Γκιγιέν
Η Γκιγιέν (γαλλικά: Guyenne, οξιτανικά: Guiana) ήταν μια παλιά επαρχία της νοτιοδυτικής Γαλλίας. Τα όριά της γνώρισαν μεγάλες μεταβολές κατά τη διάρκεια της ιστορίας σε μέρη των εδαφών των γαλλικών περιοχών Νέα Ακουιτανία και Οξιτανία.
| Γκιγιέν | |||||
| |||||
|---|---|---|---|---|---|
 Η επαρχία Γκιγιέν στα σύνορα του 18ου αιώνα και οι σημερινές κοινότητες και νομοί
| |||||
| Πρωτεύουσα | Μπορντώ | ||||
| Γλώσσες | Γαλλικά, Οξιτανικά, Γασκωνικά, Λιμουζέν, Λανγκεντοκιανά | ||||
| Πολίτευμα | Επαρχία του βασιλείου της Γαλλίας | ||||
| Ιστορία | |||||
| - | Ίδρυση | ||||
| - | Κατάλυση | ||||
| Σήμερα | Νομοί Ζιρόντ, Λοτ-ε-Γκαρόν, Δορδόνη, Λοτ, Αβερόν και το κύριο τμήμα του Ταρν-ε-Γκαρόν στις περιοχές Νέα Ακουιτανία και Οξιατανία | ||||
Έχοντας τον τίτλο του δουκάτου, η Γκιγιέν είχε πρωτεύουσα το Μπορντώ. Το όνομά της εμφανίστηκε στον 13ο αιώνα, αντικαθιστώντας τον όρο «Ακουιτανία». Ουσιαστικά ήταν το παλιό δουκάτο της Ακουιτανίας που η έκτασή του μειώθηκε και έγινε κτήση των βασιλέων της Αγγλίας μετά τη συνθήκη των Παρισίων (1259).[1]
Κατά τη διάρκεια του παλαιού καθεστώτος, η Γκιγιέν ήταν μια από τις μεγαλύτερες επαρχίες στη Γαλλία και περιελάμβανε διάφορες μικρότερες περιοχές και επαρχίες όπως τις Μπορντελαί, Περιγκόρ, Αζαναί, Κερσί, Λιμουζέν, Σαιντόνζ, Ανγκουμουά και Ρουέργκ.
Η Γκιγιέν ήταν στενά συνδεδεμένη με τη Γασκώνη, η οποία θεωρούνταν τμήμα της Γκιγιέν, και συχνά μοιράστηκαν την ίδια κυβέρνηση.
Όπως όλες οι γαλλικές επαρχίες, η Γκιγιέν καταργήθηκε το 1790 με τη δημιουργία των γαλλικών νομών.
Ετυμολογία Επεξεργασία
Το όνομα Γκιγιέν (Guyenne) προέρχεται από το Aguyenne, μια φωνητική εξέλιξη του όρου Ακουιτανία (Aquitania).[2]
Η ονομασία Γκιγιέν αναφέρεται για πρώτη φορά το 1259.[3] Κατά τον 12ο και 13ο αιώνα Γκιγιέν ήταν το κοινό όνομα της επαρχίας στα γαλλικά και είχε αντικαταστήσει τον όρο Ακουιτανία, που θεωρούνταν αρχαϊκός και ακαδημαϊκός.
Αυτή η πρώην επαρχία της νοτιοδυτικής Γαλλίας είχε πρωτεύουσα το Μπορντώ και βρίσκονταν στα βορειοανατολικά της Γασκώνης. Στη συνέχεια ο όρος χαρακτήριζε όλες τις γαλλικές κτήσεις του βασιλιά της Αγγλίας μετά τη συνθήκη των Παρισίων (1259).
Ιστορία Επεξεργασία
Τον 12ο αιώνα σχημάτιζε, μαζί με τη Γασκώνη, το δουκάτο της Ακουιτανίας, το οποίο πέρασε υπό την κυριαρχία των βασιλέων της Αγγλίας το 1152 μετά τον γάμο της Ελεονώρας της Ακουιτανίας με τον Ερρίκο Β' Πλανταγενέτη, κόμη του Ανζού και αργότερα βασιλιά της Αγγλίας (1154). Τον 13ο αιώνα, μέσω των κατακτήσεων των βασιλέων της Γαλλίας Φιλίππου Β' της Γαλλίας, Λουδοβίκου Η' και Λουδοβίκου Θ', περιορίστηκε στα στενότερα όρια που καθόρισε η συνθήκη των Παρισίων (1259).
Αυτή την περίοδο η περιοχή έλαβε το όνομα Γκιγιένη. Υπό αγγλική κατοχή από το 1188 έως το 1453, έγινε το σκηνικό του πολέμου της Γκιγιέν (1294-1297) οπότε ο Φίλιππος Γ' της Γαλλίας παραχώρησε επί πλέον εδάφη στον Εδουάρδο Α΄ της Αγγλίας το 1279. Ακόμη ενωμένη με τη Γασκώνη, σχημάτιζε ένα δουκάτο που επεκτείνονταν από τη Σαράντ έως τα Πυρηναία.
Η Γκιγιέν υπήρξε το βασικό ορμητήριο των Άγγλων στις εχθροπραξίες τους κατά τη διάρκεια του Εκατονταετούς πολέμου, ιδιαίτερα την εποχή του Μαύρου Πρίγκιπα Εδουάρδου (1355-1370).
Με τη συνθήκη του Μπρετινί (1360), ο βασιλιάς Εδουάρδος Γ΄ της Αγγλίας απέκτησε την πλήρη κυριαρχία του δουκάτου της Γκιγιένης, μαζί με τις επαρχίες Ωνί, Σαιντόνζ, Ανγκουμουά και Πουατού. Οι νίκες του Μπερτράν ντυ Γκεκλέν και του Γκαστόν Γ΄ κόμη της Φουά αποκατέστησαν το δουκάτο σύντομα στα όρια του 13ου αιώνα. Το 1451 κατακτήθηκε από τους Γάλλους και τελικά ενώθηκε με το Γαλλικό στέμμα από τον Κάρολο Ζ'.
Το 1469, ο Λουδοβίκος ΙΑ΄ της Γαλλίας το παραχώρησε ως πηγή εισοδήματος στον αδελφό του Κάρολο της Γαλλίας, μετά τον θάνατο του οποίου το 1472, περιήλθε οριστικά στη βασιλική κυριαρχία.
Στη συνέχεια η Γκιγιέν δημιούργησε μια κυβέρνηση ('gouvernement général') η οποία από τον 17ο αιώνα και μετά ήταν ενωμένη με την Γασκώνη. Η κυβέρνηση Γκιγιέν και Γασκώνης (Guienne et Gascogne), με πρωτεύουσα το Μπορντώ, διήρκεσε μέχρι το τέλος του παλαιού καθεστώτος (1792).
Το 1790, κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης, οι νομοί που σχηματίστηκαν από τη Γκιγιέν ήταν αυτοί της Ζιρόντ, Λοτ-ε-Γκαρόν, Δορδόνη, Λοτ, Αβερόν και το κύριο τμήμα του Ταρν-ε-Γκαρόν.[4]
Γλώσσα Επεξεργασία
Στην περιοχή η κυρίαρχη γλώσσα ήταν τα οξιτανικά και διάλεκτοι αυτών, κυρίως τα γασκωνικά, τα λιμουζέν και τα λανγκεντοκιανά.
Πνευματική ζωή Επεξεργασία
Η πνευματική και καλλιτεχνική αναγέννηση άνθισε στις πόλεις, δημιουργήθηκαν κέντρα τυπογραφίας και ιδρύματα, όπως το «Κολλέγιο της Γκιγιέν» που ιδρύθηκε το 1533 και όπου φοίτησε και ο Μισέλ ντε Μονταίν, που ευνόησαν τη διάδοση του Λουθηρανισμού.
Κατά τη διάρκεια των Θρησκευτικών πολέμων η περιοχή υπέστη πολλές δοκιμασίες, ως μία από τις κύριες εστίες των οπαδών της Μεταρρύθμισης. Εξασθένησε από την εξέγερση της Σφενδόνης και από την ανάκληση του διατάγματος της Νάντης και επανήλθε στην ευημερία κατά τον 18ο αιώνα, κυρίως χάρη στο εμπορικό επιμελητήριο του Μπορντώ.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Πάπυρος Λαρούς, τομ. 18, σελ. 273
- ↑ Xavier de Planhol, An Historical Geography of France (Cambridge, 1994), p. 168.
- ↑ Xavier Beltour, L'histoire oubliée de l'Aquitaine, éd. Princi Negre 1995, p. 74 : « Optant pour la paix, Henri [III d'Angleterre] signe avec le roi de France, Louis IX le traité de Paris (1259) selon lequel il devient vassal des Français pour l'Aquitaine, appelée simultanément depuis ce traité la Guyenne (altération du nom). »
- ↑ . «Britannica/Guienne».