκε μια συνθήκη ειρήνης μεταξύ του Βασιλείου της Ρωσίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο σουλτάνος αναγνώρισε τη Ρωσική κυριαρχία στην περιοχή του Αζόφ.[4]

Φρούριο του Αζόφ
Χάρτης
Είδοςφρούριο
Γεωγραφικές συντεταγμένες47°6′57″N 39°25′18″E
Διοικητική υπαγωγήΑζόφ
ΧώραΡωσία
Έναρξη κατασκευής1475
ΈνοικοιΟθωμανική Αυτοκρατορία
ΙδιοκτήτηςΡωσία
ΔιαχειριστήςΟθωμανική Αυτοκρατορία
ΑρχιτέκτοναςΟθωμανική Αυτοκρατορία
Προστασίαμνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς στη Ρωσία[1]
Commons page Πολυμέσα

Ιστορία Επεξεργασία

Προέλευση Επεξεργασία

Πριν από το δεύτερο μισό του 15ου αιώνα στην περιοχή υπήρχαν Βενετικές και Γενοβέζικες αποικίες. Η πόλη Τάναϊς αποτελούσε σημαντικό σημείο διέλευσης για τη διακίνηση μεταξύ Δύσης και Ανατολής. Το 1471 η Τάναϊς κατακτήθηκε από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Οι Τούρκοι έκτισαν το τεράστιο φρούριο που περιλάμβανε έναν πέτρινο τοίχο με 11 πύργους γύρω από ένα λόφο. Χωριζόταν από τα προάστια με μια τάφρο και έναν προμαχώνα. Το φρούριο ήταν εξοπλισμένο με 200 κανόνια.[5]

Περίοδος των Κοζάκων Επεξεργασία

 
Ο[νεκρός σύνδεσμος] προμαχώνας

Τον Ιούνιο του 1637 οι Κοζάκοι του Ντον και του Ζαπορότσι επιτέθηκαν στο φρούριο και το κατέλαβαν. Στη συνέχεια, το ιππικό των Κοζάκων, 400 ιππείς, υπερασπίζονταν το φρούριο από την πλευρά της στέπας. Το 1641 ο τουρκικός στρατός επιχείρησε να ανακαταλάβει το Αζόφ. Το φρούριο υπέστη βαρύ βομβαρδισμό από τα όπλα και μεγάλο μέρος του κατέρρευσε σε ερείπια. Οι Τούρκοι δαπανούσαν 700-1000 κάλυκες ημερήσια.[6] Οι τοίχοι έπεσαν, και μόνο τρεις από τους 11 πύργους σώθηκαν από τη μάχη. Οι δυνάμεις της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας εισέβαλαν στο φρούριο, αλλά υπέστησαν βαριές απώλειες και υποχώρησαν. Μετά από παύση πυρός οργανώθηκαν για μια μαζική επίθεση. Υπερέχοντας αριθμητικά ο τουρκικός Στρατός ανάγκασε τους Κοζάκους να υποχωρήσουν προς την Ακρόπολη.[7] Η πολιορκία του Αζόφ έληξε με βαρύ τίμημα (20-70 χιλιάδες τραυματίστηκαν ή σκοτώθηκαν μέσα σε 3 μήνες) και λόγω προβλημάτων στον ανεφοδιασμό του τουρκικού στρατού.

Οι Κοζάκοι πρότειναν την προσάρτηση του Αζόφ στο Βασίλειο της Ρωσίας. Ο Ρώσος τσάρος Μιχαήλ Α' και το ζέμσκι σομπόρ (ρωσικά: зе́мский собо́р, συνέλευση του λαού) αρνήθηκαν την προσφορά φοβούμενοι ότι ίσως προκαλέσει τον επόμενο Ρωσοτουρκικό πόλεμο για τον οποίον η Ρωσία δεν ήταν έτοιμη. Οι Κοζάκοι δεν διέθεταν τους πόρους για την ανακατασκευή του φρουρίου, οπότε το ανατιναγμένο και έρημο φρούριο εγκαταλείφθηκε το καλοκαίρι του 1642.

Ρωσική περίοδος Επεξεργασία

 
Εκστρατείες[νεκρός σύνδεσμος] του Αζόφ το 1695-96

Ο Μέγας Πέτρος ηγήθηκε στις εκστρατείες του Αζόφ το 1695-96.[8] Η στρατιωτική αποστολή κινήθηκε από ξηράς και νερού (από τους ποταμούς Βορόνεζ, Βόλγα και Ντον). Την 5η Αυγούστου 1965 πραγματοποιήθηκε η πρώτη έφοδος υπό τις διαταγές του στρατηγού ναύαρχου Φραντς Λεφόρ. Δεν ήταν επιτυχής, ο ρωσικός Στρατός κατάφερε να καταλάβει τους πύργους μόνο και ο αριθμός των νεκρών και τραυματισμένων Ρώσων στρατιωτών ξεπέρασε τους 1500.[9] Την 25η Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκε η 2η έφοδος στο φρούριο. Το Σύνταγμα Σωματοφυλάκων Πρεομπραζένσκι και το Σύνταγμα Σεμιονόβσκι υπό τις διαταγές του Φιοντόρ Απρακσίν κατέλαβαν το μεγαλύτερο μέρος των οχυρώσεων και κατάφεραν να εισέλθουν στην πόλη. Εν τούτοις οι Τούρκοι είχαν χρόνο να ανασυνταχθούν και η έλευση του Απρακσίν, κατέληξε σε αποτυχία χωρίς υποστήριξη από άλλες στρατιωτικές μονάδες. Η πολιορκία άρθηκε την 2η Οκτωβρίου.[10]

Την 16η Ιουλίου 1696 ξεκίνησε η έφοδος της 2ης Αζοφικής εκστρατείας Την 17η Ιουλίου 1.500 Κοζάκοι του Ντον και του Ζαπορότσι εισέβαλαν και κατάφεραν να καταλάβουν δύο προπύργια. Την 19η Ιουλίου η οθωμανική φρουρά παραδόθηκε κατόπιν μιας παρατεταμένης περιόδου από βομβαρδισμούς. Το 1700 συνάφθηκε η Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης στην οποία η Οθωμανική Αυτοκρατορία αναγνώρισε τη Ρωσική κυριαρχία στο φρούριο του Αζόφ.

Το 1711 η Συνθήκη του Προύθου πρόβλεπε την επιστροφή του Αζόφ στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Το Βασίλειο της Ρωσίας αναγκάστηκε να υπογράψει τη συνθήκη λόγω της σοβαρής κατάστασης του στρατού της στις όχθες του ποταμού Προύθου στο τέλος του Ρωσο-Οθωμανικού Πολέμου το 1710-11.

 
Η[νεκρός σύνδεσμος] παράδοση του Αζόφ το 1736

Το 1736 ο στρατός του Ντον (28.000 άντρες) υπό τις διαταγές του αυτοκρατορικού διοικητή Πήτερ Λάσι πολιόρκησε το φρούριο. Την 11η Ιουνίου οι Ρωσικές Δυνάμεις άνοιξαν πυρ στο φρούριο. Το βράδυ της 28/29ης Ιουνίου ο Λάσι έδωσε διαταγή να ξεκινήσει η έφοδος. Στη μετέπειτα μάχη ο ρωσικός στρατός αντιμετώπισε απρόσμενη αντίσταση. Οι συνολικές απώλειες των Ρώσων στη μάχη για το φρούριο του Αζόφ ήταν 7 νεκροί και 38 τραυματίες. Μετά τη νυχτερινή επίθεση ο Πασάς του Αζόφ Μουσταφά Αγκί κλήθηκε να παραδώσει το φρούριο στους Ρώσους. Σύμφωνα με τους όρους της Συνθήκης του Βελιγραδίου η πόλη έγινε μέρος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας.[11]

Αναφορές Επεξεργασία

  1. «Постановление Совета Министров РСФСР № 1327 от 30.08.1960».
  2. «Крепостные валы с Алексеевскими воротами» (στα Ρωσικά). Ассоциация малых туристских городов. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 1 Οκτωβρίου 2017. 
  3. Тихонов, Ю. А. Азовское сидение. — Москва, 1970. P. 99
  4. Davies, Brian L. (2007). Warfare, state and society on the Black Sea steppe, 1500-1700. Warfare and history. Routledge. σελ. 187. ISBN 0-415-23986-9. 
  5. Тихонов, Ю. А. Азовское сидение. — Москва, 1970. P. 99
  6. Boeck, Brian J. (2012). The Siege of Azov in 1641: Military Realities and Literary Myth. Warfare in Eastern Europe. Leiden. σελ. 188. 
  7. Boeck, Brian J. (2012). The Siege of Azov in 1641: Military Realities and Literary Myth. Warfare in Eastern Europe. Leiden. σελίδες 191–2. 
  8. Доценко В. Д. Флот Петра Великого. Азовский флот. Великое посольство. Керченский поход. // Морской альманах. № 1. Гл. 1. История Российского флота.: Saint-Petersburg 1992. С. 15
  9. Хронологический указатель военных действий русской армии и флота. Береждивость. 1909. σελίδες 1–4. 
  10. Шефов Н. А. (2006). Битвы России. АСТ. Moscow. σελ. 699. 
  11. Баионов А. К. (1906). Русская армия в царствование императрицы Анны Иоанновны. Война России с Турцией в 1736-1739 гг. Saint-Petersburg. σελ. 225.