Αμφιλοχία

οικισμός της Ελλάδας

Συντεταγμένες: 38°51′46.1″N 21°9′57.2″E / 38.862806°N 21.165889°E / 38.862806; 21.165889

Η Αμφιλοχία είναι παράλια κωμόπολη (υψόμ. 10 μέτρα) της Περιφερειακής Ενότητας Αιτωλοακαρνανίας στην πρώην επαρχία Βάλτου[1].

Αμφιλοχία
Άποψη της κωμόπολης Αμφιλοχίας.
Η τοποθεσία στον χάρτη της Χώρας
Η τοποθεσία στον χάρτη της Χώρας
Αμφιλοχία
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΔυτικής Ελλάδας
ΔήμοςΔήμος Αμφιλοχίας
Γεωγραφία και Στατιστική
Γεωγραφικό ΔιαμέρισμαΣτερεά Ελλάδα
ΝομόςΑιτωλοκαρνανία
Υψόμετρο80 μέτρα
Πληθυσμός3.827 (2011)
Πληροφορίες
Ταχ. κωδικός305 00
Τηλ. κωδικός2642
http://www.amfiloxia.gov.gr/

Γεωγραφία - Ιστορία Επεξεργασία

Η Αμφιλοχία είναι χτισμένη στο πιο εσωτερικό σημείο του όρμου του Αμβρακικού κόλπου αμφιθεατρικά πάνω σε δυο λόφους που στο νότιο μέρος συγκλίνουν μεταξύ τους και σχηματίζουν ορθή γωνία. Πρόκειται για πολύ σημαντική θέση, αφού για αιώνες αποτελεί τη μοναδική δίοδο από τη δυτική Στερεά Ελλάδα προς την Ήπειρο ακόμα και μετά την κατασκευή της σύγχρονης υποθαλάσσιας σήραγγας Πρέβεζας - Ακτίου. Απέχει από την Αθήνα 314 χιλιόμετρα ΒΔ., 42 χιλιόμετρα Β. από το Αγρίνιο και 40 Ν. από την Άρτα.

Σύμφωνα με τον Παυσανία τ' όνομά της οφείλεται στον βασιλιά Αμφίλοχο, γιο του Αμφιαράου. Μετά την πτώση της Τροίας ο Αμφίλοχος εγκαταστάθηκε στη περιοχή στο μέρος όπου μέχρι και την εποχή του Παυσανία ονομαζόταν Αμφίλοχοι [2].

Στη θέση της Αμφιλοχίας βρισκόταν η αρχαία Ακαρνανική πόλη Λιμναία, της οποίας ερείπια σώζονται μέχρι σήμερα στο λόφο πάνω από την κωμόπολη, όπου υπάρχει και το εξωκλήσι της Αγίας Τριάδας. Η τοποθεσία αυτή υπήρξε στρατηγικής σημασίας για την αρχαία Ακαρνανία, αφού έλεγχε το πέρασμα από την ενδοχώρα της Αιτωλίας και της Ακαρνανίας προς τον Αμβρακικό Κόλπο και την παράκτια διάβαση από την Ακαρνανία προς την Ήπειρο[3][4].

Ο Αλή Πασάς, την περίοδο της τουρκοκρατίας, μετέφερε βίαια κατοίκους του παλιού χωριού της Αμβρακίας (στα ΝΔ της σημερινής Αμφιλοχίας) και τους εγκατέστησε στην περιοχή της ακρόπολης της αρχαίας πόλης ιδρύοντας ταυτόχρονα χάνι -εμπορικό σταθμό και πανδοχείο- για τη διευκόλυνση των διερχόμενων καραβανιών. Στο χάνι αυτό (τουρκ. Karavan Sarai = Καρβασαράς) οφείλεται η αρχική ονομασία της Αμφιλοχίας[4].

Το έδαφος που συναντάμε στην περιοχή είναι όλο πετρώδες πλην των παραλιακών επιχώσεων. Ο συνδυασμός του ορεινού όγκου με τη θάλασσα αποτελούν ένα φυσικότατο καταφύγιο προστασίας των τουριστικών σκαφών απ' τους ανέμους. Είναι χαρακτηριστικό, ότι παρά τους -κατά καιρούς- ισχυρούς ανέμους που πνέουν στην περιοχή του Αμβρακικού δεν έχει μνημονευτεί ουδέποτε ναυάγιο. Η γεωγραφική θέση της πόλης οδήγησε στο να αποκαλείται σήμερα η Αμφιλοχία «η νύφη του Αμβρακικού».

 
Η παραλία της Αμφιλοχίας

Διοικητικά Επεξεργασία

Το 1836 αναφέρεται ως Καρβασαράς να ορίζεται έδρα του τότε δήμου Αμβρακίας. Το 1908 με το ΦΕΚ 288Α - 21/11/1908 μετονομάζεται σε Αμφιλοχία. Το 1946, με το ΦΕΚ 112Α - 26/03/1946, η Αμφιλοχία μαζί με τους συνοικισμούς: Μπούκας, τον οικισμό της Λιμναίας και τον Πλατό δημιούργησαν το Δήμο Αμφιλοχίας[5] με πληθυσμό, συνολικά 4.688 κάτοικοι.

Με την εφαρμογή του σχεδίου Καποδίστριας, το 1999, ο Δήμος Αμφιλοχίας διευρύνεται και αποτελείται από 10 τοπικά διαμερίσματα με τους οικισμούς τους. Τα Τοπικά Διαμερίσματα: Αμφιλοχίας (έδρα του Δήμου), Στάνου, Σπάρτου, Βαρετάδας, Αμπελακίου, Ανοιξιάτικου, Κεχρινιάς, Λουτρού, Μέγα Κάμπου, Σαρδινίων[6]. Σύμφωνα με την απογραφή πληθυσμού του 2001, είναι ο τέταρτος μεγαλύτερος δήμος του Νομού σε πληθυσμό με 12.834 κατοίκους, ενώ εκτείνεται σε 390.597 στρέμματα.

Από το 2011 ο Δήμος Αμφιλοχίας, με το Πρόγραμμα Καλλικράτης, συνενώθηκε με τον Δήμο Ινάχου και τον Δήμο Μενιδίου. Ο Δήμος καταλαμβάνει το βόρειο άκρο της περιφέρειας και σε μεγάλο βαθμό αντιστοιχεί στην πρώην Επαρχία Βάλτου. Η έκτασή του ανέρχεται σε 1.091,81 τ.χλμ. και ο πληθυσμός σε 17.056 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2011[7]. Η έδρα του δήμου είναι η Αμφιλοχία.

Πληθυσμός Επεξεργασία

Μόνιμος [8][9][10]
Έτος Πληθυσμός
1991 4.556
2001 4.129
2011 3.827
Πραγματικός (de facto) [11][12][13]
Έτος Πληθυσμός
1961 5.408
1971 5.114
1981 4.343
1991 4.392
2001 4.119
2011 3.773

Αξιόλογοι Αμφιλοχιώτες Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 285, τομ. 3. 
  2. Παυσανίας. ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΑ. Ί. Ζαχαρόπουλος. σελίδες 114–115. 
  3. Δ.Κ. Σαμσάρης, Η Άκτια Νικόπολη και η «χώρα» της (Νότια Ήπειρος-Ακαρνανία). Ιστορικογεωγραφική και επιγραφική συμβολή, Θεσσαλονίκη 1994, σ. 124-125
  4. 4,0 4,1 «Ηλεκτρονική Πλοήγηση Μνημείων Αιτωλοακαρνανίας και Αχαϊας - Χώροι». monuments.hpclab.ceid.upatras.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 8 Αυγούστου 2019. 
  5. «Διοικητικές Μεταβολές Δήμων και Κοινοτήτωνwebsite=ΕΕΤΑΑ». Ανακτήθηκε στις 8 Αυγούστου 2019. 
  6. Φ.Ε.Κ. Α΄ 244/1997, Νόμος 2539/1997 «Συγκρότηση της Πρωτοβάθμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης», Εθνικό Τυπογραφείο
  7. «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 10714 (σελ. 240 του pdf)
  8. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2011_monimos.pdf
  9. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_monimos.pdf
  10. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_monimos.pdf
  11. ΠΛ 2:816
  12. ΠΛΜ 8:127
  13. https://www.statistics.gr/2011-census-pop-hous

Πηγές Επεξεργασία

  • Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1981, 2006 (ΠΛΜ)
  • Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, 1963 (ΠΛ)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Διαβάστε επίσης Επεξεργασία

  • Από το βιβλίο του Γεράσιμου Σ. Κατωπόδη 'Αρχαία Ακαρνανία', εκδόσεις Νεφέλη
  • Από το βιβλίο του Γεώργιου Α. Φερεντίνου 'Αρχαία Ακαρνανία', τόμος Α, εκδόση του ιδίου,
  • Από την Αιτωλοακαρνανική και Ευρυτανική εγκυκλοπαίδεια' έκδοση του Ν. Κουφού.
  • Από το βιβλίο του Νικόλαου Χαρ. Τέλωνα 'Η Αμβρακία πριν και μετά την επανάσταση', έκδοση του ιδίου το 2001
  • Από το βιβλίο του Αθανάσιου Δ. Παλιούρα, Βυζαντινή Αιτωλοακαρνανία, Εκδόσεις Αρσινόη, Αθήνα.
  • Από το βιβλίο του Νικολάου Τέλωνα, ΤΑΞΙΔΙ ΣΕ ΧΡΟΝΙΑ ΛΗΣΜΟΝΗΜΕΝΑ ΑΜΦΙΛΟΧΙΑ (ΚΑΡΒΑΣΑΡΑΣ) 1829 – 1944