Κέρες
Στη Θρησκεία στην αρχαία Ρώμη η Κέρες (Ceres) ήταν θεότητα των Ρωμαίων, αντίστοιχη με τη Δήμητρα της ελληνικής μυθολογίας, είναι κόρη του Σατούρνους (Saturnus) και της Οπς (Ops), αδελφή και σύζυγος του Γιούπιτερ (Jupiter), μητέρα της Προσερπίνα (Proserpina) και αδελφή της Γιούνο (Juno), της Βέστα (Vesta), του Νεπτούνου (Neptunus) και του Πλούτωνα (Pluto). Η Κέρες ήταν θεότητα του σίτου, της γονιμότητας, της γεωργίας και των μητρικών σχέσεων.[1] Στην Αρχαία Ρώμη η Κέρες ήταν θεότητα των Πληβείων και ανήκε αρχικά στην Αβεντινή Τριάδα, ήταν ζευγαρωμένη με την κόρη της Προσερπίνα σε αυτό που οι Ρωμαίοι περιγράφουν "οι Ελληνικές τελετές της Κέρες". Στη διάρκεια της εορτής που γινόταν προς τιμή του τα Κερεάλια την εβδόμη μέρα του Απριλίου τελούνταν τα "Παιχνίδια της Κέρες", Ενσαρκωνόταν και εορταζόταν από γυναίκες σε μυστικές τελετές κατά τα Αμπαρβάλια, παριστάνεται συνήθως ως ώριμη γυναίκα.
| Κέρες | |
|---|---|
.jpg) | |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Οικογένεια | |
| Τέκνα | Προσερπίνα |
| Γονείς | Σατούρνους και Ρέα και Οπς |
| Αδέλφια | Βέστα Pluto Γιούπιτερ Νεπτούνους Γιούνο |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Η Κέρες ήταν μία από τις πολλές θεότητες που περιγράφεται στη Ρωμαϊκή μυθολογία και τέχνη παράλληλα με μια Θεότητα του Δωδεκάθεου στην Ελληνική μυθολογία, αντιστοιχούσε με τη Δήμητρα.[1][2] Το όνομα "Κέρες" έχει είτε πρωτο-Ιταλική προοέλευση που σχετίζεται με το "στάρι" είτε πρωτο-Ινδοευρωπαική που σχετίζεται με την "τροφή".[3] Οι αρχαιότερες τελετές παρατηρούνται σε λαούς γειτονικούς με τους Ρωμαίους όπως οι Όσκοι, οι Σαβίνοι, οι Λατίνοι και οι Ομβρικοί. Μια επιγραφή στη Φαλισκανική γλώσσα (600 π.Χ.) την παρακαλά να τους προμηθεύσει με κόκκους σιταριού που ήταν συνηθισμένη τροφή στον Μεσογειακό κόσμο.[4] Οι αρχαίοι Ρωμαίοι γλωσσολόγοι πιστεύουν το όνομα της προέρχεται από το Λατινικό ρήμα "φέρω, παράγω" επειδή συνδέεται με τη γεωργία και την ανθρώπινη γονιμότητα. Στον Ρωμαϊκό κόσμο το όνομα της ήταν συνώνυμο με το σιτάρι και κατ΄επέκταση με το "ψωμί".[5]
Λατρεία
ΕπεξεργασίαΣτην Κέρες χρεώνεται εκτός από την ανακάλυψη του σιταριού ο ζυγός των βοδιών, το όργωμα και τέλος η σπορά στη γη που αποτελεί το δώρο της γεωργίας στην ανθρωπότητα. Τον Ιανουάριο πριν τη σπορά της πρόσφεραν σπόρους σταριού, το θεϊκό τμήμα της προσφοράς περιείχε εντόσθια σε πήλινο δοχείο.[6] Ο Κάτων ο Πρεσβύτερος περιγράφει με τη σειρά του την προσφορά ενός χοίρου στη θεά πριν τη σοδειά.[7] Η συνηθέστερη προσφορά ήταν κόκκοι σταριού επειδή όπως έγραψε ο Οβίδιος η Κέρες ήταν επαρκής στις "λίγες αλλά καθαρές προσφορές".[8][9] Η βασική γιορτή της θεάς ήταν τα Κερεάλια που διαρκούσαν από τα μέσα μέχρι τα τέλη του Απριλίου. Το βασικό στοιχείο ήταν η ιπποδρομία που ξεκινούσε απέναντι από τον ναό της θεάς στον Λόφο του Αβεντίνου, μετά τον αγώνα ελευθέρωναν αλεπούδες με πυρσούς στην ουρά με στόχο να καθαρίσουν τις καλλιέργειες από τις ασθένειες και τα παράσιτα.[10][11] Από το 173 π.Χ. τα Κερεάλια εορτάζονταν από τις 12 έως τις 18 Απριλίου.[12]
Προστασία των Πληβείων
Επεξεργασία
Η Κέρες ήταν η προστάτιδα των νόμων των Πληβείων, ο ναός της στον Αβεντίνο λόφο ήταν κέντρο λατρείας και προστασίας της περιουσίας όλων των Πληβείων. Η ίδρυση του ναού συνδέεται με την άδεια που δόθηκε στους Πληβείους να έχουν δημόσια αξιώματα, το σημαντικότερο από αυτά ήταν ο Τριβούνος. Οι Πλήβειοι οι οποίοι αισθάνονταν ότι απειλείται η ζωή και η περιουσία τους έβρισκαν προστασία στον ναό.[13] Οι νόμοι των Πληβείων επεκτάθηκαν (287 π.Χ.) σε όλη τη Ρώμη και σε όλους τους κατοίκους. Οι επίσημοι νόμοι της Γερουσίας τοποθετήθηκαν στον ναό της Κέρες υπό την προστασία της θεάς. Ο Τίτος Λίβιος έγραψε ότι οι Πατρίκιοι δεν μπορούσαν να διατηρούσαν περισσότερο το αξίωμα τους αν δεν τηρούσαν τους νόμους της Ρώμης.[14] Ο ναός ήταν καταφύγιο προστασίας σε όλους τους Πληβείους που ένοιωθαν ότι απειλείται η ζωή και η περιουσία τους από τους Πατρίκιους μεγιστάνες. Τα παιχνίδια και η λατρεία στον ναό τέθηκαν υπό την προστασία των νόμων.[15] Ο Βιργίλιος αργότερα έγραψε ότι το όνομα της Κέρες ήταν μετάφραση του Ελληνικού ονόματος της Δήμητρας στα Θεσμοφόρια.[16] Το άροτρο της Κέρες διέσχισε τη γη δημιουργώντας τα πρώτα αυλάκια που καθόριζαν τα όρια της ιδιοκτησίες ώστε οι ιδιοκτήτες να ζουν νόμιμα και πολιτισμένα. Η παραβίαση της ιδιοκτησίας δεν ήταν προσβολή μόνο στους νόμους του θεού αλλά και απέναντι στην ίδια τη θεά. Οι γαιοκτήμονες που εκμεταλλεύονταν τη δημόσια γη μπορούσαν να τιμωρηθούν με πρόστιμα από τους Πληβείους στο όνομα της Κέρες. Η Δωδεκάδελτος προβλέπει ότι ο κτηματίας που θα παραβιάζει την ιδιοκτησία άλλου μπορεί να τιμωρηθεί σκληρά ακόμα και με θάνατο.[17] Ο ενήλικος που έκλεβε σιτάρι από ιδιοκτησία άλλου τιμωρείτο με κρεμάλα στο όνομα της Κέρες.[18] Ένας νέος παραβάτης τιμωρείτο με διπλάσιο πρόστιμο και μαστίγωμα.[19]
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 Room, Adrian, Who's Who in Classical Mythology, σσ. 89-90
- ↑ Larousse Desk Reference Encyclopedia, The Book People, Haydock, 1995, σ. 215
- ↑ de Vaan 2008, σσ. 110–111
- ↑ Watkins, Calvert. How to Kill a Dragon. Oxford University Press, 1995. σσ. 127-128
- ↑ Spaeth, 1990, σσ. 1, 33, 182. See also Spaeth, 1996, σσ. 1–4, 33–34, 37
- ↑ John Scheid, in Rüpke, Jörg (Editor), A Companion to Roman Religion, Wiley-Blackwell, 2007, σ. 264; and Varro, Lingua Latina, 5.98
- ↑ Spaeth, 1996, σ. 35
- ↑ Spaeth, 1996, σσ. 35–39
- ↑ Linderski, J., in Wolfgang Haase, Hildegard Temporini (eds), Aufstieg und Niedergang der römischen Welt, Volume 16, Part 3, de Gruyter, 1986, σ. 1947, citing Ovid, Fasti, 4.411 - 416
- ↑ Wiseman, 1995, σ. 137
- ↑ Spaeth, 1996, σσ. 36–37
- ↑ Spaeth, 1996, σ. 88
- ↑ Andrew Lintott, Violence in Republican Rome, Oxford University Press, 1999, σσ. 92–101
- ↑ Spaeth, 1996, σσ. 86–87, 90
- ↑ Spaeth, 1996, σ. 84
- ↑ Cornell, T., The beginnings of Rome: Italy and Rome from the Bronze Age to the Punic Wars (c.1000–264 BC), Routledge, 1995, σ. 264, citing Vergil, Aeneid, 4.58
- ↑ Ogden, in Valerie Flint, et al., Athlone History of Witchcraft and Magic in Europe: Ancient Greece and Rome, Τομ. 2, Continuum International Publishing Group Ltd., 1998, σ. 83: citing Pliny, Natural History, 28.17–18; Seneca, Natural Questions, 4.7.2
- ↑ Cereri necari, literally "killed for Ceres"
- ↑ Spaeth, 1996, σ. 70
Πηγές
Επεξεργασία- Benko, Stephen, The virgin goddess: studies in the pagan and Christian roots of mariology, BRILL, 2004.
- de Vaan, Michiel (2008). Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages.
- Room, Adrian, Who's Who in Classical Mythology, p. 89-90. NTC Publishing 1990.
- Scheid, John, "Graeco Ritu: A Typically Roman Way of Honoring the Gods," Harvard Studies in Classical Philology, 97, Greece in Rome: Influence, Integration, Resistance, 1995.
- Schultz, Celia E., Women's Religious Activity in the Roman Republic (Studies in the History of Greece and Rome), University of North Carolina Press, 2006.
- Spaeth, Barbette Stanley, "The Goddess Ceres and the Death of Tiberius Gracchus", Historia: Zeitschrift für Alte Geschichte, Vol. 39, No. 2, 1990.
- Spaeth, Barbette Stanley, The Roman goddess Ceres, University of Texas Press, 1996.
- Staples, Ariadne, From Good Goddess to vestal virgins: sex and category in Roman religion, Routledge, 1998.
- Wiseman, T.P., Remus: a Roman myth, Cambridge University Press, 1995