Αμαλρίκ, κύριος της Τύρου

Ο Αμαλρίκ (Amaury II de Chypre, 1272 - 5 Ιουνίου 1310) από τον Οίκο του Πουατιέ ήταν αξιωματούχος της Κύπρου και ο τελευταίος κύριος της Τύρου (1291) .

Αμωρί Β΄ της Κύπρου
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1272 Λευκωσία
Θάνατος	5  Ιουνίου 1310 Λευκωσία
Αιτία θανάτου	δολοφονία χωρίς πρόθεση
Τόπος ταφής	Τέμενος Σελιμιγιέ
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	φεουδάρχης
Οικογένεια
Σύζυγος	Ισαβέλλα της Αρμενίας
Τέκνα	Κωνσταντίνος Δ΄ της Αρμενίας Ιωάννης του Λουζινιάν Βοημούνδος του Λουζινιάν Μαρία του Λουζινιάν
Γονείς	Ούγος Γ΄ της Κύπρου και Ισαβέλλα του Ιμπελέν
Αδέλφια	Μαρία του Λουζινιάν Μαργαρίτα του Λουζινιάν Ερρίκος Β΄ της Κύπρου Γκι του Λουζινιάν Ιωάννης Α΄ της Κύπρου
Οικογένεια	Οίκος του Λουζινιάν
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Κυβερνήτης και Αντιβασιλέας της Κύπρου (1306–1310) Κοντόσταυλος του Βασιλείου της Ιερουσαλήμ (1285–1291)
Θυρεός

Βιογραφία

Ήταν o τρίτος γιος του Ούγου Γ΄ της Κύπρου και της Ισαβέλλας των Ιμπελέν.. Οι μεγαλύτεροι αδελφοί του ήταν ο Ιωάννης Α΄ της Κύπρου και ο Ερρίκος Β΄ της Κύπρου, μικρότεροι αδελφοί του ήταν ο Αμωρί και ο Γκυ, κοντόσταυλος της Κύπρου. Το 1306 ανέλαβε αυθαίρετα τη διοίκηση της Κύπρου ως κυβερνήτης και αντιβασιλιάς.

Πτώση του βασιλείου της Ιερουσαλήμ

Τον Απρίλιο του 1289 οδήγησε ομάδα ιπποτών και τέσσερις γαλέρες στην Τρίπολη που πολιορκούσε ο Μαμελούκος σουλτάνος της Αιγύπτου αλλά η πόλη έπεσε. Διέφυγε με την δεύτερη εξαδέλφη του Λουκία της Τρίπολης κόρη του Βοϊμόνδου ΣΤ΄ της Αντιόχειας. Τον Απρίλιο του 1289 διορίστηκε Κοντόσταυλος της Ιερουσαλήμ, το επόμενο έτος έγινε κύριος της Τύρου. Υπερασπίστηκε την Άκρα που έπεσε στους Μουσουλμάνους (18 Μαΐου 1291), δραπέτευσε με τον αδελφό του Ερρίκο Β΄. Την επόμενη ημέρα έπεσε η Τύρος, τον Ιούνιο η Σιδώνα και τον Ιούλιο η Βηρυτός, το Βασίλειο της Ιερουσαλήμ έπεσε εξ'ολοκλήρου. Το 1300 σε συνενόηση με τους Μογγόλους ξεκίνησε την πολιορκία της νήσου Αρουάντ βόρεια της Τρίπολης, οι Μογγόλοι δεν εμφανίστηκαν και ο Αμαλρίκ έλυσε την πολιορκία. .

Σφετερισμός της εξουσίας

Όταν ο αδελφός του Ερρίκος Β΄ έγινε αντιδημοφιλής ο Αμαλρίκ με τη βοήθεια των Ναϊτών Ιπποτών και βαρόνων τον περιόρισε στην έπαυλη στον Στρόβολο και πήρε τους τίτλους του "διοικητή και πρύτανη" της Κύπρου και της Ιερουσαλήμ. Τα πρώτα χρόνια ήταν δημοφιλής, αποκατέστησε τις σχέσεις με τη Βενετία, την Γένοβα και τους Ιωαννίτες ιππότες. Όταν ξεκίνησαν οι διώξεις των Ναιτών στην Ευρώπη (1307) ο Αμαλρίκ υπάκουσε στην παπική οδηγία και τους συνέλαβε, οι Ναΐτες εξεγέρθηκαν υπέρ του Ερρίκου Β΄ (1308). Ο Αμαλρίκ κατέστειλε το κίνημα και συνέλαβε τον Ρουπέν του Μονφόρ, τον Ιωάννη του Νταμπιέρ και μερικούς ευγενείς από τον Οίκο του Ιμπελέν, εξόρισε δύο από τους Ιμπελίν στην Κιλικία. Ο Ιωάννης του Νταμπιέρ, στην προσπάθειά του να επικοινωνήσει με τον Ερρίκο Β΄ τραυματίστηκε θανάσιμα από τον όχλο, ο Ερρίκος Β΄ εξορίστηκε στην Αρμενία (1310).

Δολοφονία

Ο Αμαλρίκ δολοφονήθηκε από τον Σιμόν ντε Μοντολίφ στην Λευκωσία (5 Ιουνίου 1310) και τάφηκε στον ναό της Αγίας Σοφίας. Ο αδελφός του Αϊμερί ανακηρύχθηκε κυβερνήτης αλλά σύντομα αφού ηττήθηκε, φυλακίστηκε και ο Ερρίκος Β΄ αποκαταστάθηκε στο θρόνο. Η σύζυγος του Αμαλρίκ και οι γιοι του παρέμειναν στη Κιλικία, όλοι τους δολοφονήθηκαν σε διαφορετικές χρονικές στιγμές.

Οικογένεια

Νυμφεύτηκε το 1292 την Ισαβέλλα των Χετουμιδών, κόρη του Λέοντα Γ΄ της Αρμενίας και απέκτησε τέκνα:

• Ούγος, απεβ. 1318-23, νυμφεύτηκε την Εσίβα των Ιμπελέν.
• Ερρίκος, απεβ. πριν το 1323, άγαμος.
• (Γκυ) Κωνσταντίνος Β΄ απεβ. 1341, βασιλιάς της Αρμενίας. Νυμφεύτηκε σε πρώτο γάμο την εξαδέλφη του Καντακουζηνή, κόρη του Ιωάννη ΣΤ΄ Καντακουζηνού και σε δεύτερο γάμο την Θεοδώρα Συργιάννη, με την οποία απέκτησε:
  • Ισαβέλλα π.1333 - 1382-87, παντρεύτηκε τον Μανουήλ Καντακουζηνό δεσπότη του Μωρέως, γιο του Ιωάννη ΣΤ΄.
• Ιωάννης, απεβ. 1343, κοντόσταυλος και αντιβασιλιάς της Αρμενίας. Από τη Σολντάνε των Βαγρατιδών, κόρη του Γεωργίου Ε΄ της Γεωργίας απέκτησε:
  • Λέων ΣΤ΄ 1342-1393, βασιλιάς της Αρμενίας.
• Βοημούνδος, απεβ. 1344, κόμης του Κόρυκος, νυμφεύτηκε την Ευφημία Νεγκίρ, κόρη του Βαλδουίνου μαρεσάλη της Αρμενίας.
• Αγνή (Μαρία), απεβ. μετά το 1309, παντρεύτηκε τον Λέοντα Γ΄ των Χετουμιδών βασιλιά της Αρμενίας· η μόνη από την οικογένειά της που απεβίωσε από φυσικά αίτια.

Πηγές

• Edbury, Peter W. (1991). The Kingdom of Cyprus and the Crusades. Cambridge University Press. ISBN 0-521-45837-4. 
• Hill, George Francis (2010). A History of Cyprus, Volume II. Cambridge University Press. ISBN 978-1-108-02063-3.