Ο Γκεόργκι Πούλεφσκι ή Γκιόργκι Πούλεφσκι (σλαβομακεδονικά: Ѓорѓи Пулевски ή Ѓорѓија Пулевски, βουλγαρικά: Георги Пулевски‎‎, 1817-1895) ήταν συγγραφέας και επαναστάτης από το Γκαλίτσνικ, σήμερα στην Βόρεια Μακεδονία, γνωστός σήμερα ως ο πρώτος συγγραφέας για που εξέφρασε δημοσίως την ιδέα ενός σλαβομακεδονικού έθνους ξεχωριστού από το βουλγαρικό, καθώς και μιας ξεχωριστής σλαβομακεδονικής γλώσσας.[1] Ο Πούλεφσκι γεννήθηκε το 1817 στο Γκάλιτσνικ, τότε υπό την κυριαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και πέθανε το 1895 στη Σόφια, στο Πριγκιπάτο της Βουλγαρίας. Εκπαιδεύτηκε ως λιθοδόμος και έγινε αυτοδίδακτος συγγραφέας σε θέματα που σχετίζονται με τη σλαβομακεδονική γλώσσα και τον πολιτισμό. Στη Βουλγαρία θεωρείται Βούλγαρος και πρώιμος υποστηρικτής του Μακεδονισμού.[2][3]

Γκεόργκι Πούλεφσκι
Γέννηση1817
Γκαλίτσνικ
Θάνατος13 Φεβρουαρίου 1893
Σόφια
Επάγγελμα/
ιδιότητες
συγγραφέας
ΥπηκοότηταΟθωμανική Αυτοκρατορία
Commons page Πολυμέσα σχετικά με τoν συγγραφέα

Πρώιμα χρόνια Επεξεργασία

Ο Πούλεφσκι γεννήθηκε στην περιοχή της φυλής των Μιγιάκων.[4] Σύμφωνα με μια άποψη, το επώνυμο είναι βλάχικης καταγωγής, όπως συμβαίνει με πολλά άλλα επώνυμα στην περιοχή των Μιγιάκων,[5] επισημασμένο από την βλαχική κατάληξη -ουλ (που υπάρχει στα Πούλεφσκι, Γκουγκουλεφτσι, Τουλεφτσι, Γκουλοφτσι, Τσουντουλοφτσι, κ.λπ.), ωστόσο, οι οικογένειες αυτές υιοθέτησαν μια Μιγιάκικη ταυτότητα και δεν είχαν δεσμούς με την κοινότητα των Βλάχων (τσιντσαρ).[6] Σύμφωνα με μια πηγή, οι πρόγονοι του Πούλευσκι εγκαταστάθηκαν στο Γκαλίτσνικ από την Πουλα, μια μικρή παραθαλάσσια πόλη νότια της Σκόδρας, στα τέλη του 15ου αιώνα, εξ ου και το επώνυμο Πούλεφσκι. Ο ίδιος ο Πούλεφσκι προσδιοριζόταν ως μιγιακ γκαλιτσκι («Μιγιάκος από το Γκαλίτσνικ», 1875).[7]

Ως επτάχρονος, πήγε με τον πατέρα του στη Ρουμανία για εποχιακές εργασίες (πετσαλμπα).[8]

Έργα Επεξεργασία

 
Το «Λεξικό τριών γλωσσών» (1875).

Το 1875, δημοσίευσε στο Βελιγράδι ένα βιβλίο επονομαζόμενο Λεξικό τριών γλωσσών (Πετσνικ οντ τρι γεζικα, Речник од три језика). Πρόκειται για ένα βιβλίο διαλόγων που συντάσσεται σε στυλ «ερωτήσεων και απαντήσεων» σε τρεις παράλληλες στήλες, στα σλαβομακεδονικά, τα αλβανικά και τα τουρκικά, και τα τρία γραμμένα με κυριλλικό. Ο Πούλεφσκι επέλεξε να γράψει στο τοπικό σλαβομακεδονικό και όχι στο βουλγαρικό πρότυπο που βασίζεται στις ανατολικές διαλέκτους του Ταρνόβου. Η γλώσσα του ήταν μια προσπάθεια να δημιουργηθεί ένα υπερδιαλεκτικό σλαβομακεδονικό πρότυπο, αλλά με μια προκατάληψη προς τη δική του τοπική γαλικιτσνική διάλεκτο.[1] Το κείμενο του Ρετσνικ περιέχει προγραμματικές δηλώσεις όπου ο Πούλεφσκι υποστηρίζει ένα ανεξάρτητο μακεδονικό έθνος και γλώσσα.[1]

Τι αποκαλούμε έθνος; – Ανθρώπους που έχουν ίδια καταγωγή και μιλούν τις ίδιες λέξεις και ζουν και κάνουν φίλους μεταξύ τους, που έχουν τις ίδια έθιμα και τραγούδια και ψυχαγωγία αποκαλούμε έθνος, και το μέρος όπου αυτοί οι άνθρωποι ζουν αποκαλείται η χώρα των ανθρώπων. Έτσι οι Μακεδόνες επίσης είναι ένα έθνος και το μέρος που είναι δικό τους λέγεται Μακεδονία.[9]
 
Άγαλμα του Πούλεφσκι στα Σκόπια

Τα επόμενα έργα που δημοσίευσε ήταν ένα επαναστατικό ποίημα, το Σαμοβιλα Μακεντονσκα («Μια Μακεδόνισσα Νεράιδα») που δημοσιεύθηκε το 1878,[10] και ένα Βιβλίο Μακεδονικών Τραγουδιών σε δύο τόμους, που δημοσιεύθηκε το 1879 στο Βελιγράδι, το οποίο περιείχε και λαϊκά τραγούδια που συλλέχθηκαν από τον Πούλεφσκι και μερικά δικά του πρωτότυπα ποιήματα.

Το 1880, ο Πούλεφσκι δημοσίευσε το σλαβιανο-νασελιενσκι μακεντονσκα σλογκνιτσα ρετσοβσκα («Γραμματική της γλώσσας του σλαβομακεδονικού πληθυσμού»), ένα έργο που σήμερα είναι γνωστό ως η πρώτη απόπειρα συγγραφής μιας σλαβομακεδονικής γραμματικής. Σε αυτό, ο Πούλεφσκι συστηματικά αντιπαρέθετε την γλώσσα του, την οποία ονόμασε νασινσκι («η γλώσσα μας») ή σλαβιανο-μακεντονσκι («σλαβο-μακεδονικά») με τα σερβικά και τα βουλγαρικά.[11] Όλες οι καταγραφές αυτού του βιβλίου χάθηκαν κατά το πρώτο μισό του 20ου αιώνα και ανακαλύφθηκαν και πάλι τη δεκαετία του 1950 στη Σόφια. Λόγω της έλλειψης τυπικής εκπαίδευσης του συγγραφέα ως γραμματικού και διαλεκτολόγου, σήμερα το βιβλίο θεωρείται περιορισμένης περιγραφικής αξίας. Ωστόσο, χαρακτηρίστηκε ως «ιστορική σηματοδότηση εθνοτικής και γλωσσικής συνείδησης αλλά όχι επαρκώς αναπτυγμένη για να χρησιμεύσει ως κωδικοποίηση».[12] Το 1892, ο Πούλεφσκι ολοκλήρωσε την πρώτη Σλαβομακεντονσκα οπστα ιστοριγια (Γενική Ιστορία των Σλαβομακεδόνων), ένα μεγάλο χειρόγραφο με πάνω από 1700 σελίδες. Στο τελευταίο έργο του: «Γιαζιτσνιτσα, σοντερζσαγιουσταγια σταρομπολγκαρσκι εζικ, ουρεντενα εμ ιζπραβλενα ντα σε ουτσατ μπολγκαρσκι ι μακεντονσκι σινοβε ι κερκι» («Γραμματική, περιέχουσα παλαιά βουλγαρική γλώσσα, διευθετημένη και διορθωμένη για να διδαχθεί στους Βούλγαρους και Μακεδόνες γιους και κόρες»), θεωρούσε ότι οι σλαβομακεδονικές διάλεκτοι ήταν παλιά βουλγαρικά και οι διαφορές μεταξύ των δύο καθαρά γεωγραφικές.[13]

Στρατιωτική καριέρα Επεξεργασία

Το 1862, ο Πούλεφσκι πολέμησε ως μέλος της Βουλγαρικής Λεγεώνας ενάντια στην οθωμανική πολιορκία στο Βελιγράδι. Συμμετείχε επίσης στον Σερβοτουρκικό πόλεμο το 1876 και στη συνέχεια στον Ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1877-1878, ο οποίος οδήγησε στην απελευθέρωση της Βουλγαρίας. Κατά τη διάρκεια του τελευταίου ήταν βοεβόδας μιας μονάδας Βουλγάρων εθελοντών,[14] που συμμετείχε στη μάχη του περάσματος της Σίπκα. Μετά τον πόλεμο, πήγε να ζήσει στην πρόσφατα απελευθερωμένη βουλγαρική πρωτεύουσα της Σόφιας. Συμμετείχε επίσης ως εθελοντής στην εξέγερση Κρέσνα-Ραζλογκ (1878-79), η οποία στόχευε στην ενοποίηση της Οθωμανικής Μακεδονίας με τη Βουλγαρία.[15] Σε μια αίτηση για σύνταξη παλαιμάχου στο Κοινοβούλιο της Βουλγαρίας το 1882,[16] εξέφρασε τη λύπη του για την αποτυχία αυτής της ενοποίησης.[17] Από το 1883 ο Πούλεφσκι έλαβε τελικά μια κυβερνητική σύνταξη ως αναγνώριση της θητείας του ως Βουλγάρου εθελοντή, μέχρι το θάνατό του το 1895.

Ταυτοποίηση Επεξεργασία

Ο ορισμός της εθνοτικής σλαβομακεδονικής ταυτότητας προέκυψε από τα γραπτά του Γκεόργκι Πούλεφσκι, που αναγνώρισαν την ύπαρξη μιας ξεχωριστής σύγχρονης σλαβομακεδονικής γλώσσας και έθνους.[18] Ο Πούλεφσκι συνόψισε τις λαϊκές ιστορίες του σλαβομακεδονικού λαού και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι Σλαβομακεδόνες ήταν απόγονοι των Αρχαίων Μακεδόνων. Η άποψη αυτή βασίστηκε στον ισχυρισμό ότι η αρχαία μακεδονική γλώσσα είχε σλαβικά συστατικά σε αυτήν, και έτσι, οι αρχαίοι Μακεδόνες ήταν Σλάβοι, και ότι οι σύγχρονοι Σλαβομακεδόνες ήταν απόγονοί τους.[19] Ωστόσο, ο σλαβομακεδονικός αυτοπροσδιορισμός του ήταν διφορούμενος. Ο Πούλεφσκι θεωρούσε τη σλαβομακεδονική ταυτότητα ως τοπικό φαινόμενο, παρόμοιο με τους Ερζεγοβινινούς και τους Θράκες. Επίσης, μερικές φορές περιγράφει τον εαυτό του ως «Σέρβο πατριώτη»,[19] αλλά αντιλαμβανόταν επίσης τον εθνικό του χαρακτηρισμό ως «Βούλγαρο από το χωριό του Γκαλίτσνικ».[20][21][22] Οι διαφορετικές αναγνωρίσεις του Πούλεφσκι αποκάλυψαν την απουσία σαφούς εθνοτικής ταυτότητας σε ένα τμήμα του τοπικού σλαβικού μακεδονικού πληθυσμού εκείνη την εποχή.

Κατάλογος έργων Επεξεργασία

Αναφορές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 Victor A. Friedman: Macedonian language and nationalism during the 19th and early 20th centuries. Balcanistica 2 (1975): 83–98. «Archived copy» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 15 Σεπτεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2013. 
  2. Военна история на българите от древността до наши дни, Том 5 от История на Българите, Автор Георги Бакалов, Издател TRUD Publishers, 2007, (ISBN 954-621-235-0)ISBN 954-621-235-0, стр. 335.
  3. Ο Μακεδονισμος και η αντίσταση της Μακεδονίας εναντίον του, Κώστας Τσρνουσάνοφ, Унив. έκδ. «Св. Климент Охридски», Σόφια, 1992, σελ. 40-42.
  4. Блаже Конески· Димитар Башевски (1990). Ликови и теми. Култура. σελ. 129. ISBN 978-86-317-0013-1. 
  5. Karl Kaser (Ιανουάριος 1992). Hirten, Kämpfer, Stammeshelden: Ursprünge und Gegenwart des balkanischen Patriarchats. Böhlau Verlag Wien. σελίδες 101–. ISBN 978-3-205-05545-7. 
  6. Josip Matasović (1924). Narodna starina. 3–6. σελ. 69. 
  7. Papers in Slavic Philology. University of Michigan. 1984. σελ. 102. 
  8. Tanas Vražinovski (2002). Rečnik na narodnata mitologija na Makedoncite. Matica makedonska. σελ. 463. 
  9. Rečnik od tri jezika, σελ. 48f.
  10. Macedonian Academy of Arts and Sciences Σφάλμα στο πρότυπο webarchive: Ελέγξτε την τιμή |url=. Empty.
  11. Δημοσιεύθηκε Σοφία, 1880. Βλέπε Βικτόρ Α. Φρίντμαν (1975: 89)
  12. Victor A. Friedman, τυποποίηση των Ρομά στη Μακεδονία. Στο: Υ. Matras (ed.) Romani in Contact, Amsterdam: Benjamins 1995, 177-189. Σελίδα 178.
  13. Kosta T︠S︡ŭrnushanov (1992). Makedonizmŭt i sŭprotivata na Makedonii︠a︡ sreshtu nego. Universitetsko izd-vo "Sv. Kliment Okhridski,". σελίδες 41–42. 
  14. (στα Russian). Санкт-Петербург. 1904. σελίδες 56–59.  Missing or empty |title= (βοήθεια)
  15. H. Poulton, Who Are the Macedonians?, σελ. 49. (ISBN 1-85065-534-0)
  16. Glasnik na Institutot za nacionalna istorija, Τόμος 30, Ινστιτούτο για την εθνική ιστορία (Σκόπια, Μακεδονία), 1986, STR. 295-296.
  17. ЦДпА, София, ф. 708, op. 1, αρχ. εκατό. 397, л. 5-6. и сл.
  18. Daskalov & Marinov 2013, σελ. 300.
  19. 19,0 19,1 Daskalov & Marinov 2013, σελ. 316.
  20. Chris Kostov (2010). Contested Ethnic Identity: The Case of Macedonian Immigrants in Toronto, 1900–1996. Peter Lang. σελ. 67. ISBN 978-3-0343-0196-1. 
  21. Κεντρικός κατάλογος των βουλγαρικών αρχείων της χώρας, Σόφια, φάκελος 708 (1). αρχείο 397.
  22. Μπλάζε Ριστόφσκι, «Портрети и процеси од македонската литературна и национална историја», τόμος 1, Σκόπια: Κουλτούρα, 1989, σ. 281, 283, 28.

Πηγές Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

  •   Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Georgi Pulevski στο Wikimedia Commons