Άγιος Γεώργιος Νηλείας Μαγνησίας
Συντεταγμένες: 39°20′35″N 23°05′07″E / 39.34306°N 23.08528°E
Ο Άγιος Γεώργιος Νηλείας είναι οικισμός της Θεσσαλίας στο Πήλιο και την Περιφερειακή Ενότητα Μαγνησίας.[1][2]
| Άγιος Γεώργιος Νηλείας | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Θεσσαλίας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Μαγνησίας |
| Δήμος | Νοτίου Πηλίου |
| Δημοτική Ενότητα | Μηλεών |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Θεσσαλία |
| Υψόμετρο | 600 |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 164 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 373 00 |
| Τηλ. κωδικός | 24280 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Γενικά στοιχεία
ΕπεξεργασίαΟ Άγιος Γεώργιος Νηλείας βρίσκεται κτισμένος σε υψόμετρο 600 μέτρα περίπου[3][1] σε μία αμφιθεατρική τοποθεσία με θέα τον Παγασητικό, περίπου 20 χλμ. ανατολικά από τον Βόλο, ανάμεσα στον Άγιο Βλάσιο και τις Πινακάτες. Πρόκειται για παλαιό κεφαλοχώρι του Πηλίου που παλαιότερα αποτελούσε ανεξάρτητη κοινότητα. Το 1998 έγινε δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Μηλεών ενώ από το 2011 εντάχθηκε στο Δήμο Νοτίου Πηλίου.[4]
Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 οι κάτοικοι του οικισμού του Αγίου Γεωργίου ανέρχονται στους 142. Ωστόσο, σύμφωνα με την ίδια απογραφή, οι κάτοικοι της κοινότητας του Αγίου Γεωργίου Νηλείας[5] φτάνουν τους 963 (απογραφή 2001: 1.092) και κατανέμονται σε πέντε οικισμούς ως εξής:[6]
- Άγιος Γεώργιος (υψόμ. 700 μ.) 142 κάτ.
- Δυο Ρέματα (υψόμ. 500 μ.) 23 κάτ.
- Αγία Τριάδα (υψόμ. 350 μ.) 141 κάτ.
- Άνω Γατζέα (υψόμ. 150 μ.) 297 κάτ.
- Κάτω Γατζέα (παραθαλάσσιος οικισμός) 360 κάτ.
Ιστορικά στοιχεία
ΕπεξεργασίαΣύμφωνα με την παράδοση ο Άγιος Γεώργιος Νηλείας χτίστηκε περί τον 15ο αιώνα από βοσκούς που βρήκαν σε έναν θάμνο την εικόνα του στρατηλάτη αγίου. Οι δύο βοσκοί έχτισαν εκκλησία προς τιμή του αγίου και γύρω από την εκκλησία χτίστηκε το ομώνυμο χωριό. Στο χωριό υπάρχει και δεύτερη εκκλησία αφιερωμένη στον Άγιο Αθανάσιο, την οποία έκτισε ο μάστορας Δήμος Ζηπανιώτης ή Ζαπανιώτης το 1895 και αποτελεί ένα από τα ωραιότερα δείγματα λαϊκής αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα.[7]
Επειδή οι πρώτοι κάτοικοι του χωριού ήταν βοσκοί και επειδή ο χειμώνας είναι βαρύς στο υψόμετρο όπου είναι χτισμένο το χωριό οι Αϊγιωργείτες είχαν τη συνήθεια να διαμένουν στον Άγιο Γεώργιο το καλοκαίρι και τον χειμώνα να κατεβαίνουν στα καλύβια τους που είχαν σε χαμηλότερα σημεία (Αγία Τριάδα, Άνω Γατζέα και Κάτω Γατζέα). Ακόμα και η κοινοτική Αρχή μετακόμιζε δύο φορές τον χρόνο: στις 10 Απριλίου το κοινοτικό κατάστημα ανέβαινε στον Άγιο Γεώργιο και στις 10 Νοεμβρίου κατέβαινε στην Άνω Γατζέα. Η συνήθεια αυτή διατηρήθηκε μέχρι τα τέλη του 20ού αιώνα, όταν και η Κοινότητα του Αγίου Γεωργίου διαλύθηκε.
Κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821 οι κάτοικοι του Αγίου Γεωργίου ξεσηκώθηκαν αλλά το 1823 ο Κιουταχής κατέπνιξε την επανάσταση και έκαψε το χωριό μαζί με άλλα τέσσερα γειτονικά χωριά.[1] Για τον λόγο αυτό τα πιο παλαιά σπίτια του χωριού, όσα διασώζονται, είναι του ύστερου 19ου αιώνα Το προσδιοριστικό προσωνύμιο «Νηλείας» μπήκε στην ονομασία του χωριού με την απελευθέρωση της Θεσσαλίας, όταν συστάθηκε ο Δήμος Νηλείας.[8] Η Νηλεία ήταν αρχαία πόλη που βρίσκονταν πιθανότατα κοντά στον σημερινό Βόλο.
Το χωριό γνώρισε ιδιαίτερη ακμή από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τότε ο Άγιος Γεώργιος Νηλείας, χώρος εύφορος και με πολλά νερά, πλούτισε από την παραγωγή και το εμπόριο ελαιών και μήλων. Πολύ χρήμα εισέρεε επίσης από Αϊγιωργείτες που είχαν ξενιτευτεί στην Αίγυπτο και αλλού. Κατά την περίοδο της Κατοχής και κατά τον κατοπινό Εμφύλιο Πόλεμο το χωριό γνώρισε δύσκολες ημέρες. Πολλοί κάτοικοί του αναγκάστηκαν να το εγκαταλείψουν εξαιτίας των επιδρομών των Γερμανών και της παρουσίας ντόπιων παραστρατιωτικών ομάδων.
Με το τέλος του Εμφυλίου ο Άγιος Γεώργιος Νηλείας άρχισε να παρακμάζει. Πολλοί κάτοικοί του σταμάτησαν την μετακόμιση για να μείνουν μόνιμα πλέον στους χαμηλότερους οικισμούς της ίδιας κοινότητας. Σήμερα στον Άγιο Γεώργιο διαμένουν λίγοι κάτοικοι αλλά πολλά σπίτια έχουν αναστηλωθεί από πλούσιους ξένους που τα χρησιμοποιούν ως εξοχικές κατοικίες.
Προσωπικότητες
ΕπεξεργασίαΑπό τον Άγιο Γεώργιο Νηλείας κατάγονται ο νεομάρτυρας Σταμάτιος (μαρτύρησε στην Κωνσταντινούπολη το 1680 και η μνήμη του εορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά τις 16 Αυγούστου),[9] οι ζωγράφοι Γιάννης Πούλακας (1863 - 1942)[10] και Χρυσούλα Ζώγια (1914 - 1992)[11], ο γλύπτης Νικόλας (Νικόλαος Παυλόπουλος, 1909 - 1990)[12] και ο λαογράφος Κώστας Λιάπης (1935 - 2019)[13]. Ο προτελευταίος δώρισε ένα μεγάλο μέρος από τα έργα του στην τότε Κοινότητα Αγίου Γεωργίου Νηλείας, καθώς και μεγάλο χρηματικό ποσό, και έτσι σήμερα στο χωριό λειτουργεί το Δημοτικό Μουσείο Γλύπτη Νικόλα[14].
Αξιοθέατα
Επεξεργασία
Στην είσοδο του Άγιου Γεώργιου Νηλείας, στο παλιό αλώνι του χωριού, που μετασχηματίστηκε σε υπαίθριο «Θέατρο Αλώνι». Ιδρύθηκε το 1995 με στόχο την πολιτιστική ανάπτυξη της περιοχής του Πηλίου. Στο μοναδικό αυτό υπαίθριο διαμορφωμένο θέατρο της Μαγνησίας κάθε καλοκαίρι παρουσιάζονται σημαντικές θεατρικές παραστάσεις, μουσικές συναυλίες, φεστιβάλ πιάνου νέων ερμηνευτών και σεμινάριο αρχαίου δράματος. Το Θέατρο Αλώνι συνεχίζει το έργο του από την θέση που είναι, με θέα στον Παγασητικό και την εξαίσια ακουστική, και αποστολή: «την ανάδειξη της αξίας της τέχνης μέσα στη φύση».[15]
Επίσης, στον Άγιο Γεώργιο Νηλείας βρίσκεται η περίφημη Ιερά Μονή Παμμεγίστων Ταξιαρχών Πηλίου, μία εκ των μεγαλυτέρων γυναικείων μοναστηριών στον Ελλαδικό χώρο, με πλούσια δραστηριότητα και δικό της ραδιοφωνικό σταθμό με μεγάλη εμβέλεια για τα δεδομένα της επαρχίας.[16] Η Μονή λειτουργεί και ως εκκλησιαστικό μουσείο όπου εκτίθενται θρησκευτικά κειμήλια, εικόνες λαϊκής τέχνης του 16ου αιώνα και ένα Άγιο Ποτήριο του 1490.[7]
Σημειώσεις - Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 1. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 451.
- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. 1. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 141.
- ↑ «Άγιος Γεώργιος Νηλείας ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ, Δήμος ΝΟΤΙΟΥ ΠΗΛΙΟΥ | buk.gr». buk.gr. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2024.
- ↑ «Άγιος Γεώργιος Νηλείας Μαγνησίας». Διοικητικές μεταβολές των ΟΤΑ. Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2024.
- ↑ «Νόμος 4555/2018 - ΦΕΚ 133/Α/19-7-2018 ( Άρθρα 1 - 151) (Πρόγραμμα ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ) (Κωδικοποιημένος)». e-nomothesia.gr | Τράπεζα Πληροφοριών Νομοθεσίας. 19 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2024.
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011», σελ. 10621 (σελ. 147 του pdf)
- ↑ 7,0 7,1 «Άγιος Γεώργιος Νηλείας, το ησυχαστήριο του Πηλίου». 1 Φεβρουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2024.
- ↑ Ο Δήμος Νηλείας, που διαλύθηκε το 1914, αποτελούνταν από τα χωριά Άνω και Κάτω Λεχώνια, Άγιο Βλάσιο (Καραμπάσι), Άγιο Γεώργιο, Δράκεια, Άγιο Λαυρέντιο και Αγριά.
- ↑ «Ορθόδοξος Συναξαριστής :: Άγιος Σταμάτιος από τον Βόλο». www.saint.gr. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2024.
- ↑ Εφημ. Η Θεσσαλία (Βόλος), 25 Φεβρουαρίου 1942.
- ↑ Καρταπάνης, Γρηγόρης (8 Ιανουαρίου 2024). «Το ημερολόγιο της Εταιρείας Θεσσαλικών Ερευνών για το 2024 – Αφιερωμένο στον ζωγράφο Νικήτα Γρύσπο». Ταχυδρόμος (Βόλος). https://www.taxydromos.gr/magnesia/volos/1032176/to-imerologio-tis-etaireias-thessalikon-ereynon-gia-to-2024-afieromeno-ston-zografo-nikita-gryspo/. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2024.
- ↑ Κοντογιώργη, Αναστασία (2007). «Νικόλας». Τελλόγλειο Ίδρυμα ΑΠΘ (www.tf.auth.gr). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Φεβρουαρίου 2012.
- ↑ «Λιάπης, Κώστας». biblionet.gr. Ανακτήθηκε στις 4 Αυγούστου 2020.
- ↑ Καλαμογιώργου, Άρτεμις (10 Ιουλίου 2020). «Το Εικαστικό Μουσείο του γλύπτη Νικόλα. Που βρίσκεται στο Πήλιο;». Secret Volos (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2024.
- ↑ «Θέατρο Αλώνι». Θέατρο Αλώνι (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2024.
- ↑ «Ιερά Μονή Παμμεγίστων Ταξιαρχών - Αρχική Σελίδα». www.impt.gr. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2024.
Ενδεικτική βιβλιογραφία
Επεξεργασία- Κ. Λιάπης, Ο «μεγάλος» Αϊ-Γιώργης του Πηλίου, έκδοση Κοινότητας Αγίου Γεωργίου Νηλείας, Βόλος 1994, 515 σελ. ISBN 960-7175-68-9.