Κλιματική αλλαγή στην Κύπρο

Η κλιματική αλλαγή στην Κύπρο προβλέπεται να οδηγήσει σε αυξανόμενες θερμοκρασίες (μαζί με άλλες αρνητικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής) με ταχύτερο ρυθμό από πολλές άλλες περιοχές του πλανήτη.[1] Η Κύπρος είναι ένα νησιωτικό έθνος στη Μέση Ανατολή, με χαμηλά επίπεδα βροχοπτώσεων.

Εκπομπές αερίων θερμοκηπίου Επεξεργασία

Οι μέσες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ανά άτομο στην Κύπρο για την παραγωγή ενέργειας το 2018 ήταν 6,8 τόνοι διοξειδίου του άνθρακα.[2]

Δεν υπάρχουν αρκετοί σταθμοί φόρτισης για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα.[3]

Επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον Επεξεργασία

Αλλαγές θερμοκρασίας και καιρού Επεξεργασία

Λόγω της τοποθεσίας της, η Κύπρος έχει πάρα πολλές ημέρες με ηλιοφάνεια, με τον ήλιο να λάμπει στο 75% των ωρών της ημέρας όλο το έτος.[4]

Το κλίμα έχει αλλάξει σημαντικά κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα. Οι μετρήσεις που έγιναν στην πρωτεύουσα της Λευκωσίας δείχνουν αύξηση της μέσης θερμοκρασίας από τους 18.9 °C στις αρχές του 20ου αιώνα σε 19.7°C στα τέλη του 20ού αιώνα. Σύμφωνα με τη Μετεωρολογική Υπηρεσία, οι βροχοπτώσεις έχουν επίσης μειωθεί με ρυθμό 1 χιλιοστομέτρου ανά έτος κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα.[5] Οι θερμοκρασίες των βαθέων υδάτων έχουν επίσης αυξηθεί κατά 0.12 °C μεταξύ των ετών 1959 και 1989.[6]

Οι προβλεπόμενες αυξήσεις στο εύρος της θερμοκρασίας εκτιμώνται μεταξύ 3.6 °C και 5 °C μέχρι το τέλος του αιώνα.[7] Ο αριθμός των πολύ ζεστών ημερών στο νησί προβλέπεται να αυξηθεί κατά περισσότερο από δύο επιπλέον εβδομάδες ετησίως, με πιθανό αποτέλεσμα τη μετατροπή επιπλέον 9 ημερών σε ημέρες χωρίς βροχόπτωση.[8]  

Υδάτινοι πόροι Επεξεργασία

Η Κύπρος βρίσκεται στην Ανατολική Μεσόγειο, η οποία βρίσκεται μεταξύ των γεωγραφικών περιοχών με την μεγαλύτερη ευαλωτότητα στην κλιματική αλλαγή.[9] Λόγω του μικρού χρόνου παραμονής των υδάτων, η Μεσόγειος Θάλασσα θεωρείται καυτό σημείο για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.[10] Σύμφωνα με τις προβλέψεις για την αλλαγή του κλίματος στο μέλλον, η Μεσόγειος Θάλασσα θα μπορούσε να γίνει θερμότερη. Η μείωση των βροχοπτώσεων στην περιοχή θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγαλύτερη εξάτμιση των υδάτων αυξάνοντας την αλατότητα της Μεσογείου.[11] Λόγω των μεταβολών της θερμοκρασίας και της αλατότητας, η Μεσόγειος Θάλασσα μπορεί να γίνει πιο στρωματοποιημένη μέχρι τα τέλη του 21ου αιώνα, με αξιοσημείωτες συνέπειες στην κυκλοφορία του νερού και τη βιογεωχημεία.

Μετριασμός και προσαρμογή Επεξεργασία

Πολιτικές και νομοθεσία Επεξεργασία

Συμφωνία του Παρισιού Επεξεργασία

Η Συμφωνία του Παρισιού είναι μια διεθνής συμφωνία που εγκρίθηκε κατά τις διεργασίες της διάσκεψης για το κλίμα του 2015, με κύριο στόχο της να περιορίσει την υπερθέρμανση του πλανήτη κάτω από 1.5 βαθμούς Κελσίου σε σύγκριση με τα προβιομηχανικά επίπεδα.[12] Ως Εθνικά Καθορισμένες Συνεισφορές αποκαλούνται τα σχέδια για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, τα οποία είναι προσαρμοσμένα για κάθε χώρα.[13] Κάθε συμβαλλόμενο μέρος της συμφωνίας έχει διαφορετικούς στόχους με βάση τις ιστορικές κλιματολογικές καταγραφές και τις συνθήκες που επικρατούν στην εκάστοτε χώρα. Όλος ο στόχος για κάθε χώρα αναφέρεται στους εθνικά καθορισμένους στόχους τους.[14]

Εθνικά καθορισμένοι στόχοι της Κύπρου Επεξεργασία
  • Κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.
  • Περιορισμός της υπερθέρμανσης του πλανήτη πολύ κάτω από τους 2°C, με επιδίωξη προσπαθειών για τον περιορισμό της σε κάτω από 1.5 Κελσίου.
  • Μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου.
  • Αύξηση της προσαρμοστικότητας στις βλαβερές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.
  • Ρύθμιση των χρηματικοοικονομικών ροών ώστε να μπορούν να συνδυαστούν με τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Στην περίπτωση των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι στόχοι είναι πολύ παρόμοιοι και η Ευρωπαϊκή Ένωση εργάζεται με μια κοινή στρατηγική στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού. Οι εθνικοί στόχοι της Κύπρου για την κλιματική αλλαγή και τις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού είναι οι εξής:[15]

  • Μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου κατά 40% μέχρι το 2030, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. Η μείωση αυτή καλύπτεται σε αυτά τα τέσσερα τμήματα:
  1. Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
  2. Εκτός του συστήματος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ.
  3. Χρήση γης, αλλαγή χρήσης γης και δασοκομία.
  4. Εσωτερική θεσμική νομοθεσία και μέτρα μετριασμού.
  • Δεσμευτικός εθνικός στόχος: Μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου κατά 55% μέχρι το 2030, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. Η μείωση αυτή καλύπτεται σε αυτά τα τέσσερα τμήματα:
  • Αέρια που πρέπει να μειωθούν: διοξείδιο του άνθρακα (CO2), μεθάνιο (CH4), οξείδιο του αζώτου (Ν2Ο), υδροφθοράνθρακες, υπερφθοριωμένες ενώσεις, εξαφθοριούχο θείο (SF6) και τριφθοριούχο άζωτο (NF3).[15]
  • Μείωση των εκπομπών κατά 24% εκτός από το σύστημα εμπορίας εκπομπών της Ευρωπαϊκής Ένωσης έως το 2030, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2005.
Στρατηγική για την επίτευξη των στόχων για το κλίμα Επεξεργασία

Η κάθε χώρα έχει διαφορετικούς τρόπους για την επίτευξη των καθορισμένων στόχων ανάλογα με τους πόρους που διαθέτει. Στην περίπτωση της Κύπρου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθιερώνεται η ακόλουθη προσέγγιση για την υποστήριξη του κυπριακού σχεδίου για την κλιματική αλλαγή.[15]

  • Έχει εγκριθεί ένας κανονισμός για την εξουδετέρωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα μέσω της χρήσης γης, αλλαγής της χρήσης της γης και της δασοκομίας. Με τη μεθοδολογία αυτή, κάθε κράτος μέλος πρέπει να αναφέρει τη χρήση γης και στη συνέχεια να αναφέρει τα αντισταθμιστικά μέτρα για την απομάκρυνση του διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα.
  • Έχουν καθοριστεί στόχοι για μια βελτιωμένη ενεργειακή απόδοση και μια αυξημένη ποσότητα και συμμετοχή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Μέχρι το έτος 2030 το ποσοστό των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας εντός του μείγματος της ηλεκτρικής ενέργειας στη Κύπρο θα αυξηθεί τουλάχιστον κατά 32%.
  • Νέοι στόχοι θα μειώσουν τις εκπομπές αερίων στις οδικές μεταφορές. Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ανά χιλιόμετρο πρέπει να μειωθούν κατά 30-37.5% ανάλογα με τα οχήματα έως το 2030.
  • Έχουν καθοριστεί αυστηρότεροι στόχοι για την υγειονομική ταφή και την ανακύκλωση, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου εκτός από το διοξείδιο του άνθρακα.
  • Περιορισμός των πωλήσεων των φθοριωμένων αερίων, των απαγορευμένων προϊόντων και αποτροπή των εκπομπών σε υπάρχοντα προϊόντα με φθοριωμένα αέρια. Αυτό αναμένεται να μειώσει τις εκπομπές των φθοριωμένων αερίων κατά 66% έως το 2030 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2014.
  • Υπάρχει ένα Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, (ΠΔΠ) για τη περίοδο 2021-2027. Το ΠΔΠ θα χρηματοδοτήσει τη δράση για το κλίμα (π.χ. πολιτικές και προγράμματα). Το ΠΔΠ συμβάλλει στην κλιματική ουδετερότητα έως το 2050 και στην επίτευξη των κλιματικών στόχων του 2030.
  • Εντός του συστήματος εκπομπών της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθορίστηκε ένα ανώτατο όριο για τη μέγιστη επιτρεπόμενη ποσότητα εκπομπών. Από το έτος 2021 αυτό θα εφαρμοστεί και στην αεροπορία. Το σύστημα εκπομπών της ΕΕ είναι ένα σημαντικό εργαλείο στην πολιτική της ΕΕ για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου με ένα οικονομικά αποδοτικό τρόπο. Σύμφωνα με την αρχή "μέγιστο όριο και εμπόριο" (cap and trade) καθορίζεται ένα ανώτατο όριο για τη συνολική ποσότητα αερίων θερμοκηπίου που μπορούν να εκπέμπονται από όλες τις συμμετέχουσες εγκαταστάσεις.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Climate Change and Impact». The Cyprus Institute (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2021. 
  2. Ritchie, Hannah· Roser, Max. «Cyprus: CO2 Country Profile». World in Data. Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2021. 
  3. «Cyprus expands incentive scheme for electric cars, vehicle replacement». Balkan Green Energy News (στα Αγγλικά). 10 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2021. [νεκρός σύνδεσμος]
  4. «The Climate of Cyprus». Republic of Cyprus, Ministry of Agriculture, Rural Development and Environment, Department of Meteorology. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2021. 
  5. «Department of Meteorology - Climate of Cyprus». webcache.googleusercontent.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2021. 
  6. Béthoux, J. P., Gentili, B., Raunet, J., and Tailliez, D. (1990). Warming trend in the western Mediterranean deep water. Nature, 347(6294) : 660–662.
  7. Zacharides, Theodoros (2012). «Climate Change in Cyprus: Impacts and Adaptation Policies». Cyprus Economic Policy Review 6 (1): 35. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-01-08. https://web.archive.org/web/20210108101524/http://ucyweb.ucy.ac.cy/erc/documents/Zachariades_21-37.pdf. Ανακτήθηκε στις 2021-06-05. 
  8. Hadjinicolaou, Panos; Giannakopoulos, Christos; Zerefos, Christos; Lange, Manfred A.; Pashiardis, Stelios; Lelieveld, Jos (2011). «Mid-21st century climate and weather extremes in Cyprus as projected by six regional climate models». Regional Environmental Change 11 (3): 441–457. doi:10.1007/s10113-010-0153-1. https://link.springer.com/article/10.1007/s10113-010-0153-1. 
  9. Zachariadis, Theodoros (2012). «Climate Change in Cyprus: Impacts and Adaptation Policies». Cyprus Economic Policy Review 6 (1): 21–37. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-01-08. https://web.archive.org/web/20210108101524/http://ucyweb.ucy.ac.cy/erc/documents/Zachariades_21-37.pdf. Ανακτήθηκε στις 2021-06-05. 
  10. Giorgi, F. (2006). Climate change hot-spots. Geophysical Research Letters, 33(8) :L08707. 15
  11. Adloff, F., Somot, S., Sevault, F., Jordà, G., Aznar, R., Déqué, M., Herrmann, M., Marcos, M., Dubois, C., Padorno, E., Alvarez-Fanjul, E., and Gomis, D. (2015). Mediterranean Sea response to climate change in an ensemble of twenty first century scenarios. Climate Dynamics, 45(9–10) : 2775–2802
  12. United Nations, United Nations Climate Change. «The Paris Agreement». unfccc.int. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2021. 
  13. «NDC spotlight». UNFCCC. Ανακτήθηκε στις 12 Μαΐου 2021. 
  14. «Nationally Determined Contributions». unfccc. Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2021. 
  15. 15,0 15,1 15,2 https://www4.unfccc.int/sites/ndcstaging/PublishedDocuments/Netherlands%20First/EU_NDC_Submission_December%202020.pdf UNFCCC. 2020-12-17. Retrieved 12 May 2021.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία