Γλυκοπηγή Σερρών

Εγκαταλειμμένος οικισμός της Ελλάδας

Συντεταγμένες: 40°59′25.80″N 23°47′13.70″E / 40.9905000°N 23.7871389°E / 40.9905000; 23.7871389

Η Γλυκοπηγή, αρχικά γνωστή ως Μεζράς, είναι πρώην οικισμός στον σημερινό Δήμο Νέας Ζίχνης της Περιφερειακής Ενότητας Σερρών της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Βρισκόταν σε απόσταση περίπου 1 χλμ. νότια-νοτιοανατολικά από το χωριό Θολός Σερρών. Διοικητικά, αποτέλεσε μετεξέλιξη του εγκαταλελειμμένου οικισμού Μεζράς Σερρών, απ' όπου προήλθε και η αρχική ονομασία της. Το 1961 καταργήθηκε και προσαρτήθηκε στη Νέα Πέτρα Σερρών.

Γλυκοπηγή
Γλυκοπηγή is located in Greece
Γλυκοπηγή
Γλυκοπηγή
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΚεντρικής Μακεδονίας
Περιφερειακή ΕνότηταΣερρών
ΔήμοςΝέας Ζίχνης
Δημοτική ΕνότηταΝέας Ζίχνης
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΜακεδονίας
ΝομόςΣερρών
Υψόμετρο75 μέτρα
Πληθυσμός
Πραγματικός234
Έτος απογραφής1951
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασίαΜεζράς

Ο προσφυγικός οικισμός της Γλυκοπηγής δημιουργήθηκε μετά το τέλος του ελληνοτουρκικού πολέμου του 1919-1922 και την ανταλλαγή πληθυσμών του 1923. Όταν άρχισαν να καταφθάνουν στην Ελλάδα τα πρώτα κύματα προσφύγων, κύριο μέλημα ήταν η προώθησή τους οπουδήποτε υπήρχε ή μπορούσε να εξευρεθεί δυνατότητα διαμονής, έστω και για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Είναι αρκετές οι περιπτώσεις στη Μακεδονία, όπου οι υπηρεσίες εποικισμού προώθησαν πρόσφυγες προς εγκατάσταση σε εγκαταλελειμμένους οικισμούς, όπως πρώην οικισμούς με μουσουλμανικό, σλαβόφωνο κ.ά. πληθυσμό, που είχαν εκκενωθεί μετά από πολέμους ή λόγω της ανταλλαγής πληθυσμών.[1][2] Σύμφωνα με στοιχεία της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων, τουλάχιστον 60 οικογένειες προσφύγων προωθήθηκαν προς το εγκαταλελειμμένο Μεζράς, έναν παλιό οικισμό της οθωμανικής περιόδου, που βρισκόταν κοντά στις όχθες της τότε λίμνης Αχινού, 6 χλμ. νότια-νοτιοανατολικά από τον Θολό.[3][4]

Εξαιτίας της έλλειψης ευνοϊκών συνθηκών διαβίωσης, δεδομένου ότι το Μεζράς ήταν κατεστραμμένο ήδη πολλά χρόνια πριν, ο προσφυγικός οικισμός δημιουργήθηκε περίπου 4 χλμ. πιο βόρεια, δίπλα στο χωριό Θολός. Έως το 1925, ο συνολικός αριθμός των ανεγερθέντων οικημάτων έφτανε τα 51.[5] Ο οικισμός προσαρτήθηκε, αρχικά, στην κοινότητα Πόρνας (Γάζωρος) της Υποδιοίκησης Ζίχνης του νομού Σερρών, ενώ το 1927 μετονομάστηκε σε Γλυκοπηγή.[6][7] Μεταξύ της Γλυκοπηγής και του Θολού, εγκαταστάθηκαν, την ίδια περίοδο, όσοι πρόσφυγες είχαν προωθηθεί προς τον εγκαταλελειμμένο οικισμό Τσάνος, δημιουργώντας τον οικισμό της Νέας Πέτρας.

Το 1932 η Γλυκοπηγή αποσπάστηκε από την προηγούμενη κοινότητα και προσαρτήθηκε στη νεοσυσταθείσα κοινότητα Νέας Πέτρας.[8] Έχοντας ήδη συμπτυχθεί με την Νέα Πέτρα, κατά την ελληνική απογραφή του 1961 καταργήθηκε και ενσωματώθηκε στον οικισμό της Νέας Πέτρας.[9][10]

Πληθυσμός

Επεξεργασία
Απογραφή Πληθυσμός Αναφ.
Άντρες Γυναίκες Σύνολο
1928 - - - [11]
1940 120 108 228 [12]
1951 234 [13]
 
Η θέση του πρώην οικισμού Γλυκοπηγή.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Αραμπατζή, Χριστίνα (2008). «Β. Διαμόρφωση προσφυγικών οικισμών - χωροθέτηση προβλήματα συγκρότησης». Προσφυγικοί οικισμοί στη Χαλκιδική κατά το πρώτο μισό του 20ου αιώνα (διδακτορική διατριβή). Θεσσαλονίκη: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Φιλοσοφική Σχολή. Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας. σελ. 98. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουλίου 2024. 
  2. Γραφάκου, Μαριάννα (2016). Η αστική αποκατάσταση των προσφύγων από την Κιουτάχεια: πρόνοια, εκπαίδευση, συσσωμάτωση στο πλαίσιο του νεοελληνικού κράτους. Η περίπτωση της Φλώρινας (μεταπτυχιακή εργασία). Φλώρινα: Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Παιδαγωγική Σχολή Φλώρινας. Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης. σελ. 42. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουλίου 2024. 
  3. Ονομαστικόν Ευρετήριον Αγροτών Προσφύγων - Τόμος 1ος. Αθήνα: Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων. 1928. σελ. ΧΧIX. Αύξων αριθ. υπεύθ. δηλώσεων 103661 - 103760: Νέα Πέτρα (πρ. Τσιάνος) 
  4. Εποικιστικός Χάρτης Μακεδονίας (κλίμακα 1:400.000). Σχεδιαστής: Μ. Μηλιαρέσης, Χαράκτης: Λ. Αρχοντόπουλος. Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων - Γενική Διεύθυνση Εποικισμού Μακεδονίας - Τμήμα Στατιστικής, Γραφικαί Τέχναι Ασπιώτη-ΕΛΚΑ Α.Ε., Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (United Nations Library & Archives). 1928. 
  5. Εποικιστικός χάρτης περιφέρειας Σερρών. Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων - Γενική Διεύθυνση Εποικισμού Μακεδονίας - Τμήμα Τεχνικόν, Γραφείο Στατιστικής, Γενικά Αρχεία του Κράτους - Κεντρική Υπηρεσία. 1925. 
  6. Φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ) 7Α΄/14-1-1927. Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο. σελ. 46. 
  7. «Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών - Μεζράς (Σερρών)». Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ). Ανακτήθηκε στις 21 Ιουλίου 2024. 
  8. Φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ) 170Α΄/23-5-1932. Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο. σελ. 1125. 
  9. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος (1962). Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961 - Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας και οικισμούς. Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο. σελ. 163. 
  10. «Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών - Κ. Νέας Πέτρας (Σερρών)». Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ). Ανακτήθηκε στις 21 Ιουλίου 2024. 
  11. Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας - Διεύθυνση Στατιστικής (1935). Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928 - Πραγματικός πληθυσμός (PDF). Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο. σελ. 324. 
  12. Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας - Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος (1950). Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940 - Πραγματικός πληθυσμός (PDF). Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο. σελ. 355. 
  13. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος (1955). Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951 - Πραγματικός πληθυσμός (PDF). Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο. σελ. 169.