Ερρίκος Ε΄ του Ρήνου

Ο Ερρίκος Ε΄ ο πρεσβύτερος ή Ερρίκος του Ρήνου (περί το 1173 - 28 Απριλίου 1227) μέλος του Οίκου των Γουέλφων ήταν μαρκήσιος (παλατινός κόμης) του Ρήνου (1195 - 1213), επίσης του ανήκε το 1/3 του δουκάτου του Μπράουνσβαϊγκ-Λύνεμπουργκ. Ο Ερρίκος Ε΄ ήταν μεγαλύτερος γιος του δούκα της Βαυαρίας και της Σαξονίας Ερρίκου του Λέοντα και της Ματθίλδης της Αγγλίας, της μεγαλύτερης κόρης του Ερρίκου Β΄ της Αγγλίας και της Ελεονώρας της Ακουιτανίας.

Ερρίκος Ε'
δούκας του Μπράουνσβαϊγκ-Λύνεμπουργκ
ο Ερρίκος Ε' στο αββαείο του Βαϊνγκάρτεν, π. 1510
παλατινός κόμης του Ρήνου
Περίοδος	1195 - 1213
Προκάτοχος	Κορράδος των Χοενστάουφεν
Διάδοχος	Ερρίκος ΣΤ' των Γουέλφων
Γέννηση	π. 1173
Θάνατος	28 Απριλίου 1227 (ετών 54)
Τόπος ταφής	Καθεδρικός του Μπράουνσβαϊγκ
Σύζυγος	Αγνή των Χοενστάουφεν Αγνή των Βέττιν
Επίγονοι	Ερρίκος ΣΤ' Ιρμενγάρδη Αγνή
Οίκος	Γουέλφων
Πατέρας	Ερρίκος ο Λέων
Μητέρα	Ματθίλδη της Αγγλίας των Ανζού
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα ()

Κόμης του Παλατινάτου

Ο Ερρίκος Ε΄ του Ρήνου σε έργο του 1836.

Ο πατέρας του ακολουθούσε τον αυτοκράτορα Φρειδερίκο Α΄ Βαρβαρόσσα από τον Οίκο των Χοενστάουφεν στις εκστρατείες του αλλά σε μια από αυτές αρνήθηκε να τον ακολουθήσει στην Ιταλία. Ο αυτοκράτορας υπέστη δεινή ήττα και υπεύθυνος γι'αυτό θεωρήθηκε ο Ερρίκος ο Λέων, καθαιρέθηκε από τα δουκάτα του και εξορίστηκε στον πεθερό του στην Αγγλία όπου μεγάλωσαν τα παιδιά του. Η οικογένεια επέστρεψε στη Γερμανία (1189) στο Μπράουνσβαϊγκ-Λύνεμπουργκ ιδιοκτησία των Γουέλφων που ήταν ελεύθερο φεουδαρχικά μη υποτελές. Υποστήριξε με πάθος τις πατρικές κτήσεις απέναντι στον νέο αυτοκράτορα Ερρίκο ΣΤ΄, γιο του Φρειδερίκου Βαρβαρόσσα αλλά την επόμενη χρονιά έκλεισε ειρήνη και παρέμεινε όμηρος. Ακολούθησε τον αυτοκράτορα σε εκστρατεία στο Βασίλειο της Σικελίας και στο Βασίλειο της Νεαπόλεως (1191), τελικά δραπέτευσε στη Μασσαλία και επέστρεψε στη Γερμανία. Με την επιστροφή του δήλωσε ψευδώς ότι ο αυτοκράτορας Ερρίκος ΣΤ΄ είχε αποβιώσει και ήταν ο ίδιος ο κατάλληλος διάδοχος, αποτέλεσμα ο αυτοκρατορικός στρατός διαλύθηκε και η αυτοκράτειρα Κωνσταντία του Ωτβίλ αιχμαλωτίστηκε.

Ο Ερρίκος του Ρήνου τέθηκε υπό αυτοκρατορική απαγόρευση αλλά κληρονόμησε το Παλατινάτο αφού παντρεύτηκε την ξαδέλφη του αυτοκράτορα Αγνή (1193), κόρη του Κορράδου του Ρήνου που ήταν μικρότερος ετεροθαλής αδελφός του Φρειδερίκου Α΄. Ο Ερρίκος συμφιλιώθηκε με τον αυτοκράτορα και κληρονόμησε την Κομητεία του Παλατινάτου με τον θάνατο του πεθερού του (1195). Από τότε έγινε πιστός σύμμαχος του αυτοκράτορα, τον συνόδευσε στην κατάκτηση της Σικελίας (1195) και σε Σταυροφορία (1197).

Διεκδικήσεις του τίτλου του βασιλιά των Γερμανών

Το 1197 ο Ερρίκος ΣΤ΄ απεβίωσε και ο μικρότερος αδελφός του Ερρίκου του Ρήνου, ο Όθων Δ΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ήταν υποψήφιος για την εκλογή του Γερμανού βασιλιά. Στην αρχή τον υποστήριξε όμως κατόπιν υποστήριξε τον άλλο υποψήφιο τον μικρότερο αδελφό του Ερρίκου ΣΤ΄, τον Φίλιππο (1203), όταν εκλέχθηκε του επιβεβαίωσε την παλατινή κομητεία του Ρήνου. Το 1202 μοιράστηκε την οικογενειακή κτήση με τους νεότερους αδελφούς του Όθωνα και Γουλιέλμο του Λύνεμπουργκ και έλαβε από το Μπράουνσβαϊγκ το Στάντε και το Αλτενσέλε. Όταν το 1208 δολοφονήθηκε ο Φίλιππος, ο Όθων ήταν πάλι υποψήφιος, έχοντας την υποστήριξη του Ερρίκου Ε΄ αυτή τη φορά εκλέχθηκε βασιλιάς της Γερμανίας ως Όθων Δ΄. Υπηρετώντας τον βασιλιά αδελφό του, προσπάθησε να αποκρούσει τους πρίγκιπες - αρχιεπισκόπους της Κολωνίας, του Τριρ και του Μάιντς αλλά χωρίς επιτυχία.

Διανομή κληρονομιάς

Το 1212 παραιτήθηκε υπέρ του γιου του Ερρίκου ΣΤ΄ που έγινε παλατινός κόμης του Ρήνου, τα επόμενα χρόνια απεβίωσαν ο αδελφός του Γουλιέλμος (1213) και ο γιος του Ερρίκος ΣΤ΄ πρόωρα (1214). Ο Ερρίκος Ε΄ παραχώρησε το μέρος του Μπράουνσβαϊγκ που κατείχε στον γιο του Γουλιέλμου τον Όθων Α΄ του Μπράουνσβαϊγκ. Το 1218 απεβίωσε και ο αδελφός του Όθων Δ΄ άτεκνος, έτσι στον ανιψιό του Όθωνα τον παίδα επανενώθηκε η κτήση των Γουέλφων, το Μπράουνσβαϊγκ και το Λύνεμπουργκ. Ο ίδιος απεβίωσε το 1227 και ετάφη στον Καθεδρικό του Μπράουνσβαϊγκ. Στην παλατινή κομητεία του Ρήνου τον διαδέχθηκε ο Λουδοβίκος Α΄ δούκας της Βαυαρίας μέλος του Οίκου του Βίττελσμπαχ.

Οικογένεια

Το 1193 νυμφεύτηκε την Αγνή των Χοενστάουφεν, κόρη του Κορράδου παλατινού κόμη του Ρήνου και είχε τέκνα:

• Ερρίκος ΣΤ΄ 1197-1214, παλατινός κόμης του Ρήνου
• Ιρμενγάρδη απεβ. 1260, παντρεύτηκε τον Χέρμαν Ε΄ μάργραβο του Μπάντεν-Μπάντεν.
• Αγνή απεβ. 1267, παντρεύτηκε τον Όθωνα Β΄ των Βίττελσμπαχ παλατινό κόμη του Ρήνου.

Το 1204 απεβίωσε η Αγνή και το 1209 νυμφεύτηκε την Αγνή των Βέττιν, κόρη του Κορράδου Β' μαργράβου της Λουσατίας.

Πηγές

• Lyon, Jonathan R. (2013). Princely Brothers and Sisters: The Sibling Bond in German Politics, 1100-1250. Cornell University Press.
• Nicholson, Helen (2001). Love, War, and the Grail. Brill.
• Schutz, Herbert (2010). The Medieval Empire in Central Europe: Dynastic Continuity in the Post-Carolingian Frankish Realm, 900-1300. Cambridge Scholars Publishing.