Βικιπαίδεια

Έιμαν ντε Βαλέρα

Ο Ίμον ντε Βαλέρα (Éamon de Valera, 14 Οκτωβρίου 1882 – 29 Αυγούστου 1975) ήταν σημαντική πολιτική μορφή της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας, πρόεδρος της χώρας, πρωθυπουργός και ένας από τους πρωταγωνιστές στον αγώνα για την ανεξαρτησία της από το Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς και εισηγητής του ιρλανδικού Συντάγματος[13]. Η πολιτική σταδιοδρομία του διάρκεσε περισσότερο από μισό αιώνα.

Έιμαν ντε Βαλέρα
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Éamon de Valera (Ιρλανδικά)
Γέννηση14  Οκτωβρίου 1882[1][2][3]
Μανχάταν
Θάνατος29  Αυγούστου 1975[1][2][3]
Δουβλίνο[4]
Αιτία θανάτουπνευμονία
Τόπος ταφήςGlasnevin Cemetery (53°22′20″ s. š., 6°16′40″ z. d.)
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Ελεύθερο Κράτος της Ιρλανδίας (έως 1937)
Δημοκρατία της Ιρλανδίας (από 1937)
ΘρησκείαΡωμαιοκαθολική Εκκλησία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[5][6]
Ιρλανδικά
Εκπαίδευσηπτυχίο
Μπάτσελορ Επιστημών
ΣπουδέςRoyal University of Ireland
C.B.S. Charleville
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμαθηματικός
διπλωμάτης
πολιτικός[7]
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΦίανα Φαλ και Σιν Φέιν
Οικογένεια
ΣύζυγοςSinéad de Valera (από 1910)[8]
ΤέκναBrian de Valera
Emer de Valera
Vivion de Valera[9]
Máirin de Valéra[9]
Éamon de Valera[9]
Rúaidhrí de Valera[9]
Terry de Valera[9]
ΓονείςJuan Vivion de Valera[9] και Catherine Coll[9]
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχεςΕξέγερση του 1916, Ιρλανδικός Πόλεμος της Ανεξαρτησίας και Ιρλανδικός Εμφύλιος Πόλεμος
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΤίσεχ (1937–1948)
Πρόεδρος της Ιρλανδίας (1959–1973)
President of the Executive Council of the Irish Free State (1932–1937)
President of the Irish Republic (1921–1922)
President of Dáil Éireann (1919–1922)
Leader of Fianna Fáil (1926–1959)
Τίσεχ (1957–1959)
Τίσεχ (1951–1954)
μέλος της 31ης βουλευτικής περιόδου του Ηνωμένου Βασιλείου (1918–1922, East Mayo)[10]
Minister for Education and Skills (1939–1940)
Minister for Foreign Affairs (Ireland) (1932–1948)
μέλος της 30ης βουλευτικής περιόδου του Ηνωμένου Βασιλείου (1917–1918, East Clare)[10]
Minister for Housing, Planning and Local Government (15  Αυγούστου 1941 – 18  Αυγούστου 1941)
μέλος της 31ης βουλευτικής περιόδου του Ηνωμένου Βασιλείου (1918–1922, East Clare)
πρέσβης
μέλος του κοινοβουλίου της Βόρειας Ιρλανδίας
μέλος του Ιρλανδικού κοινοβουλίου (1957–1959, Clare)[11]
μέλος του Ιρλανδικού κοινοβουλίου (1954–1956, Clare)[11]
μέλος του Ιρλανδικού κοινοβουλίου (1951–1954, Clare)[11]
μέλος του Ιρλανδικού κοινοβουλίου (1948–1951, Clare)[11]
μέλος του Ιρλανδικού κοινοβουλίου (1944–1947, Clare)[11]
μέλος του Ιρλανδικού κοινοβουλίου (1943–1944, Clare)[11]
μέλος του Ιρλανδικού κοινοβουλίου (1938–1943, Clare)[11]
μέλος του Ιρλανδικού κοινοβουλίου (1937–1938, Clare)[11]
μέλος του Ιρλανδικού κοινοβουλίου (1933–1937, Clare)[11]
μέλος του Ιρλανδικού κοινοβουλίου (Μάρτιος 1932 – Δεκέμβριος 1932, Clare)[11]
μέλος του Ιρλανδικού κοινοβουλίου (1927–1931, Clare)[11]
μέλος του Ιρλανδικού κοινοβουλίου (Ιουνίου 1927 – Αύγουστος 1927, Clare)[11]
μέλος του Ιρλανδικού κοινοβουλίου (1923–1927, Clare)[11]
μέλος του Ιρλανδικού κοινοβουλίου (1922–1923, Clare)[11]
μέλος του Ιρλανδικού κοινοβουλίου (1921–1922, Clare)[11]
μέλος του Ιρλανδικού κοινοβουλίου (1919–1921, East Clare)[11]
εκπρόσωπος της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης (1949–1951)[12]
ΒραβεύσειςΑνώτατο Τάγμα του Χριστού
honorary citizen of Dublin
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Οικογένεια, όνομα και σπουδές Επεξεργασία

Ο ντε Βαλέρα γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη και ήταν γιος της Ιρλανδής υπηρέτριας και μετέπειτα νοσοκόμας Κάθρην Κολ (Catherine Coll, 1856-1932, μετανάστευσε στις ΗΠΑ το 1879), και του καλλιτέχνη Χουάν Βιβιόν ντε Βαλέρα (Juan Vivion de Valera), ο οποίος ήταν Ισπανός γεννημένος στη Χώρα των Βάσκων[14], γλύπτης αλλά και με γνώσεις μουσικής. Οι γονείς του Ίμον φέρεται να παντρεύτηκαν στις 18 Σεπτεμβρίου 1881 στον ναό του Αγίου Πατρικίου στο Τζέρσεϋ Σίτυ. Στο αρχικό πιστοποιητικό γεννήσεώς του, ο Ίμον αναγράφεται ως Τζωρτζ ντε Βαλέρο (George de Valero), αλλά ήδη πριν το 1901 ήταν γνωστός ως Έντυ ή Έντουαρντ ντε Βαλέρα και σε νέο πιστοποιητικό γεννήσεως το 1910 άλλαξε και επισήμως το όνομά του σε Έντουαρντ.[15][16]

Σύμφωνα με τη μητέρα του, ο Χουάν Βιβιόν πέθανε το 1885 (κατ' άλλους το 1886), αφήνοντάς τους σε άσχημη οικονομική κατάσταση.[17] Πριν κλείσει τα τρία του χρόνια, ο Έιμον μεταφέρθηκε στην Ιρλανδία από τον θείο του, τον Νεντ. Η μάνα του ξαναπαντρεύτηκε το 1888, αλλά ο γιος της παρέμεινε στην Ιρλανδία, στην Κομητεία Λίμερικ, και ανατράφηκε από τη γιαγιά του, την Ελίζαμπεθ Κολ. Με σύσταση του διευθυντή του τοπικού σχολείου, έγινε δεκτός στο Κολέγιο Μπλάκροκ του Δουβλίνου.[18]

Πάντοτε επιμελής στα μαθήματά του, στο τέλος του πρώτου έτους στο Μπλάκροκ ανακηρύχθηκε «Σπουδαστής της Χρονιάς». Κέρδισε υποτροφίες και το 1903 διορίσθηκε δάσκαλος των μαθηματικών στο σχολείο Ρόκγουελ της Κομητείας Τιπερέρυ.[19] Εκεί τού πρωτοδόθηκε το παρατσούκλι «Ντεβ» (Dev) από τον συνάδελφό του Τομ Ο' Ντόνελ.[20] Τόσο στο Μπλάκροκ, όσο και στο Ρόκγουελ ο ντε Βαλέρα έπαιζε ράγκμπι, φθάνοντας να παίξει περί το 1905 στη μετέπειτα επαγγελματική ομάδα Μούνστερ. Παρέμεινε πιστός φίλαθλος του ράγκμπι σε όλη του τη ζωή.[21]

Το 1904 πήρε και πτυχίο στα μαθηματικά από το Βασιλικό Πανεπιστήμιο της Ιρλανδίας. Στη συνέχεια ακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές επί ένα έτος στο Πανεπιστήμιο του Δουβλίνου, αλλά για οικονομικούς λόγους διέκοψε και επέστρεψε στη διδασκαλία, αυτή τη φορά στο γυμνάσιο του Κολεγίου Μπελβεντέρε των Ιησουιτών στο Δουβλίνο[22] και το 1906 στο Κολέγιο Θηλέων Κάρυσφορτ. Δίδαξε επίσης με μερική απασχόληση στο Πανεπιστήμιο της Ιρλανδίας στο Μανούθ και σε άλλα σχολεία του Δουβλίνου.[23]

Ως πιστός Ρωμαιοκαθολικός, κάποιες φορές ο ντε Βαλέρα σκέφθηκε σοβαρά να γίνει ιερωμένος, όπως ο ετεροθαλής αδελφός του, ο Τόμας Γουίλραϊτ. Το 1906, σε ηλικία 24 ετών ζήτησε τη συμβουλή του προέδρου της ιερατικής σχολής του Κλόνλιφ στο Δουβλίνο για τη μελλοντική του σταδιοδρομία.[24]

Γνωρίζοντας τη γαελική (ιρλανδική) γλώσσα, ο ντε Βαλέρα άρχισε να προπαγανδίζει τη χρήση της και το 1908 έγινε μέλος του οργανισμού «Γαελική Ένωση» (Conradh na Gaeilge, Gaelic League). Εκεί συνάντησε τη δασκάλα Σινέντ Φλάναγκαν (Sinéad Flanagan), τέσσερα χρόνια μεγαλύτερή του, με την οποία παντρεύτηκαν στις 8 Ιανουαρίου 1910, στον Ναό του Αγίου Παύλου στο Arran Quay του Δουβλίνου. Απέκτησαν μαζί 5 γιους, τους Βίβιον (1910–1982), Έιμον (1913–1986), Μπράιαν (1915–1936), Rúaidhrí (1916–78) και Τέρενς («Τέρυ», 1922–2007), και δύο κόρες, τη Μάιριν (1912–1984) και την Έμερ (1918–2012).

Οι πρώτες δραστηριότητες Επεξεργασία

Αν και από χρόνια αναμεμιγμένος στο κίνημα για τη διάδοση της γαελικής γλώσσας, ο ντε Βαλέρα ξεκίνησε την ενασχόλησή του με την επαναστατική και πολιτική δραστηριότητα τυπικά στις 25 Νοεμβρίου 1913, όταν έγινε ιδρυτικό μέλος των «Ιρλανδών Εθελοντών», μιας πολιτικοστρατιωτικής οργανώσεως με σκοπό την υποστήριξη της εφαρμογής της Γ΄ Πράξεως Αυτοδιοικήσεως της Ιρλανδίας, που είχε κερδίσει ο ηγέτης του Ιρλανδικού Κοινοβουλευτικού Κόμματος Τζων Ρέντμοντ. Από την έναρξη του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου και μετά, ο ντε Βαλέρα διακρίθηκε στην οργάνωση και αναδείχθηκε σε αρχηγό του λόχου της στο προάστιο Ντόνυμπρουκ του Δουβλίνου. Η οργάνωση προώθησε προετοιμασίες για ένοπλη εξέγερση κατά των Βρετανών, που κατείχαν τότε ολόκληρο το νησί της Ιρλανδίας. Σε αυτή ο ντε Βαλέρα ορίστηκε διοικητής του Γ΄ Τάγματος και επιτελικός της «μπριγάδας» του Δουβλίνου.

Η Εξέγερση του Πάσχα Επεξεργασία

Τη Δευτέρα του Πάσχα (24 Απριλίου) του 1916 άρχισε η ομώνυμη εξέγερση στο Δουβλίνο. Δυνάμεις με επικεφαλής τον ντε Βαλέρα κατέλαβαν τον Μύλο του Μπόλαντ, με κύριο στόχο την κάλυψη των νοτιοανατολικών προσβάσεων στην πόλη. Μετά από μία εβδομάδα μαχών, τους ήρθε η διαταγή από τον ηγέτη της εξεγέρσεως Πάτρικ Πηρς να παραδοθούν, καθώς η Εξέγερση είχε κατασταλεί. Ο ντε Βαλέρα δικάσθηκε από στρατοδικείο και καταδικάσθηκε σε θάνατο, αλλά η ποινή μετατράπηκε σχεδόν αμέσως σε ισόβια καταναγκαστικά έργα.

Ο ντε Βαλέρα ήταν ο μοναδικός διοικητής τάγματος των επαναστατών που δεν εκτελέσθηκε.[25] Οι ιστορικοί έχουν αποδώσει αυτή την τύχη του σε 4 λόγους: 1) Υπήρξε ένας από τους τελευταίους που παραδόθηκαν και κρατήθηκε σε διαφορετική φυλακή από τους άλλους ηγέτες, οπότε η εκτέλεσή του καθυστέρησε εξαιτίας πρακτικών ζητημάτων. 2) Το προξενείο των ΗΠΑ στο Δουβλίνο έκανε παραστάσεις κατά τη δίκη του (σχετικώς με την ιδιότητα του ντε Βαλέρα ως Αμερικανού πολίτη). Την εποχή εκείνη το Ηνωμένο Βασίλειο προσπαθούσε να πείσει τις ΗΠΑ να εισέλθουν στον Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό του, κάτι που καθιστούσε την κατάσταση ακόμα πιο αβέβαιη. Ωστόσο αυτός ο λόγος δεν απέτρεψε την εκτέλεση του Τομ Κλαρκ, που είχε πάρει την αμερικανική υπηκοότητα από το 1905.[26] 3) Ο αντιστράτηγος του Βρετανικού Στρατού σερ Τζων Μάξγουελ, όταν μελέτησε την περίπτωσή του αναφώνησε: «Ποιος είναι αυτός; Δεν τον έχω ξανακούσει. Αναρωτιέμαι αν θα ήταν πιθανό να κάνει φασαρίες και στο μέλλον.» Πληροφορούμενος ότι ο Βαλέρα ήταν ασήμαντος, μετέτρεψε τη θανατική ποινή του στρατοδικείου σε ισόβια.[27] Ο ντε Βαλέρα δεν είχε προσωπικό ή οικογενειακό Φενιανό υπόβαθρο και ο φάκελός του στη MI5 το 1916 ήταν πολύ λεπτός, αναφερόμενος μόνο στη γνωστή ιδιότητα του μέλους των Ιρλανδών Εθελοντών.[28] 4) Μέχρι να δικαστεί ο ντε Βαλέρα στις 8 Μαΐου, είχαν μεταφερθεί πολιτικές πιέσεις στον Μάξγουελ να σταματήσει τις εκτελέσεις.

 
Το κελί του ντε Βαλέρα στις φυλακές του Κίλμαινχαμ του Δουβλίνου

Μετά από φυλάκιση σε τρεις διαφορετικές φυλακές, ο ντε Βαλέρα και οι συναγωνιστές του απελευθερώθηκαν με αμνηστία τον Ιούνιο του 1917. Στις 10 Ιουλίου 1917 ο ντε Βαλέρα εκλέχθηκε μέλος της Βρετανικής Βουλής των Κοινοτήτων, εκπροσωπώντας την εκλογική περιφέρεια East Clare (στην οποία θα εκλεγόταν μέχρι το 1959), σε έκτακτη εκλογή εξαιτίας του θανάτου του μέχρι τότε βουλευτή. Στις ιρλανδικές εκλογές του 1918 εκλέχθηκε σε αυτή και στην περιφέρεια East Mayo.[29] Καθώς οι περισσότεροι άλλοι ηγέτες της εξεγέρσεως είχαν εκτελεσθεί ή σκοτωθεί στη μάχη, ο ντε Βαλέρα εκλέχθηκε το 1917 πρόεδρος του Σιν Φέιν (= «Εμείς μόνοι»), του κόμματος που είχε άδικα κατηγορηθεί για υποκίνηση της Εξεγέρσεως της Δευτέρας του Πάσχα. Υπό την ηγεσία του, αυτό το κόμμα εξελίχθηκε στο πολιτικό όχημα των σκοπών όσων είχαν επιζήσει από την εξέγερση.[30] Ο προηγούμενος πρόεδρος (και ιδρυτής) του Σιν Φέιν, ο Άρθουρ Γκρίφιθ, είχε υποστηρίξει μια Αγγλοϊρλανδική δυαδική μοναρχία με πρότυπο την Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία, με ανεξάρτητα νομοθετικά σώματα για την Ιρλανδία και τη Βρετανία.

Πρόεδρος του Dáil Éireann Επεξεργασία

Το Σιν Φέιν κέρδισε με μεγάλη πλειοψηφία τις γενικές ιρλανδικές εκλογές του 1918, παίρνοντας τις 73 από τις 105 ιρλανδικές έδρες, με συμμετοχή 47%. Κατόπιν αυτού, στις 21 Ιανουαρίου 1919, 27 βουλευτές του (οι υπόλοιποι ήταν φυλακισμένοι ή τραυματίες), αυτοαποκαλούμενοι Teachtaí Dála (TDs, δηλ. «μέλη της συνελεύσεως»), συναντήθηκαν στο Mansion House, το Δημαρχείο του Δουβλίνου, και σχημάτισαν το πρώτο ιρλανδικό κοινοβούλιο στην ιστορία, το Dáil Éireann (= «Ιρλανδική Συνέλευση»). Αλλά ο ντε Βαλέρα δεν ήταν ανάμεσά τους: είχε ξανασυλληφθεί τον Μάιο του 1918 και φυλακισθεί, ώστε να μη μπορέσει να παρακολουθήσει την πρώτη σύνοδο. Απέδρασε από τις αγγλικές φυλακές του Λίνκολν τον Φεβρουάριο του 1919 και αντικατέστησε τον Κάχαλ Μπρου ως πρόεδρος της Συνελεύσεως στη σύνοδο του Απριλίου.

Με την ελπίδα να εξασφαλισθεί διεθνής αναγνώριση, ο Σων Τ. Ο'Κέλυ στάλθηκε στο Παρίσι για να παρουσιάσει τις ιρλανδικές θέσεις στη Σύνοδο Ειρήνης του 1919. Όταν κατέστη εμφανές ότι αυτή η αποστολή δεν μπορούσε να επιτύχει, ο ντε Βαλέρα απεφάσισε να επισκεφθεί τις ΗΠΑ, με τρεις στόχους: να ζητήσει την επίσημη αναγνώριση της Ιρλανδικής Δημοκρατίας, να προτείνει ένα βραχυπρόθεσμο δάνειο για το κυβερνητικό έργο και να εξασφαλίσει την υποστήριξη του αμερικανικού λαού για την Ιρλανδία. Η παραμονή του στις ΗΠΑ κράτησε τελικώς ενάμιση χρόνο, από τον Ιούνιο του 1919 μέχρι τον Δεκέμβριο του 1920, και είχε μερική επιτυχία. Το αρνητικότερο ίσως αποτέλεσμα ήταν ο διχασμός των σωματείων και των μελών της ιρλανδοαμερικανικής ομογένειας σε «βαλερικούς» και «αντιβαλερικούς».[31] Ο ντε Βαλέρα συνάντησε, μεταξύ άλλων τον νεαρό τότε Πέδρο Αλμπίζου Κάμπος, ηγέτη αργότερα του κινήματος ανεξαρτησίας του Πουέρτο Ρίκο, και σφυρηλάτησε μια μακρόχρονη και χρήσιμη συνεργασία μαζί του.[32] Από την άλλη, κατόρθωσε να συγκεντρώσει 5,5 εκατομμύρια δολάρια από υποστηρικτές, ένα ποσό που υπερέβαινε κατά πολύ τις ελπίδες του Dáil.[33] Από το ποσό αυτό, ο ντε Βαλέρα διέθεσε τις 500.000 στις ΗΠΑ, κάτι που τον βοήθησε να κερδίσει την ευρύτερη λαϊκή υποστήριξη εκεί.[34] Δεν είναι ξεκάθαρο πότε έφθασαν τα υπόλοιπα χρήματα στην Ιρλανδία.[35] Πάντως η αναγνώριση μιας ανεξάρτητης Ιρλανδίας δεν διαφαινόταν στον διεθνή ορίζοντα.

Στο μεταξύ, στην Ιρλανδία η σύγκρουση ανάμεσα στις βρετανικές αρχές και στο Dáil (το οποίο οι πρώτες κήρυξαν «παράνομο» τον Σεπτέμβριο του 1919) κλιμακώθηκε και μετατράπηκε στον Ιρλανδικό Πόλεμο της Ανεξαρτησίας. Κατά την απουσία του στην Αμερική, ο ντε Βαλέρα είχε αφήσει στα καθήκοντά του τον Μάικλ Κόλινς, τον 29χρονο τότε υπουργό Οικονομικών. Οι ντε Βαλέρα και Κόλινς θα έρχονταν λίγο αργότερα αντιμέτωποι σε εμφύλιο πόλεμο.[36]

Πρόεδρος της ημιανεξάρτητης Ιρλανδίας Επεξεργασία

Τον Ιανουάριο του 1921, κατά την πρώτη του συνάντηση στο Dáil (κοινοβούλιο) μετά την επιστροφή του από τις ΗΠΑ σε μία χώρα που μαχόταν τον πόλεμο της ανεξαρτησίας της (ουσιαστικά έναν ανταρτοπόλεμο), ο ντε Βαλέρα εισήγαγε προς ψήφιση μια πρόταση που καλούσε τον Ιρλανδικό Δημοκρατικό Στρατό (IRA) να απέχει από ενέδρες και άλλες τακτικές, οι οποίες επέτρεπαν στους Βρετανούς να τον παρουσιάζουν διεθνώς ως τρομοκρατική οργάνωση.[37] Προτιμούσε να μάχεται τις υπέρτερες βρετανικές δυνάμεις με συμβατικές στρατιωτικές τακτικές. Αυτό ο IRA το αρνήθηκε και ο ντε Βαλέρα υπεχώρησε, εκδίδοντας ανακοίνωση υποστηρίξεως για τον IRA, τον οποίο έλεγε ότι το Dáil έλεγχε απολύτως. Κατόπιν, μαζί με τον Κάχαλ Μπρου και τον Ώστιν Στακ, άσκησε πίεση στον Μάικλ Κόλινς να ταξιδέψει κι αυτός στις ΗΠΑ με την πρόφαση ότι μονάχα αυτός θα μπορούσε να συνεχίσει το έργο του εκεί. Ο Κόλινς αντιστάθηκε και παρέμεινε στην Ιρλανδία. Στις ιρλανδικές εκλογές του Μαΐου του 1921 οι 124 από τις 128 έδρες στη Νότια Ιρλανδία κερδήθηκαν από το Σιν Φέιν, το οποίο κέρδισε και μερικές έδρες στη Βόρεια Ιρλανδία. Μετά την ανακωχή του Ιουλίου 1921 που τερμάτισε τον Ιρλανδικό Πόλεμο της Ανεξαρτησίας, ο ντε Βαλέρα πήγε στο Λονδίνο και συζήτησε με τον Βρετανό πρωθυπουργό Ντέιβιντ Λόυντ Τζωρτζ (14 Ιουλίου). Δεν έφθασαν σε συμφωνία και ως τότε είχε ήδη συγκροτηθεί το νέο κοινοβούλιο. Ο Λόυντ Τζωρτζ είπε στον ντε Βαλέρα ότι μπορούσε να «βάλει από έναν στρατιώτη στην Ιρλανδία για κάθε άνδρα, γυναίκα και παιδί που ζούσε πάνω στο νησί», αν ο IRA δεν συμφωνούσε αμέσως στην πλήρη κατάπαυση κάθε δράσης του για πάντα.[38] Τον Αύγουστο ο Βαλέρα εξασφάλισε την έγκριση του Dáil Éireann να τροποποιήσει το σύνταγμα του 1919 ώστε να αναβαθμίσει το αξίωμά του από το αντίστοιχο του προέδρου του υπουργικού συμβουλίου σε πλήρη Πρόεδρο της χώρας. Ανακηρύσσοντας τον εαυτό του το ιρλανδικό ισοδύναμο της Α.Μ. του Γεωργίου του Ε΄, επιχειρηματολόγησε ότι ως Ιρλανδός αρχηγός του κράτους, αφού ο αντίστοιχος Βρετανός δεν παρίστατο στις διαπραγματεύσεις για την Αγγλοϊρλανδική Συνθήκη Ειρήνης, ούτε και αυτός δεν έπρεπε να παρίσταται. Στη συνθήκη αυτή, οι δύο πλευρές συμφώνησαν στην ανεξαρτησία των 26 εκ των 32 κομητειών της νήσου ως «ντομίνιον» (δηλαδή καθεστώς αυτοκυβερνήσεως υπό το βρετανικό Στέμμα) με την επωνυμία Ελεύθερη Ιρλανδική Πολιτεία (Irish Free State), καθώς ο λαός των 6 κομητειών της Βόρειας Ιρλανδίας (δηλαδή οι έποικοι που είχαν εγκαταστήσει εκεί οι Εγγλέζοι τους προηγούμενους αιώνες) είχε αποφασίσει να παραμείνει υπό τη βρετανική κυριαρχία. Οι περισσότεροι ιστορικοί συμφωνούν σήμερα ότι, όποια και να ήταν τα κίνητρά του, ήταν λάθος του ντε Βαλέρα το ότι δεν πήγε στο Λονδίνο.[39]

Η Αγγλοϊρλανδική Συνθήκη Επεξεργασία

Οι Ιρλανδοί αντιπρόσωποι στις διαπραγματεύσεις για τη Συνθήκη Ειρήνης είχαν εξουσία από τον Πρόεδρο ντε Βαλέρα και την κυβέρνησή του να την υπογράψουν χωρίς προηγούμενη συνεννόηση με την ιρλανδική κυβέρνηση, αλλά λέγεται ότι είχαν μυστικές οδηγίες από τον Πρόεδρο να επιστρέψουν στο Δουβλίνο προτού να υπογράψουν τη Συνθήκη.[40] Η Συνθήκη αποδείχθηκε αμφιλεγόμενη στην Ιρλανδία, καθώς θα την κυβερνούσε ως αντιπρόσωπος του Βασιλιά του Ηνωμένου Βασιλείου ένας «Γενικός Κυβερνήτης». Την υπέγραψαν οι Γκρίφιθ, Μπάρτον και Κόλινς στις 02:20 της 6ης Δεκεμβρίου 1921.

Ο ντε Βαλέρα αντέδρασε στην υπογραφή της συνθήκης με θυμό όχι για το περιεχόμενό της (το οποίο αρνήθηκε ακόμα και να διαβάσει όταν του έδωσαν μια εφημερίδα με αυτό), αλλά για τους αντιπρόσωπους του, που δεν τον είχαν συμβουλευθεί πριν την υπογράψουν. Μετά την επικύρωση της Συνθήκης από το κοινοβούλιο με ψήφους 64-57, ο ντε Βαλέρα και μεγάλη μειοψηφία των βουλευτών του Σιν Φέιν παραιτήθηκαν. Ο Γκρίφιθ τον αντικατέστησε στο αξίωμα του προέδρου. Σε μία περιοδεία στην πλέον εθνικιστική επαρχία, το Μούνστερ, που άρχισε στις 17 Μαρτίου 1922, ο ντε Βαλέρα έβγαλε διχαστικούς λόγους στο Κάρικ, στο Λίσμορ, στο Ντάνγκαρβαν και στο Γουότερφορντ, λέγοντας: «Αν η Συνθήκη γίνει αποδεκτή, τότε ο αγώνας για την ελευθερία θα συνεχιστεί και ο ιρλανδικός λαός, αντί να πολεμά ξένους στρατιώτες, θα πρέπει να πολεμήσει τους Ιρλανδούς στρατιώτες μιας ιρλανδικής κυβέρνησης, εκλεγμένης από Ιρλανδούς.» Στη Θούρλη αργότερα επανέλαβε την παραπάνω εικόνα, προσθέτοντας ότι ο IRA: «..θα έπρεπε να τσαλαβουτήσει στα αίματα των στρατιωτών της ιρλανδικής κυβέρνησης, ίσως και σε αυτά κάποιων μελών της ιρλανδικής κυβέρνησης για να επιτύχει την ελευθερία.»[41]

Ο ντε Βαλέρα είχε αντίρρηση στη δήλωση πίστεως, την οποία απαιτούσε η Συνθήκη από τους Ιρλανδούς βουλευτές, δηλαδή να ορκίζονται πίστη στον Βρετανό Βασιλιά ή Βασίλισσα. Τον ενοχλούσε επίσης το ότι η Ιρλανδία δεν θα μπορούσε να έχει ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική και το ότι οι Βρετανοί κρατούσαν αρκετά λιμάνια γύρω-γύρω στις ακτές της Ιρλανδίας. Ως συμβιβασμό, ο ντε Βαλέρα πρότεινε μία «εξωτερική σύνδεση» (external association) με τη Βρετανική Αυτοκρατορία, που θα άφηνε τη χώρα να ασκεί τη δική της ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική, και ένα σύνταγμα που δεν θα ανέφερε τον Βρετανό μονάρχη (αυτό το είχε προτείνει ήδη πριν τις διαπραγματεύσεις). Ο Μάικλ Κόλινς ήταν έτοιμος να δεχθεί τα παραπάνω και οι υπέρ και κατά της Συνθήκης πτέρυγες του Σιν Φέιν ήρθαν σε συμφωνία να κατεβούν στις εκλογές του 1922 μαζί και να σχηματίσουν κυβέρνηση συνασπισμού μετά. Ο Κόλινς απεκήρυξε αυτή τη συμφωνία το βράδυ των εκλογών. Οι αντίπαλοι του ντε Βαλέρα κέρδισαν τις εκλογές και λίγο μετά, στα τέλη του Ιουλίου του 1922, ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος μεταξύ των δύο φατριών.[42]

Εμφύλιος πόλεμος Επεξεργασία

Κύριο λήμμα: Ιρλανδικός εμφύλιος πόλεμος

Οι ενδοκυβερνητικές σχέσεις στη νέα ιρλανδική κυβέρνηση, που υποστηριζόταν από τους περισσότερους βουλευτές, και τους αγωνιστές κατά της Συνθήκης εξελίχθηκε στον Ιρλανδικό εμφύλιο πόλεμο (Ιούνιος 1922 - Μάιος 1923). Η αρχή έγινε με την κατάληψη του μεγάρου των «Τεσσάρων Δικαστηρίων» στο κέντρο του Δουβλίνου από μέλη του IRA, τα οποία δεν ήταν πιστά στον ντε Βαλέρα. Ωστόσο, ο Κόλινς υποχρεώθηκε να αναλάβει δράση εναντίον τους όταν ο Ουίνστον Τσώρτσιλ απείλησε να επανακαταλάβει τη χώρα με βρετανικά στρατεύματα αν δεν το έκανε. Τότε οι αγωνιστές υπέρ της ανεξαρτησίας της χώρας υποστήριξαν την ομάδα του IRA στα «Τέσσερα Δικαστήρια» και ο εμφύλιος ξέσπασε. Ο ντε Βαλέρα, αν και δεν κατείχε στρατιωτική θέση, υπεστήριξε τον κατά της συνθήκης IRA (τους λεγόμενους «Irregulars») και είπε ότι κατατασσόταν και πάλι στον IRA ως απλός εθελοντής. Στις 8 Σεπτεμβρίου 1922, συναντήθηκε μυστικά με τον Ιρλανδό υπουργό άμυνας Ρίτσαρντ Μουλκάχυ στο Δουβλίνο, σε μια προσπάθεια να σταματήσουν οι εχθροπραξίες. Ωστόσο, σύμφωνα με τον ντε Βαλέρα, δεν «μπορούσαν να βρουν μια βάση» συμφωνίας.[43]

Μολονότι ήταν ονομαστικά επικεφαλής της κατά της Συνθήκης παρατάξεως, ο ντε Βαλέρα είχε μικρή επιρροή στις πράξεις της. Δεν φαίνεται να έλαβε μέρος σε μάχη και είχε ελάχιστη έως καμιά επιρροή στη στρατιωτική ηγεσία της, που είχε αρχηγό τον Λάιαμ Λυντς. Ο ντε Βαλέρα και οι βουλευτές κατά της συνθήκης σχημάτισαν μία «ρεπουμπλικανική κυβέρνηση» στις 25 Οκτωβρίου 1922 ώστε «να αποτελεί προσωρινά την ανώτατη εκτελεστική αρχή του Κράτους, μέχρι που να μπορέσει το εκλεγμένο Κοινοβούλιο να συνέλθει ελευθέρως, ή μέχρι που ο λαός, απαλλαγμένος εξωτερικών επιθέσεων, να είναι ελεύθερος να αποφασίσει το πώς θέλει να κυβερνηθεί». Ωστόσο, αυτή η αρχή δεν είχε πραγματική εξουσία.

Τον Μάρτιο του 1923, ο ντε Βαλέρα παρακολούθησε τη συνάντηση του στρατιωτικού σκέλους του IRA με θέμα το μέλλον του πολέμου. Γνωστή ήταν η γνώμη του υπέρ μιας ανακωχής, αλλά δεν είχε δικαίωμα ψήφου στη συγκεκριμένη συνάντηση, που απεφάσισε με μικρή πλειοψηφία να συνεχίσει τις εχθροπραξίες του εμφυλίου.[44] Ο αρχηγός του Κράτους Γουίλιαμ Τόμας Κόσγκρεϊβ, επέμενε ότι δεν μπορούσε να γίνει αποδεκτή παράδοση του αντιπάλου χωρίς τον αφοπλισμό του IRA.[45]

Στις 30 Μαΐου 1923, ο νέος στρατιωτικός αρχηγός (Chief of Staff) του IRA Φρανκ Άικεν, που ανέλαβε μετά τον θάνατο του Λυντς κήρυξε ανακωχή και διέταξε τους εθελοντές να «πετάξουν τα όπλα τους». Ο ντε Βαλέρα υποστήριξε την ανακωχή με μήνυμα στο οποίο αποκαλούσε τους μαχητές κατά της Αγγλοϊρλανδικής Συνθήκης «Λεγεώνα της Οπισθοφυλακής», λέγοντας ότι «η Δημοκρατία δεν μπορεί πια να δεχθεί υπεράσπιση από τα όπλα σας. Περαιτέρω θυσία από μέρους σας θα ήταν τώρα μάταιη και η ένοπλη συνέχιση της ένοπλης πάλης ασύνετη από πλευράς εθνικού συμφέροντος και επιβλαβής για το μέλλον του σκοπού μας... ...άλλα μέσα πρέπει να αναζητηθούν για να διαφυλάξουν τα δίκαια του έθνους.»[46]

Μετά από αυτό, πολλοί από την παράταξη συνελήφθησαν όταν είχαν πια βγει από τις κρυψώνες τους και είχαν επιστρέψει στα σπίτια τους. Ο ίδιος ο ντε Βαλέρα παρέμεινε κρυμμένος για αρκετούς μήνες μετά την ανακήρυξη της ανακωχής. Εμφανίσθηκε τον Αύγουστο για να συμμετάσχει στις εκλογές στην Κομητεία Κλαιρ. Σε μία προεκλογική του ομιλία στο Ένις στις 15 Αυγούστου, συνελήφθη πάνω στην εξέδρα και φυλακίσθηκε στο Άρμπορ Χιλ του Δουβλίνου μέχρι το 1924.

Η ίδρυση του Φίανα Φαλ Επεξεργασία

Μετά το τέλος του Εμφύλιου, ο ντε Βαλέρα επέστρεψε στον αγώνα με πολιτικές μεθόδους. Το 1924 τον συνέλαβαν οι Άγγλοι στο Νιούερυ για «παράνομη είσοδο στη Βόρεια Ιρλανδία» και τον κράτησαν σε αυστηρή απομόνωση επί έναν μήνα στη φυλακή της οδού Crumlin, στο Μπέλφαστ.

Αυτή την περίοδο ο ντε Βαλέρα άρχισε να κλίνει προς την άποψη ότι μια καλύτερη τακτική για τον ίδιο θα ήταν να επιχειρήσει να κερδίσει «εκ των ένδον» πολιτικά τη δύναμη να μετατρέψει την Ιρλανδία από συνταγματική μοναρχία υπό το βρετανικό Στέμμα σε Δημοκρατία. Επεχείρησε να πείσει το Σιν Φέιν να δεχθεί το Σύνταγμα που είχε επιβάλει η Αγγλοϊρλανδική Συνθήκη, αλλά όταν η πρότασή του τέθηκε σε ενδοκομματική ψηφοφορία, απορρίφθηκε με μικρή διαφορά ψήφων. Λίγο αργότερα, ο ντε Βαλέρα παραιτήθηκε από το κόμμα και σκέφθηκε σοβαρά να παρατήσει την πολιτική.

Ωστόσο, ένας από τους συναγωνιστές του, ο μετέπειτα πρωθυπουργός Σων Λέμας, έπεισε τον ντε Βαλέρα να ιδρύσουν νέο κόμμα.[47] Πράγματι, τον Μάρτιο του 1926, μαζί με την Κονστάνς Μάρκιεβιτς και άλλους, ίδρυσαν ένα νέο κόμμα, το Φίανα Φαλ (= «Οι Πολεμιστές του Πεπρωμένου»), το οποίο έμελλε να κυριαρχήσει στην ιρλανδική πολιτική σκηνή του 20ού αιώνα.[48] Σε αντίθεση με το Σιν Φέιν, που απείχε από την πολιτική δράση, το Φίανα Φαλ ήταν αφοσιωμένο στον αγώνα για πλήρη ανεξαρτησία της Ιρλανδίας μέσα από το τρέχον πολιτικό της σύστημα. Πρώτος αρχηγός του έγινε ο ντε Βαλέρα.

Η οργανωτική ικανότητα του Λέμας προσέλκυσε πολλές από τις συνδικαλιστικές και άλλες οργανώσεις του Σιν Φέιν στο νέο κόμμα[47], που κέρδισε 44 έδρες στις εκλογές του Ιουνίου 1927. Οι βουλευτές του αρνήθηκαν αρχικώς να δώσουν τον όρκο πίστεως στον Βρετανό Βασιλιά, το κείμενο του οποίου ήταν σε μεγάλο βαθμό έργο του σκοτωμένου στον Ιρλανδικό Εμφύλιο Μάικλ Κόλινς. Ωστόσο, αντιμέτωποι με τον κίνδυνο να μείνουν εκτός Κοινοβουλίου, ο ντε Βαλέρα και οι βουλευτές του έδωσαν τον όρκο, αν και ο ντε Βαλέρα τον είχε χαρακτηρίσει «έναν κενό πολιτικό τύπο»[49]

Ο ντε Βαλέρα δεν θέλησε ποτέ να οργανώσει παράρτημα του κόμματος στη Βόρεια Ιρλανδία, κάτι που έγινε μόλις το 2007.

Πρόεδρος του Εκτελεστικού Συμβουλίου Επεξεργασία

Στις εκλογές του 1932 το Φίανα Φαλ αύξησε τις έδρες του σε 72 και έγινε έτσι το μεγαλύτερο κόμμα στη νέα βουλή, αν και χωρίς την απόλυτη πλειοψηφία. Ο ντε Βαλέρα διορίσθηκε Πρόεδρος του Εκτελεστικού Συμβουλίου (το αντίστοιχο του πρωθυπουργού) της Ελεύθερης Ιρλανδικής Πολιτείας από τον Γενικό Κυβερνήτη Τζέιμς Μακνήλ στις 7 Μαρτίου 1932.

Αμέσως έδρασε προς την κατεύθυνση των προεκλογικών του υποσχέσεων να καταργήσει τον όρκο πίστεως στον Βρετανό Βασιλιά και να κατακρατήσει τις πληρωμές για υποθηκευμένες αγροτικές γαίες στο Ηνωμένο Βασίλειο, που είχαν συμφωνηθεί με την Αγγλοϊρλανδική Συνθήκη του 1921. Αυτό προκάλεσε τον «Αγγλοϊρλανδικό Εμπορικό Πόλεμο», καθώς το Ηνωμένο Βασίλειο σε αντίποινα επέβαλλε οικονομικές κυρώσεις κατά των ιρλανδικών εξαγωγών. Ο ντε Βαλέρα απάντησε με τέλη στις εισαγωγές από τη Μεγάλη Βρετανία. Αυτός ο οικονομικός πόλεμος έληξε το 1938.

Στα τέλη του 1932 ο βασιλιάς Γεώργιος Ε΄ του Ηνωμένου Βασιλείου διόρισε τον Domhnall Ua Buachalla ως Γενικό Κυβερνήτη της Ιρλανδικής Πολιτείας, τον οποίο ο ντε Βαλέρα, προκειμένου να αυξήσει τις έδρες του, έπεισε να προκυρύξει πρόωρες εκλογές τον Ιανουάριο του 1933. Σε αυτές το Φίανα Φαλ κέρδισε 77 έδρες και την απόλυτη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο. Υπό την ηγεσία του ντε Βαλέρα, το κόμμα κέρδισε και τις επόμενες εκλογές, το 1937, το 1938, το 1943 και το 1944.

Ο ντε Βαλέρα ανέλαβε και τις εξωτερικές σχέσεις της Ιρλανδίας, έχοντας το αξίωμα του Υπουργού Εξωτερικών. Υπό αυτή την ιδιότητα, παρακολούθησε συνεδριάσεις της Κοινωνίας των Εθνών και μάλιστα στην πρώτη του παρουσία, το 1932, ήταν πρόεδρος του Συμβουλίου της και ο λόγος που εκφώνησε εκεί έκανε εντύπωση. Το 1934 υποστήριξε την εισδοχή της ΕΣΣΔ στην Κοινωνία των Εθνών και τον Σεπτέμβριο του 1938 εκλέχθηκε ως ο 19ος πρόεδρος της Συνελεύσεώς της[50], σε μία διεθνή αναγνώριση της ανεξάρτητης στάσεώς του σε παγκόσμια ζητήματα.[51]

Στο εσωτερικό, η κυβέρνηση του ντε Βαλέρα ακολούθησε την πολιτική αποικοδομήσεως της Αγγλοϊρλανδικής Συνθήκης του 1921 με ειρηνικά μέσα. Με τον τρόπο αυτό θα μείωνε τη δημοφιλία του IRA και των οπαδών της βίας. Ενεθάρρυνε τα πολεμοχαρή μέλη του IRA να καταταγούν στον ιρλανδικές Αμυντικές Δυνάμεις (τις ένοπλες δυνάμεις της χώρας) και την Αστυνομία. Αρνήθηκε επίσης να απολύσει τους υποστηρικτές του προηγούμενου κυβερνητικού κόμματος και του Κόσγκρεϊβ, αντιπάλους του στον Εμφύλιο Πόλεμο. Αντικατέστησε μόνο τον Αρχηγό της Αστυνομίας Όουεν Ο' Ντάφυ. Αυτός έγινε τότε πρόεδρος της «Ενώσεως των Συντρόφων του Στρατού», την οποία μετονόμασε σε «Εθνική Φρουρά» και υιοθέτησε στολή με μαύρους μπερέδες και μπλε πουκάμισα («Κυανοχίτωνες»), επηρεασμένος από τη φασιστική Ιταλία. Σχεδίασε μια πορεία στο Δουβλίνο τον Αύγουστο του 1933 στη μνήμη των Μάικλ Κόλινς, Κέβιν Ο' Χίγκινς και Άρθουρ Γκρίφιθ. Η πορεία αυτή θύμιζε την «πορεία προς τη Ρώμη» του Μουσολίνι (1922) και τότε ο ντε Βαλέρα ανασύστησε ένα έκτακτο στρατοδικείο για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα. Με την κήρυξη της Εθνικής Φρουράς ως παράνομης οργανώσεως και την απαγόρευση της πορείας, ο Ο' Ντάφυ έκανε πίσω. Μέσα σε λίγες εβδομάδες ενώθηκε, μαζί με τους οπαδούς του, με το Κεντρώο Κόμμα, σχηματίζοντας την «Ενωμένη Γαελία» (Φίνε Γκελ).

Το νέο Σύνταγμα Επεξεργασία

Κατά τη δεκαετία του 1930 ο ντε Βαλέρα τροποποιούσε συστηματικά το Σύνταγμα της Ιρλανδικής Πολιτείας του 1922. Μπορούσε να το κάνει αυτό για τρεις λόγους: 1) Μέχρι και 8 χρόνια από την έναρξη της ισχύος του, το Σύνταγμα ήταν δυνατό να τροποποιηθεί απευθείας από την κυβέρνηση, ενώ μετά θα χρειαζόταν δημοψήφισμα για κάτι τέτοιο. Αλλά η κυβέρνηση του Κόσγκρεϊβ αύξησε αυτό το διάστημα σε 16 χρόνια, οπότε μέχρι το 1938 το Σύνταγμα μπορούσε να αλλάξει ως προς τις περισσότερες διατάξεις του με το πέρασμα μιας απλής «Πράξεως Συνταγματικής Τροποποιήσεως» από τα δύο νομοθετικά σώματα: το Dáil Éireann και τη Seanad Éireann (γερουσία). 2) Μολονότι ο Γενικός Κυβερνήτης μπορούσε να δεχθεί οδηγίες από το Βρετανικό Στέμμα για την άρνηση επικυρώσεως οποιουδήποτε νομοθετήματος ή πράξεως, από το 1927 η εξουσία για τις οδηγίες αυτές δεν βρισκόταν πλέον στο Λονδίνο, αλλά στην κυβέρνηση της Ελεύθερης Ιρλανδικής Πολιτείας, κάτι που σήμαινε πως στην πράξη η βασιλική συγκατάθεση ως προς τη νομοθέτηση ήταν εγγυημένη αυτομάτως. 3) Αρχικώς το Σύνταγμα έπρεπε υποχρεωτικά να συμμορφώνεται με τις διατάξεις της Αγγλοϊρλανδικής Συνθήκης, ωστόσο αυτή η απαίτηση είχε καταργηθεί λίγο μόνο καιρό πριν γίνει πρωθυπουργός ο ντε Βαλέρα.

Με τις τροποποιήσεις καταργήθηκαν ο όρκος πίστεως στον Βρετανό Βασιλιά και οι εφέσεις προς τη Δικαστική Επιτροπή του Νομικού Συμβουλίου του Στέμματος (Judicial Committee of the Privy Council). Η Γερουσία, που ελεγχόταν από την αντιπολίτευση, καθυστερούσε αυτές τις αλλαγές, οπότε με την επόμενη συνταγματική τροποποίηση το 1936 καταργήθηκε και αυτή. Αντικαταστάθηκε με άλλο είδος Γερουσίας το επόμενο έτος, της οποίας τα βασικά χαρακτηριστικά διατηρούνται και στη σημερινή Γερουσία της Ιρλανδίας.

Ο ντε Βαλέρα έγραψε μία επιστολή τον Ιούλιο του 1936 στον νέο μονάρχη Εδουάρδο Η΄ του Ηνωμένου Βασιλείου, ενημερώνοντάς τον ότι σχεδίαζε την εισαγωγή νέου Συντάγματος της Ιρλανδίας, με κρίσιμη αλλαγή τη δημιουργία ενός νέου αξιώματος, το οποίο ήθελε να ονομάσει «Πρόεδρος του Saorstát Éireann», και το οποίο θα αντικαθιστούσε αυτό του Γενικού Κυβερνήτη.[52] Λίγους μήνες μετά, ο ντε Βαλέρα επωφελήθηκε από την κρίση της παραιτήσεως από τον Θρόνο του Εδουάρδου Η΄ προκειμένου να περάσει δύο πράξεις: τη Συνταγματική Τροποποίηση νο. 27, με την οποία απαλειφόταν κάθε αναφορά στον μονάρχη και τον Γενικό Κυβερνήτη, και την Πράξη Εξωτερικών Σχέσεων, που επανέφερε τον μονάρχη μόνο ως αντιπρόσωπο της Ιρλανδικής Πολιτείας σε διπλωματικό επίπεδο. Με την εφαρμογή του νέου Συντάγματος (Bunreacht na hÉireann), ο τίτλος που δόθηκε τελικώς στον «Πρόεδρο του Saorstát Éireann» ήταν «Uachtarán na hÉireann», δηλαδή «Πρόεδρος της Ιρλανδίας».

Πέρα από αυτό, το νέο Σύνταγμα περιείχε μεταρρυθμίσεις σε συμβολικό επίπεδο, που αποσκοπούσαν στη δήλωση της ιρλανδικής κυριαρχίας, όπως:

  • Μια νέα ονομασία για το κράτος: Ireland στην αγγλική και «Έιρε» στην ιρλανδική γλώσσα.
  • Μια δήλωση ότι το εθνικό έδαφος ήταν ολόκληρη η νήσος της Ιρλανδίας.
  • Η αφαίρεση αναφορών στον μοναρχικό πολίτευμα της Ιρλανδίας[53][54] και η αντικατάσταση του Γενικού Κυβερνήτη με εκλεγμένο από τον ιρλανδικό λαό Πρόεδρο της Ιρλανδίας, ο οποίος «είναι ο πρώτος τη τάξει πολίτης της χώρας»[55].
  • Αναγνώριση της «ειδικής θέσεως» της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και των προβλέψεών της για τον γάμο, οι οποίες αποκλείουν το διαζύγιο, αν και διατηρήθηκε ο θεσμός του πολιτικού γάμου.
  • Ανακήρυξη της ιρλανδικής γλώσσας σε «εθνική γλώσσα» και πρώτη επίσημη γλώσσα της χώρας, με δεύτερη επίσημη γλώσσα την αγγλική. Συνακόλουθα η χρήση ιρλανδικών ονομασιών για τον τονισμό της ιρλανδικής πολιτιστικής και ιστορικής ταυτότητας (π.χ., Uachtarán, Taoiseach, Tánaiste)

Κοινωνική πολιτική Επεξεργασία

Ο Ίμον ντε Βαλέρα έπεισε το κόμμα του, το Φίανα Φαλ να υιοθετήσει συντηρητικές κοινωνικές πολιτικές, καθώς πίστευε ότι η θρησκεία και η οικογένεια ήταν τα βασικά θεμέλια της ιρλανδικής ταυτότητας. Προσέθεσε άρθρα στο νέο Σύνταγμα του 1937 για να «περιφρουρήσει με ιδιαίτερη φροντίδα τον θεσμό του γάμου» και να απαγορεύσει το διαζύγιο. Το σύνταγμα ανεγνώριζε επίσης την «ειδική θέση» της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, αλλά και άλλα δόγματα και θρησκείες, όπως την Αγγλικανική Εκκλησία της Ιρλανδίας και τον Ιουδαϊσμό, ενώ εγγυάτο τη θρησκευτική ελευθερία όλων των πολιτών. Αντιστάθηκε στην προσπάθεια μερικών να καταστήσουν τον Ρωμαιοκαθολικισμό επίσημη θρησκεία, με το σύνταγμά του να απαγορεύει την ανακήρυξη μιας θρησκείας ως επίσημης (κρατικής). Οι θέσεις του έγιναν ευνοϊκά δεκτές από το συντηρητικό και ευσεβές εκλογικό σώμα.[56] Ενδεικτικά άρθρα του νέου Συντάγματος ενίσχυαν την παραδοσιακή άποψη ότι η θέση της γυναίκας ήταν στο σπίτι, δείχνοντας την κατεύθυνση προς την οποία όδευε η Ιρλανδία: ήδη από το 1935 είχε απαγορευθεί η εισαγωγή και πώληση αντισυλληπτικών.[57]

Η ονομαστική αναφορά στη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία απαλείφθηκε με την 5η τροποποίηση του Συντάγματος του 1937, το 1973, και η απαγόρευση του διαζυγίου καταργήθηκε με την 15η τροποποίηση, το 1996. Ωστόσο, το Ανώτατο Δικαστήριο της Ιρλανδίας διακήρυξε το 1973 ότι ο νόμος περί αντισυλληπτικών του 1935 δεν ήταν αντισυνταγματικός και επομένως παρέμενε σε ισχύ.[58]

Πρωθυπουργός (1937-1948) Επεξεργασία

Το Φίανα Φαλ κέρδισε τις εκλογές του 1937, που διεξάχθηκαν την ίδια ημέρα με το δημοψήφισμα που επεκύρωσε το νέο Σύνταγμα της χώρας. Ο ντε Βαλέρα συνέχισε να είναι Πρόεδρος του Εκτελεστικού Συμβουλίου μέχρι τις 29 Δεκεμβρίου 1937, οπότε άρχισε να ισχύει το νέο Σύνταγμα της Ιρλανδίας και το αξίωμά του μετατράπηκε αυτομάτως σε αυτό του Taoiseach (προφέρεται «τίσεχ»), δηλαδή του πρωθυπουργού, το οποίο είχε σαφώς μεγαλύτερες εξουσίες, όπως το να παύει υπουργό και να διαλύει το κοινοβούλιο. Κατά την πρώτη αυτή θητεία του, ο ντε Βαλέρα θέσπισε (το 1947) παροχές για τους ασθενούντες από μεταδοτικές νόσους.[59]

Αγγλοϊρλανδική εμπορική συμφωνία Επεξεργασία

Με το νέο Σύνταγμα σε ισχύ, ο ντε Βαλέρα έκρινε ότι οι νέες περιστάσεις καθιστούσαν τη λήξη του αγγλοϊρλανδικού εμπορικού πολέμου περισσότερο επιθυμητή για αμφότερες τις πλευρές. Τον Απρίλιο του 1938 ο ντε Βαλέρα και ο Βρετανός πρωθυπουργός Νέβιλ Τσάμπερλεν υπέγραψαν την Αγγλοϊρλανδική εμπορική συμφωνία, καταργώντας έτσι όλους τους δασμούς και τέλη που είχαν επιβληθεί κατά την προηγηθείσα πενταετία, αλλά και τερματίζοντας τη βρετανική χρήση των τριών «Λιμένων της Συνθήκης», την οποία τους παραχωρούσε η Αγγλοϊρλανδική Συνθήκη του 1921. Η επιστροφή των λιμανιών αυτών είχε ιδιαίτερη σημασία, καθώς εξασφάλισε την ουδετερότητα της Ιρλανδίας κατά τον επερχόμενο πόλεμο.

«Κατάσταση Εκτάκτου Ανάγκης» (Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος) Επεξεργασία

Στις 2 Σεπτεμβρίου 1939, ο ντε Βαλέρα συμβούλευσε το κοινοβούλιο ότι η καλύτερη επιλογή για τη χώρα ως προς τον πόλεμο που μόλις είχε ξεσπάσει στην Ευρώπη, ήταν η ουδετερότητα. Η άποψη αυτή είχε συντριπτική πολιτική και λαϊκή υποστήριξη. Ο ντε Βαλέρα εξέφρασε κατόπιν αυτού και έντονες αντιρρήσεις για τη στρατολόγηση στη Βόρεια Ιρλανδία.[60] Τον Ιούνιο του 1940, προκειμένου να ενθαρρύνει το Έιρε να μπει στον πόλεμο στο πλευρό των Συμμάχων, ο Τσώρτσιλ άφησε να εννοηθεί πως σε μια τέτοια περίπτωση θα προωθούσε την ενοποίηση του νησιού, αλλά πιστεύοντας ότι ο Βρετανός πρωθυπουργός δεν θα τηρούσε την υπόσχεσή του, ο ντε Βαλέρα αρνήθηκε την προσφορά.[61] Η τοπική κυβέρνηση της Βόρειας Ιρλανδίας είχαν άγνοια των παραπάνω, ενώ η απόρριψη της προσφοράς από τον ντε Βαλέρα έγινε γνωστή μόλις το 1970. Η ιρλανδική κυβέρνηση έθεσε τη χώρα σε «Κατάσταση Εκτάκτου Ανάγκης» για όσο θα διαρκούσε ο πόλεμος, με έκτακτες εξουσίες αυτής, όπως τη λογοκρισία του τύπου και της αλληλογραφίας, και τον έλεγχο της οικονομίας («Emergency Powers Act» του 1939, που άρθηκε ως πράξη μετά από επτά χρόνια).[62][63] Η μόνη υποχώρηση του ντε Βαλέρα ήταν η ανταπόκριση σε ένα αίτημα από τη Βόρεια Ιρλανδία για την αποστολή πυροσβεστών για την κατάσβεση των πυρκαγιών που ακολούθησαν τις 4 γερμανικές αεροπορικές επιδρομές κατά του Μπέλφαστ τον Απρίλιο και τον Μάιο του 1941.

Μια αμφιλεγόμενη πρωτοβουλία[64] ήταν τα συλλυπητήρια που υπέβαλε ο ντε Βαλέρα στον Γερμανό πρέσβη στο Δουβλίνο για τον θάνατο του Χίτλερ τον Μάιο του 1945, σε συμφωνία με το διπλωματικό πρωτόκολλο.[65] Εκτός από τις αντιδράσεις στις ΗΠΑ, σύντομα ο ντε Βαλέρα είχε μία ανταλλαγή «πικρών λέξεων» με τον Τσώρτσιλ σε δύο διάσημες ραδιοφωνικές διακηρύξεις μετά το τέλος του πολέμου στην Ευρώπη.[66]

Ο μεταπολεμικός ηγέτης Επεξεργασία

Ηγέτης της αντιπολίτευσης (1948-1951) Επεξεργασία

Μετά από 16 συναπτά έτη του ντε Βαλέρα στην εξουσία, φυσικό ήταν ο λαός να θελήσει μια αλλαγή και έδωσε στις εκλογές του 1948 στο κόμμα του 6 έδρες λιγότερες από όσο χρειαζόταν για να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Ωστόσο, παρέμενε το μεγαλύτερο σε αριθμό βουλευτών, με 37 βουλευτές περισσότερους από το δεύτερο κόμμα, το Φίνε Γκελ.

Αλλά τότε έγινε το μη αναμενόμενο: όλα τα άλλα κόμματα συνασπίσθηκαν και, με τη στήριξη ανεξάρτητων βουλευτών, σχημάτισαν την πρώτη διακομματική κυβέρνηση, συμβιβαζόμενα με τον Τζων Α. Κοστέλο του Φίνε Γκελ στη θέση του πρωθυπουργού. Το επόμενο έτος ο Κοστέλο ανακήρυξε τη χώρα ανεξάρτητο κράτος, αβασίλευτη δημοκρατία, αποδεχόμενος έτσι έμμεσα τη διχοτόμηση του νησιού, με τη Βόρεια Ιρλανδία να παραμένει στο Ηνωμένο Βασίλειο.[67]

Ο ντε Βαλέρα, ως ηγέτης της αξιωματικής (και μοναδικής) αντιπολιτεύσεως, επέλεξε να αφήσει την κοινοβολευτική αντιπαράθεση με την κυβέρνηση στον Σων Λέμας και ξεκίνησε ένα ταξίδι-εκστρατεία στον κόσμο για να ενημερώσει σχετικά με το θέμα της διχοτομήσεως του νησιού. Επισκέφθηκε τις ΗΠΑ, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία και την Ινδία.[68] Στη Μελβούρνη, η άφιξή του τιμήθηκε από τον ισχυρό Ρωμαιοκαθολικό Αρχιεπίσκοπο Ντάνιελ Μάνιξ, στα πλαίσια των εορτασμών της εκατονταετηρίδας της επισκοπής της Μελβούρνης.[69] Επιστρέφοντας στην Ιρλανδία, τον Οκτώβριο 1950, τριάντα χρόνια μετά τη δραματική απόδρασή του από τις αγγλικές φυλακές του Λίνκολν επέστρεψε εκεί για να τιμηθεί από την «Ένωση κατά της Διχοτομήσεως της Ιρλανδίας στη Μ. Βρετανία» με επίσημο δείπνο προς τιμή του και πρόποση «για την Αγγλοϊρλανδική φιλία».[70] Σημαντικό μήνυμα στην εκστρατεία του ήταν ότι η Ιρλανδία δεν μπορούσε να ενταχθεί στο πρόσφατα ιδρυμένο ΝΑΤΟ όσο η Βόρεια Ιρλανδία βρισκόταν σε βρετανικά χέρια. Παρά το ότι η τότε κυβέρνηση της Ιρλανδίας προτιμούσε την ένταξη στο NATO, η θέση του ντε Βαλέρα κέρδισε μεγαλύτερη λαϊκή υποστήριξη και απέτρεψε την ένταξη αυτή.[67]

Πρωθυπουργός και πάλι Επεξεργασία

Στο μεταξύ ξέσπασε μεγάλη κρίση στη διακομματική κυβέρνηση με αίτιο το νομοσχέδιο για την οικογενειακή υγεία («Mother and Child Scheme»). Ο ντε Βαλέρα τήρησε άψογη στάση, χωρίς να σπεύσει να εκμεταλλευθεί μικροκομματικά το θέμα. Αυτή η στάση τον βοήθησε να επιστρέψει στην εξουσία μετά τις εκλογές του 1951. Ωστόσο, τη φορά αυτή παρέμεινε πολύ λιγότερο σε αυτή: η κυβέρνησή του ακολούθησε σκληρή, αντιπληθωριστική οικονομική πολιτική από το 1952, κάτι που κόστισε στο κόμμα του, το Φίανα Φαλ, πολλές έδρες στη βουλή στις εκλογικές αναμετρήσεις του 1953 και του 1954. Αποφάσισε να ξεκαθαρίσει τα πράγματα προκηρύσσοντας νέες εκλογές τον Μάιο του 1954, στις οποίες το κόμμα του έχασε και δεύτερη κυβέρνηση συνασπισμού σχηματίσθηκε, με πρωθυπουργό πάλι τον Κοστέλο.

Στις 16 Σεπτεμβρίου 1953 ο ντε Βαλέρα συνάντησε για πρώτη και μοναδική φορά τον Τσώρτσιλ, στην Ντάουνινγκ Στρητ (οι δύο τους είχαν ιδωθεί σε μία δεξίωση το 1949, αλλά χωρίς να συνομιλήσουν). Εξέπληξε τον Βρετανό πρωθυπουργό, ισχυριζόμενος ότι αν ήταν στην εξουσία το 1948 η Ιρλανδία δεν θα είχε φύγει από τη Βρετανική Κοινοπολιτεία.[71]

Τη δεκαετία του 1950 η όραση του ντε Βαλέρα άρχισε να μειώνεται και πέρασε μήνες στην Ολλανδία, όπου υποβλήθηκε σε 6 επεμβάσεις.

Και η δεύτερη κυβέρνηση συνασπισμού κράτησε για τρία χρόνια. Στις εκλογές του 1957, ο 75χρονος πλέον ντε Βαλέρα κέρδισε την απόλυτη πλειοψηφία εννέα εδρών, τη μεγαλύτερη που είχε πάρει ποτέ. Ξεκίνησε έτσι μία δεύτερη περίοδος 16 ετών κυριαρχίας του Φίανα Φαλ. Μία νέα οικονομική πολιτική τέθηκε σε εφαρμογή με το Α΄ Πρόγραμμα Οικονομικής Επεκτάσεως. Τον Ιούλιο του 1957, αντιδρώντας στον ανταρτοπόλεμο του IRA στη Β. Ιρλανδία του 1956-1962, ο ντε Βαλέρα επανέφερε σε ισχύ μέρος της Πράξεως επί Εγκλημάτων Κατά του Κράτους, διατάζοντας τη φυλάκιση χωρίς δίκη των υπόπτων για συμμετοχή στην οργάνωση, κάτι που συνετέλεσε σημαντικά στον τερματισμό αυτής της περιόδου ταραχών.[72]

Η τελευταία πρωθυπουργική θητεία του ντε Βαλέρα είδε επίσης την πραγματοποίηση πολλών μεταρρυθμίσεων στην Υγεία και Πρόνοια. Το 1952 η ασφάλεια ανεργίας επεκτάθηκε και στους αγρότες (μόνο στους άρρενες), τα οικογενειακά επιδόματα επεκτάθηκαν και στο δεύτερο παιδί, ενώ θεσπίσθηκε και επίδομα μητρότητας. Το 1953 υπολογίζεται ότι η πρόσβαση στα παραπάνω επιδόματα και σε δημόσια νοσοκομειακή περίθαλψη κάλυπτε πλέον περίπου το 85% του πληθυσμού.[59]

Πρόεδρος της Ιρλανδίας Επεξεργασία

Παρά την κυριαρχία του κόμματός του, ο ντε Βαλέρα άρχισε να κρίνεται ως πολύ ηλικιωμένος πλέον, στο κόμμα και στον λαό για το αξίωμα του πρωθυπουργού.[73] Με την προτροπή των αξιωματούχων του κόμματος, ο ντε Βαλέρα αποφάσισε να αποχωρήσει από την κυβέρνηση και τη βουλευτική του έδρα, θέτοντας υποψηφιότητα για το μη εκτελεστικό αξίωμα του Προέδρου της Ιρλανδίας. Κέρδισε τις προεδρικές εκλογές της 17ης Ιουνίου 1959, οπότε 6 ημέρες αργότερα παραιτήθηκε από πρωθυπουργός, βουλευτής και αρχηγός του Φίανα Φαλ, αφήνοντας στα αξιώματα αυτά τον κατά 17 έτη νεότερό του Σων Λέμας.

Ο ντε Βαλέρα ανέλαβε πρόεδρος στις 25 Ιουνίου και επανεκλέχθηκε στο ίδιο αξίωμα το 1966, σε ηλικία 84 ετών, ηλικία που ως το 2013 ήταν παγκόσμιο ρεκόρ γηραιότερου εκλεγέντα στη θέση αρχηγού κράτους. Αντίστοιχα, την ημέρα της αποχωρήσεώς του τον Ιούνιο του 1973 σε ηλικία 90 ετών, ήταν ο γηραιότερος αρχηγός κράτους στον κόσμο.[73]

Ως πρόεδρος, ο ντε Βαλέρα δέχθηκε πολλες επισκέψεις ξένων ηγετών, όπως αυτή του Αμερικανού προέδρου Τζων Φ. Κένεντυ το 1963: πέντε μόλις μήνες αργότερα, ο ντε Βαλέρα παρακολούθησε την κηδεία του ιρλανδικής καταγωγής Κένεντυ στην Ουάσινγκτον, επικεφαλής αγήματος 24 «ευέλπιδων» του Ιρλανδικού Στρατού.[73]

Το 1966 η εβραϊκή κοινότητα του Δουβλίνου οργάνωσε τη φύτευση και ονοματοδοσία ως «Δάσος Ίμον ντε Βαλέρα» ενός άλσους κοντά στη Ναζαρέτ, ως αναγνώριση της σταθερής υποστηρίξεως του ηγέτη προς τους Εβραίους της Ιρλανδίας.[74]

Θάνατος Επεξεργασία

frame|Ο τάφος του ντε Βαλέρα, της συζύγου του και του γιου του Μπράιαν. Ο Ίμον ντε Βαλέρα πέθανε από πνευμονία και καρδιακή ανεπάρκεια στο Κέντρο Αναρρώσεως Linden, στο προάστιο Μπλάκροκ του Δουβλίνου, στις 29 Αυγούστου 1975, σε ηλικία 92 ετών.[75] Η σύζυγός του Σινέντ, 4 χρόνια μεγαλύτερή του, είχε πεθάνει τον Ιανουάριο του ίδιου έτους, το βράδυ της 65ης επετείου των γάμων τους. Η σορός του εκτέθηκε στο Κάστρο του Δουβλίνου και κηδεύθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου, στον προσωρινώς καθεδρικό ναό της Αγίας Μαρίας, μια κηδεία που μεταδόθηκε στην εθνική τηλεόραση. Τάφηκε στο Κοιμητήριο Γκλάσνεβιν του Δουβλίνου, μαζί με τη σύζυγο και το προαποθανόν τέκνο τους Μπράιαν.

Τιμητικές διακρίσεις Επεξεργασία

Ως η κυρίαρχη πολιτική προσωπικότητα της Ιρλανδίας επί δεκαετίες, ο Ίμον ντε Βαλέρα δέχθηκε πολλές τιμές. Εκλέχθηκε Πρύτανης του Εθνικού Πανεπιστημίου της Ιρλανδίας το 1921, αξίωμα που κράτησε μέχρι τον θάνατό του. Ο Πάπας Ιωάννης ΚΓ΄ του απένειμε το παράσημο του Ανώτατου Τάγματος του Χριστού. Ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτορας αρκετών πανεπιστημίων διεθνώς. Το 1968 εκλέχθηκε Εταίρος της Βασιλικής Εταιρείας (FRS),[76], μία αναγνώριση του ισόβιου ενδιαφέροντός του για τα μαθηματικά.

Η μορφή του απεικονίσθηκε σε τρία διαφορετικά ιρλανδικά γραμματόσημα, που κυκλοφόρησαν το 1982, το 2000 και το 2001.

Αποτίμηση Επεξεργασία

Τα πολιτικά πιστεύω του Ίμον ντε Βαλέρα εξελίχθηκαν από τον αγωνιστικό και μαχητικό «ρεπουμπλικανισμό» (ιδεολογία για την ανεξαρτησία της Ιρλανδίας από το Ηνωμένο Βασίλειο ως αβασίλευτης Δημοκρατίας) στον κοινωνικό και πολιτιστικό συντηρητισμό.

Ο ντε Βαλέρα έχει επικριθεί για το ότι κατέληξε συνιδιοκτήτης ενός από τους μεγαλύτερους εκδοτικούς οίκους εφημερίδων της Ιρλανδίας, του «Irish Press ewspapers».[77] Επίσης, για το ότι βοήθησε να κρατηθεί η χώρα του κάτω από την επίδραση του Ρωμαιοκαθολικού συντηρητισμού[78], παρά το ότι αυτό ερμηνεύεται καλύτερα από τον μεγάλο ρόλο της θρησκείας στην ιρλανδική ιστορία αιώνων, ενώ ο ντε Βαλέρα είχε απορρίψει αιτήματα από οργανώσεις όπως η «Maria Duce» να καταστεί ο Ρωμαιοκαθολικισμός η κρατική θρησκεία της Ιρλανδίας. Το ίδιο είχε απορρίψει αιτήματα από το Ιρλανδικό Χριστιανικό Μέτωπο να υποστηριχθεί από το ημιανεξάρτητο ιρλανδικό κράτος ο Φράνκο κατά τον Ισπανικό Εμφύλιο.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12181346n. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 MacTutor History of Mathematics archive. Ανακτήθηκε στις 22  Αυγούστου 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Eamon-de-Valera. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  5. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12181346n. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  6. ↑ CONOR.SI. 99229539.
  7. ↑ (Αγγλικά) pace.coe.int. 184. Ανακτήθηκε στις 20  Απριλίου 2022.
  8. ↑ p38193.htm#i381923. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 9,6 9,7 9,8 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  10. ↑ 10,0 10,1 (Αγγλικά) Hansard 1803–2005.
  11. ↑ 11,00 11,01 11,02 11,03 11,04 11,05 11,06 11,07 11,08 11,09 11,10 11,11 11,12 11,13 11,14 11,15 www.oireachtas.ie/en/members/member/Eamon-de-Valera.D.1919-01-21.
  12. ↑ www.assembly.coe.int/nw/xml/AssemblyList/MP-Details-EN.asp?MemberID=184.
  13. ↑ «Mr. Éamon de Valera». Oireachtas Members Database. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2009. 
  14. ↑ A Will To Power: Eamon De Valera, σελ. 3
  15. ↑ «"Eamon de Valera's father" 2006». Homepage.eircom.net. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2013. 
  16. ↑ «Notable New Yorkers – Eamon de Valéra». nyc.gov. NYC Department of Records. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Φεβρουαρίου 2004. 
  17. ↑ Proinsias Mac Aonghusa: Quotations from Éamon de Valera (1983), σελ. 89
  18. ↑ Jordan, Anthony J.: Eamon de Valera 1882–1975. Irish; Catholic; Visionary, Westport Books, 2010, σσ. 19–20.
  19. ↑ «Éamon de Valera (1882–1975)». BBC News. Ανακτήθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 2008. 
  20. ↑ Farragher CSSp, Sean P. (1984). Dev and his Alma Mater. Paraclete Press. σελ. 73. ISBN 0-946639-01-9. 
  21. ↑ Jordan, σελ. 279.
  22. ↑ Farragher (1984), σσ. 87-90
  23. ↑ «Éamon de Valera». UCC – Multitext Project in Irish History. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 2008. 
  24. ↑ Jordan, σελ. 23.
  25. ↑ Gunther, John (1936). Inside Europe. Harper & Brothers. σελίδες 267–272. 
  26. ↑ McElrath, Karen (2000). Unsafe haven: the United States, the IRA, and political prisoners. Pluto Press. σελ. 11. ISBN 978-0-7453-1317-7. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2011. 
  27. ↑ Barton, Brian: From Behind a Closed Door, Secret Court Martial Records of 1916, The History Press, σελ. 93.
  28. ↑ Barton, όπ.π., σελ. 92.
  29. ↑ «Éamon de Valera». ElectionsIreland.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Νοεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2009. 
  30. ↑ «Eamon de Valera | president of Ireland» (στα αγγλικά). Encyclopedia Britannica. https://www.britannica.com/biography/Eamon-de-Valera. Ανακτήθηκε στις 2017-09-04. 
  31. ↑ Jordan, Anthony J.: Eamon de Valera 1882–1975, σσ. 63–70.
  32. ↑ «Pedro Albizu Campos: El Ultimo Libertador de America». Alianza Bolivariana Para Los Pueblos de Nuestra America. 19 Ιανουαρίου 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουνίου 2013. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2012. 
  33. ↑ «Dáil Éireann – Volume 2 – Vote of thanks to the people of America». Houses of the Oireachtas. 17 Αυγούστου 1921. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Σεπτεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 2008. 
  34. ↑ «Dáil Éireann – Volume 1 – Ministerial Motions. – Presidential election campaign in USA». Houses of the Oireachtas. 29 Ιουνίου 1920. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 2008. 
  35. ↑ «Dáil Éireann – Volume 1 – Debates on Reports. – Finance». Houses of the Oireachtas. 10 Μαΐου 1921. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Νοεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 2008. 
  36. ↑ Coogan, Tim Pat: de Valera: Long Fellow, Long Shadow, σσ. 120–122, ISBN 0-09-995860-0, ISBN 978-0-09-995860-4
  37. ↑ D.G. Boyce: Englishmen and Irish Troubles: British Public Opinion and the Making of Irish Policy, 1918–1922, The MIT Press, 1972, σσ. 92–93.
  38. ↑ Coogan, Tim Pat: De Valera: Long Fellow, Long Shadow σελ. 234.
  39. ↑ Jordan, Anthony J.: Eamon de Valera 1882–1975, σελ. 91.
  40. ↑ P.S. O'Hegarty: A History of Ireland Under the Union: 1801 to 1922, Kraus Reprint Co., Νέα Υόρκη 1969, σελ. 751.
  41. ↑ J.J. O'Kelly (Sceilg): A Trinity of Martyrs, Irish Book Bureau, Δουβλίνο, σσ. 66–68
  42. ↑ Coogan, Tim Pat de Valera: Long Fellow, Long Shadow p. 299, (ISBN 0-09-995860-0), (ISBN 978-0-09-995860-4).
  43. ↑ Coogan, Tim Pat: de Valera: Long Fellow, Long Shadow σελ. 338, ISBN 0-09-995860-0.
  44. ↑ Jordan, Anthony J.: Eamon de Valera 1882–1975, σελ. 131.
  45. ↑ Jordan, Anthony J.Q.: W.T. Cosgrave: Founder Of Modern Ireland, Westport Books, 2006, σελ. 89.
  46. ↑ Bowyer Bell, J. (1997). The Secret Army: The IRA. Transaction Publishers. σελ. 38. ISBN 1-56000-901-2. 
  47. ↑ 47,0 47,1 Exam notes Αρχειοθετήθηκε 2017-10-03 στο Wayback Machine. για τον Seán Lemass
  48. ↑ «BBC - History - Eamon de Valera». Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2017. 
  49. ↑ «BBC's Short History of Ireland». Bbc.co.uk. 1 Ιανουαρίου 1970. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Αυγούστου 2010. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2013. 
  50. ↑ Eamon de Valera, the eternal revolutionary, Fabien Aufrechter, Le Journal International, 22 October 2013.
  51. ↑ The Earl of Longford and Thomas P. O'Neill (1970), σσ. 335–339.
  52. ↑ «Letter from Joseph P. Walshe to Michael McDunphy (Dublin) enclosing a memorandum on the draft Irish constitution (Secret)». 
  53. ↑ «The Irish Free State (1922-1937): Saorstát Éireann». Collins 22 Society. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Δεκεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2017. 
  54. ↑ Cottrell, Peter (2008). The Irish Civil War 1922–23. Οξφόρδη: Osprey Publishing. σελ. 85. ISBN 978-1-84603-270-7. 
  55. ↑ Constitution of Ireland 1937, 12.1
  56. ↑ Kissane, Bill (2007). «Eamon De Valera and the Survival of Democracy in Inter-war Ireland». Journal of Contemporary History 42 (2): 213–226. doi:10.1177/0022009407075554. https://archive.org/details/sim_journal-of-contemporary-history_2007-04_42_2/page/213. 
  57. ↑ Ryan, Louise (1998). «Constructing 'Irishwoman': Modern Girls and Comely Maidens». Irish Studies Review 6 (3): 263–272. doi:10.1080/09670889808455611. 
  58. ↑ BAILII: McGee v. A.G. & Anor [1973] IESC 2; [1974] IR 284 McGee v the Attorney General
  59. ↑ 59,0 59,1 Peter Flora, επιμ. (1986). Growth to Limits: Germany, United Kingdom, Ireland, Italy. Berlin: Walter de Gruyter. σελ. 248. ISBN 9783110111316. 
  60. ↑ «IRELAND: Too Much Trouble». TIME (Time Inc.). 9-6-1941. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-08-28. https://web.archive.org/web/20130828015352/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,795330,00.html. Ανακτήθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου 2010. 
  61. ↑ "Anglo-Irish Relations, 1939–41: A Study in Multilateral Diplomacy and Military Restraint" in Twentieth Century British History (Oxford Journals, 2005), ISSN 1477-4674
  62. ↑ «Emergency Powers (Continuance and Amendment) Act, 1945». Government of Ireland. 29 Ιουλίου 1945. σελίδες §4(1). Ανακτήθηκε στις 2 Νοεμβρίου 2007. 
  63. ↑ «National Emergency: Motion (Resumed)». Dáil Éireann debates (Government of Ireland) 292: 119–256. 1 Σεπτεμβρίου 1976. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-06-07. https://web.archive.org/web/20110607061336/http://historical-debates.oireachtas.ie/D/0292/D.0292.197609010003.html. Ανακτήθηκε στις 2-11-2007. 
  64. ↑ Griven, Brian (2006). The Emergency. London: MacMillan. σελ. 5. ISBN 978-1-4050-0010-9. Officials of the Department of External Affairs tried to persuade him not to visit Hempel, although the secretary of the department, Joseph Walsh, who accompanied him, did support the action 
  65. ↑ Elizabeth Keane: An Irish Statesman and Revolutionary, ISBN 978-1845111250, σελ. 106.
  66. ↑ «Irish Public Service Broadcasting – 1940s: De Valera and Broadcasting». History of RTÉ. RTÉ. Ανακτήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2008. 
  67. ↑ 67,0 67,1 Wilsford, David (1995). Political Leaders of Contemporary Western Europe: A Biographical Dictionary. Greenwood. σελ. 96. ISBN 978-0-313-28623-0. 
  68. ↑ Tim Pat Coogan: De Valera: Long Fellow, Long Shadow, Arrow, Λονδίνο 1993, σελ. 639.
  69. ↑ D.F. Bourke: A History of the Catholic Church in Victoria, Catholic Bishops of Victoria, Μελβούρνη 1988, σελ. 299. D.J. O'Hearn: Erin go bragh – Advance Australia Fair: a hundred years of growing, Μελβούρνη 1990, σελ. 54.
  70. ↑ Stanford, Jane (17 Αυγούστου 2013). «That Irishman: σελ. 279, υποσημ. 530». Look Back (The Irish Post). http://thatirishman.com/2012/wp-content/uploads/2013/08/SKMBT_C364e13081610510.pdf. Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2014. 
  71. ↑ «Winston Churchill & Eamon De Valera: A Thirty Year "Relationship"». Winstonchurchill.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιουλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2013. 
  72. ↑ Coogan, Tim Pat: de Valera: Long Fellow, Long Shadow σελ. 669
  73. ↑ 73,0 73,1 73,2 Diarmaid Ferriter (2007). Uachtaráin – Eamon de Valera (Television production) (στα Ιρλανδικά). Δουβλίνο: TG4. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2011. 
  74. ↑ Tracy, Robert (1999). «The Jews of Ireland». bNet.com. σελ. 7. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2009. 
  75. ↑ RTE 1975 – Eamon De Valera is dead στο YouTube RTÉ News (video). Ανακτήθηκε στις 11-11-2011.
  76. ↑ Synge, J.L. (1976). «Eamon de Valera 14 October 1882 -- 29 August 1975». Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society 22: 634–653. doi:10.1098/rsbm.1976.0022. 
  77. ↑ Sunday Times, 31 Οκτωβρίου 2004, σελ. 3
  78. ↑ Tom Garvin: Preventing the future; why Ireland was so poor for so long, Δουβλίνο 2004, ISBN 0-7171-3771-6

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Έιμαν_ντε_Βαλέρα&oldid=10217239"