Χρήστης:Reda Raouchaia/Κινέζικο σύστημα γραφής

Το Κινέζικο σύστημα γραφής ((Κινέζικα)) περιλαμβάνει κινεζικούς χαρακτήρες (汉字/漢字; pinyin: Hànzì,κυριολεκτικά "χαρακτήρες Χαν") που αναπαριστούν την Κινεζική γλώσσα. Οι Κινέζικοι χαρακτήρες δεν απαρτίζουν ένα αλφάβητο ή ένα συμπαγές συλλαβητάριο. Το σύστημα γραφής είναι μάλλον λογοσυλλαβικό. Δηλαδή, κάθε χαρακτήρας συμβολίζει μια συλλαβή της ομιλούμενης Κινέζικης, και μπορεί να είναι λέξη αυτοτελής ή μέρος μίας πολυσύλλαβης λέξης. Οι χαρακτήρες συντίθενται από συστατικά που συμβολίζουν φυσικά αντικείμενα, αφηρημένες έννοιες,[1] ή προφορά.[1] Η λογοτεχνία απαιτεί την απομνημόνευση πολλών χαρακτήρων: οι μορφωμένοι Κινέζοι γνωρίζουν τουλάχιστο 4.000.[1][1] Οι Κινεζικοί χαρακτήρες είναι πολλοί, οπότε βοηθητικά συχνά χρησιμοποιείται συνδυασμός κινέζικων χαρακτήρων με αλφαβητικές λέξεις των Δυτικών.[1]

Μερικοί σύγχρονοι Κινεζικοί χαρακτήρες χρονολογούνται από τα τέλη της Δυναστείας Σανγκ περίπου 1200-1050 π. Χ.,[2][3][4] αλλά η προέλευση των χαρακτήρων θεωρείται μερικούς αιώνες προγενέστερη.[1] Μετά από μια περίοδο αλλαγών και εξέλιξης, οι Κινέζικοι χαρακτήρες τυποποιήθηκαν από την Δυναστεία Τσιν (221-206 Π. χ.).[1] Με το πέρασμα χιλιετιών, οι χαρακτήρες εξελίχθηκαν στις καλά ανεπτυγμένες μορφές της Κινεζικής καλλιγραφίας.[1] Καθώς οι διαφοροποιήσεις μεταξύ των Κινεζικών αμβλύνθηκαν, προέκυψε μια κατάσταση διγλωσσίας, όπου οι ακαταλαβίστικες λέξεις μίας παραλλαγής υποβοηθούνται από κοινά αποδεκτές της Κλασικής Κινεζικής γλώσσας.[1] Στις αρχές του 20ου αιώνα, η Κλασική Κινεζική αντικαταστάθηκε σε αυτό το ρόλο από το σύστημα γραφής της λαϊκής Κινεζικής, που αντιστοιχεί στην καθιερωμένη ομιλούμενη γλώσσα ("Μανταρινικά"). Αν και πολλές Κινεζικές διάλεκτοι δεν έχουν σύστημα γραφής, υπάρχουν παραδοσιακά συστήματα γραφής για Καντονέζικα, Σανγκαϊνέζικα και Χόκιεν, μεταξύ άλλων.

Κάποιοι Κινεζικοί χαρακτήρες έχουν υιοθετηθεί από συστήματα γραφής των άλλων γειτονικών Ανατολικών Ασιατικών γλωσσών, αλλά προς το παρόν βρίσκονται μόνο στα Ιαπωνικά και τα κορεατικά, ενώ το Βιετναμέζικο σύστημα γραφής βασίζεται πλέον σε αλφάβητο. [1]

Δομή Επεξεργασία

 
Έκδοση από τον 12ο αιώνα της Δυναστείας Σονγκ του Shuōwén Jiězì .

Το κινέζικο σύστημα γραφής δεν βασίζεται σε αλφάβητο ή συμπαγές συλλαβητάριο.[1] Αντί αυτού, οι Κινεζικοί χαρακτήρες είναι ιερογλυφικά σύμβολα, των οποίων τα συστατικά απεικονίζουν αντικείμενα ή αφηρημένες έννοιες. Ενίοτε, ένας χαρακτήρας αποτελείται από ένα μόνο στοιχείο, πιο συχνά δύο ή περισσότερα συστατικά συνδυάζονται και σχηματίζονται πολυσύνθετοι χαρακτήρες, με ποικιλία τρόπων. Η πιο γνωστή έκθεση για τη σύνθεση των Κινεζικών χαρακτήρων είναι η Σουόγουεν Τζιέζι (Shuowen Jiezi), που συντάχθηκε από τον Ξου Σεν (Xu Shen) περί το 120 μ.Χ. Επειδή ο Ξου Σεν δεν είχε πρόσβαση στις προγενέστερες μορφές των Κινέζικων χαρακτήρων, η ανάλυσή του δεν είναι πάντα αξιόπιστη.[1] Εντούτοις, το έργο του είναι αναντικατάστατο και ευρύτατα χρησιμοποιούμενο εργαλείο στη σύγχρονη ετυμολογική έρευνα.[1]

Η προέλευση των χαρακτήρων Επεξεργασία

Σύμφωνα με το Σουόγουεν Τζιέζι, οι Κινέζικοι χαρακτήρες βασίστηκαν σε έξι αρχές.[1] (οι οποίες διαδόθηκαν με το Σουόγουεν Τζιέζι, και πρωτοπαρουσιάστηκαν στις Γραφές των Ζου, ένα κείμενο από περί το 150 π.Χ.[5]) Οι δύο πρώτες αρχές συνθέτουν απλούς χαρακτήρες, που ονομάζονται γουέν (文 wén):[1]

  1. 象形 Ξιάνγκξινγκ: Εικονογράμματα, στα οποία ο χαρακτήρας είναι μια γραφική απεικόνιση του αντικειμένου που δηλώνει. Παραδείγματα: 人 ρεν "πρόσωπο", 日 ρι "ήλιος", 木 μού "δένδρο/ξύλο".
  2. 指事 Ζήσι: Ενδεικτικά, ή ιδεογράμματα, στα οποία ο χαρακτήρας αντιπροσωπεύει μια αφηρημένη έννοια. Παραδείγματα: 上 σάνγκ "πάνω", 下 ξιά "κάτω", 三 σάν "τρία".

Οι υπόλοιπες τέσσερις αρχές παράγουν σύνθετους χαρακτήρες και ιστορικά ονομάζονται 字 ζί (ο όρος πλέον αναφέρεται σε όλους τους χαρακτήρες, απλούς καί σύνθετους). Από τους τέσσερις, οι δύο δημιουργούν χαρακτήρες από απλούστερα συστατικά:[1]

  1. 會意/会意 Χουιγί: Πρόσθεση δύο ή περισσότερων συστατικών. Προκύπτει μια σύνθετη έννοια που αντιστοιχίζεται στο νέο χαρακτήρα. Π.χ,  / ντονγκ "ανατολή", απεικονίζει έναν ήλιο που ανατέλλει μέσα από τα δέντρα.
  2. 形聲/形声 ξινγκσένγκ: Φωνητικά σύμπλοκα, όπου το ένα συστατικό—συχνά αποκαλούμενο ριζικό—ενδεικνύει την σημασιολογική κατηγορία του χαρακτήρα (όπως: σχετικά-με-νερό ή σχετικά-με-μάτι), και το άλλο συστατικό είναι άλλος χαρακτήρας που χρησιμοποιείται για τη φωνητική του αξία. Παράδειγμα: ο 晴 κίνγκ "καθαρός/καλός (καιρός)" που αποτελείται από το 日 ρί "ήλιος", και το 青 κίνγκ "μπλε/πράσινος" που χρησιμοποιείται για την προφορά του.

Παρά τη λαϊκή αντίληψη ότι τα κινέζικα είναι κύρια εικονογραφική ή ιδεογραφική γλώσσα, η συντριπτική πλειονότητα των Κινεζικών χαρακτήρων (κατά προσέγγιση το 95% των χαρακτήρων του Σουόγουεν Τζιέζι) προέρχονται από πρόσθεση ή φωνητικά σύμπλοκα.[1] Πράγματι, μερικά φωνητικά σύμπλοκα προέρχονται από απλά εικονογράμματα που επεκτάθηκαν με την προσθήκη σημασιολογικής ρίζας. Ένα παράδειγμα είναι το 炷 ζού "κερί" (πλέον αρχαϊκή που σημαίνει "καντήλι"), που σχηματίστηκε από το εικονόγραμμα 主 που προφέρεται ζού και σημαίνει "υποδοχή", και τoν χαρακτήρας 火 χουό "φωτιά" που ενδεικνύει ότι η σημασία είναι σχετική-με-φωτιά.[1]

Οι υπόλοιπες δύο αρχές δεν παράγουν νέες γραπτές μορφές, αντί αυτού προσδίδουν νέα σημασία στις υφιστάμενες μορφές:[1]

  1. 轉注/转注 ζουάνζού: Μεταβίβαση, όπου ένας χαρακτήρας με απλή συγκεκριμένη σημασία λαμβάνει μια ευρύτερη, πιο γενική έννοια. Παράδειγμα: το 網/网 γουάνγκ "δίχτυ" προέρχεται από εικονόγραμμα που συμβολίζει ένα δίχτυ ψαρέματος. Με την πάροδο του χρόνου, απέκτησε ευρύτερη έννοια, που περιλαμβάνει κάθε είδος πλέγματος, όπως και το δίκτυο υπολογιστών.
  2. 假借 τζίǎτζιè: Δανεισμός, όπου ένας χαρακτήρας χρησιμοποιείται, εκ προθέσεως ή εσφαλμένα, για εντελώς διαφορετικό σκοπό. Παράδειγμα: to 哥 γκē "μεγάλος αδελφός" περιλαμβάνει ένα χαρακτήρα που βασικά σημαίνει "τραγούδι/τραγουδώ" γραμμένο ως  歌 γκē. Κάποτε, δεν υπήρχε χαρακτήρας για τον "μεγαλύτερο αδερφό", οπότε χρησιμοποιούταν οποιοσδήποτε χαρακτήρας με την κατάλληλη προφορά.

Οι Κινεζικοί χαρακτήρες προορίζονται να χωρέσουν σε ένα τετράγωνο, έστω και αν απαρτίστηκαν από δύο συστατικές μορφές γραμμένες δίπλα-δίπλα ή πάνω-κάτω. Σε τέτοιες περιπτώσεις, κάθε συστατικό συμπιέζεται για να χωρέσει ολόκληρος ο χαρακτήρας σε ένα τετράγωνο.[1]

Γραμμές Επεξεργασία

Τα συστατικά των χαρακτήρων αναλύονται περαιτέρω σε γραμμές. Οι γραμμές των κινεζικών χαρακτήρων διακρίνονται σε οκτώ κατηγορίες: οριζόντια (一), κάθετη (丨), αριστερή-πτώση (丿), δεξιά-πτώση (丶), άνοδος (κάτω συστατικό στοιχείο της 冫), τελεία (、), άγκιστρο (亅), και στροφή (乛, 乚, 乙, κ. λπ.).[1]

Υπάρχουν οκτώ βασικοί κανόνες στη διαδικασία γραφής ενός Κινεζικού χαρακτήρα:

  1. Η οριζόντια γραμμή προηγείται της κάθετης.
  2. Η αριστερής-πτώση γραμμή προηγείται της δεξιάς-πτώσης.
  3. Οι χαρακτήρες γράφονται από πάνω προς τα κάτω.
  4. Οι χαρακτήρες γράφονται από τα αριστερά προς τα δεξιά.
  5. Έστω ένας χαρακτήρας πλαισιωμένος από πάνω, τότε πρώτα γράφεται το πλαίσιο.
  6. Έστω ένας χαρακτήραςπλαισιωμένος από κάτω, τότε το πλαίσιο γράφεται τελευταίο.
  7. Τα πλαίσια κλείνονται προς τα τέλη.
  8. Έστω ένας συμμετρικό χαρακτήρα, τότε πρώτα γράφεται η μέση και μετά οι πλευρές.

Οι κανόνες δεν εφαρμόζονται αυστηρά και περιστασιακά παραβιάζονται.[1]

Διαρρύθμιση Επεξεργασία

 
Μία κάθετη Κινεζική επιγραφή εστιατόριου και μία πινακίδα Στοπ σε στάση λεωφορείου στο Χονγκ Κονγκ.

Οι Κινεζικοί χαρακτήρες προσαρμόζονται σε ένα τετράγωνο πλαίσιο και δεν διασυνδέονται μεταξύ τους, οπότε δεν υπάρχει προτίμηση για την κατεύθυνση της γραφής. Στα παραδοσιακά Κινέζικα τα κείμενα γράφονταν σε κάθετες στήλες που διαβάζονταν από πάνω προς τα κάτω και από δεξιά προς τα αριστερά. Η πρώτη στήλη βρισκόταν στη δεξιά πλευρά της σελίδας, και η τελευταία στήλη στην αριστερή. Τα κείμενα της Κλασικής Κινεζικής, έχουν ελάχιστα ή καθόλου σημεία στίξης, και οι παύσεις πρότασης και φράσης καθορίζονται από τα συμφραζόμενα και το ρυθμό.[6] Η κάθετη Κινεζική προτιμάται όπου διευκολύνει λόγω χώρου, όπως σε πινακίδες ή σε πλευρικούς τίτλους βιβλίων.

Στη σύγχρονη εποχή, η γνωστή Δυτική διαρρύθμιση, οριζόντια-από-αριστερά-προς-τα-δεξιά Κινέζικη είναι πολύ διαδεδομένη. Όπως και στα λατινικά κείμενα, οι οριζόντιες σειρές διαβάζονται από αριστερά προς τα δεξιά, και από την κορυφή της σελίδας προς τα κάτω. Προτιμάται ιδιαίτερα στην λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας (ηπειρωτική χώρα της Κίνας), όπου από το 1955 είναι υποχρεωτική από την κυβέρνηση η γραφή αριστερά-προς-δεξιά.[1]Από το 2004 και για τα επίσημα έγγραφα της Δημοκρατίας της Κίνας (Ταϊβάν).[7] Τα σημεία στίξης χρησιμοποιούνται περισσότερο και μερικά φαίνονται επηρεασμένα από τα δυτικά ομόλογά τους, ενώ άλλα υπάρχουν αποκλειστικά στις ασιατικές γλώσσες. Για παράδειγμα, τα διπλά και τα μονά εισαγωγικά (『 』 και 「 」), η τελεία παύσης  (。), και το απαριθμητικό κόμμα (、), που διαχωρίζει τα στοιχεία μιας λίστας και τους όρους μιας πρότασης.

Οι επιγραφές καταστημάτων και οι πινακίδες των δρόμων είναι θέματα διαρρύθμισης, αφού αριστερά-προς-δεξιά, δεξιά-προς-αριστερά και πάνω-προς-κάτω επιτρέπονται όλα.[8]

Εξέλιξη Επεξεργασία

Το κινέζικο είναι ένα από τα αρχαιότερα  χρησιμοποιούμενα συστήματα γραφής.[1] Το προγενέστερο παράδειγμα Κινεζικής γραφής χρονολογείται από την εποχή της Δυναστείας Σανγκ του βασιλιά Γού Ντίνγκ (Wu Ding) (1250-1192 Π. χ.). Ήταν θρησκευτικές επιγραφές σε οστά μαντείου, κυρίως βόειες ωμοπλάτες και καβούκια χελώνας. Οι χαρακτήρες που σκαλίζονταν στα οστά ήταν η διατύπωση μίας ερώτησης. Στη συνέχεια, τα κόκαλα θερμαίνονταν σε μια φωτιά και οι προκύπτουσες ρωγμές διερμηνεύονταν σε μία απάντηση. Οι χαρακτήρες αυτοί ονομάζονται 甲骨文 τζιάγκουγουέν "γραφή σε καβούκι-οστό" ή γραφή οστεομαντείου.[1]

Το 2003, βρέθηκαν 11 μοναδικά σύμβολα σκαλισμένα σε κέλυφος χελώνας στο Τζιαχού, μία αρχαιολογική περιοχή στην κινέζικη επαρχία Henan, που μοιάζουν με ορισμένα σύγχρονα όπως το 目 μού "μάτι". Η περιοχή Τζιαχού που χρονολογείται από το 6600 π. Χ., προηγείται χρονολογικά της πρώτης Κινεζικής γραφή κατά περίπου 5.000 χρόνια. Ο δρ. Γκάρμαν Χαρμπότλ, του Εθνικού Εργαστηρίου Μπρουκχάβεν στην αμερικάνικη Νέα Υόρκη, ο οποίος ήταν ο επικεφαλής μιας ομάδας αρχαιολόγων στο Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας της Κίνας, στην επαρχία Ανχούι, πρότεινε ότι τα σύμβολα είναι πρόδρομοι της Κινεζικής γραφής. Αντίθετα, ο Καθηγητής Ντέιβιντ Κέιτλευ, από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, ο οποίος ασχολείται με τις αρχές του Κινεζικού πολιτισμού στη Νεολιθική και την πρώιμη εποχή του Χαλκού υποστήριξε την άποψη ότι η μεγάλη χρονική απόκλιση αποκλείει τέτοια σχέση και παρουσίασε αρχαιολογικά και λογοτεχνικά τεκμήρια.[9]

 
Αριστερά: Χαλκός 方樽 φανγκζούν τελετουργικός περιέκτης κρασιού που χρονολογείται από το 1000 π. Χ. Η γραπτή επιγραφή στο μπρούτζινο άγαλμα του περιέκτη είναι ευχαριστία για τα δώρα όστρακα από καούρι στην κοινωνία της  Δυναστείας Τζόου. Δεξιά: Χάλκινο 方彝 φάνγκυι τελετουργικός περιέκτης που χρονολογείται από το 1000 π.Χ. Μια επιγραφή περίπου 180 κινεζικών χαρακτήρων είναι γραμμένη εις διπλούν στον περιέκτη, και αφορά τις τελετουργίες που συνοδεύουν μία εκδήλωση της αυλής.

Η κινέζικη γραφή πρός τα τέλη της Δυναστείας Σανγκ, βρέθηκε πολλάκις σε επιγραφές μπρούτζινων τελετουργικών που χρονολογούνται από την εποχή της Δυτικής Zhou Δυναστείας (γ 1066-770 π. Χ.) και τις περιόδους άνοιξης και φθινόπωρου (770-476 Π. χ.), σε έναν τύπου που ονομάζεται 金文 τζίνγουέν "μεταλλική γραφή". Οι χαρακτήρες τζίνγουέν είναι λιγότερο γωνιακοί από της γραφής οστεομαντείου. Αργότερα, στην περιόδο των Εμπόλεμων κρατών (475-221 Π. χ.), η γραφή ομαλοποιήθηκε περισσότερο, και τακτοποιήθηκε σε μία μορφή που ονομάζεται 六國文字/六国文字 λιουγκουό γουενζί "γραφή των έξι πολιτειών ", που αποτέλεσε βιβλιογραφική πηγή για τον Ξού Σέν στο Σουογουέν Τζιεζί. Οι ίδιοι χαρακτήρες μεταγενέστερα διακοσμήθηκαν και μορφοποιήθηκαν σε καλλιγραφία σφραγίδων, που αποτελεί την αρχαιότερη μορφή των Κινεζικών χαρακτήρων έως τη σύγχρονη εποχή. Χρησιμοποιούνται σε υπογραφές και σφραγίδες στα Κινεζικα έγγραφα και έργα τέχνης. Ο Λι Σι κοινοποίησε την καλλιγραφία σφραγίδων ως πρότυπο γραφής σε ολόκληρη την νεοσυσταθείσα αυτοκρατορία, της δυναστεία Τσιν.[1]

Η καλλιγραφία σφραγίδων εξελίχθηκε στα άλλα είδη, εκ των οποίων το πρώτο ήταν η κληρική γραφή.[1][1] Πρόκειται για γραφή που διευκολύνει στην καθημερινότητα. Συνοποτικά, οι κληρικοί χαρακτήρες φαίνονται πιο "επίπεδοι", πλατύτεροι, κοντύτεροι και ευθυγραμμισμένοι από τους καλλιγραφικούς. Η τρέχουσα γραφή είναι ημι-επισεσυρμένη μορφή, όπου τα συστατικά στοιχεία των χαρακτήρων επισύρονται μεταξύ τους. Τελικά εξελίχθηκε στην υάλινη γραφή, μία πλήρως επισεσυρμένη γραφή όπου οι χαρακτήρες φαίνονται πια αγνώριστοι ως προς τις κανονικές μορφές τους. Η υάλινη γραφή φαίνεται άναρχη και πράγματι επιτρέπεται μεγάλη ελευθερία στον καλλιγράφο, που περιορίζεται μόνο από τις συμβατικές "συντμήσεις" . Η κοινή γραφή είναι η μη επισεσυρμένη, πλέον διαδεδομένη και εξελιγμένη γραφή με ευανάγνωστες γραμμές.

         
Seal
Clerical
Running (semi-cursive)
Grass (fully cursive)
Regular (non-cursive)

Regular script is considered the archetype for Chinese writing, and forms the basis for most printed forms. In addition, regular script imposes a stroke order, which must be followed in order for the characters to be written correctly.[1] (Strictly speaking, this stroke order applies to the clerical, running, and grass scripts as well, but especially in the running and grass scripts, this order is occasionally deviated from.) Thus, for instance, the character 木 "wood" must be written starting with the horizontal stroke, drawn from left to right; next, the vertical stroke, from top to bottom; next, the left diagonal stroke, from top to bottom; and lastly the right diagonal stroke, from top to bottom.[1]

Simplified and traditional Chinese Επεξεργασία

In the 20th century, written Chinese divided into two canonical forms, called simplified Chinese and traditional Chinese. Simplified Chinese was developed in mainland China in order to make the characters faster to write (especially as some characters had as many as a few dozen strokes) and easier to memorize. The People's Republic of China claims that both goals have been achieved, but some external observers disagree. Little systematic study has been conducted on how simplified Chinese has affected the way Chinese people become literate; the only studies conducted before it was standardized in mainland China seem to have been statistical ones regarding how many strokes were saved on average in samples of running text.[1]

Αναφορές Επεξεργασία

Υποσημειώσεις Επεξεργασία

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 1,17 1,18 1,19 1,20 1,21 1,22 1,23 1,24 1,25 1,26 1,27 1,28 1,29 1,30 [[#CITEREF|]].
  2. William G. Boltz, Early Chinese Writing, World Archaeology, Vol. 17, No. 3, Early Writing Systems. (Feb., 1986), pp. 420–436 (436).
  3. David N. Keightley, "Art, Ancestors, and the Origins of Writing in China", Representations, No. 56, Special Issue: The New Erudition. (Autumn, 1996), pp. 68–95 (68).
  4. John DeFrancis: Visible Speech. The Diverse Oneness of Writing Systems: Chinese
  5. Lu Xun (1934). «An Outsider's Chats about Written Language». Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2008. 
  6. Liang Huang (2002). «Statistical Part-of-Speech Tagging for Classical Chinese». Text, Speech, and Dialogue: Fifth International Conference, pp. 115–122. 
  7. BBC News journalists (4 Μαΐου 2004). «Taiwan Law Orders One-Way Writing». BBC. Ανακτήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2007. Official Taiwanese documents can no longer be written from right to left or from top to bottom in a new law passed by the country's parliament 
  8. Ping-gam Go (1995). Understanding Chinese Characters (Third Edition). Simplex Publications. σελίδες P1–P31. 
  9. Paul Rincon (2003). «Earliest Writing Found in China». BBC. Ανακτήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2007. 

[[Κατηγορία:Κινεζική γλώσσα]]