Γεώργιος Κανδηλάπτης
Ο Γεώργιος Θ. Κανδηλάπτης (λογοτεχνικό ψευδώνυμο: Κάνις, Γκιουμούσχανε, 1881 - Αλεξανδρούπολη, 19 Μαΐου 1971[3]) ήταν Έλληνας λόγιος, δημοσιογράφος και εκπαιδευτικός. Υπήρξε δάσκαλος επί 44 χρόνια πρώτα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και έπειτα στην Ελλάδα καθώς και πολυγραφότατος συγγραφέας μελετών ιστορικού, λαογραφικού, λογοτεχνικού και κοινωνιολογικού περιεχομένου. Κύριο αντικείμενο του έργου του υπήρξε η περιοχή του Πόντου.
| Γεώργιος Κανδηλάπτης | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Γεώργιος Κανδηλάπτης (Ελληνικά) |
| Γέννηση | 23 Οκτωβρίου 1881 Γκιουμούσχανε |
| Θάνατος | 19 Μαΐου 1971[1] Αλεξανδρούπολη |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα[2] |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | νέα ελληνική γλώσσα[2] |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | εκπαιδευτικός συγγραφέας δημοσιογράφος |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Βραβεύσεις | Χρυσός Σταυρός του Τάγματος του Φοίνικα |
Βιογραφία Επεξεργασία
Ο Κανδηλάπτης γεννήθηκε στις 23 Οκτωβρίου του 1881 στην πόλη Γκιουμούσχανε της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και ήταν το νεότερο από τα τέσσερα παιδιά του Θεόδωρου και της Κυπαρισσίας ή Παρέσας Κανδηλάπτη[4]. Το 1899 μετά την αποφοίτησή του από την Γ΄ τάξη του σχολαρχείου του Φροντιστηρίου Αργυρούπολης ακολούθησε σταδιοδρομία εκπαιδευτικού διδάσκοντας από το 1899 μέχρι το 1914 σε χωριά της επαρχίας Χαλδίας, στο Ερζιγγιάν (τουρκ: Erzincan) αλλά και - στη γενέτειρά του - Αργυρούπολη[5]. Το 1914, στα πλαίσια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου καλείται να καταταγεί στον οθωμανικό στρατό, κηρύττεται όμως φυγόστρατος και το διάστημα 1920-1922 εξορίζεται πρώτα στο Ερζερούμ και έπειτα στο Ερζιγγιάν[6].
Αργότερα υπήρξε μέλος της επιτροπής ανταλλαγής πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και το καλοκαίρι του 1924 αποχώρησε από την γενέτειρά του και κατέφυγε στην Ελλάδα όπου εγκαταστάθηκε οικογενειακώς στην Αλεξανδρούπολη[7], μεταφέροντας μαζί του σημαντικά ιστορικά κειμήλια της ιστορίας του Πόντου που συγκέντρωνε από το 1916 (χρυσόβουλα αυτοκρατόρων της Τραπεζούντας, τα οστά του Αλεξίου Δ' Κομνηνού, χειρόγραφα βιβλιοθηκών κλπ) διασώζοντάς τα από την καταστροφή[6].
Στην Ελλάδα συνέχισε την εκπαιδευτική του δραστηριότητα διδάσκοντας σε δημοτικά σχολεία διαφόρων περιοχών του νομού Έβρου (Αλεξανδρούπολη, Αισύμη, Σουφλί κλπ) μέχρι και τη συνταξιοδότησή του το 1951[8]. Απεβίωσε μετά από σύντομη ασθένεια στις 19 Μαΐου του 1971 στην Αλεξανδρούπολη[9].
Οικογενειακή κατάσταση Επεξεργασία
Ο Κανδηλάπτης ήταν παντρεμένος από το 1908 με την Αγγελική Λουκά μαζί με την οποία απέκτησε επτά παιδιά (τέσσερα αγόρια και τρία κορίτσια)[10]. Ένα από τα παιδιά του ήταν ο πεσόντας κατά τον ελληνοϊταλικό πόλεμο, ανθυπολοχαγός ΠΖ Θεόδωρος Κανδηλάπτης, του οποίου το όνομα φέρει στρατόπεδο της Αλεξανδρούπολης[11].
Διακρίσεις Επεξεργασία
Στις 29 Ιουνίου του 1966, το ελληνικό κράτος τίμησε την προσφορά του Κανδηλάπτη στα γράμματα, απονέμοντάς του σε ειδική τελετή που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος του Φοίνικα[12].
Συγγραφικό έργο Επεξεργασία
Εκτός από εκπαιδευτικός, ο Κανδηλάπτης διετέλεσε από νεαρή ηλικία δημοσιογράφος και αρθρογράφος, συνεργαζόμενος με εφημερίδες και περιοδικά όπως ο Φάρος της Ανατολής (Τραπεζούντα), ο Κόσμος της Οδησσού, ο Αργοναύτης του Μπατούμι, ο Παιδικός Κόσμος κλπ[6]. Η δραστηριότητά του συνεχίστηκε και μετά την εγκατάστασή του στην Ελλάδα, δημοσιεύοντας μέχρι το 1969 περίπου 400 δοκίμια, άρθρα και μελέτες και λογοτεχνικά σε περιοδικά και εφημερίδες της Αθήνας, της Μακεδονίας και της Θράκης[13]. Παράλληλα μέχρι το 1971 (έτος θανάτου του) είχαν εκδοθεί δώδεκα[14][15] βιβλία του, ενώ μέρος του, μεγάλου σε όγκο, ανέκδοτου έργου του εκδόθηκε μετά το 2001[16].
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ utopia
.duth .gr /~mvergeti /data /%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CF%83%CE%B9%CE%B5%CF%85%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%BF%20%CE%88%CF%81%CE%B3%CE%BF%20%CF%83%CE%B5%20pdf /%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1 /2002%2C2014%20%CE%A7%CF%81%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%B9%CE%BF%20%CE%BA%CE%B1%CE%B9%20%CE%95%CF%81%CE%B3%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AF%CE%B1%20%CE%93%CE%B5%CF%89%CF%81%CE%B3%CE%AF%CE%BF%CF%85%20%CE%98 .%20%CE%9A%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CE%B7%CE%BB%CE%AC%CF%80%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%9A%CE%AC%CE%BD%CE%B5%CF%89%CF%82 .pdf. - ↑ 2,0 2,1 «Identifiants et Référentiels». (Γαλλικά) IdRef. Agence bibliographique de l'enseignement supérieur. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2020.
- ↑ Βεργέτη Κ., Μαρία (2002). Χρονολόγιο και εργογραφία Γεωργίου Θ. Κανδηλάπτου - Κάνεως, ενός μαχόμενου δημοσιογράφου των δύο περασμένων αιώνων (PDF). Εκδοτικός Οίκος αδελφών Κυριακίδη α.ε. σελ. 80. ISBN 9603436690.
- ↑ Βεργέτη, Μαρία Κ. (2002). Η ζωή μου ήτοι αυτοβιογραφία του εξ Αργυροπόλεως του Πόντου Γεωργίου Θ. Κανδηλάπτου-Κάνεως: Χρονολόγιο και εργογραφία. Θεσσαλονίκη: Εκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη. σελ. 19. ISBN 960-343-666-6.
- ↑ Βεργέτη, Μαρία Κ. (2005). Ταρατόρη, Ελένη, επιμ. Προσωπικότητες της Παιδείας στο χώρο της Θράκης: η ζωή και το έργο του Γεωργίου Θ. Κανδηλάπτου-Κάνεως. Πρακτικά συνεδρίου (PDF). Θεσσαλονίκη: Εκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη. σελ. 19. ISBN 960-343-812-X. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 31 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2016.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Βεργέτη (2005). σελ. 20.
- ↑ Βεργέτη (2002). σελ. 53-54.
- ↑ Βεργέτη (2002). σελ. 17, 56.
- ↑ Βεργέτη (2002). σελ. 81.
- ↑ Βεργέτη (2002). σελ. 28.
- ↑ Βεργέτη (2002). σελ. 63-64.
- ↑ Βεργέτη (2002). σελ. 80.
- ↑ Βεργέτη (2002). σελ. 98.
- ↑ Βεργέτη (2002). σελ. 95.
- ↑ Το πρώτο εκδοθέν βιβλίο του ήταν το Ξυνωρίς που περιλάμβανε δύο βιογραφίες (του εκπαιδευτικού Γεωργίου Παπαδόπουλου Κυριακίδη και του μητροπολίτη Χαλδίας Γερβάσιου Σουμελίδη) και μια μελέτη για την οικογένεια των Σαρασίτη (βλ. Βεργέτη, 2002, σελ. 30-31).
- ↑ Βεργέτη (2005). σελ. 30-41.