O Αβεντίνος λόφος (λατιν. collis Aventinus), είναι ένας από τους Επτά λόφους της αρχαίας Ρώμης. Στην εποχή μας ανήκει στην περιοχή Ρίπα, που είναι το 12ο διαμέρισμα της Ρώμης.

Σχηματικός χάρτης της Ρώμης, που δείχνει τους επτά λόφους και το τείχος του Σεβήρου.

Θέση και όριαΕπεξεργασία

Ο Αβεντίνος λόφος είναι ο νοτιοδυτικότερος από τους επτά λόφους της Ρώμης. Έχει δύο ξεχωριστές κορυφές, η υψηλότερη είναι στα νοτιοδυτικά και η χαμηλότερη στα νοτιοανατολικά· χωρίζονται από μία απότομη σχισμή, στην οποία φτιάχτηκε μία αρχαία οδός μεταξύ των κορυφών. Κατά τη Δημοκρατική περίοδο, οι δύο λόφοι (Aventinus Major και Aventinus Minor) μάλλον εθωρούντο ως μία ενότητα.

Οι μεταρρυθμίσεις του Αυγούστου στις προαστιακές γειτονιές (vicus, πληθ. vici) όρισε την οδό αυτή, τη σύγχρονη viale Aventino, ως το όριο μεταξύ της περιοχής ΧΙΙ, που περιέλαβε τον Aventinus Minor και την περιοχή ΧΙΙΙ, που απορρόφησε τον Aventinus Major.

Ετυμολογία και μυθολογίαΕπεξεργασία

Οι πιο πολλές Ρωμαϊκές πηγές ανάγουν το όνομα του λόφου σε έναν μυθικό βασιλιά Αβεντίνο της Άλμπα. Ο Σέρβιους βρήκε δύο βασιλείς με το όνομα αυτό, έναν της αρχαίας Ιταλίας και έναν από την πόλη Άλμπαν, που και οι δύο τάφηκαν στον λόφο στην απώτατη αρχαιότητα. Ο Σέρβιους πιστεύει, ότι ο λόφος ονομάστηκε από τον αρχαίο βασιλιά της Ιταλίας Αβεντίνο. Απορρίπτει την πρόταση του Βάρρου, ότι οι Σαβίνες ονόμασαν τον λόφο από τον γειτονικό Αβεντίνο ποταμό. Εκτιμά πως ο Αβεντίνος, γιος του Ηρακλή και της Ρέας Σιλβίας, μάλλον πήρε το όνομά του από τον λόφο.

Ο l;ofος ήταν ένας σημαντικός τόπος στη Ρωμαϊκή μυθολογία. Στην Αινειάδα του Βιργιλίου, ένα σπήλαιο στην βραχώδη πλευρά του Αβεντίνου, δίπλα στο ποτάμι, ήταν η διαμονή του τερατώδους Κάκου, που έκλεψε τα βόδια του Γηρυόνη και ο Ηρακλής τον σκότωσε γι' αυτό. Στον ιδρυτικό μύθο της Ρώμης, οι θεϊκά γεννηθέντες Ρώμος και Ρωμύλος είχαν έναν διαγωνισμό οιωνοσκοπίας· ο νικητής θα καθόριζε το δικαίωμα ίδρυσης, ονοματοθεσίας και ηγεμονίας σε μία νέα πόλη και θα έθετε τα όριά της. Στις πιο πολλές εκδοχές της ιστορίας, ο Ρώμος για την οιωνοσκοπία έθεσε τη σκηνή του στον Αβεντίνο και ο Ρωμύλος στο Παλατίνο λόφο.

Ο καθένας είδε έναν αριθμό από οιωνούς να πετούν (aves), που σήμαιναν θεϊκή συγκατάθεση, αλλά ο Ρέμος είδε λιγότερα από τον Ρωμύλο, έτσι ο τελευταίος συνέχισε με την ίδρυση της πόλης της Ρώμης στη θέση, που ήταν επιτυχής η οιωνοσκοπία. Μία πιο πρώιμη εκδοχή, που βρίσκουμε στον Έννιο και σε μερικές μετέπειτα πηγές, ο Ρωμύλος έκανε την οιωνοσκοπία του στον Αβεντίνο και ο Ρώμος αλλού, ίσως στη χαμηλότερη κορυφή του Αβεντίνου, η οποία από τον Έννιο ταυτίζεται με τον Mons Murcus.

Ο Σκούτς (1961) θεωρεί την εκδοχή του Έννιου ως την πιο πιθανή, με την οιωνοσκοπία του Ρωμύλου στον Παλατίνο λόφο ως μετέπειτα επινόηση, καθώς επίσημα Αβεντίνος ονομαζόταν μόνο η υψηλότερη κορυφή, αλλά η κοινή χρήση επέκτεινε το όνομα και στη γειτονική χαμηλότερη. Οι κανόνες της οιωνοσκοπίας και ο μύθος ο ίδιος χρειάζονται ο καθένας από τους διδύμους να κάνει την οιωνοσκοπία του σε διαφορετική θέση. Έτσι ο Ρωμύλος, που κέρδισε τον διαγωνισμό και ίδρυσε την πόλη, μετατοπίστηκε στον πιο τυχερό Παλατίνο, την παραδοσιακή θέση ίδρυσης της Ρώμης. Ο λιγότερο τυχερός Ρώμος, που έχασε αργότερα και τη ζωή του, έμεινε στον Αβεντίνο: ο Σέρβιους σημειώνει τη φήμη του Αβεντίνου ως στοιχειωμένου με δυσοίωνα πτηνά.

ΙστορίαΕπεξεργασία

Αναφορές στον λαϊκό πολιτισμόΕπεξεργασία

ΠηγέςΕπεξεργασία

  • Lawrence Richardson, A new topographical dictionary of ancient Rome, Johns Hopkins University Press, 1992, p.47 googlebooks preview
  • Maurus Servius Honoratus, Commentary on the Aeneid of Vergil, 7. 657
  • Orlin, Eric M., Foreign Cults in Republican Rome: Rethinking the Pomerial Rule, Memoirs of the American Academy in Rome, Vol. 47 (2002), pp. 4-5. For Camillus and Juno, see Stephen Benko, The virgin goddess: studies in the pagan and Christian roots of mariology, BRILL, 2004, p.27