Σε πολιτισμούς όπου επιβάλλεται η μονογαμία, διγαμία είναι η πράξη σύναψης γάμου με ένα άτομο, όντας ακόμη είναι νόμιμα παντρεμένος/η με άλλο άτομο.[1] Η νομική ή εκ των πραγμάτων διάσταση του ζευγαριού δεν μεταβάλλει την οικογενειακή τους κατάσταση ως παντρεμένοι. Στην περίπτωση ενός ατόμου που βρίσκεται στη διαδικασία διαζυγίου του/της συζύγου του, θεωρείται ότι το πρόσωπο αυτό είναι νόμιμα παντρεμένο έως ότου το διαζύγιο καταστεί οριστικό ή απόλυτο, σύμφωνα με το δίκαιο της σχετικής δικαιοδοσίας. Οι νόμοι περί διγαμίας δεν ισχύουν για ζευγάρια που έχουν μία de facto σχέση ή συμβίωση ή που συνάπτουν τέτοιες σχέσεις, όταν κάποιος/α είναι νόμιμα παντρεμένος/η. Εάν ο προηγούμενος γάμος είναι για οποιοδήποτε λόγο άκυρος, το ζευγάρι δεν είναι παντρεμένο και ως εκ τούτου κάθε συμβαλλόμενο μέρος είναι ελεύθερο να παντρευτεί χωρίς να παραβιάσει τους νόμους περί διγαμίας.

Ο Ελκανά και οι δύο γυναίκες του

Η διγαμία είναι έγκλημα στις περισσότερες χώρες που αναγνωρίζουν μόνο μονογαμικούς γάμους. Όταν συμβαίνει σε αυτό το πλαίσιο, συχνά ούτε ο/η πρώτος/η ούτε ο/η δεύτερος/η σύζυγος γνωρίζουν τον/ην άλλο/η. Σε χώρες που έχουν νόμους κατά της διγαμίας, με μερικές εξαιρέσεις (όπως η Αίγυπτος και το Ιράν), η συγκατάθεση του/τηςπροηγούμενου/ης συζύγου δεν κάνει καμία διαφορά για τη νομιμότητα του δεύτερου γάμου, ο οποίος συνήθως θεωρείται άκυρος.

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του κέντρου ερευνών Pew, σχεδόν το 2% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε πολυγαμικά νοικοκυριά, αν και στις περισσότερες χώρες το ποσοστό αυτό είναι κάτω του 0,5%. Η πολυγαμία εμφανίζεται σε μεγαλύτερα ποσοστά σε χώρες της δυτικής και κεντρικής Αφρικής, όπου η περιοχή είναι γνωστή ως "ζώνη πολυγαμίας". Στις περισσότερες χώρες της περιοχής, ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού, στην πλειονότητα ή κατ' αποκλειστηκότητα άνδρες και μάλιστα ανεξαρτήτως θρησκείας, έχουν περισσότερες από μία συζύγους.[2]

Ιστορία των νόμων κατά της διγαμίας Επεξεργασία

Στην αρχαία Ελλάδα και την αρχαία Ρώμη δεν επιτρεπόταν η διγαμία. Μάλιστα, ήταν απαγορευμένη ακόμη και για τους άρχοντες και τους βασιλιάδες ή αυτοκράτορες[3].

Ακόμα και πριν γίνει ο Χριστιανισμός η επίσημη θρησκεία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ο Διοκλητιανός και ο Μαξιμιανός πέρασαν αυστηρούς νόμους κατά της πολυγαμίας το 285 μ.Χ., οι οποίοι επέβαλλαν τη μονογαμία ως τη μόνη μορφή νόμιμης συζυγικής σχέσης, όπως παραδοσιακά συνέβαινε στην κλασική Ελλάδα και τη Ρώμη. Το 393 μ.Χ., ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Θεοδόσιος Α' εξέδωσε ένα αυτοκρατορικό διάταγμα για να επεκτείνει την απαγόρευση της πολυγαμίας στις εβραϊκές κοινότητες. Το 1000 μ.Χ., ο Ραβίνος Γκερσόμ μπεν Ιούδα αποφάνθηκε ότι η πολυγαμία ήταν απαράδεκτη στις εβραϊκές κοινότητες Ασκεναζί, οι οποίες ζούσαν σε χριστιανικό περιβάλλον.

Νομική κατάσταση Επεξεργασία

 
Ο Φίλιππος, ο λαντγκράβος της Έσσης, εκτέθηκε ως δίγαμος το 1540 από την αδερφή του, την Ελισάβετ

Οι περισσότερες δυτικές χώρες δεν αναγνωρίζουν τους πολυγαμικούς γάμους και θεωρούν τη διγαμία έγκλημα. Αρκετές χώρες απαγορεύουν, επίσης, στους ανθρώπους να ζουν έναν πολυγαμικό τρόπο ζωής. Αυτό συμβαίνει σε ορισμένες πολιτείες των Ηνωμένων Πολιτειών, όπου η ποινικοποίηση ενός πολυγαμικού τρόπου ζωής ξεκίνησε ως νόμοι κατά των Μορμόνων, αν και σπάνια εφαρμόζονται.[4]

Η επιτροπή ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Ο.Η.Ε. έχει υποστηρίξει ότι η πολυγαμία παραβιάζει την αξιοπρέπεια των γυναικών και ως εκ τούτου θα έπρεπε να απαγορευθεί στις χώρες, όπου ακόμη επιτρέπεται.[5]

Στο διπλωματικό δίκαιο, οι προξενικοί σύζυγοι από πολυγαμικές χώρες εξαιρούνται μερικές φορές από τη γενική απαγόρευση της πολυγαμίας στις χώρες υποδοχής τους. Σε ορισμένες τέτοιες χώρες, ωστόσο, μόνο ένας/μία σύζυγος ενός/μίας πολυγαμικού/ής διπλωμάτη μπορεί να είναι διαπιστευμένος/η.[6]

Η διγαμία ανά χώρα Επεξεργασία

  • Αίγυπτος: Νόμιμη για τους άνδρες, εάν συναινέσει η πρώτη σύζυγος.
  • Αυστραλία: Παράνομη. Με ποινή φυλάκισης μέχρι 5 χρόνια.[7]
  • Βέλγιο: Παράνομη. Με ποινή φυλάκισης 5-10 χρόνια.[8]
  • Βραζιλία: Παράνομη. Με ποινή φυλάκισης 2-6 ετών.[9]
  • Γερμανία: Παράνομη. Αξιόποινη.
  • Γκάνα: Παράνομη. Με ποινή φυλάκισης μέχρι 6 μήνες.
  • Ελλάδα: Παράνομη. Τιμωρείται με ποινή φυλάκισης μέχρι 2 χρόνια ή με χρηματικό πρόστιμο. Η ποινή ισχύει και για τον/ην δεύτερο/η σύζυγο, εφόσον γνώριζει την ύπαρξη του πρώτου γάμου. (Η ποινή ισχύει και για την περίπτωση συμφώνου συμβίωσης).[10]
  • Ερυθραία: Παράνομη. Με ποινή φυλάκισης μέχρι 5 χρόνια.
  • Ηνωμένες Πολιτείες: Παράνομη σε κάθε πολιτεία. Μέχρι 5 χρόνια φυλάκιση. (Αλλά δείτε την Πολυγαμία στη Βόρεια Αμερική)
  • Ηνωμένο Βασίλειο: Παράνομη, αν και οι γάμοι που πραγματοποιούνται στο εξωτερικό ενδέχεται να αναγνωριστούν για ορισμένους νομικούς σκοπούς (βλ. Πολυγαμία στο Ηνωμένο Βασίλειο). Σε περίπτωση κατηγορίας, φυλάκιση έως 7 ετών [11] ή συνοπτική καταδίκη έως και 6 μηνών φυλάκισης, ή σε πρόστιμο καθορισμένου ποσού ή και στα δύο.
  • Ινδία : Νόμιμη μόνο για μουσουλμάνους άντρες αλλά σπάνια εξασκείται. Μέχρι 10 χρόνια φυλάκιση για άλλους με εξαίρεση το κράτος της Γκόα για Ινδουιστές λόγω του δικού του αστικού κώδικα .
  • Ινδονησία: Ανάλογα με τη συγκεκριμένη φυλή, η διγαμία μπορεί να είναι νόμιμη ή παράνομη.
  • Δημοκρατία της Ιρλανδίας : Ποινικό αδίκημα σύμφωνα με το άρθρο 57 του νόμου περί παραβάσεων κατά του προσώπου 1861, με ποινή φυλάκισης έως 7 ετών.[12] Είναι στη διακριτική ευχέρεια του διευθυντή δημόσιων διώξεων και σπάνια διώκεται.[13] Ο κανόνας της Καθολικής Εκκλησίας επιτρέπει έναν δεύτερο γάμο εάν ο πρώτος ήταν σε μητρώο του Ηνωμένου Βασιλείου ή ακυρώθηκε από την εκκλησία. το κράτος θεώρησε τέτοιους γάμους διγαμικούς χωρίς αστική ακύρωση (πιο περιορισμένη από την ακύρωση της εκκλησίας) ή διαζύγιο (παράνομο από το 1937 έως το 1996) και δύο υποθέσεις στη δεκαετία του 1960 οδήγησαν σε ποινές με αναστολή.[14] Η πράξη του 1861 αντικατέστησε μια πράξη του 1829 οποία με τη σειρά της αντικατέστησε τις πράξεις του 1725 και του 1635.[15]
  • Ιράν: Νόμιμη για τους άνδρες με τη συγκατάθεση της πρώτης συζύγου. Σπάνια εξασκείται.
  • Ισλανδία: Παράνομη.[16]
  • Ισραήλ: Παράνομο για μέλη κάθε ομολογιακής κοινότητας. Μέχρι 5 χρόνια φυλάκιση.[17]
  • Ιταλία: Παράνομη. Με ποινή φυλάκισης μέχρι 5 χρόνια.[18]
  • Καναδάς: Παράνομη.[19][20]
  • Κάτω Χώρες: Παράνομη. Με ποινή φυλάκισης μέχρι 6 χρόνια. Εάν ο νέος σύντροφος έχει επίγνωση της διγαμίας μπορεί να φυλακιστεί για 4 χρόνια κατ' ανώτατο όριο.
  • Κίνα: Παράνομη. Με ποινή φυλάκισης μέχρι και 2 χρόνια και έως και 3 χρόνια για διγαμία με στρατιώτες (αλλά ανέχεται για ορισμένες μειονότητες, όπως οι Θιβετιανοί, σε ορισμένες αγροτικές περιοχές στα νοτιοδυτικά). 
  • Κολομβία: Παράνομη με εξαιρέσεις (όπως η θρησκεία). Παρόλο που η διγαμία δεν υπάρχει πλέον ως η μόνη μορφή στον δικαστικό κώδικα της Κολομβίας, ο γάμος με κάποιον νέο χωρίς διάλυση προηγούμενου γάμου μπορεί να οδηγήσει σε άλλα κακουργήματα, όπως η πλαστογράφηση αστικής κατάστασης ή η απόκρυψη πληροφοριών.[21]
  • Κύπρος: Παράνομη. Με ποινή φυλάκισης 5 χρόνια[22].
  • Λιβύη: Νόμιμη για άνδρες υπό όρους.
  • Μαλαισία: Παράνομη για μη μουσουλμάνους υπό ομοσπονδιακή δικαιοδοσία. Σύμφωνα με την ενότητα 494 του Κεφαλαίου ΧΧ του Ποινικού Κώδικα, οι μη Μουσουλμάνοι παραβάτες που κρίνονται ένοχοι για διγαμία ή πολυγαμία μπορούν να τιμωρηθούν με φυλάκιση έως 7 ετών. Η διγαμία ή η πολυγαμία είναι νόμιμη μόνο για μουσουλμάνους άνδρες με περιορισμούς υπό κρατική δικαιοδοσία, σπάνια εξασκούνται.[23]
  • Μαλδίβες: Επιτρέπεται σε όλους. 
  • Μάλτα: Παράνομη.[24]
  • Μαρόκο: Επιτρέπεται για μουσουλμάνους, ισχύουν περιορισμοί.
  • Νέα Ζηλανδία: Παράνομη.[25] Με ποινή φυλάκισης μέχρι 7 χρόνια, ή έως 2 χρόνια φυλάκιση εάν ο δικαστής είναι βέβαιος ότι ο/η δεύτερος/η σύζυγος γνώριζε ότι ο γάμος τους θα ήταν άκυρος.
  • Νότια Αφρική: Νόμιμη για τους άνδρες βάσει του νόμου περί αναγνώρισης του εθιμικού γάμου του 1998 για τους εθιμικούς γάμους. Σύμφωνα με τους γάμους αστικού δικαίου (που ρυθμίζονται από τον νόμο περί γάμου), οποιοσδήποτε γάμος επιπλέον από έναν ήδη υπάρχοντα δεν είναι έγκυρος (αλλά δεν ποινικοποιείται).
  • Ουζμπεκιστάν : Παράνομη.
  • Πακιστάν : Η πολυγαμία στο Πακιστάν επιτρέπεται σε άνδρες με ορισμένους περιορισμούς.
  • Ρουμανία: Παράνομη.[26][27][28][29]
  • Σαουδική Αραβία: Η διγαμία ή η πολυγαμία είναι νόμιμη για τους άνδρες.
  • Σομαλία : Η πολυγαμία είναι νόμιμη για τους άνδρες στα δικαστήρια γάμου. Μακροχρόνια παράδοση.
  • Σουδάν: Η διγαμία ή η πολυγαμία είναι νόμιμη για τους άνδρες.
  • Ταϊβάν: Παράνομη. Με ποινή φυλάκισης μέχρι 5 χρόνια.
  • Ταϊλάνδη: Πριν από την 1η Οκτωβρίου 1935, η πολυγαμία στην Ταϊλάνδη μπορούσε να ασκείται ελεύθερα και να αναγνωρίζεται βάσει του αστικού δικαίου. Από την απαγόρευση της, εξακολουθεί να εφαρμόζεται και να γίνεται ευρέως αποδεκτή στην Ταϊλάνδη, αν και δεν αναγνωρίζεται πλέον, καθώς ο νόμος αναφέρει "Ένας άντρας ή μια γυναίκα δεν μπορούν να παντρευτούν ο ένας τον άλλον ενώ ένας από αυτούς έχει σύζυγο".
  • Τυνησία: Παράνομη. Με ποινή φυλάκισης μέχρι 5 χρόνια.
  • Τουρκία: Παράνομη. Με ποινή φυλάκισης μέχρι 5 χρόνια φυλάκιση.
  • Φιλιππίνες: Νόμιμη για μουσουλμάνους άνδρες. Οι υπόλοιποι αντιμετωπίζουν φυλάκιση 6-12 ετών και νομική διάλυση του γάμου.
  • Χονγκ Κονγκ: Παράνομη. Με ποινή φυλάκισης μέχρι 7 χρόνια.[30]

Βιβλιογραφικές αναφορές Επεξεργασία

  1. «Definition of BIGAMY». www.merriam-webster.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2018. 
  2. NW, 1615 L. St· Suite 800Washington· Inquiries, DC 20036USA202-419-4300 | Main202-857-8562 | Fax202-419-4372 | Media. «Polygamy is rare around the world and mostly confined to a few regions». Pew Research Center (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2021. 
  3. «Monogamy and polygyny in Greece, Rome, and world history» (PDF). 
  4. Turley, Jonathan (3 October 2004). «Polygamy laws expose our own hypocrisy». USA Today. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 July 2012. https://web.archive.org/web/20120722135630/http://www.usatoday.com/news/opinion/columnist/2004-10-03-turley_x.htm. Ανακτήθηκε στις 2012-07-30. 
  5. «University of Minnesota Human Rights Library». hrlibrary.umn.edu. Ανακτήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2021. 
  6. Shaw, Malcolm Nathan (2003). International law (5th έκδοση). Cambridge University Press. σελίδες 684. ISBN 0-521-82473-7. 
  7. «Marriage Act 1961, s 94». 
  8. "strafwetboek" article 391
  9. Penal code of Brazil, Art. 235
  10. «Άρθρο 356 - Ποινικός Κώδικας (Νόμος 4619/2019) - Διγαμία». Lawspot. 29 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2021. 
  11. The Offences against the Person Act 1861 (24 & 25 Vict. c.100), section 57; the Criminal Justice Act 1948 (11 & 12 Geo.6 c.58), section 1(1)
  12. Raleigh, David (8 December 2016). «Woman fined €100 after admitting bigamy at Limerick court» (στα αγγλικά). TheJournal.ie. https://www.thejournal.ie/bigamy-limerick-court-3127863-Dec2016/. Ανακτήθηκε στις 11 June 2020. «Bigamy carries a maximum seven-year jail sentence on indictment» ; «Offences Against The Person Act 1861, s. 57». electronic Irish Statute Book (eISB) (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2020. ; «British Public Statutes Affected: 1861». Irish Statute Book. 29 Μαΐου 2020. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2020. 
  13. «Government is unlikely to treat bigamy law reform as urgent» (στα αγγλικά). The Irish Times. 21 July 1999. https://www.irishtimes.com/news/government-is-unlikely-to-treat-bigamy-law-reform-as-urgent-1.208932. Ανακτήθηκε στις 11 June 2020. 
  14. Harding, Maebh (2011). «Religion and family law in Ireland : from a Catholic protection of marriage to a "Catholic" approach to nullity». Στο: Mair, Jane. The place of religion in family law : a comparative search (PDF). European family law. 30. Cambridge; Portland, OR: Intersentia. ISBN 978-1-78068-015-6. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2020. ; «People (Attorney General) v Ballins (IRCC)». Irish Jurist 30: 14-16. 1964. ISSN 0021-1273. 
  15. Luddy, Maria· O'Dowd, Mary (2020). «Bigamy». Marriage in Ireland, 1660–1925 (στα Αγγλικά). Cambridge University Press. σελίδες 287–288. ISBN 978-1-108-48617-0.  Η παράμετρος |access-date= χρειάζεται |url= (βοήθεια)
  16. «Icelandic Act on Marriage No. 31/1993, Art. 11». Icelandic Ministry of Justice. 9 Ιανουαρίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2009. Ανακτήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 2009. 
  17. Penal Law Amendment (Bigamy) Law, 5719 (1959), which applies to members of each confessional community, including the Jewish and Muslim. The English Law of Bigamy in a Multi-Confessional Society: The Israel Experience by P Shifman.
  18. Article 556 of Italian Penal Code.
  19. Criminal Code, sect 290.
  20. «CBC News in Depth: Polygamy». CBC.ca. 25 Απριλίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Φεβρουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 2009. 
  21. Redactora, Myriam Amparo Ramírez (24 February 2001). «La Bigamia» (στα es). El Tiempo. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 October 2012. https://web.archive.org/web/20121005095553/http://www.eltiempo.com/archivo/documento/MAM-604578. Ανακτήθηκε στις 2012-07-30. 
  22. «Ο περί Ποινικού Κώδικα Νόμος - ΚΕΦ.154 - 179 - Διγαμία». www.cylaw.org. Ανακτήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2021. 
  23. «Malaysia». Islamic Family Law. Emory Law School. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουλίου 2012. 
  24. Marriage Act of 1975, section 6.
  25. Crimes Act 1961, section 205.
  26. Romanian Penal Code, art 376
  27. «Art. 376 Noul Cod Penal Bigamia Infracţiuni contra familiei». legeaz.net. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2018. 
  28. Also Civil Code of Romania, art 273.
  29. «Art. 273 Noul cod civil Bigamia Condiţiile de fond pentru încheierea căsătoriei Încheierea căsătoriei». legeaz.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2018. 
  30. «Offences Against The Person Ordinance Cap 212 s 45 Bigamy». Ανακτήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2017.