Διπλωματία

Διπλωματία ονομάζεται η τέχνη και πρακτική της διεξαγωγής διαπραγματεύσεων μεταξύ εκπροσώπων ομάδων ή κρατών. Συνήθως αναφέρεται στην διεθνή διπλωματία, τη διεξαγωγή δηλαδή διεθνών σχέσεων μέσω της αλληλεπίδρασης επαγγελματιών διπλωματών σχετικά με θέματα που αφορούν την ειρήνη, το εμπόριο, τον πόλεμο, την οικονομία, τον πολιτισμό, το περιβάλλον και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Οι διεθνείς συνθήκες συνήθως διαπραγματεύονται από διπλωμάτες πριν την επικύρωσή τους από τους πολιτικούς. Σε λιγότερο επίσημο ή κοινωνικό επίπεδο η διπλωματία είναι η απόπειρα απόκτησης στρατηγικού πλεονεκτήματος ή εύρεσης κοινά αποδεκτών λύσεων σε μια κοινή πρόκληση, μέσω της παράθεσης επιχειρημάτων και δηλώσεων με ήπιο και ευγενικό τρόπο, χωρίς διαπληκτισμούς.

Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών, με την έδρα του στη Νέα Υόρκη είναι ο μεγαλύτερος διεθνής διπλωματικός οργανισμός

Ιστορία

Κάποια από τα παλαιότερα γνωστά διπλωματικά αρχεία είναι οι επιστολές της Αμάρνα, μεταξύ των φαραώ της 18ης δυναστείας της Αιγύπτου και των Αμουρού (Amurru) ηγεμόνων της Χαναάν κατά τη διάρκεια του 14ου αιώνα π.Χ. Μετά την Μάχη του Καντές, περίπου το 1274 π.Χ., κατά τη διάρκεια της 14ης δυναστείας, οι φαραώ της Αιγύπτου και οι ηγεμόνες της Αυτοκρατορίας των Χετταίων δημιούργησαν μία από τις πρώτες γνωστές διεθνείς συνθήκες ειρήνης, που επιβιώνουν σε μέχρι σήμερα. Οι Ελληνικές πόλεις – κράτη σε κάποιες περιπτώσεις έστελναν αντιπροσωπίες η μία στην άλλη προκειμένου να διαπραγματευτούν συγκεκριμένα θέματα, όπως πόλεμο και ειρήνη ή εμπορικές σχέσεις, όμως δεν διατηρούσαν διπλωματικούς εκπροσώπους στο έδαφός τους. Όμως, κάποιες από τις αρμοδιότητες των σύγχρονων διπλωματικών αντιπροσώπων στην κλασσική Ελλάδα καλύπτονταν από ένα Πρόξενο, ένα πολίτη μίας πόλης ο οποίος διατηρούσε ιδιαίτερα φιλικές σχέσεις με μία άλλη πόλη, σχέσεις οι οποίες συχνά προέρχονταν από κληρονομική διαδοχή μέσα σε μία οικογένεια.

Διπλωματικές σχέσεις

Ger van Elk, Symmetry of Diplomacy, 1975, Groninger Museum.

Με τον περιφραστικό όρο διπλωματικές σχέσεις), νοούνται οι μεταξύ κρατών ανάπτυξη σχέσεων που εκδηλώνονται κυρίως με αποστολές και εγκαταστάσεις διπλωματικών υπαλλήλων. Οι διπλωματικές σχέσεις διέπονται από το Διπλωματικό Δίκαιο όπως αυτό συνομολογήθηκε με τη Σύμβαση της Βιέννης (1961) που τέθηκε σε ισχύ από τις 24 Απριλίου του 1964.

Σε περίοδο ειρήνης όπου υφίστανται φιλικές σχέσεις μεταξύ δύο κρατών η αμοιβαία εκπροσώπηση δια των παραπάνω υπαλλήλων των διπλωματικών σχέσεων καθίστανται αναγκαία για την άμεση διεκπεραίωση διαφόρων θεμάτων ή επίλυσης αναφυομένων ζητημάτων. Κάθε διακοπή της εκπροσώπησης αυτής αποτελεί και διακοπή των διπλωματικών σχέσεων. Η σύναψη διπλωματικών σχέσεων δεν καθίσταται υποχρεωτική από το Διεθνές Δίκαιο. Πλην όμως όταν ένα κράτος συστηματικά αρνείται την ανάπτυξη διπλωματικών σχέσεων με άλλα κράτη τότε μοιραία θα καταλήξει σε διεθνή απομόνωση.

Διακοπή διπλωματικών σχέσεων

Ο επίσης περιφραστικός όρος διακοπή διπλωματικών σχέσεων χαρακτηρίζει γενικά την κατάσταση εκείνη που δημιουργείται μεταξύ δύο κρατών μετά την ανάκληση παρά του ενός έναντι του άλλου των διπλωματικών του υπαλλήλων (διπλωματικών αντιπροσώπων), γεγονός που παρασύρει σε απάντηση και το έτερο κράτος σε όμοια πράξη.

Η διακοπή των διπλωματικών σχέσεων επέρχεται συνήθως με διάβημα προς το Υπουργείο Εξωτερικών υπό του αρχηγού της Πρεσβείας, εν ονόματι του κράτους του από το οποίο και λαμβάνει την εντολή της πράξης αυτής οπότε και ζητεί τη θεώρηση των διπλωματικών του διαβατηρίων και εγκαταλείπει το ταχύτερο το κράτος στο οποίο έχει διαπιστευτεί. Διακοπή επίσης μπορεί να γίνει και από το Υπουργείο Εξωτερικών, ομοίως με διάβημα, που κοινοποιεί απ΄ ευθείας στον Αρχηγό της πρεσβείας ενάντιου κράτους, ταυτόχρονα με την ανάκληση της διπλωματικής αντιπροσωπείας στο έτερο κράτος.

Οι ανακλήσεις αυτές αν και αναφέρονται στους αρχηγούς των διπλωματικών αντιπροσώπων, συνήθως επεκτείνονται και σε όλα τα μέλη της Πρεσβείας. Δεν είναι όμως και σπάνιες οι περιπτώσεις που ανακαλείται μόνο ο αρχηγός μετά της οικογενείας του παραμένοντας ως διπλωματικός επιτετραμμένος ο σύμβουλος ή ο γραμματέας της Πρεσβείας.
Μια τέτοια μερική διακοπή σχέσεων μπορεί όμως να θεωρηθεί ως σοβαρή προειδοποίηση επερχόμενης ψυχρότητας των σχέσεων των οποίων η εξέλιξη εξαρτάται κυρίως από τη στάση ή τυχόν μέτρο που μπορεί να λάβει το έτερο κράτος.

Δείτε επίσης

• Διπλωματικό Σώμα
• Διεθνείς σχέσεις

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ο ΟΗΕ
• eDiplomat.com (Αγγλικά)
• Fletcher School of Law and Diplomacy (Αγγλικά)
• Georgetown University School of Foreign Service (Αγγλικά)