Ακαρνανική Συμπολιτεία
Η Ακαρνανική Συμπολιτεία (αρχαία ελληνικά: τὸ κοινὸν τῶν Ἁκαρνάνων[1]) ήταν φυλετική συνομοσπονδία, και αργότερα πλήρης ομοσπονδία (κοινόν), των Ακαρνάνων στην Κλασική, Ελληνιστική και πρώιμη Ρωμαϊκή εποχή στην Ελλάδα.
Ιστορία Επεξεργασία
Η Ακαρνανική Συμπολιτεία υπήρχε από τον 5ο αιώνα π.Χ. Στην αρχή δεν ήταν πλήρης ομοσπονδία (Συμπολιτεία), όπως αλλού στην Ελλάδα, αλλά μια χαλαρή συνομοσπονδία των ακαρνανικών πόλεων[1]. Μια συνέλευση αντιπροσώπων συνερχόταν στη Στράτο, η οποία είχε εξουσία διαπραγμάτευσης και σύναψης συμφωνιών με άλλα κράτη, υπήρχε ανώτατο δικαστήριο (από κοινού με τους Αμφιλόχιους), υπήρχε κοινό νόμισμα και λατρεία, αλλά όχι ομοσπονδιακοί αξιωματούχοι και κοινή εξωτερική πολιτική[1]. Έτσι, αν και η Συμπολιτεία μερικές φορές ενεργούσε για όλα τα μέλη της, όπως στην περίπτωση της συμμαχίας με την Σπάρτη το 390 π.Χ. ή της ένταξης στη Δεύτερη Αθηναϊκή Συμμαχία το 375/4 π.Χ., άλλες φορές το κάθε κράτος-μέλη ενεργούσε ανεξάρτητα, όπως π.χ. κατά τον Γ' Ιερό Πόλεμο, όπου οι πόλεις της Αλυζίας και του Ανακτορίου συμμετείχαν ως σύμμαχοι της Θήβας, ενώ η υπόλοιπη Συμπολιτεία παρέμεινε ουδέτερη.[1]
Οι Ακαρνάνες συμφώνησαν να παράσχουν 2.000 οπλίτες στον κοινό αγώνα εναντίον του Φιλίππου Β΄ της Μακεδονίας, αλλά καθώς ο τελευταίος κατέλαβε την Αμβρακία, μόνο μια χούφτα εθελοντών συμμετείχε μαζί με τις νότιες ελληνικές πόλεις-κράτη στη Μάχη της Χαιρώνειας. Ως αποτέλεσμα, οι ηγέτες της παράταξης της ανεξαρτησίας εξορίστηκαν, και η Συμπολιτεία έγινε μέλος του Συνδέσμου της Κορίνθου που οργανώθηκε από τον Φίλιππο[1]. Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην Ασία, οι Αιτωλοί απέσπασαν την πόλη των Οινιάδων από τη Συμπολιτεία. Με εξαίρεση την Αλυζία, οι Ακαρνάνες δεν αναμείχθηκαν στις μάχες που ακολούθησαν τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου το 323 π.Χ., αλλά το 314 π.Χ. ο Κάσσανδρος έφτασε στην Ακαρνανία και αναδιοργάνωσε τη Συμπολιτεία σε πραγματικά ομοσπονδιακή βάση. Το νησί της Λευκάδας προσχώρησε μετά από λίγο στη Συμπολιτεία, αφού έδιωξε τη μακεδονική της φρουρά[1]. Το Κοινό των Ακαρνάνων ήταν μέλος της Ελληνικής Ένωσης που διοργανώθηκε από τον Δημήτριο τον Πολιορκητή, και στη συνέχεια υποτάχθηκε στον Βασιλιά Πύρρο της Ηπείρου[1].
Μετά τον θάνατο του Πύρρου περί το 270 π.Χ., Ακαρνάνες και Αιτωλοί έλυσαν τις διαφορές τους, συμφώνησαν να είναι ο ποταμός Αχελώος το κοινό τους σύνορο, και κατέληξαν σε μια διαρκή συμμαχία. Η μεταξύ τους συνθήκη όριζε τις υποχρεώσεις αμοιβαίας στρατιωτικής βοήθειας, και οι δυο Συμπολιτείες αναγνώριζαν αμοιβαία τα δικαιώματα επιγαμίας, ιθαγένειας και απόκτησης περιουσίας[1]. Η συνθήκη αυτή αναφέρει επτά στρατηγούς (έναν από κάθε πόλη: Οινιάδες, Δήριο, Στράτος, Φοιτίες, Θύρρειο, Ανακτόριο και Λευκάδα), έναν ίππαρχο (από Οινιάδες), έναν «υπουργό εξωτερικών» (από Οινιάδες), και έναν ταμία (από τη Στράτο)[1]. Σύμφωνα με τον Πολύβιο, σύντομα οι Αιτωλοί συμμάχησαν με τον γιο του Πύρρου, τον Αλέξανδρο Β΄ της Ηπείρου, και εισέβαλαν στην Ακαρνανία, μοιράζοντας μεταξύ τους την περιοχή: το βόρειο τμήμα μαζί με τη Λευκάδα περιήλθε στην Ήπειρο, και το νότιο ενσωματώθηκε στην Αιτωλική Συμπολιτεία[1].
Μετά την εξαφάνιση της δυναστείας των Αιακιδών στην Ήπειρο, το Κοινό των Ακαρνάνων ανασυστήθηκε το 230 π.Χ. στο βόρειο, πρώην Ηπειρωτικό μέρος της περιοχής. Πρωτεύουσα ήταν η Λευκάδα και μέλη μόνο το Ανακτόριο, η Πάλαιρος, το Θύρρειο και η Μεδεών[1]. Συμμαχώντας με τους Ιλλυριούς και στη συνέχεια με τους Μακεδόνες και την Αχαϊκή Συμπολιτεία στον Δεύτερο Συμμαχικό Πόλεμο (220-217 π.Χ.) οι Ακαρνάνες κατόρθωσαν να ανακτήσουν τις Φοιτίες και τις Οινιάδες[1]. Η επιτυχία αυτή δεν κράτησε πολύ: στον Πρώτο Μακεδονικό Πόλεμο (214-205 π.Χ.), οι Οινιάδες χάθηκαν και πάλι, και στον Δεύτερο Μακεδονικό Πόλεμο (200-197 π.Χ.) οι Ακαρνάνες αναγκάστηκαν να συνθηκολογήσουν στη Ρωμαϊκή Δημοκρατία, που ωστόσο τους άφησε τις κτήσεις τους και την ελευθερία αυτοδιοίκησης. Οι Οινιάδες επεστράφησαν μετά τον Ρωμαιο-Σελευκιδικό Πόλεμο. Παρά την ακλόνητη πίστη της στη Ρώμη, η Ακαρνανική Συμπολιτεία έχασε τη Λευκάδα μετά τον Τρίτο Μακεδονικό Πόλεμο (171-168 π.Χ.), η οποία έγινε αυτόνομο κράτος, αλλά έγινε μέλος της το Θύρρειο[1].
Το Κοινό των Ακαρνάνων συνέχισε να υπάρχει ακόμη και μετά την τελική εγκαθίδρυση της Ρωμαϊκής δύναμης στην Ελλάδα το 146 π.Χ. Μετά τη Ναυμαχία του Ακτίου το 31 π.Χ., η Συμπολιτεία ενσωματώθηκε στη Ρωμαϊκή επαρχία της Αχαΐας[1].
Παραπομπές Επεξεργασία
Πηγές Επεξεργασία
- Schwahn, Walther (1931). «Sympoliteia» (στα γερμανικά). Realencyclopädie der Classischen Altertumswissenschaft. Band IV, Halbband 7, Stoa-Symposion, col. 1171–1266.