Βόλφγκανγκ Κέπεν

Γερμανός συγγραφέας

Ο Βόλφγκανγκ Άρθουρ Ράινχολντ Κέπεν (γερμανικά: Wolfgang Arthur Reinhold Koeppen, 23 Ιουνίου 190615 Μαρτίου 1996) ήταν Γερμανός μυθιστοριογράφος, ένας από τους γνωστότερους συγγραφείς στη μεταπολεμική Γερμανία.

Βόλφγκανγκ Κέπεν
Γέννηση23 Ιουνίου 1906
Γκράιφσβαλντ
Θάνατος15 Μαρτίου 1996
Μόναχο
Επάγγελμα/
ιδιότητες
συγγραφέας[1][2]
ΥπηκοότηταΓερμανία
Commons page Πολυμέσα σχετικά με τoν συγγραφέα

Βιογραφικά στοιχεία Επεξεργασία

Ο Κέπεν γεννήθηκε στο Γκράιφσβαλντ της Πομερανίας ως νόθος γιος της Μαρί Κέπεν, μιας ράφτρας που εργαζόταν και ως υποβολέας στο θέατρο της πόλης. Ο Βολφγκανγκ δεν είχε επαφή με τον πατέρα του, τον οφθαλμίατρο Ράινχολντ Χάλμπεν, που ποτέ δεν αναγνώρισε την πατρότητα. Ο Βολφγκανγκ έζησε πρώτα στο σπίτι της γιαγιάς του, αλλά μετά τον θάνατό της το 1908 μετακόμισε με τη μητέρα του στο σπίτι της αδελφής της στο Όρτελσμπουργκ της Ανατολικής Πρωσίας (το σημερινό Στίτνο της Πολωνίας). Ο Κέπεν επέστρεψε στο Γκράιφσβαλντ μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και εργάσθηκε εκεί για έναν έμπορο βιβλίων. Παρακολούθησε επίσης μαθήματα στο Πανεπιστήμιο του Γκράιφσβαλντ. Τέλος, το 1920, άφησε για πάντα τη γενέτειρά του και μετά από 23 χρόνια σε διάφορες πόλεις εγκαταστάθηκε στο Μόναχο το 1943 και έζησε εκεί το υπόλοιπο της ζωής του.[3] Κατά τη δεκαετία του 1950 ταξίδεψε πολύ και στο εξωτερικό, επισκεπτόμενος τις ΗΠΑ, τη Σοβιετική Ένωση, το Λονδίνο και τη Βαρσοβία.

Ο Κέπεν απεβίωσε σε ηλικία 89 ετών, 12 χρόνια μετά τη σύζυγό του, σε ένα γηροκομείο του Μονάχου.[4] Στη μνήμη του συγγραφέα και για τη φύλαξη του έργου του και του αρχείου του, ιδρύθηκε το έτος 2000, μετά από πρωτοβουλία των συγγραφέων Γκύντερ Γκρας και Πέτερ Ρίμκορφ, το ίδρυμα «Βόλφγκανγκ Κέπεν»[5] στο Γκράιφσβαλντ.

Το έργο του Επεξεργασία

Ο Κέπερν άρχισε να γράφει ως δημοσιογράφος. Το 1934 δημοσίευσε το πρώτο του μυθιστόρημα, ενώ βρισκόταν στην Ολλανδία. Το 1947 τού ζητήθηκε να γράψει τα απομνημονεύματα του φιλοτελιστή και επιζώντα του Ολοκαυτώματος Γιάκομπ Λίτνερ (Βουδαπέστη 1883 – Νέα Υόρκη 1950). Το βιβλίο που προέκυψε εκδόθηκε το 1948 χωρίς να αναφέρει το όνομα του Κέπεν. Ούτως ή άλλως, δεν πήγε καλά σε πωλήσεις. Το 1992 κυκλοφόρησε μία νέα έκδοση που αναγνώριζε τον Κέπεν ως συγγραφέα (υπήρχε ένα χειρόγραφο του Λίτνερ πάνω στο οποίο δούλεψε ο Κέπεν, το οποίο εκδόθηκε μόλις το 2000 στην αγγλική γλώσσα και το 2002 στη γερμανική).

Το 1951 ο Κέπεν εξέδωσε το μυθιστόρημά του Tauben im Gras (Περιστέρια στη χλόη), όπου χρησιμοποιεί μια τεχνική «ρεύματος σκέψεων» (περιγράφει τις σκέψεις του ήρωα όπως περνούν από το μυαλό του σε «πραγματικό χρόνο»). Ο κορυφαίος κριτικός της μεταπολεμικής Γερμανίας Μαρσέλ Ράιχ-Ρανίτσκι το θεωρεί σημαντικό έργο στην ιστορία της γερμανόφωνης λογοτεχνίας. Ακολούθησε το Θερμοκήπιο (Das Treibhaus, 1953) και η λεγόμενη «Τριλογία της αποτυχίας»[6] έκλεισε με το μυθιστόρημα Der Tod in Rom (Θάνατος στη Ρώμη), που εκδόθηκε το 1954.

Ο Γκότλιμπ Γιούντεγιαν, ένας χαρακτήρας στο Der Tod in Rom, είναι ένας πρώην στρατηγός των SS που καταδικάζεται σε θάνατο στη Δίκη της Νυρεμβέργης και δραπετεύει σε μια αραβική χώρα, της οποίας επιχειρεί να οργανώσει το στράτευμα. Ευρισκόμενος στη Ρώμη για την αγορά όπλων, συναντά τη σύζυγό του Εύα. Η αδελφή της Εύας είναι παντρεμένη με τον Pfaffrath, δήμαρχο στην ίδια μικρή πόλη όπου ο Γιούντεγιαν ήταν διοικητής στη ναζιστική Γερμανία. Το έργο εξερευνά θέματα όπως το Ολοκαύτωμα, η γερμανική ενοχή, η σύγκρουση των γενεών και την αποσιώπηση του παρελθόντος.[7]

Τιμητικές διακρίσεις Επεξεργασία

Από το 1962 μέχρι το 1987 ο Κέπεν τιμήθηκε με πολλά λογοτεχνικά βραβεία στη Δυτική Γερμανία, με σημαντικότερο ίσως το Βραβείο Γκέοργκ Μπίχνερ του 1962.

Εργογραφία Επεξεργασία

  • Eine unglückliche Liebe (1934)
  • Die Mauer schwankt (1935)
  • Jakob Littners Aufzeichnungen aus einem Erdloch (1948/1992)
  • Tauben im Gras (1951)
  • Das Treibhaus (1953)
  • Der Tod in Rom (1954)
  • Amerikafahrt (1959)
  • Jugend (1976)

Ελληνικές μεταφράσεις Επεξεργασία

  • Οι απόγονοι της Σαλαμίνας ή οι βαρύθυμοι Έλληνες, μετάφρ. Νίκη Αϊντενάιερ, εκδ. University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2009, 54 σελ., ISBN 978-960-12-1823-6
  • Περιστέρια στη χλόη (νουβέλα), μετάφρ.-επίμετρο Βασίλης Τσαλής, εκδ. «Κριτική», Αθήνα 2016, 320 σελ., ISBN 978-960-586-158-2

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 24  Ιουνίου 2015.
  2. The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/143535. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  3. Theodore Ziolkowski: «Why Greifswald?» World Literature Today, τόμος 81, νο. 3 (Μάιος-Ιούνιος 2007), σσ. 20-24.
  4. Abschnitt nach: Wolfgang Koeppen – Sein Leben Αρχειοθετήθηκε 2014-02-22 στο Wayback Machine., Seite der Wolfgang-Koeppen-Stiftung und Zeittafel zu Leben und Werk Αρχειοθετήθηκε 2014-02-22 στο Wayback Machine. vom Wolfgang-Koeppen-Archiv der Universität Greifswald.
  5. Ingo Schramm. «Wolfgang-Koeppen-Stiftung». Wolfgang-koeppen-stiftung.de. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2014. 
  6. Κ. Καλφόπουλος, Η Καθημερινή, 4 Φεβρουαρίου 2017, ένθετο «Ζωή», σελ. 4
  7. Schlant, Ernestine (1999). The Language of Silence: West German Literature and the Holocaust . Routledge. σελίδες 36–50. ISBN 978-0415922203. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία