Γεωγραφία της Υεμένης

Η Υεμένη είναι ασιατική χώρα που βρίσκεται στο νότιο άκρο της Αραβικής Χερσονήσου, ανάμεσα στο Ομάν και στη Σαουδική Αραβία. Κατέχει τη μία ακτή των στενών Μπαμπ ελ Μαντέμπ, που αποτελούν την έξοδο της Ερυθράς Θάλασσας στον Ινδικό Ωκεανό (δια του Κόλπου του Άντεν) και είναι ένα από τα πλέον πολυσύχναστα και στρατηγικά περάσματα πλοίων στον κόσμο. Η Υεμένη έχει έκταση 527.968 τετρ. χιλιόμετρα, μαζί με το νησάκι Περίμ στο νότιο άκρο της Ερυθράς Θάλασσας και τη νήσο Σοκότρα έξω από τον Κόλπο του Άντεν.

Τοπογραφία

Η Υεμένη καταλαμβάνει τη νότια πλευρά της Αραβικής τεκτονικής πλάκας.^[1]

Το ορεινό εσωτερικό της χώρας περιβάλλεται από στενές παράλιες πεδιάδες από τα δυτικά, τα νότια και τα ανατολικά, και από υπερυψωμένη έρημο προς τα βόρεια, κατά μήκος των συνόρων με τη Σαουδική Αραβία. Το Τιχαμά είναι η μακρόστενη, μήκους σχεδόν 419 χιλιομέτρων, ημιέρημη παραλιακή πεδιάδα που διατρέχει την αραβική ακτή της Ερυθράς Θάλασσας.

Τα βουνά του εσωτερικού της Υεμένης φθάνουν σε ύψη χιλιάδων μέτρων και είναι γεωλογικώς νεαρά, με απόκρημνες κορυφές. Στην Υεμένη βρίσκεται η ψηλότερη κορυφή όλης της Αραβικής Χερσονήσου, το Τζαμπάλ αν-Ναμπί Σουαΐμπ. Μπορούν να διακριθούν σε όρη του κεντρικού υψίπεδου και δυτικά όρη. Στα δυτικά όρη υπάρχουν κορυφές των 3.000 μέτρων, ενώ το έδαφος εκτός αυτών είναι σχετικώς εύφορο, με επαρκείς βροχοπτώσεις. Το κεντρικό υψίπεδο φθάνει τα 2.000 ως 3.200 μέτρα, λοφοσειρές και μερικές πολύ επιβλητικές κορυφές. Οι βροχοπτώσεις είναι λιγότερες και θερινές. Εξαιτίας του ορεινού χαρακτήρα της Υεμένης, οι κάτοικοι της χώρας παρέμειναν απομονωμένοι επί χιλιετίες, με το εξωτερικό εμπόριο να διεξάγεται μόνον όταν επιθυμούσαν να κατεβούν στα παράλια.

Οι ψηλές περιοχές του εσωτερικού έχουν ουάντι, δηλαδή κοιλάδες-ξεροπόταμους, που έχουν νερό μόνο μετά τις σπάνιες αλλά καταρρακτώδεις βροχές της ερήμου. Ολόκληρη η Υεμένη δεν έχει ούτε έναν ποταμό με συνεχή ροή νερού. Πιο αξιοσημείωτο είναι το ουάντι του Χαντραμάουτ στην ανατολική Υεμένη, τα ανώτερα μέρη του οποίου έχουν αλλουβιακά εδάφη, ενώ τα χαμηλότερα είναι γυμνά και σχεδόν ακατοίκητα. Τόσο το ανατολικό μέρος της χώρας, όσο και η έρημος στα βόρεια είναι πολύ θερμές και ξηρές περιοχές, με ελάχιστη βλάστηση.^[2]

Στα βορειοανατολικά η Υεμένη καταλαμβάνει μέρος του Ρουμπ αλ Χάλι, της αμμώδους αραβικής ερήμου, που αποτελεί τη μεγαλύτερη συνεχή έκταση άμμου στη Γη. Το κεντρικό υψιπεδο, αν και ξηρότερο από τα δυτικά, δέχεται αρκετές βροχοπτώσεις για τις καλλιέργειες των τοπικών φυτών. Η αποθήκευση νερού επιτρέπει την άρδευση και την παραγωγή σιταριού και κριθαριού, ενώ τα δυτικά όρη είναι γνωστά για την καλλιέργεια σόργου και καφεόδεντρου, ακόμα και λίγων τροπικών καρπών, όπως οι μπανάνες και τα μάνγκο.

Κλίμα

Οι θερμοκρασίες είναι γενικώς πολύ υψηλές στην Υεμένη, ιδιαίτερα στην παραλιακή ζώνη. Οι βροχοπτώσεις είναι περιορισμένες και ποικίλλουν ανάλογα με το υψόμετρο. Τα βουνά και τα υψίπεδα απολαμβάνουν ένα ήπιο καλοκαίρι με βροχές και μέση μέγιστη θερμοκρασία 21 °C. Οι χειμώνες είναι δροσεροί αλλά ξηροί, με θερμοκρασίες που μπορεί να πέσουν και κάτω από 0 °C. Το κλίμα στο υεμενικό Τιχαμά (δυτική παράλια ζώνη) είναι τροπικό, με θερμοκρασίες που φθάνουν τους 54 °C και σχετική υγρασία μέχρι 70%. Οι λίγες βροχές είναι καταρρακτώδεις και έρχονται σε ακανόνιστα χρονικά διαστήματα, με μέση ετήσια βροχόπτωση για όλη τη χώρα 130 mm. Στο Άντεν η μέση θερμοκρασία είναι 25 °C τον Ιανουάριο και 32 °C τον Ιούνιο, αλλά συχνά ξεπερνά τους 37 °C. Στις υψηλότερες περιοχές της νότιας Υεμένης η μέση ετήσια βροχόπτωση φθάνει τα 520 ως 760 mm και στα δυτικά όρη, ιδίως στο Ιμπ και στο Ta'izz, τα 1.000 mm. Η πρωτεύουσα Σαναά δέχεται περί τα 300 mm βροχής ανά έτος, αλλά στα βόρεια ή στα ανατολικά της χώρας δεν είναι ασυνήθιστο να μη βρέξει καθόλου επί πέντε ή περισσότερα χρόνια. Γενικώς η Υεμένη είναι ξηρότερη στα ανατολικά και υγρότερη στα δυτικά.

Αριθμητικά και άλλα δεδομένα

Έκταση:
Ολική: 527.968 km² (πεντηκοστή μεγαλύτερη στον κόσμο)
Εσωτερικά ύδατα: 0 km²

Συγκριτική έκταση: Τετραπλάσια της εκτάσεως της Ελλάδας. Στην Ευρώπη θα ήταν 4η, μετά τη Ρωσία, την ηπειρωτική Γαλλία και την Ουκρανία. Είναι μικρότερη από τη Μαδαγασκάρη και λίγο μεγαλύτερη από την Ταϊλάνδη.

Χερσαία σύνορα:
Ολικό μήκος: 1.746 km
Συνορεύουσες χώρες και μήκος συνόρων: Ομάν 288 km, Σαουδική Αραβία 1.458 km

Μήκος ακτογραμμής: 1.906 km

Χωρικά ύδατα: 12 ναυτικά μίλια (22,2 km)

Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη: 200 ναυτικά μίλια (370 km) ή ως το τέλος της ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας

Ακραία σημεία:
Χαμηλότερο σημείο: Αραβική Θάλασσα, 0 m
Υψηλότερο σημείο: Τζαμπάλ αν-Ναμπί Σουαΐμπ, 3.667 m

Βορειότερο σημείο: 19°00΄ Β, 52°00΄00΄΄Α (τριεθνές σημείο με το Ομάν και τη Σαουδική Αραβία)
Ανατολικότερο σημείο: 12°33΄ Β, 54°32΄06΄΄ Α (ανατολικό άκρο της νήσου Σοκότρα)
Νοτιότερο σημείο: 12°06΄29΄΄ Β, 53°18΄13΄΄ Α (νησίδα Νταρσά του αρχιπελάγους της Σοκότρα)
Δυτικότερο σημείο: 15°32΄19΄΄ Β, 41°48΄54΄΄ Α (νησίδα Αταΐρ στην Ερυθρά Θάλασσα)

Χρήσεις γης:
Αρόσιμη γη: 2,91%
Μόνιμες καλλιέργειες: 0,6%
Δασικές εκτάσεις και βοσκότοποι: 19.550 km² (4%)^[2]

Αρδευόμενη έκταση: 6.801 km²

Φυσικοί πόροι

Οι κυριότεροι φυσικοί πόροι της Υεμένης είναι το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, καθώς και αγροτικά προϊόντα από τη δυτική περιοχή. Επίσης, αλιεύονται ψάρια και θαλασσινά. Ο υπόλοιπος ορυκτός πλούτος περιλαμβάνει ορυκτό αλάτι, μάρμαρο και μικρές ποσότητες γαιάνθρακα, χρυσού, μολύβδου, νικελίου και χαλκού.^[2].

Περιβαλλοντικά προβλήματα

Η Υεμένη πλήττεται από αμμοθύελλες, που προκαλούν διάβρωση του εδάφους και ζημιές σε καλλιέργειες. Υπάρχει πολύ λίγο γλυκό νερό. Η ερημοποίηση και η υπερβόσκηση αποτελούν επίσης προβλήματα.^[2]

Αμφισβητούμενα εδάφη

Μια μακρόχρονη διαφορά μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας και της Υεμένης επιλύθηκε τον Ιούνιο του 2000 με την υπογραφή της Συνθήκης της Τζέντα. Σε αυτήν αναφέρονται γεωγραφικές συντεταγμένες σχετικές με την οριοθέτηση τόσο των χερσαίων, όσο και των θαλάσσιων συνόρων. Επιπλέον οι τριβές μεταξύ των δύο χωρών για την ασφάλεια των συνόρων τακτοποιήθηκαν με τη διενέργεια κοινών περιπολιών στα σύνορα.

Μετά από χρόνια διαφορών μεταξύ της Υεμένης και της Ερυθραίας σχετικά με την κυριαρχία των Νήσων Χανίς και με αλιευτικά δικαιώματα στην Ερυθρά Θάλασσα, μία διεθνής επιτροπή διαιτησίας το 1999 επεδίκασε την κυριαρχία των Χανίς στην Υεμένη. Οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών ωστόσο παραμένουν τεταμένες και η Υεμένη συνεχίζει να διαμαρτύρεται για την αλιεία από την Ερυθραία στην επίμαχη περιοχή.^[2]

Παραπομπές

↑ Hadden, R.L. (2012): The Geology of Yemen: An Annotated Bibliography of Yemen’s Geology, Geography, and Earth Science, Army Geospatial Center και U.S. Army Corps of Engineers, Alexandria, VA, 2012
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 «Yemen country profile», Library of Congress Federal Research Division, Δεκέμβριος 2006

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Geography of Yemen στο Wikimedia Commons

[1] Hadden, R.L. (2012): The Geology of Yemen: An Annotated Bibliography of Yemen’s Geology, Geography, and Earth Science, Army Geospatial Center και U.S. Army Corps of Engineers, Alexandria, VA, 2012

[cp-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 «Yemen country profile», Library of Congress Federal Research Division, Δεκέμβριος 2006

[1]

[2]