Εθνική Ημέρα Ανεξαρτησίας (Πολωνία)

Η Εθνική Ημέρα Ανεξαρτησίας της Πολωνίας (πολωνικά: Narodowe Święto Niepodległości‎‎) είναι εθνική εορτή στην Πολωνία, η οποία εορτάζεται στις 11 Νοεμβρίου για να τιμήσει την επέτειο της αποκατάστασης της κυριαρχίας της Πολωνίας ως Δεύτερης Πολωνικής Δημοκρατίας το 1918 από τη Γερμανική, την Αυστροουγγρική και τη Ρωσική Αυτοκρατορία. Μετά τους διαμελισμούς της χώρας στα τέλη του 18ου αιώνα, η Πολωνία έπαψε να υπάρχει για 123 χρόνια μέχρι το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν η καταστροφή των γειτονικών δυνάμεων επέτρεψε στη χώρα να αναδυθεί ξανά. Είναι μη εργάσιμη ημέρα και ημέρα κυματισμού σημαίας στην Πολωνία.

Εθνική Ημέρα Ανεξαρτησίας
Ιστορική αναπαράσταση Πολωνών στρατιωτών που πολέμησαν για την ανεξαρτησία στη Νοεμβριανή Εξέγερση (1830–1831), παρελαύνοντας κατά μήκος της οδού Κρακόφσκιε Πσεντμιέστσιε στη Βαρσοβία
Παρακολουθείται από Πολωνία
ΣημαντικότηταΓια τον εορτασμό της ανάκτησης ενός κυρίαρχου κράτους από τους Πολωνούς το 1918
Εκδηλώσειςπυροτεχνήματα, Οικογενειακές επανενώσεις, συναυλίες, παρελάσεις
Ημερομηνία11 Νοεμβρίου
ΣυχνότηταΕτήσια

Σημασία της ημερομηνίας Επεξεργασία

 
Κόσμος συγκεντρωμένος μπροστά από το Προεδρικό Μέγαρο στη Βαρσοβία για τον εορτασμό της Εθνικής Ημέρας Ανεξαρτησίας (2013)

Η αποκατάσταση της ανεξαρτησίας της Πολωνίας ήταν σταδιακή. Η ημερομηνία της 11ης Νοεμβρίου είναι η ημερομηνία κατά την οποία ο Στρατάρχης Γιούζεφ Πιουσούτσκι ανέλαβε τον έλεγχο της Πολωνίας.[1][2] Ήταν ημέρα στρατιωτικής τελετής από το 1920.[3] Η γιορτή καθιερώθηκε το 1937 και εορτάστηκε μόνο δύο φορές πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μετά τον πόλεμο, οι κομμουνιστικές αρχές της Λαϊκής Δημοκρατίας αφαίρεσαν την Ημέρα της Ανεξαρτησίας από το ημερολόγιο,[4] αν και η ανάκτηση της ανεξαρτησίας συνέχισε να εορτάζεται ανεπίσημα στις 11 Νοεμβρίου. Οι διακοπές αντικαταστάθηκαν επίσημα από την Εθνική Ημέρα της Αναγέννησης της Πολωνίας και της Εθνική Ημέρα της Πολωνίας, που εορτάζονταν στις 22 Ιουλίου, επέτειο του κομμουνιστικού Μανιφέστο της ΠΕΕΑ υπό τον Ιωσήφ Στάλιν. Συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980, σε πολλές πόλεις, συμπεριλαμβανομένης της Βαρσοβίας, πραγματοποιήθηκαν άτυπες πορείες και εορτασμοί, με τη συμμετοχή των εκτός νόμου υποστηρικτών του Κινήματος Αλληλεγγύης. Συνήθως αυτές οι πορείες διαλύονταν βάναυσα από τις κομμουνιστικές στρατιωτικοποιημένες αστυνομικές δυνάμεις, με πολλούς συμμετέχοντες να συλλαμβάνονται από την αστυνομία ασφαλείας. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι πορείες για την Ημέρα της Ανεξαρτησίας της 11ης Νοεμβρίου, παράλληλα με την Ημέρα του Συντάγματος της 3ης Μαΐου, οι εορταστικές συγκεντρώσεις, που επίσης απαγορεύτηκαν από τις κομμουνιστικές αρχές, ήταν οι συνήθεις ημερομηνίες διαδηλώσεων από τους αντιπάλους του κομμουνιστικού καθεστώτος. Καθώς η Πολωνία βγήκε από τον κομμουνισμό το 1989, η αρχική αργία —στην αρχική της ημερομηνία στις 11 Νοεμβρίου— αποκαταστάθηκε.[5]

Η ημερομηνία συμπίπτει με τον εορτασμό της Ανακωχής της Κομπιέν σε άλλες χώρες.[6] Όλες αυτές οι εορτές και η Ημέρα της Πολωνικής Ανεξαρτησίας συνδέονται έμμεσα, επειδή όλες προέκυψαν από τις συνθήκες στο τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Σε άλλες χώρες, οι αργίες καθιερώθηκαν στο πνεύμα της θλίψης και του τρόμου με το τεράστιο ανθρώπινο κόστος του πολέμου και σηματοδοτούν τις θυσίες εκείνων που πολέμησαν. Για την Πολωνία, ωστόσο, η τραγωδία του πολέμου μετριάστηκε από αυτό που είχε επιτευχθεί στο τέλος του: την αποκατάσταση ενός κυρίαρχου πολωνικού κράτους που είχε χαθεί εξ ολοκλήρου στους διαμελισμούς της Πολωνίας, μετά από 123 χρόνια αγώνα.[7] Η πολωνική αργία είναι επομένως ταυτόχρονα μια εορτή της επανεμφάνισης ενός πολωνικού κράτους και μια ανάμνηση όσων πολέμησαν για αυτό.

 
Στρατιωτική τελετή στην Πλατεία Πιουσούτσκι, μπροστά από τον Τάφο του Άγνωστου Στρατιώτη στη Βαρσοβία.

Ιστορικό νόημα Επεξεργασία

Κρίσιμη για την αποκατάσταση της ανεξαρτησίας ήταν η ήττα στον πόλεμο και των τριών δυνάμεων κατοχής.[8] Η Ρωσία βυθίστηκε στη σύγχυση της επανάστασης και του εμφυλίου πολέμου, η Αυστροουγγαρία διαλύθηκε και έπεσε σε παρακμή και η Γερμανική Αυτοκρατορία λύγισε στις πιέσεις των δυνάμεων της Αντάντ.[9] Για τους Πολωνούς, αυτή ήταν μια μοναδική ευκαιρία να ανακτήσουν την ανεξαρτησία τους.

Μετά την ήττα των δυνάμεων κατοχής, οι Πολωνοί κατέλαβαν τη στρατιωτική και πολιτική εξουσία, χτίζοντας τα θεμέλια του μελλοντικού τους κράτους. Στις 28 Οκτωβρίου 1918, ιδρύθηκε η Πολωνική Επιτροπή εκκαθάρισης στην Κρακοβία. Η Επιτροπή άρπαξε την εξουσία από τους Αυστριακούς στη Γαλικία και στη Σιλεσία.[10] Λίγες μέρες αργότερα κατάφεραν να αφοπλίσουν τις αυστριακές δυνάμεις χρησιμοποιώντας μέλη της μυστικής Πολωνικής Στρατιωτικής Οργάνωσης, καθώς και λεγεωνάριους και νέους. Τις νύχτες της 6ης και της 7ης Νοεμβρίου σχηματίστηκε στο Λούμπλιν η Προσωρινή Κυβέρνηση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Πολωνίας υπό την επίβλεψη του Ιγκνάτσι Ντασίνσκι.[11] Η κυβέρνηση αποτελούνταν από εκπροσώπους του Πολωνικού Σοσιαλιστικού Κόμματος (ΠΣΚ), του Πολωνικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Γαλικίας (ΠΣΚΓ) και του Πολωνικού Λαϊκού Κόμματος «Απελευθέρωση». Την ίδια στιγμή, τα κυβερνητικά στρατεύματα αφόπλισαν τις δυνάμεις κατοχής γύρω από τις πόλεις Κιέλτσε και Λούμπλιν. Ήταν σε αυτό το σημείο που ο μελλοντικός αρχηγός κράτους της χώρας, ο Γιούζεφ Πιουσούτσκι, επέστρεψε στην Πολωνία μετά από φυλάκιση από τους Γερμανούς. Η άφιξή του στις 10 Νοεμβρίου στη Βαρσοβία έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από τον πληθυσμό της πρωτεύουσας και είδε τον μαζικό αφοπλισμό των δυνάμεων κατοχής σε ολόκληρη την Πολωνία. Ο Πιουσούτσκι ανέλαβε την εξουσία στις 11 Νοεμβρίου,[11] σχηματίζοντας μια νέα κεντρική κυβέρνηση και προκηρύσσοντας σύντομα κοινοβουλευτικές εκλογές.

Σημαντικές ημερομηνίες στην ιστορία Επεξεργασία

 
Παιδιά που συμμετέχουν στους εορτασμούς της Εθνικής Ημέρας Ανεξαρτησίας στο Γκντανσκ, 2010
  • 5 Νοεμβρίου 1916 - Η Πράξη της 5ης Νοεμβρίου κυκλοφόρησε για τη δημιουργία του Βασιλείου της Πολωνίας της Αντιβασιλείας
  • 14 Ιανουαρίου 1917 – Το Προσωρινό Συμβούλιο της Επικρατείας ξεκίνησε τη δράση του
  • 12 Νοεμβρίου 1917 - Το Συμβούλιο της Αντιβασιλείας ανέλαβε τα καθήκοντα του αρχηγού κράτους
  • 7 Οκτωβρίου 1918 - Το Συμβούλιο της Αντιβασιλείας ανακοίνωσε την ανεξαρτησία της Πολωνίας
  • 23 Οκτωβρίου 1918 - Ιδρύθηκε κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Γιούζεφ Σφιεζίνσκι, χωρίς έγκριση από τις γερμανικές αρχές
  • 1 Νοεμβρίου - Κλάδοι της Πολωνικής Στρατιωτικής Οργάνωσης άρχισαν να αφοπλίζουν Γερμανούς και Αυστριακούς στρατιώτες
  • 6/7 Νοεμβρίου 1918 - Στο Λούμπλιν, ο Ιγκνάτσι Ντασίνσκι ίδρυσε μια Προσωρινή Κυβέρνηση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Πολωνίας
  • 10 Νοεμβρίου 1918 - Ο Γιούζεφ Πιουσούτσκι ήρθε στη Βαρσοβία, καθώς προηγουμένως αποφυλακίστηκε από τη φυλακή στο Μαγδεμβούργο.
  • 11 Νοεμβρίου 1918 - Ο Πιουσούτσκι διορίστηκε Γενικός Διοικητής από το Συμβούλιο της Αντιβασιλείας και του ανατέθηκε η δημιουργία μιας εθνικής κυβέρνησης για το αποκατεστημένο Πολωνικό Κράτος.
  • 16 Νοεμβρίου – Ο Πιουσούτσκι υπέγραψε ένα τηλεγράφημα γνωστοποιώντας τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου πολωνικού κράτους. Το τηλεγράφημα στάλθηκε μέσω ασυρμάτου στους ηγέτες των υπερδυνάμεων και σε όλες τις εμπόλεμες ή ουδέτερες κυβερνήσεις τρεις ημέρες αργότερα με τη χρήση εξοπλισμού από το Οχυρό της Βαρσοβίας, αμέσως μετά την έξοδο από τα γερμανικά στρατεύματα.
  • 17 Νοεμβρίου – Μετά τις παραιτήσεις του Ιγκνάτσι Ντασίνσκι, ο Γιούζεφ Πιουσούτσκι διόρισε τον Γιέντζεϊ Μορασέφσκι ως πρωθυπουργό.[12]

Εθνικοί εορτασμοί Επεξεργασία

Ετήσια Πορεία της Ανεξαρτησίας Επεξεργασία

 
Πορεία της Ανεξαρτησίας, 2021

Η Πορεία Ανεξαρτησίας είναι διαδήλωση με τη μορφή πορείας στους δρόμους της Βαρσοβίας στις 11 Νοεμβρίου. Ξεκίνησε από εθνικιστικές πολιτικές οργανώσεις: Πανπολωνική Νεολαία και ONR. Από το 2011, διοργανωτής της πορείας είναι ο Σύνδεσμος Πορείας της Ανεξαρτησίας, στον οποίο συμμετέχουν, μεταξύ άλλων, ακτιβιστές αυτών των οργανώσεων.[13]

Σύμφωνα με τη δήλωση των διοργανωτών, η Πορεία της Ανεξαρτησίας είναι στοιχείο του εορτασμού της Εθνικής Ημέρας της Ανεξαρτησίας και μια επίδειξη προσκόλλησης στην πολωνική παράδοση και πατριωτισμό. Οι αντίπαλοι της πορείας τους κατηγορούν ότι προωθούν το φασισμό και τον αντισημιτισμό, αλλά και τον ρατσισμό. Σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα The Independent, κηρύσσουν ξενοφοβικές απόψεις,[14] ενώ σύμφωνα με ένα άρθρο στην καθημερινή Rzeczpospolita, η πορεία «παρουσιάστηκε ανεύθυνα σε πολλά ξένα και εγχώρια μέσα ενημέρωσης» και ορισμένοι δημοσιογράφοι εφημερίδων, συμπεριλαμβανομένου του ρεπόρτερ από την The Washington Post, παρείχε θέμα ψεύτικων ειδήσεων. Από την άλλη, το Υπουργείο Εξωτερικών της Πολωνίας δήλωσε ότι δεν δικαιούται να χαρακτηρίσει ως κυρίαρχα εκείνα τα στοιχεία της πορείας που ήταν μόνο παρεμπίπτοντα.

Κάθε χρόνο, η Πορεία της Ανεξαρτησίας συγκεντρώνει πάνω από 100.000 Πολωνούς.[15]

Το 2021, η πορεία πραγματοποιήθηκε με το σύνθημα «Η ανεξαρτησία δεν πωλείται». Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των διοργανωτών, στην πορεία συμμετείχαν περίπου 150.000 άτομα. Κατά τη διάρκεια της πορείας δεν σημειώθηκαν σοβαρά επεισόδια και οι κρατικές υπηρεσίες εκτίμησαν την όλη εκδήλωση ως ήρεμη.[16][17][18]

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «The beginning of independence» (στα Πολωνικά). Museum of Józef Piłsudski in Sulejówek. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2013. 
  2. «The declaration of independence» (στα Πολωνικά). Museum of Józef Piłsudski in Sulejówek. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2013. 
  3. «Święto Niepodległości: Zobacz jak 11 listopada świętowano przed wojną. Archiwalne zdjęcia». 10 Νοεμβρίου 2019. 
  4. «November 11 in non-sovereign, and sovereign Poland» (στα Πολωνικά). Museum of Józef Piłsudski in Sulejówek. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2013. 
  5. «Polish Independence Day - Office Holidays». www.officeholidays.com. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2017. 
  6. «National Independence Day ⋆ Your Roots in Poland». 11 Νοεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2017. 
  7. Further information can also be found in sources cited in the articles linked to here, as well as in standard resources on Polish history, such as Νόρμαν Ντέιβις (1984). Heart of Europe: The Past in Poland's Present. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-873060-6. .
  8. «Poland celebrates 99th anniversary of independence - The Krakow Post». 11 Νοεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2017. 
  9. Χένρικ Ζιελίνσκι (1984). «The collapse of occupiers authority in Polish territories (...)». History of Poland 1918–1939 (στα Πολωνικά). Warsaw: Polish Scientific Publishers PWN. σελίδες 84–88. ISBN 83-01-03866-7. 
  10. Błesznowski, Bartłomiej (13 Νοεμβρίου 2017). Cooperativism and Democracy: Selected Works of Polish Thinkers. BRILL. ISBN 9789004352469. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2017. 
  11. 11,0 11,1 «November 11 - Piłsudski, Daszyński, and Independence Day in Poland - Inside-poland.com». inside-poland.com. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2017. 
  12. «Calendar of independence 1918–1919» (στα Πολωνικά). Museum of Józef Piłsudski in Sulejówek. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Φεβρουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2013. 
  13. Higgins, Andrew (2021-11-11). «As Poland celebrates its Independence Day, far-right groups stage rallies across the country.» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2021/11/11/world/europe/poland-independence-day-far-right-protests.html. Ανακτήθηκε στις 2021-11-12. 
  14. «Fascists to stage 'world's biggest' far-right march in Warsaw». The Independent (στα Αγγλικά). 10 Νοεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2021. 
  15. «Trwa Marsz Niepodległości. Tłumy w centrum Warszawy [NA ŻYWO]». www.rmf24.pl (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2021. 
  16. «Poland's Independence March to go ahead with official state backing». www.thefirstnews.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2021. 
  17. «Spokojny Marsz Niepodległości. Ale nie ma się czym cieszyć [KOMENTARZ]». wiadomosci.onet.pl. Ανακτήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2021. 
  18. «Ilu osób brało udział w Marszu Niepodległości? Ratusz nie poda szacunków». www.tvp.info (στα Πολωνικά). 11 Νοεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2021. 

Ιστορική βιβλιογραφία Επεξεργασία