Η γκορανί, γκοράνι ή τα γκορανικά (κουρδικά: گۆرانی, Goranî‎‎, σημ.: «τραγούδι»)[2] είναι βορειοδυτική ιρανική γλώσσα η οποία ομιλείται από εθνικούς Κούρδους[3] και η οποία μαζί με τα ζαζαϊκά αποτελούν τις ζαζαϊκογκορανικές γλώσσες.[4] Όλες οι γκορανικές διάλεκτοι είναι επηρεασμένες από τα κουρδικά και λεξιλογικά και μορφολογικά.[3] Η γκορανί θεωρείται κουρδική διάλεκτος από πολλούς ερευνητές.[3][5][6][7] Κάποιοι τη θεωρούν λόγια γλώσσα για τους Κούρδους.[8]

Γλώσσα γκορανί
Γκορανί
Φυσικοί ομιλητές350.000 (2014)
Σύστημα γραφήςαραβικό αλφάβητο
ISO 639-1
ISO 639-2
ISO 639-3hac
Linguasphere58-AAA-b
Glottologgura1251[1]

Η γκορανί έχει τέσσερις διαλέκτους: Μπατζελάνι, Χαουράμι, Σαρλί και Σαμπάκι, και ομιλείται στο Ιράκ και το Ιράν.[4] Από αυτές, η Χαουράμι ήταν η παραδοσιακή λόγια γλώσσα και η κοινή μεταξύ των Κούρδων στην ιστορική περιοχή Αρνταλάν στα Όρη Ζάγκρος,[9][10] αλλά έκτοτε έχει αντικατασταθεί από τα Κεντρικά Κουρδικά και τα Νότια Κουρδικά.[11]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Hammarström, Harald· Forkel, Robert· Haspelmath, Martin· Bank, Sebastian, επιμ. (2016). «Gorani». Glottolog 2.7. Jena: Max Planck Institute for the Science of Human History. 
  2. Michael M. Gunter (2018). Historical Dictionary of the Kurds. Rowman & Littlefield. σελ. 127. ISBN 978-1538110508. 
  3. 3,0 3,1 3,2 Michiel Leezenberg (1993). «Gorani Influence on Central Kurdish: Substratum or Prestige Borrowing?». ILLC - Department of Philosophy, University of Amsterdam. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2019-07-12. https://web.archive.org/web/20190712070357/http://home.hum.uva.nl/oz/leezenberg/GInflCK.pdf. Ανακτήθηκε στις 29 May 2019. 
  4. 4,0 4,1 «Gurani». Iranica Online. Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2019. 
  5. G. Tavadze (2019). «Spreading of the Kurdish language dialects and writing systems used in the middle east». Bulletin of the Georgian National Academy of Sciences 13 (1): 170–174. https://www.researchgate.net/publication/332568195. Ανακτήθηκε στις 30 April 2020. 
  6. Jaffer Sheyholislami (2015). Language Varieties of the Kurds. https://www.researchgate.net/publication/295093908. Ανακτήθηκε στις 30 April 2020. 
  7. Hossein Hassani· Dzejla Medjedovic (Φεβρουαρίου 2016). «Automatic Kurdish Dialects Identification». Computer Science & Information Technology ( CS & IT ). σελίδες 61–78. doi:10.5121/csit.2016.60307 . ISBN 9781921987489. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2020. 
  8. Ara, Behrooz Chaman; Amiri, Cyrus (2018-08-08). «Gurani: practical language or Kurdish literary idiom?». British Journal of Middle Eastern Studies 45 (4): 627–643. doi:10.1080/13530194.2018.1430536. ISSN 1353-0194. https://doi.org/10.1080/13530194.2018.1430536. 
  9. Chaman Ara، Behrooz. The Kurdish Shahnama and its Literary and Religious Implications. ISBN 1511523492. 
  10. «چمن آرا، ب، درآمدی بر ادب حماسی و پهلوانی کُردی با تکیه بر شاهنامه کُردی، جستارهای ادبی سال چهل و چهارم بهار 1390 شماره 172». [νεκρός σύνδεσμος]
  11. Meri, Josef W. Medieval Islamic Civilization: A–K, index. p 444