Ο μπρουκίτης (αγγλ. brookite) είναι ορυκτό οξείδιο του τιτανίου. Οφείλει το όνομά του στον Άγγλο κρυσταλλογράφο και ορυκτολόγο Χένρι Τζέιμς Μπρουκ (Henry James Brooke, 1771–1857).[1]

Μπρουκίτης
Γενικά
ΚατηγορίαΟξείδια
Χημικός τύποςTiO2
Ορυκτολογικά χαρακτηριστικά
Πυκνότητα4,1 gr/cm3
ΧρώμαΚαστανό, κιτρινοκάστανο, ερυθροκάστανο, σκούρο καστανό ως μέλαν
Σύστημα κρυστάλλωσηςΡομβικό
ΚρύσταλλοιΕπιμηκυσμένοι τραπεζοειδείς κατά {010}, πυραμιδοειδείς κατά {111} ή ψευδοεξαγωνικοί κατά {120} και {111}
ΥφήΣυμπαγής
ΔιδυμίαΚατά {120} μη επιβεβαιωμένη
Σκληρότητα5,5 - 6
ΣχισμόςΑσαφής κατά {120}
ΘραύσηΑτελώς κογχοειδής έως ακανόνιστη
ΛάμψηΜεταλλική έως αδαμάντινη
Γραμμή κόνεωςΛευκή, κιτρινόλευκη
ΠλεοχρωισμόςΑσθενέστατος κιτρινωπός, κοκκινωπός, πορτοκαλέρυθρος ως καστανός
ΔιαφάνειαΔιαφανής έως αδιαφανής (σκούρες παραλλαγές)

Εμφάνιση, παραγενέσεις

Επεξεργασία

Αποτελεί μία από τις 5 παραλλαγές υπό τις οποίες εμφανίζεται το οξείδιο του τιτανίου στη φύση (οι πλέον γνωστές από αυτές είναι το ρουτίλιο και ο ανατάσης, με τους οποίους εμφανίζει πολυμορφισμό (ίδια χημική σύσταση αλλά διαφορετικά συστήματα κρυστάλλωσης). Αποτελεί συνοδό ορυκτό σε αλπικές φλέβες γνευσίων και σχιστολίθων, σε ζώνες μεταμόρφωσης επαφής αλλά και σε υδροθερμικά φλεβίδια. Συχνά παρενεσπαρμένος.

Ορυκτά με τα οποία συνδέεται είναι ο ανατάσης, το ρουτίλιο, ο τιτανίτης, ο χαλαζίας, ο αιματίτης, ο χαλκοπυρίτης, ο ασβεστίτης, ο χλωρίτης, ο μοσχοβίτης και το ορθόκλαστο.

Είναι ευρέως διαδεδομένο ορυκτό, αλλά σε λίγες περιοχές εμφανίζει καλά αναπτυγμένους κρυστάλλους. Υπό αυτό το πρίσμα σημαντικές είναι οι εμφανίσεις του στο Μπιουτ (Butte) της Μοντάνα, στο "Magnet Cove" του Αρκάνσας και το Ellenville της Νέας Υόρκης των ΗΠΑ. Απαντάται επίσης στο Eicham της Αυστρίας, στην Ουαλλία, στα Ουράλια όρη (Ρωσία), στο St. Gotthard και άλλες περιοχές της Ελβετίας, στην περιοχή του Ιζέρ στη Γαλλία, στην Ιταλία, στη Βραζιλία (Minas Gerais), στη Γερμανία, στη Νορβηγία (πολλές περιοχές), στο Πακιστάν και στον Καναδά.

Στην Ελλάδα έχει ανευρεθεί στα μεταλλεία Λαυρίου (ορυχείο Πλάκας αριθ. 80).


Δείτε επίσης

Επεξεργασία

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία
  • James Dwight Dana, Manual of Mineralogy and Lithology, Containing the Elements of the Science of Minerals and Rocks, READ BOOKS, 2008, ISBN 1443742244
  • Frederick H. Pough, Roger Tory Peterson, Jeffrey (PHT) Scovil, A Field Guide to Rocks and Minerals, Houghton Mifflin Harcourt, 1988, ISBN 039591096X
  • Walter Schumann, R. Bradshaw, K. A. G. Mills, Handbook of Rocks, Minerals and Gemstones, Houghton Mifflin Harcourt, 1993, ISBN 0395511372

Σημειώσεις

Επεξεργασία
  1. Το όνομα αποδόθηκε το 1828, είναι εγκεκριμένο από την ΙΜΑ "pre-IMA", "grandfathered"