Ο Χρήστος Τσώτσος ή Τσώτσιος (ή Βέσκος ή Μπαχοβίτης) ήταν οπλαρχηγός Μακεδονομάχος από τους Προμάχους (Μπάχοβο) Πέλλας.

Χρήστος Τσώτσος
Γενικές πληροφορίες
ΓέννησηΔεκαετία του 1860
Πρόμαχοι Πέλλας
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςνέα ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταστρατιωτικός
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχεςΜακεδονικός Αγώνας
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφικά στοιχεία Επεξεργασία

 
Οι μακεδονομάχοι οπλαρχηγοί Χρήστος Καραπάνος και Χρήστος Τσώτσος (δεξιά).

Γεννήθηκε στα μέσα του 19ου αιώνα στο Μπάχοβο (Πρόμαχοι) Αλμωπίας και από νωρίς βγήκε στο βουνό ως κλέφτης. Έδρασε στις περιοχές της Αλμωπίας, Παιονίας, Μοριχόβου και Τίκφες, στα όρη Βόρα, Πίνοβο, Τζένα και Πάικο. Από νωρίς συνεργάστηκε με Βουλγάρικα αντάρτικα σώματα που δρούσαν στην περιοχή εναντίον των Οθωμανών. Παρόλ' αυτά ο καπετάν Τσώτσος διατηρούσε φιλικές σχέσεις με τους Έλληνες της περιοχής και απέφευγε τις συμπλοκές μαζί τους. Στις 5 Αυγούστου του 1906, το σώμα του Χρήστου Τσώτσου μαζί με τις ομάδες του Λούκα Ιβάνωφ και Καρατάσε, διανυκτέρευσαν στα καλύβια των Καραφυλλαίων (Σαρακατσάνικο τσελιγκάτο, κοντά στην κορυφή Καϊμάκι του Βόρα). Ο Χρήστος Τσώτσος ήταν σταυράδερφος με τον τσέλιγκα, Γεώργιο Καραφυλλιά κι έτσι μεσολαβούσε, ώστε να φιλοξενούνται οι Βουλγαρικές ομάδες. Εκεί ο Κωνσταντίνος Γαρέφης επιτέθηκε και σκότωσε τους Λούκα Ιβάνωφ και Καρατάσε, καθώς η Ελληνική πλευρά τους είχε επικηρύξει λόγω των βιαιοτήτων τους κατά των Ελληνικών πληθυσμών. Ο καπετάν Τσώτσος, που δεν ήταν μέσα στους στόχους του Γαρέφη, τραυματίστηκε ελαφριά, στο πόδι και στα πλευρά από πυροβολισμούς. Στη συμπλοκή τραυματίστηκε θανάσιμα και ο καπετάν Γαρέφης.[1][2][3][4][5]

Λίγο αργότερα (την ίδια χρονιά) ο Χρήστος Τσώτσος προσχώρησε στην Ελληνική πλευρά και ανέλαβε δράση, προκειμένου να υπερασπιστεί τους Ελληνικούς πληθυσμούς της Αλμωπίας και Παιονίας από τις κλιμακούμενες Βουλγαρικές επιθέσεις. Τη χρονιά αυτή 1906, ο Χρήστος Τσώτσος με το σώμα του έδρασε στην περιοχή του Πάικου προς βοήθεια των εκεί Ελληνικών σωμάτων του Χρήστου Καραπάνου, του Στέργιου Ναούμ από τα Λιβάδια Κιλκίς και του Λάζαρου Δογιάμα από τη Μπαροβίτσα (Καστανερή Κιλκίς). Έδρασε στην περιοχή, έως την επανάσταση των Νεοτούρκων το 1908, όταν χορηγήθηκε γενική αμνηστεία. Η συμβολή του ήταν ιδιαίτερα σημαντική, καθώς με την ανάληψη δράσης του σώματός του εναντίον των Βουλγαρικών ομάδων, παγιώθηκε η Ελληνική παρουσία στο Πάικο και πέρασε στον Ελληνικό έλεγχο η Αλμωπία, που αποτελούσε το στρατηγικότερο σημείο κατά το Μακεδονικό Αγώνα αφού ήταν το κύριο πέρασμα από τη Θεσσαλονίκη και τις πεδιάδες της Κεντρικής Μακεδονίας προς τις περιοχές Τίκφες, Μοριχόβου και Πελαγονίας.[6][7][8]

Ο Χρήστος Τσώτσος Βέσκος, αργότερα κατηγορήθηκε ότι από δικό του βόλι σκοτώθηκε ο Κωνσταντίνος Γαρέφης κατά τη συμπλοκή της 5ης Αυγούστου του 1906, χωρίς να έχει αποδειχτεί τίποτα, όμως. Σύμφωνα με τη μαρτυρία της Μαρίας Καραφυλλιά, ο γερο-Τσώτσος δεν συμμετείχε ενεργά στη συμπλοκή.[9][10]

Αναφορές Επεξεργασία

  1. Επετηρίς Αγωνιστών Μακεδονικού Αγώνος 1903-1909, αύξων αριθμός 3883
  2. «Γενικό Επιτελείο Στρατού, Διεύθυνσις Ιστορίας Στρατού, Ο Μακεδονικός Αγών και τα εις Θράκην γεγονότα, Αθήνα 1979, Ο Αγών εις την Κεντρκήν και Ανατολικήν Μακεδονίαν». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2010. 
  3. Ιωάννης Σ. Κολιόπουλος (επιστημονική επιμέλεια), Αφανείς, γηγενείς Μακεδονομάχοι, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, University Studio Press, Θεσσαλονίκη, 2008, σ. 129
  4. «Σύλλογος Σαρακατσαναίων Νομού Καβάλας, Ο Φλάμπουρας, Σαρακατσάνοι και Μακεδονικός Αγώνας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2010. 
  5. «Πορτραίτα Σαρακατσάνων, Μαρία Καραφυλλιά, το γένος Ντέντα». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2012. 
  6. Επετηρίς Αγωνιστών Μακεδονικού Αγώνος 1903-1909, αύξων αριθμός 3883
  7. «Γενικό Επιτελείο Στρατού, Διεύθυνσις Ιστορίας Στρατού, Ο Μακεδονικός Αγών και τα εις Θράκην γεγονότα, Αθήνα 1979, Ο Αγών εις την Κεντρκήν και Ανατολικήν Μακεδονίαν». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2010. 
  8. Ιωάννης Σ. Κολιόπουλος (επιστημονική επιμέλεια), Αφανείς, γηγενείς Μακεδονομάχοι, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, University Studio Press, Θεσσαλονίκη, 2008, σ. 129
  9. «Σύλλογος Σαρακατσαναίων Νομού Καβάλας, Ο Φλάμπουρας, Σαρακατσάνοι και Μακεδονικός Αγώνας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2010. 
  10. «Πορτραίτα Σαρακατσάνων, Μαρία Καραφυλλιά, το γένος Ντέντα». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2012.