Η ψαλίδα της Αγίας Ελένης είναι ένα είδος ψαλίδας ενδημικό στο απομονωμένο νησί της Αγίας Ελένης που βρίσκεται στον νότιο Ατλαντικό Ωκεανό. Είναι επίσης γνωστή και ως Γιγάντια ψαλίδα της αγίας Ελένης.[2]

Ψαλίδα της Αγίας Ελένης

Κατάσταση διατήρησης
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα (Animalia)
Συνομοταξία: Αρθρόποδα (Arthropoda)
Ομοταξία: Έντομα (insecta)
Τάξη: Δερμάπτερα (dermaptera)
Οικογένεια: Λαβιδουρίδες (labiduridae)
Γένος: Λαβίδουρα (labidura)
Είδος: L. herculeana
Διώνυμο
Labidura herculeana
Fabricius, 1798

Περιγραφή Επεξεργασία

Με μέγεθος 8,5 εκατοστά (με τις λαβίδες) η ψαλίδα της Αγίας Ελένης είναι το μεγαλύτερο είδος ψαλίδας του κόσμου. Το χρώμα της είναι λαμπερό μαύρο με κοκκινωπά πόδια. Έχει μικρά έλυτρα και καθόλου φτερά.[3]

Συμπεριφορά Επεξεργασία

Η ψαλίδα ζει σε υπόγειες σπηλιές και βγαίνει μόνο το βράδυ, συνήθως όταν βρέχει. Ο Ντέιβ Κλάρκ από τον Ζωολογικό κήπο του Λονδίνου είπε ότι «τα θηλυκά είναι απίστευτα καλές μητέρες».[4]

Διανομή και ενδιαιτήματα Επεξεργασία

Η γιγάντια ψαλίδα είναι ενδημική στην νήσο της Αγίας Ελένης και συγκεκριμένα στο ανατολικό τμήμα του νησιού. Ζούσε σε πεδινές περιοχές, δάση, και βραχώδεις περιοχές όπου φτιάχνουν τις φωλιές τους θαλασσοπούλια.

Ιστορία Επεξεργασία

Η ψαλίδα της Αγίας Ελένης ανακαλύφθηκε το 1798 από τον Δανό εντομολόγο Γιόχαν Κρίστιαν Φαμπρίσιους που της έδωσε την επιστημονική ονομασία Labidura herculeana. Στα επόμενα χρόνια το είδος πέρασε στην αφάνεια και σταμάτησε να δέχεται προσοχή από τους επιστήμονες. Είχε ξεχαστεί εντελώς μέχρι που ανακαλύφθηκε εκ νέου το 1962 από δύο ορνιθολόγους, τον Ντάγκλας Ντόργουαρντ και τον Φίλιπ Άσμολ, οι οποίοι βρήκαν ένα τεράστιο ζευγάρι από δαγκάνες ενώ έψαχναν για οστά πουλιών. Το δείγμα δόθηκε στον ζωολόγο Άρθουρ Λόβριτζ που επιβεβαίωσε ότι ήταν από ένα μεγάλο είδος ψαλίδας που ονόμασε L. loveridgei. Το 1967 εντομολόγοι βρήκαν ζωντανές ψαλίδες σε λαγούμια κάτω από πέτρες. Ενώ πιστευόταν ότι άνηκαν στο είδος L. loveridgei όταν εξετάστηκαν ανακαλύφθηκε ότι άνηκαν στο είδος L. herculeana που είχε ανακαλυφθεί πριν από 170 χρόνια. Στην δεκαετία του 60’ έγιναν και άλλες έρευνες αλλά χωρίς αποτέλεσμα.[5] Η τελευταία φορά που η ψαλίδα εθεάθη ζωντανή ήταν το 1967.[4]

Στις 4 Ιανουαρίου 1982 το φιλοτελικό προεδρείο της Αγίας Ελένης εξέδωσε ένα αναμνηστικό γραμματόσημο που απεικόνιζε την ψαλίδα.[6]

Την άνοιξη του 1988 μια ερευνητική ομάδα που ονομαζόταν επιχείρηση Ηρακλής στάλθηκε από τον Ζωολογικό κήπο του Λονδίνου για να εντοπίσει ζωντανές ψαλίδες αλλά απέτυχε.[5]

Τον Απρίλιο του 1995 βρέθηκε και άλλο δείγμα από απομεινάρια ψαλίδας. Το εύρημα αποδεικνύει ότι οι ψαλίδες δεν ζούσαν μόνο στα δάση αλλά και σε αποικίες θαλασσοπουλιών.[7]

Κατάσταση διατήρησης Επεξεργασία

Η ψαλίδα δεν έχει θεαθεί ζωντανή από το 1967. Πιθανόν να έχει εξαφανιστεί λόγω της απώλειας ενδιαιτημάτων και της θήρευσης από εισαγόμενα τρωκτικά και ένα εισαγόμενο είδος σαρανταποδαρούσας (Scolopendra morsitans). Ωστόσο, πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η ψαλίδα έχει επιβιώσει.[8] Αν το είδος υπάρχει ακόμη, κινδυνεύει από την κατασκευή του αεροδρομίου της Αγίας Ελένης.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. World Conservation Monitoring Centre (1998). Labidura herculeana στην Κόκκινη Λίστα Απειλούμενων Ειδών της IUCN. Έκδοση 2013.2. Διεθνής Ένωση Προστασίας της Φύσης (IUCN). Ανακτήθηκε 18 Μαρτίου 2014.
  2. Insects and Spiders of the World, Volume 4. Tarrytown, NY: Marshall Cavendish Corporation. 2003. σελ. 236. ISBN 0-7614-7338-6. 
  3. «Labidura». Philip and Myrtle Ashmole - St Helena and Ascension Island Natural History. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-02-05. https://www.webcitation.org/5wHNCt1R4?url=http://www.kidstonmill.org.uk/Labidura.htm. Ανακτήθηκε στις 2011-02-05. 
  4. 4,0 4,1 Worthington, P. (1988, Over there, the topics ring all sorts of bells: [daily edition]. Financial Post, p. 14. Retrieved from http://search.proquest.com/docview/435837695?accountid=5705
  5. 5,0 5,1 Shuker, Karl. The Lost Ark. Harper Collins Publisher, 1993. 235–236.
  6. "Earwig, Saint Helena Giant." Endangered Species. Ed. Sonia Benson and Rob Nagel. 2nd ed. Vol. 2: Arachnids, Birds, Crustaceans, Insects, and Mollusks. Detroit: UXL, 2004. 482–483. Gale Virtual Reference Library. Web. 13 Feb. 2011.
  7. «The invertebrates of Prosperous Bay Plain, St Helena». http://www.kidstonmill.org.uk/docs/PBP%20Invertebrate%20Report%20Text%20only.doc. Ανακτήθηκε στις 2011-02-05. 
  8. Ben Hoare & Tom Jackson (2010). Eyewitness: Endangered Animals. DK Eyewitness Books. New York: Dorling Kindersley. ISBN 0756668832.