Η Τσατισγκάρχι (Ντεβανάγκαρι: छत्तीसगढ़ी) είναι μια γλώσσα που ομιλείται στη ινδική πολιτεία Τσατίσγκαρ, από 24 εκατομμύρια ανθρώπους.[2] Είναι Ανατολική γλώσσα Χίντι με έντονες λεξιλογικές και γλωσσικές επιρροές από τις γλώσσες Μούντα και τη Δραβιδική γλώσσα.[3] Η γλώσσα είναι επίσης γνωστή ως Ντακσίν Κοσάλι και Κοσάλι καθώς στην αρχαιότητα το Τσατίσγκαρ βρισκόταν στην περιοχή Ντακσίνα Κοσάλα της αρχαίας Ινδίας. Τα Τσατισγκάρι είναι γνωστά με το όνομα Χαλτάχι στους γύρω λόφους και με το όνομα Λάρια σε ομιλητές σε γειτονικές περιοχές της Οντίσα έως το Τσατίσγκαρ.[4][5] Οι ομιλητές είναι συγκεντρωμένοι στην ινδική πολιτεία Τσατίσγκαρ και σε παρακείμενες περιοχές των Μάντια Πραντές, Οντίσα και Τζαρκάντ. Τα πολιτιστικά και πολιτικά κινήματα της γλώσσας, με προέλευση από τη δεκαετία του 1920, επιβεβαίωσαν τη γλωσσική και πολιτισμική ταυτότητα της γλώσσας και επιδίωξε μεγαλύτερη αυτονομία εντός της Ινδίας. Στις 1 Νοεμβρίου 2000, 16 επαρχίες στην πολιτεία Μάντια Πραντές έγιναν η νέα πολιτεία Τσατίσγκαρ.

Γλώσσα Τσατισγκάρι
ΠεριοχήΤσατίσγκαρ, Μάντια Πραντές, Τζαρκάντ, Οντίσα, Μαχαράστρα, Άντρα Πραντές
Φυσικοί ομιλητές17.983.456
Σύστημα γραφήςδεβαναγαρικό αλφάβητο
ISO 639-1
ISO 639-2
ISO 639-3hne
Linguasphere59-AAF-ta
Glottologchha1249[1]

Ταξινόμηση Επεξεργασία

Τα Τσατισγκάρι συνδέονται στενότερα με άλλες γλώσσες Κοσάλι, γνωστές ως Μπαγκέλι και Αουάντι (Αβάντι), και αυτές οι γλώσσες κατατάσσονται στην Ανατολική Κεντρική Ζώνη των ινδοάριων γλωσσών ή στην γλωσσική ομάδα Κοσάλι, ινδική υποκατηγορία της ινδοευρωπαϊκής γλωσσικές οικογένειας.

Η ακριβής σχέση της με τα Χίντι είναι περίπλοκη και όπως και με άλλα μέλη του διαλεκτικού συνεχούς της Ινδουστανικής. Η ιδιότητά της ως διάλεκτος ή ξεχωριστή γλώσσα είναι σε κάποιο βαθμό με βάση τη κρίση ενός ατόμου. Σύμφωνα με την ινδική κυβέρνηση, η Τσατισγκάρι είναι μια ανατολική διάλεκτος της Χίντι, αλλά κατατάσσεται ως ξεχωριστή γλώσσα στον Εθνολόγο.

Τα Τσατισγκάρι έχουν πέντε διαφορετικές κύριες διαλέκτους με βάση τη γεωγραφική διαίρεση:

  1. Κέντρι (Κεντρικά) Τσατισγκάρι
    Αυτή είναι η καθαρότερη μορφή της γλώσσας, η οποία μιλιέται στο μεγαλύτερο μέρος της λεκάνης Μαχανάντι. Η Κέντρι Τσατισγκάρι δεν επηρεάζεται από άλλες γλώσσες εκτός από την Χίντι. Ομιλείται κυρίως στις επαρχίες Μπιλασπούρ, Ντουργκ, Μπεμετάρα, Ραϊπούρ, Ρατζναντγκαόν, Νταμτάρι και Κανκέρ του Τσατίσγκαρ.
  2. Ούττι (Ανατολικά) Τσατισγκάρι
    Τα Ούττι Τσατισγκάρι, επίσης γνωστά ως Λάρια, ομιλούνται ως επί το πλείστον στις επαρχίες Ραϊγκάρ, Μαχασαμούντ, Γκαριαμπάντ και Ραϊπούρ του Τσατίσγκαρ.
  3. Μπουντάτι / Χαλτάχι (Δυτικά) Τσατισγκάρι
    Η επιρροή από τα Μαράθι είναι εμφανής σε αυτή τη διάλεκτο. Ομιλείται κυρίως στην επαρχία Μπαλαγκάτ στο Μαντία Πραντές και τις επαρχίες Καμπιρντάμ και Μπεμετάρα στο Τσατίσγκαρ.
  4. Μπαντάρ (Βόρεια) Τσατισγκάρι
    Επίσης γνωστή ως Τσατισγκαρικά Σαργκουτζία, που ομιλείται κυρίως στις επαρχίες Κορία, Σουρατζπούρ, Σαργκούτζα, Τζασπούρ και Μπαλραμπούρ του Τσατίσγκαρ.
  5. Ρακσαχούν (Νότια) Τσατισγκάρι
    Ομιλείται κυρίως στην περιοχή Νταντκαράνγια (Μπαστάρ) του Τσατίσγκαρ. Οι Γκόντι και Χάλμπι είναι οι άλλοι διάλεκτοι που ομιλούνται ευρέως.

Λεξιλόγιο Επεξεργασία

Οι ανατολικές διάλεκτοι Χίντι αποτελούνται από τις Τσατισγκάρι, Αουάντι και Μπαγκέλι. Και οι τρεις διάλεκτοι είναι στενά συνδεδεμένες μεταξύ τους. Η Τσατισγκάρι, λόγω του μεγάλου αυτόχθονου λεξιλογίου και της γραμματικής της, έχει πάντα αντιμετωπιστεί ως ξεχωριστή γλώσσα. Οι Αουάντι και Μπαγκέλι συνδέονται πολύ στενά μεταξύ τους. Η Μπαγκέλι θεωρείται ως διαφορετική διάλεκτος λόγω του περιφερειακού συνδέσμου με το Μπαγκελχάντ, ενώ αλλιώς θεωρείται νότια μορφή της Αουάντι.

Λεξιλογική σύγκριση
Ελληνικά Τσατισγκάρι Αουάντι Μπαγκέλι
και अउ अउर अउर
πατέρας ददा बाप बाबू
σωστά जेवनी दाहिना दाए
δέντρο रुख पेड़ पेड़
εσείς तें,तँय तें तय
έρχομαι आव आओ
καλό बने बढ़िया बढ़िया
όνομα नाव नाम नाम
λιμνούλα तरिया तालाब तलाउ

Διάλεκτοι Επεξεργασία

Εκτός από τα ίδια τα Τσατισγκάρι, οι διάλεκτοι του Τσατισγκάρι είναι οι Μπαϊγκάνι, Μπούλια, Μπιντζουάρι, Καλάνγκα, Καβάρντι, Χαϊραγκάρι, Σάντρι Κόρουα και Σουργκουτζία. Η Σουργκουτζία θεωρείται από μερικούς ότι είναι μια ξεχωριστή γλώσσα.[6]

Γραφή Επεξεργασία

Τα Τσατισγκάρι, όπως τα Χίντι, γράφεται με το αλφάβητο Ντεβανάγκαρι, αν και γραφόταν ιστορικά και με το αλφάβητο Όντια.

Ημέρα Γλώσσας Τσατισγκάρι Επεξεργασία

Η Ημέρα Γλώσσας Τσατισγκάρι (Τσατισγκάρι Ντιβάς) γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 28 Νοεμβρίου στο Τσατισγκάρ. Αυτή η μέρα ρυθμίζεται από την πολιτειακή κυβέρνηση.

Κινηματογραφική βιομηχανία Επεξεργασία

Μετά το σχηματισμό της νέας πολιτείας, οι ταινίες στα Τσατισγκάρι προσέλκυσαν καλλιτέχνες παντού στην Ινδία. Η παγκοσμίως γνωστή τραγουδίστρια Λάτα Μανγκεσκάρ και πολλοί άλλοι έχουν τραγουδήσει τραγούδια στα Τσατισγκάρι. Καθώς η κινηματογραφική βιομηχανία αναπτύσσεται με γρήγορο ρυθμό, είναι πλέον ευρέως γνωστή ως Τσχόλιγουντ.

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Πηγές Επεξεργασία

  • G. A. Zograph: Languages of South Asia, 1960 (translated by G.L. Campbell, 1982), Routledge, London.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Hammarström, Harald· Forkel, Robert· Haspelmath, Martin· Bank, Sebastian, επιμ. (2016). «Chhattisgarhi». Glottolog 2.7. Jena: Max Planck Institute for the Science of Human History. 
  2. Πρότυπο:E16(includes Surgujia)
  3. Pathak, Dewangan, Rijuka, Somesh. «Natural Language Chhattis garhi: A Literature Survey» (PDF). International Journal of Engineering Trends and Technology (IJETT) – Volume 1 2 N umber 2 - Jun 2014. Ανακτήθηκε στις 21 Μαρτίου 2015. 
  4. Subodh Kapoor (2002). The Indian Encyclopaedia: La Behmen-Maheya. Cosmo Publications. σελίδες 4220–. ISBN 978-81-7755-271-3. 
  5. Subodh Kapoor (2002). The Indian Encyclopaedia: India (Central Provinces)-Indology. Cosmo Publications. σελίδες 3432–. ISBN 978-81-7755-268-3. 
  6. Πρότυπο:E18

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • C. K. Chandrakar, "Chhattisgarhi Shabadkosh"
  • C. K. Chandrakar, "Manak Chhattisgarhi Vyakaran"
  • C. K. Chandrakar, "Chhattisgarhi Muhawara Kosh"
  • Chhattisgarh Rajbhasha Aayog, "Prashashnik Shabdkosh Voll. I & II"

Web magazine of Chhattisgarhi language गुरतुर गोठ

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

  • [1].gurturgoth.com webpage on Chhattisgarhi language by Sanjeeva Tiwari, Durg.