Κουστουμάλου Ευβοίας
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Το Κουστουμάλου είναι χωριό-οικισμός του Δήμου Κύμης- Αλιβερίου του Νομού Ευβοίας στην πρώην επαρχία Καρυστίας. Μαζί με το χωριό Άγιος Ιωάνννης και Ακτή Νηρέως αποτελούν την Τοπική Κοινότητα Αγίου Ιωάννου με συνολικό πληθυσμό 1.320, σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Βρίσκεται περίπου 5 χλμ βορειοδυτικά του Αλιβερίου.
| Κουστουμάλου Ευβοίας | |
|---|---|
  Κουστουμάλου Ευβοίας | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Κύμης - Αλιβερίου |
| Πληθυσμός | 208 (1951) |
| Ζώνη ώρας | UTC+02:00 (επίσημη ώρα) UTC+03:00 (θερινή ώρα) |
Ιστορία Επεξεργασία
Στα χρόνια της Φραγκοκρατίας περί το 1470 μ.Χ. μετοίκησαν 5-6 οικογένειες βοσκών από το Μαρούσι Αττικής και θεμελίωσαν ποιμενικό οικισμό με το όνομα «Καλοστούμαλο». Πήγαν εκεί για λόγους ασφάλειας και για αναζήτηση βοσκοτόπων. Τα ονόματα τους δεν τα γνωρίζουμε, δε διασώθηκαν, αλλά ξέρουμε ότι μεταξύ αυτών, κάποιος λεγόταν Κατσιμεντές. Τα σπίτια τους τα έφτιαχναν μικρά και χαμηλά, χαμόσπιτα, όσο το επέτρεπαν οι Τούρκοι, περίπου 2,50 μέτρα. Από το «Καλοστούμαλο» μόνο το όνομα Κατσιμεντέ συναντάμε να συνυπάρχει με τους Σουλιώτες και μαζί να κτίζουν την εκκλησία «Μεταμόρφωση Του Σωτήρος». Μέχρι το 1521 ο οικισμός ονομάζεται «Καλοστούμαλο». Το 1830 όταν τελείωσαν οι εχθροπραξίες με τους Τούρκους το επίσημο όνομα του οικισμού είναι «Κουτσουμάλο» αλλά λανθασμένα θα το συναντήσουμε και ως «Κουτσουμάλι, Κουσουμάλο, Κουσομάλο, Κοστουμάλο, Κουτσουμάλο=κουτσό+ομαλό». Το πρώτο συνθετικό σημαίνει μείωση του δεύτερου συνθετικού. Ομαλό σημαίνει πεδινό. Δηλαδή Κουτσουμάλο σημαίνει μικρή πεδινή έκταση. Μετά την άφιξη των Σουλιωτών από το χωριό Μεταμόρφωση Σουλίου, στο όνομα του χωριού έγινε αναγραμματισμός του (τ) και του (σ) και από Κουτσουμάλο ονομάστηκε Κουστουμάλο. Με την ντοπιολαλιά που χρησιμοποιούμε πολύ το (-ου) έγινε Κουστουμάλου. Οι κάτοικοι των γύρω χωριών όμως είχαν άλλη ερμηνεία για το όνομα. Πίστευαν ότι ονόμασαν το χωριό Κουστουμάλου επειδή οι Σουλιώτες είχαν διαφορετική ενδυμασία, δηλαδή κουστούμι+άλλο, άλλη φορεσιά. Τους Σουλιώτες τους έλεγαν Μπαϊρακταραίους. Μπαϊρακτάρης σημαίνει σημαιοφόρος. Σήκωσαν μπαϊράκι, δηλαδή σημαία.
Ιερός Ναός Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Επεξεργασία
Το κτήμα της εκκλησίας άνηκε σε Μοναστήρι, στην Μονή Αγίου Νικολάου Κορακιών. Αργότερα το αγόρασαν κάτοικοι του χωριού από τον τσιφλικά Κοντόσταυλο. Οι κάτοικοι αυτοί δώρισαν το κτήμα για να γίνει η εκκλησία και το νεκροταφείο του χωριού. Η πρώτη εκκλησία ήταν μέσα στο νεκροταφείο. όταν όμως πλήθυναν οι κάτοικοι, έφτιαξαν την σημερινή εκκλησία σαν ανάμνηση του χωριού τους και της εκκλησίας που άφησαν στην πατρίδα τους (είχαν φέρει και εικόνα της Μεταμόρφωσης). Την εκκλησία την έφτιαξαν δεκαπέντε οικογένειες και την αφιέρωσαν στην Μεταμόρφωση Του Σωτήρος Χριστού. Θεμελιώθηκε το 1894 και τελείωσε σε τέσσερα με πέντε χρόνια. Πολλά οικοδομικά υλικά μετέφεραν και χρησιμοποιούσαν από το κατεστραμμένο από τους Τούρκους εξωκλήσι του Προφήτη Ηλία. Στην αρχή το τέμπλο ήταν ξύλινο, καφέ χρώματος και είχε τις σημερινές εικόνες που είχαν φέρει από το Άγιον Όρος. Η κύρια είσοδος ήταν στην από την νότια πλευρά. Εκεί υπήρχε το παγκάρι του ναού. Το δάπεδο ήταν στρωμένο με μεγάλες πλάκες. Επίσης υπήρχε πρόναος με κάγκελα τον οποίο χρησιμοποιούσαν ως αποθήκη και για να θηλάζουν οι μητέρες τα βρέφη τους. Η σκεπή του Ναού ήταν τρίκλιτη με ρυθμό Βασιλικό. Στην βορινή πλευρά του ναού υπήρχε πηγάδι. Το 1945-47 το τέμπλο αντικατάσταθηκε από το σημερινό γύψινο και το '50 αγιογραφήθηκε. Σήμερα η Μεταμόρφωση είναι το καμάρι του Κουστουμάλου και μια μεγάλη αλλά και όμορφη εκκλησιά.
Πληροφορίες για το χωριό Επεξεργασία
- Στο χωριό υπάρχει το Λαογραφικό Μουσείο του Πολιτιστικού Συλλόγου Αγίου Ιωάννη
- Επίσης υπάρχει και η Κουστουμαλέικη Βρύση όπου υδροδοτούσε το χωριό στα παλιά χρόνια
- Στο χωριό υπάρχει πηγάδι με την ονομασία «Βαθιό πηγάδι» και ποτάμι με την ονομασία «Βηρός»
Βιβλιογραφία Επεξεργασία
- Ευαγγελία Ασημάκου-Μάντζαρη: «Η ιστορία του Αγιάννη και του Κουστουμάλου (ένα χωριό, δύο διαφορετικές ιστορίες)» (Ιούλιος 2010)